Bleiswijk

Plaats
Dorp
Lansingerland
Schieland
Zuid-Holland

ZH gemeente Bleiswijk in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Bleiswijk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Bleiswijk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Bleiswijk

Terug naar boven

Status

- Bleiswijk is een dorp in de provincie Zuid-Holland, in de streek Schieland, gemeente Lansingerland. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2006.

- Onder het dorp Bleiswijk vallen ook de buurtschappen Hollevoeterbrug (deels) en Kruisweg.

- Wapen van de voormalige gemeente Bleiswijk.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1242 Blesewic, 1280-1287 Blesewike, 1281 Bleeswijch, 1306 Bleeswyc, 1343 Bleeswijc, 1494 Bleyswijck.

Naamsverklaring
Samenstelling van wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' en de persoonsnaam Blese, ontstaan uit Blasius, vergelijk Bleskensgraaf.(1)

Terug naar boven

Ligging

Bleiswijk ligt NO van Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs (gedrieën worden zij ook wel de 3B-hoek genoemd), ZO van Zoetermeer en grenst in het O aan het riviertje de Rotte.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Bleiswijk 194 huizen met 1.472 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 187/1.427 (= huizen/inwoners) en buurtschap Kruisweg 7/45. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 4.000 huizen met ruim 10.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De ontwikkeling van Bleiswijk van begin tot heden kan in vier hoofdfasen worden onderscheiden: 1) het ontginningstijdperk, 2) de vervening, 3) de droogmaking en 4) het ontstaan van het huidige dorp. De laagveengronden rond het dorp zijn vanaf ca. 1100 ontgonnen en zijn aanvankelijk zeer geschikt voor akkerbouw. Door het inklinken en verweren van de grond daalt het maaiveld en stijgt het grondwaterpeil, waardoor alleen veeteelt nog mogelijk is. Door de behoefte van de omliggende steden aan brandstof wordt vanaf ca. 1500 het veen afgegraven ten behoeve van turfwinning. Dat blijkt een goede inkomstenbron.

Als de bovengrondse turf op raakt, gaat men over op het 'slagturven'; de turf wordt onder water opgebaggerd, te drogen gelegd, versneden en vervoerd naar de omliggende steden. Rond 1700 komt ook daar een einde aan. Sindsdien bestaat het grondgebied van Bleiswijk dankzij de afgravingen voor 80 procent uit water. Er breekt een periode aan van armoede, en risico's van overstromingen en verdere afkalving van het weinige nog overgebleven hooggelegen veenland.

In 1772 wordt begonnen met het droogmalen van de Bleiswijkse droogmakerij. Binnen 10 jaar intensief malen met behulp van 7 molengangen met windmolens zijn de polders leeggemalen. De zo ontstane Bleiswijkse kleipolders zijn - weer - zeer geschikt voor akkerbouw. Op de kalkrijke zeekleigronden legt men zich toe op het telen van handelsgewassen zoals granen, vlas en aardappelen. De zwaardere kleigronden worden gebruikt als grasland.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Oudheidkundige Vereniging en Museum Bleiswijk (OVMB). De vereniging heeft als doelen: het bestuderen van de geschiedenis van het dorp en de kennis van lokale volksgebruiken en folklore, om daarmee het belang van het verleden voor het heden en de toekomst aan te tonen; het opsporen en catalogiseren van voorwerpen en documentatiemateriaal dat hier betrekking op heeft; het verzamelen, inventariseren en beschrijven van foto's; het ijveren voor het behoud van het eigen karakter van het dorp en zijn directe omgeving van zowel landschap als de gebouwen en monumenten; het in stand houden van Historisch Museum Bleiswijk. Verder organiseert de vereniging bijeenkomsten en lezingen. Op de site van de OVMB vind je al heel veel verhalen over de geschiedenis van het dorp. Zie het linkermenu onder de link.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Bleiswijk heeft 4 rijksmonumenten.

- Bleiswijk heeft 14 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde (PKN) Dorpskerk (Kerkstraat 4) is het onderkomen van Hervormde Wijkgemeente Dorpskerk en Hervormde Wijkgemeente Het Anker. "De Historiegroep Nederlands Hervormde kerk is opgericht in 1996 en heeft als doel het beheren en verzamelen van informatie over de rijke geschiedenis van onze monumentale Dorpskerk. Onder de titel “De Dorpskerk in Bleiswijk, De geschiedenis van een monument” is door wijlen de heer M. Huizer als auteur een boek uitgebracht over de geschiedenis van deze kerk; de Historiegroep heeft bij diverse aspecten van dit werk de auteur behulpzaam mogen zijn. Op verzoek worden door de heer Van Spengen rondleidingen gehouden van ongeveer 60 minuten tegen een tarief van € 25,- (bestemd voor het behoud van de Dorpskerk). Vermoedelijk heeft er al rond het jaar 1000 een tienkantige kapel gestaan op de plaats van het huidige koor. De geschiedenis van de kerk begint tussen 1248 en 1276; de huidige vorm dateert van 1532. Het schip is verhoogd in 1668. In 1971-1973 vond restauratie plaats. Te bezichtigen zijn tekstborden, meubilair, grafzerken en een predikantsbord (alles uit de 17e eeuw), en er is een beperkte expositie. Het Angelusklokje dateert uit 1333, en het orgel is in 1842 gebouwd door L. van den Brink en Zn. te Amsterdam en gerestaureerd in 2013. Enkele bekende predikanten waren Ds. S. Episcopius en Ds. H. Slatius. Contactpersoon: J. van Spengen, tel. 010-5212108, e-mail janvanspengen@gmail.com.

- De RK kerk Onze Lieve Vrouwe Visitatie (Hoefweg 57) is gebouwd in 1855. Het is een zaalkerk in neoclassistisch georiënteerde rondboogstijl. Vergroot in 1877. Eenvoudige voorgevel met onversierd rozetvenster en geveltoren. Inwendig houten tongewelven. Triomfboog op pilasters met composiet kapitelen. Orgel van L. Ypma uit 1871, in 2000 uitgebreid met een vrij pedaal. De kerk maakt tegenwoordig deel uit van Parochie Christus Koning, die het grondgebied van de gemeenten Langsingerland en Pijnacker-Nootdorp omvat.

- "In 1887 komt de Gereformeerde Kerk te Bleiswijk tot de "instelling der ambten". In 1898 wordt een gebouw aangekocht, waarin tot 1926 kerk wordt gehouden. In dat jaar wordt een nieuw kerkgebouw in gebruik genomen op Dorpsstraat 37. Het gebouw heeft tot 1997 dienst gedaan. In 1987 is het honderdjarig bestaan van de kerk gevierd. Daarbij is een gedenkboekje gepubliceerd met de naam '100 jaar Kerk in beweging'. Het zeventig jaar oude kerkgebouw is in 1997 afgebroken om plaats te maken voor een winkelcentrum. Aan de overkant van de straat, op Dorpsstraat 50, is in 1997 de huidige Gereformeerde (PKN) kerk 'Open Hof' verrezen (die naam heeft het sinds 2015). Door de beheerder van het archief van de kerk wordt een serie artikelen geschreven over de historie van de kerk voor in het Mededelingenblad. Via de link zijn de - inmiddels meer dan 40! - artikelen ook online te lezen." (bron: Site van de Gereformeerde (PKN) kerk)

- Van de in totaal 27 molens die destijds voor de Bleiswijkse droogmakerij zijn gebouwd, is nog slechts een handvol molenrompen over, die je onder de link beschreven en afgebeeld vindt. De molenrompen bevinden zich op de adressen Rottedijk 5, 16c, 19, 20 en Lange Vaart 17. Op een andere pagina met beschrijving van molenromp nr. 2/A-1 (Rottedijk 19) vind je ook het boeiende verhaal over de Bleiswijkse droogmakerij en zijn molens. Verder hebben we nog een beschrijving van molenromp nr. 5/C1 (Rottedijk 5) gevonden. De molenrompen bevinden zich doorgaans nog in redelijk origineel uitziende staat (althans qua exterieur). Een uitzondering is de molenromp op Lange Vaart 17, die in 2010 door het echtpaar dat het pand toen heeft gekocht, fors is verbouwd, uitgebreid en gemoderniseerd. Dat heeft blijkbaar nogal wat gekost, want wegens scheiding hebben ze het complex in 2015 te koop gezet, en in 2018 verkocht, en wel voor 1.000.000+ euro...

- De schutsluis Bleiswijkse Verlaat is gebouwd in 1774 en gerestaureerd in 1972. Tijdens de vervening telde Bleiswijk 4 sluizen van dit type. Zij ontsloten het binnenwater met de Rotte en maakten het turfvervoer en later het vervoer van landbouwproducten naar Rotterdam, via het water, mogelijk. De sluis heeft puntdeuren en houten sluismuren met jukken. Hij ligt tussen de Rottemeren en de Heulsloot, nabij Rottedijk nr. 15. De sluis wordt niet meer bediend. - In 2015 is het Bleiswijkse Verlaat wederom gerestaureerd.

- Gevelstenen in Bleiswijk.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "Oranjecomité Bleiswijk organiseert jaarlijks festiviteiten en activiteiten rond Koningsdag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Dat gebeurt door de inzet van talloze vrijwilligers en dankzij de financiële steun van een grote groep Bleiswijkers en Bleiswijkse bedrijven. Wilt u een steentje bijdragen aan onze activiteiten? Dat kan op tal van manieren. Bijvoorbeeld door donateur te worden."

- "Beste inwoner en bezoeker van Bleiswijk. Waarom zou je Koningsdag in ons dorp vieren en de Oranjebazar bezoeken? Als eerste omdat het altijd (dus ook met minder mooi weer) een héle gezellige drukte is in en rond onze kerk 'Open Hof'. Daarnaast omdat élk kopje koffie dat je drinkt, satéetje dat je eet, plantje dat je koopt enz. ons in staat stelt een aantal goede doelen, soms al vele jaren achtereen (Stichting Help mij Leven) te ondersteunen. En het blijft niet alléén bij financiële steun; veel medewerkers aan de bazar zijn persoonlijk bij de goede doelen betrokken. De ca. 160 vrijwilligers, diverse sponsors en natuurlijk de vele bazargangers maken elk jaar weer een hoge opbrengst mogelijk. Tijdens de bazar worden tweedehands goederen verkocht; kleinmeubelen, antiek, curiosa, kleding, huishoudelijke artikelen, enz. Tevens is er een Rad van Avontuur en is er gebuik uit eigen keuken. Er zijn frisdrank en snacks verkrijgbaar. Op de bazar staat buiten ook een grote kraam met bloemen, planten en groenten. De opbrengst wordt (na goedkeuring door de kerkenraad) besteed aan goede doelen: 1/3 deel is voor de kerk; 1/3 deel is voor Stichting 'Help mij Leven'; 1/3 deel is voor wisselende andere goede doelen."

- IJsclub Bleiswijk is de oudste vereniging van het dorp, opgericht in 1885. Bij vorstperioden worden er ijsactiviteiten georganiseerd op de Lange Vaart zoals lange- en kortebaan wedstrijden. Tevens wordt bij lange vorstperioden samen met Zevenhuizen de 'Molentocht' op de Rottemeren verzorgd.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Bleiswjikse Fles
Met de aanleg in 2012 van natuurgebied de Bleiswijkse Fles, aan de noordwestkant van de Rotte, tussen de Lange Vaart en de A12, is het natuurgebied rond de Rotte weer wat groter. De Bleiswijkse Fles is aan de zuidzijde met de fiets bereikbaar via een nieuwe brug over de Lange Vaart, en aan de noordzijde via de tunnel onder de A12 of de afrit van het fietspad langs de A12. Let op de verschillende wildroosters die in het wegdek liggen.

Bleiswijkse Zoom
"Zwemmen, wandelen, suppen, vogels kijken, picknicken, het kan allemaal in de Bleiswijkse Zoom, een drie kilometer lang water- en groengebied O van de dorpskern van Bleiswijk, dat zich van de Lange Vaart tot aan eiland Pekland uitstrekt langs de Rotte en Rottemeren. De plek is soms een oase van rust, soms een bruisend recreatiegebied vol vertier. “De bezoekers van het gebied waarderen het water met het weelderige groen eromheen. Veel mensen vinden het een fijne plek om dichtbij de natuur te beleven”, zegt hoogheemraad Agnes van Zoelen. “Voor gezond en helder water is het belangrijk dat er evenwicht is in wat er groeit en bloeit in en om de plas. Daarom hebben het hoogheemraadschap, het recreatieschap en de gemeente samen maatregelen genomen, die ervoor zorgen dat het ecosysteem in dit gebied kan herstellen. Nu onze werkzaamheden klaar zijn, is het de beurt aan de natuur om zijn werk te doen.”

Natuurlijk herstel. Voor een natuurlijk schone Bleiswijkse Zoom zijn in 2020 en 2021 verschillende maatregelen genomen. Die maatregelen samen zorgen voor minder voedingstoffen in het water en daarmee voor meer balans in wat groeit en bloeit in het gebied. Dit leidt tot verdere verbetering van de waterkwaliteit. Het streven is een zwemplas zonder blauwalgoverlast. Hiervoor is een deel van de vissen verhuisd, zijn takken en bladeren uit de plas gehaald, is slib van de bodem verwijderd (gebaggerd), zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd, is een omleiding gemaakt voor water uit de Rotte, is fosfaat (voedingstof voor blauwalgen) vastgelegd in een dunne kleilaag (Phoslock) op de bodem en wordt regenwater vastgehouden door een flexibel peil.

In het ondiepe water van de natuurvriendelijke oevers kunnen moerasplanten gaan groeien. Dit vormt een fijne leefplek voor (water)vogels, vissen, kikkers, libellen, vlinders en andere insecten. De begroeiing draagt zo bij aan biodiversiteit en zorgt ervoor dat de oeverkanten minder snel afbrokkelen. En voor mensen is al die natuur fijn om naar te kijken, langs te lopen, fietsen of varen. Integrale aanpak. De integrale aanpak van de Bleiswijkse Zoom bij Bleiswijk is een project van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard in samenwerking met Recreatieschap Rottemeren en gemeente Lansingerland. Het project is deels gefinancierd met een bijdrage van provincie Zuid-Holland en een subsidie (POP3) van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland." (bron: Stichting Waterrecreatie Nederland, juni 2021)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Bleiswijk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Bleiswijk (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Jeugd en jongeren: - "Plezier staat bij Scouting voorop. Maar Scouting is meer. Bij Scouting verkennen kinderen en jongeren de wereld om zich heen. Ze verleggen steeds hun grenzen. Eerst nog speels, later steeds avontuurlijker en met meer uitdaging. Spelenderwijs leren ze hun eigen verantwoordelijkheid kennen. Ze worden zelfstandig en nemen hun eigen beslissingen. Leiding wordt steeds meer begeleiding. Zo helpt Scouting kinderen bij het ontwikkelen van hun persoonlijkheid. De Cranenborghgroep in Bleiswijk is een waterscoutinggroep met mogelijkheden voor iedereen in de leeftijd van 5 tot 19 jaar en ouder. Zo hebben wij: Bevers (J/M van 5 en 6 jaar); Gemengde Welpen (Bandarloghorde) (J/M van 7 t/m 11 jaar); Welpen (Aquahorde) (J van 7 t/m 11 jaar); Zeeverkenners (J/M van 12 t/m 15 jaar); Wilde Vaart (J/M van 16 t/m 18 jaar); Loodsen (D/H vanaf 18 jaar). Kortom wij hebben iedereen wel iets te bieden. Nieuwsgierig geworden of wil je iets over een bepaalde speltak weten? Kijk rustig rond op onze site of neem contact op met de Cranenborghgroep. Iedereen kan en mag lid worden van Scouting. Mensen voor leiding en bestuur zijn ook altijd welkom."

- MuzIek: - "Het harmonieorkest van Crescendo Bleiswijk bestaat uit tegen de 30 leden. Het is een divers orkest als je kijkt naar de leeftijdsopbouw en samenstelling. Maar ook het repertoire is bijzonder divers en actueel. Wekelijks wordt er op woensdagavond van 20.00-22.00 uur gerepeteerd. Het is altijd mogelijk om vrijblijvend een repetitie te bezoeken. Ideaal om een indruk te krijgen van onze vereniging. Voor de energieken onder ons heeft muziekvereniging Crescendo Slagwerkgroep Mi Ritmo. Als lid maak je kennis met alle percussie-instrumenten en word je opgeleid tot een allround slagwerker. Frisse muziekstukken met opzwepende ritmes met invloeden uit alle delen van de wereld, waar je niet stil bij kunt zitten, worden door deze groep moeiteloos gespeeld. De repetitietijden zijn elke dinsdagavond van 20:00-22:00 uur (leerlingen van 17.30-19.00 uur). Na afloop wordt er vaak nog even gezellig nagepraat. Het jongste onderdeel van de vereniging is de blaaskapel, opgericht in 2006. Zonder Dweilorkest De Wijsbleikers is geen feest compleet. Vrolijke, gezellige meezingers uit vervlogen jaren van Nederlandse bodem, maar ook hedendaagse muziek zijn het hoofdbestanddeel van het repertoire. De repetitie is elke woensdag van 18:45 tot 19:45 uur. Zou je je bij de dweilband willen aansluiten dan zijn er nog plaatsjes vrij bij trompetten of zwaar koper."

- Sport: - Lawn Tennis Vereniging LTV Bleiswijk is opgericht in 1968 en heeft dus in 2018 het 50-jarig jubileum gevierd. De club heeft ruim 750 leden en beschikt over 10 Smashcourt banen, 2 minibanen en een oefenruimte. Het gezellige clubhuis met terras nodigt uit voor ontspanning na inspanning.

- De in 1975 opgerichte Hockeyvereniging Bleiswijk (HVB) speelt op sportpark Merenveld en heeft twee kunstgrasvelden tot haar beschikking; een hoofdveld en een trainingsveld (tevens miniveld voor E-teams).

- Korfbalvereniging Weidevogels is de enige korfbalvereniging in de gemeente Lansingerland. Ze spelen op locaties in Bleiswijk.

- Glastuinbouw: - "In Bleiswijk is de Business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research gevestigd. Het kassencomplex bestaat uit 7500 netto m2 glas, verdeeld over negentig afdelingen, die voor onderzoeksdoeleinden kunnen worden ingezet. De experts van Glastuinbouw & Bloembollen vertalen vragen over teelt en bedrijfsvoering naar toepassingsgericht onderzoek en innovatietrajecten. We werken samen met bedrijfsleven, wetenschap en overheden. In de “Club van 100” krijgen toeleveranciers in de glastuinbouw laagdrempelig toegang tot de brede expertise van de Business unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research. Op deze manier dragen toeleveranciers bij aan de financiering van het toegepast-strategische onderzoek in Nederland. Hiermee nemen deze bedrijven medeverantwoordelijkheid om de kennisinfrastructuur in stand te houden en werken we met elkaar aan de uitvoering van het innovatiegedreven onderzoek en pre-competitieve projecten."

- Weer: - Meteo Bleiswijk.

Reacties

(2)

Beste,

Sinds half juli wonen wij in Bleiswijk. De beschrijving van Bleiswijk bij Plaatsengids.nl met de vele links heb ik met plezier gelezen. Nu ben ik op zoek naar een "ouderwetse" plattegrond van Lansingerland/Bleiswijk. De gemeente Lansingerland heeft deze niet meer en brengt geen nieuwe meer uit. Bij Primera hoopte ik nog iets aan te treffen, maar helaas. Weet u of ik nog ergens een plattegrond van de gemeente Lansingerland of Bleiswijk kan krijgen, eventueel een oudere uitgave?
Alvast bedankt voor uw reactie.

Groeten,
Wim Vis

Dank voor uw compliment! De site is inderdaad ook mede bedoeld voor mensen die nog niet lang in een plaats wonen en er daarom meer van willen weten. Dus het doet mij goed om te lezen dat dat in dit geval geslaagd is. Via Google zoeken of een webwinkel wellicht nog zo'n gemeenteplattegrond te koop heeft, heeft mij helaas niets opgeleverd. Wellicht leest iemand dit die er nog een over heeft. Mocht dat het geval zijn, dan laat ik u dat weten.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen