Haasdal

Plaats
Buurtschap
Beekdaelen
Heuvelland Parkstad
Limburg

haasdal_klein_plaatsnaambord_en_straatnaambord.jpg

Gemeenten (en/of bordenmakers...) gaan niet altijd even bewust om met de spelling van hun plaatsnamen: op de officiële plaatsnaamborden staat Klein Haasdal, en op de evenzeer officiële straatnaamborden (aan dezelfde paal!) staat Klein-Haasdal...

Gemeenten (en/of bordenmakers...) gaan niet altijd even bewust om met de spelling van hun plaatsnamen: op de officiële plaatsnaamborden staat Klein Haasdal, en op de evenzeer officiële straatnaamborden (aan dezelfde paal!) staat Klein-Haasdal...

haasdal_groot_mammoetboom_stam_kunstwerk.jpg

In het N van Groot Haasdal stond tot 2015 een imposante mammoetboom. Door stormen in april 2015 is hij onherstelbaar beschadigd. De gemeente heeft van de nood een deugd gemaakt en een kunstenaar van de resterende stam het kunstwerk Grote Haas laten maken.

In het N van Groot Haasdal stond tot 2015 een imposante mammoetboom. Door stormen in april 2015 is hij onherstelbaar beschadigd. De gemeente heeft van de nood een deugd gemaakt en een kunstenaar van de resterende stam het kunstwerk Grote Haas laten maken.

haasdal_groot_mammoetboom_stam_kunstwerk_met_watertoren.jpg

Op deze foto lijkt het net of het kunstwerk Grote Haas in de buurtschap Groot Haasdal en de imposante watertoren van het aangrenzende dorp Schimmert even groot zijn. In het echt is de watertoren vele malen groter. (© van beide foto's: www.geocaching.com)

Op deze foto lijkt het net of het kunstwerk Grote Haas in de buurtschap Groot Haasdal en de imposante watertoren van het aangrenzende dorp Schimmert even groot zijn. In het echt is de watertoren vele malen groter. (© van beide foto's: www.geocaching.com)

DK 20120124-7179 Groot Haasdal, straatbeeld met hoeve.JPG

Groot Haasdal, straatbeeld met hoeve

Groot Haasdal, straatbeeld met hoeve

DK 20120124-7183 Groot Haasdal, straatbeeld met hoeve.JPG

Groot Haasdal, hoeve met dubbele poort

Groot Haasdal, hoeve met dubbele poort

DK 20120124-7186 Groot Haasdal, kasteel Bokkenhof.JPG

Groot Haasdal, herenhoeve De Bockhof

Groot Haasdal, herenhoeve De Bockhof

DK 20120124-7184 Groot Haasdal, kasteel Bokkenhof.JPG

Groot Haasdal, herenhoeve De Bockhof

Groot Haasdal, herenhoeve De Bockhof

Haasdal

Terug naar boven

Status

- Haasdal is een buurtschap in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Beekdaelen. T/m 1981 gemeente Schimmert, in 1982 over naar gemeente Nuth, in 2019 over naar gemeente Beekdaelen. De buurtschap is verdeeld in de delen Groot en Klein Haasdal.

- De buurtschap Haasdal valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Schimmert.

- Ter plekke staan officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) bij zowel Klein als Groot Haasdal, ondanks dat zij aaneengegroeid zijn met de kern Schimmert, en ook onderling aan elkaar zijn gegroeid. Zij hebben dus kennelijk beide nog een eigen bebouwde kom.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Hazel.

Spelling
Natuurlijk doen wij ons best om voor alle plaatsen de correcte, officiële dan wel voorkeursspelling te hanteren. Bij de meeste plaatsen levert dit geen problemen op. Maar soms zie je in atlassen, op plattegronden of in plaatsenlijsten, verschillende spelllingen voor een plaatsnaam. Bijvoorbeeld: moet Klein(-)Haasdal nu met of zonder koppelteken... In dat geval gaan wij vaak ter plekke kijken op het plaatsnaambord en/of het straatnaambord. Die zijn immers door de gemeente vervaardigd, dus dat moet kloppen. Zou je denken. Echter, soms komen wij ook dán nog verschillende spellingen tegen binnen een plaats.

Zoals in dit geval: Op het plaatsnaambord van Klein Haasdal wordt de naam zo gespeld, zonder koppelteken dus. Op het straatnaambord echter (nota bene aan dezelfde paal!, en dan valt het kennelijk nóg niemand op...) staat de naam mét koppelteken gespeld (wat taalkundig eigenlijk 'juister' is). Zie de afbeelding. Ook Groot Haasdal staat op de plaatsnaamborden zonder koppelteken. Deze pláátsnamen zijn dus kennelijk zonder koppelteken, dus dat houden wij op deze pagina dan maar zo aan (een gemeente heeft namelijk - als enige - de bevoegdheid om een plaatsnaam, inclusief de spelling, vast te stellen, ook al is die taalkundig eigenlijk fout). De gelijknamige stráátnamen echter blijken in het postcodeboek en in de gemeentelijke basisregistratie BAG, en op de straatnaambordjes dus, mét koppelteken te staan. En ook dát zal ooit een keer door dezelfde gemeente zijn besloten. Tja, wat moet je daar nu mee hè...

Oudere vermeldingen
1190 Hafkesdale, 1217 Hauekesdale, 1840 Haesdal.

Naamsverklaring
De naam komt van het Germaanse Habukas dala 'dal van de havik'.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap ligt direct Z van het dorp Schimmert, rond de wegen Groot Haasdal, Klein Haasdal, De Bockhofweg, De Steeg, Platzputterweg, Kleverstraat, Nieuwstraat en Trichterstraat, en ligt verder W en NW van het dorp Hulsberg, NNW van de stad Valkenburg, N van de A79, het 'dorp in de stad' Broekhem en het dorp Vilt, NO van het dorp Houthem, ONO van het dorp Meerssen en ZO van het dorp Ulestraten.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Groot Haasdal 78 huizen met 388 inwoners en Klein Haasdal 54 huizen met 270 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 300 huizen met ca. 800 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Groot Haasdal heeft 12 rijksmonumenten, waarvan er 4 betrekking hebben op herenhoeve De Bockhof (huisnrs. 1/3/5). Deze hoeve, met torentje, dateert uit 1677. Het is het restant van een vroeger adellijk huis. De hoeve is genoemd naar ridder De Bock van Haesdal.

- De fraaie en goed onderhouden St. Hubertuskapel, centraal gelegen op het kruispunt van de wegen Groot Haasdal / Kleverstraat / Trichterstraat / Nieuwstraat, is in de regio een markant herkenningspunt. De geschiedenis van de kapel gaat terug tot 1820. De kapel is toegewijd aan St. Hubertus, patroon van de jagers en beschermheilige tegen hondsdolheid. Volgens de legendes en verhalen kwam hier in die tijd veel hondsdolheid voor. De oorspronkelijke kapel is in 1931 in verband met de omlegging en verbreding van de provinciale weg verplaatst en 3 meter naar links opnieuw opgebouwd. In de oorlog is de kapel door een granaatinslag ernstig beschadigd. Na de bevrijding is ze weer hersteld. In 1982 heeft de kapel de laatste renovatiebeurt gehad. Sinds 1997 is de kapel in bezit van de buurtvereniging (voorheen was zij in bezit van de gemeente). De kruisweg dateert uit 1923. Deze is vervaardigd in opdracht van het toenmalig bestuur van de Jonkheid. In 1978 en in 1982 is de kruisweg gerestaureerd.

- De Rochuskapel stond oorspronkelijk aan de Bekerbaan, waar ze in 1893 werd gebouwd. In 1934 werd ze verplaatst naar de huidige locatie in de tuin van Sjo Goossens, die de grond gratis ter beschikking stelde. De kosten van de verhuizing, 100 gulden, werden bijeengebracht door de Jonkheid van Klein Haasdal (in welke buurtschap de kapel staat, op huisnr. 3). In 1976 werd de kapel opgeknapt. De kapel was gewijd aan St. Rochus, o.a. patroon van de pelgrims maar ook van de wevers. De heer Odekerken meldt dat hij in de periode 1685-1697 onder de Hoofdbank Klimmen een vermelding tegenkwam van een St. Rochus capelke. Bovendien waren er toentertijd verschillende wevers in Schimmert, dus wellicht is de eerste kapel ooit door hen gesticht. - Nog een informatief artikel over de Rochuskapel.

- Mariakapel tegenover Klein Haasdal 87.

- De joodse begraafplaats omvat 4 graven. Het laatste graf is gedolven in 1914. De begraafplaats ligt op de Kleverberg, in het verlengde van de Kleverstraat / Kleverbergstraat, aan de rand van het Ravensbos. - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Groot Haasdal.

- In het N van Groot Haasdal, bij de kruising met de zijwegen Bokhofweg en Billich, stond tot voor kort een imposante mammoetboom (Sequoiadendron giganteum) met een omtrek van 4,70 m. Door stormen in april 2015 was de boom zodanig beschadigd dat hij niet meer te redden was. Een groot deel van de kruin en een deel van de stam waren weggeslagen. De gemeente heeft een kunstenaar aan het werk gezet, die van de resterende stam het kunstwerk Grote Haas heeft gemaakt, wat gezien de plaatsnaam natuurlijk erg toepasselijk is.

Terug naar boven

Evenementen

- "Het Schimmertse gehucht Groot Haasdal is een aaneenrijging van prachtige boerenhoeves, vaak met een schitterende binnenplaats. Sommige zijn al honderden jaren oud. Als je door de straat rijdt, kijk je tegen de monumentale gevels met grote ronde poorten. Achter elke poort gaan verhalen schuil, elke binnenplaats ademt geschiedenis. Eén keer in de vijf jaar openen de bewoners hun deuren. Dan maken ze jou deelgenoot van die verhalen en mag je rondkijken op elk bijzonder stukje cultureel erfgoed. Op elk erf en in de hele straat zijn leuke activiteiten te beleven en is er van alles te zien. Op 29 mei 2022 gaan de poorten weer open. Groot Haasdal nodigt je dan van harte uit onder het motto: 'Hazeler Paorte 2022: kóm mer achteróm'."

- Rommelmarkt Groot Haasdal (op een zondag eind juni, alleen in de even jaren). Leden van de buurtvereniging verkopen opgehaalde spullen ten behoeve van onderhoud en renovatie van de Sint Hubertuskapel.

Terug naar boven

Links

- Eeuwenlang kenden veel dorpen en buurtschappen in Zuid-Limburg hun 'jonkheid' (en deels zijn die er nog altijd). De Jonkheid of het Jongelingenschap speelde vroeger een grote rol in het leven van een buurtschap of dorp. Alle ongehuwden, ongeacht stand of geslacht, waren lid vanaf hun 17e jaar. De Jonkheid had als taak het aanbrengen van versieringen bij feestelijke gebeurtenissen zoals 40-, 50- en 60-jarige bruiloften, priesterfeesten en processies. Ook voor het organiseren van een fancy-fair, waarvan de opbrengst bestemd was voor een van de missionarissen uit de buurtschap, en voor het onderhoud van de kapel en de wegkruisen, moest gezorgd worden.

In de jaren vijftig en zestig werden de gezinnen kleiner, en daarmee namen dus ook de jonkheden in menskracht af. Bovendien ontstonden bij de gehuwden ook behoeften om dingen te organiseren voor de buurtschap in bredere zin; jong of ouder, gehuwd of ongehuwd. Dit heeft in 1970 geleid tot de oprichting van Buurtvereniging Groot Haasdal, een nog altijd florerende vereniging, waarbij de saamhorigheid en de onderlinge sociale band de ondergrond van het succes vormen.

Reacties

(2)

Mariakapel ligt bij Klein Haasdal 87. Op nr. 3 ligt de St. Rochuskapel.

Dank voor uw opmerkzaamheid! Ik heb het aangepast.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen