Heusden (Asten)

Plaats
Dorp
Asten
Zuidoost-Brabant Peelland
Noord-Brabant

heusden_asten_handboogvereniging_kopie.jpg

Dit is het clubgebouw van de handboogvereniging van Heusden. Je raadt vast nóóit waar de afkorting op de gevel voor staat (= de verenigingsnaam). Maar je mag spieken onder het kopje Links...

Dit is het clubgebouw van de handboogvereniging van Heusden. Je raadt vast nóóit waar de afkorting op de gevel voor staat (= de verenigingsnaam). Maar je mag spieken onder het kopje Links...

Heusden (Asten)

Terug naar boven

Status

- Heusden is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Asten.

- Onder het dorp Heusden vallen ook de buurtschappen Behelp en Willemsveen.

Willemsveen, gelegen in het ZO van het dorpsgebied van Heusden, rond de afslag van de provincialeweg naar het dorp, was beoogd uit te groeien tot ontginningsdorp, maar door het stopzetten van de verdere ontginning van de Peel is dat er nooit van gekomen. Er kwam wel een school (in 1982 gesloten en nadien gesloopt) maar een kerk en kern zijn er nooit gerealiseerd. Voor de herindeling van de netnummers in ca. 1995 heeft het wel een eigen netnummer gehad (04935). De plaatsnaam staat niet meer in de atlassen, de buurtschap heeft ook geen plaatsnaamborden (meer) maar de naam is in de praktijk nog wel in gebruik voor de nederzetting ter plekke.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Heuze.

Alternatieve naam
De plaats wordt ook wel Asten-Heusden* genoemd, kennelijk om het te onderscheiden van het vestingstadje Heusden bij 's-Hertogenbosch.
* Wij zouden de volgorde omdraaien, omdat dat gebruikelijker is, om eerst de dorpsnaam te noemen en dan de gemeente of andere geografische entiteit waar het onder valt, als men daarmee een verwarring in het geval van meer plaatsen met dezelfde naam wil oplossen. Vergelijk Beek (Ubbergen).

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Peelvrujtersland.

Terug naar boven

Ligging

Heusden ligt ZO van Asten, O van Someren.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Heusden 60 huizen met 343 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Vroeger was hier sprake van 3 buurtschappen: Voorste, Middelste en Achterste Heusden. Begin 20e eeuw is dit aaneengegroeid tot het huidige dorp met de plaatsnaam zonder voorvoegsel. De naam Voorste Heusden is ter plekke nog bekend, als zijnde de weg van het dorp naar Asten. In 1919 krijgt de plaats een RK lagere school, in 1921 wordt de kerk daarnaast gebouwd en wordt het dorp daarmee een eigen parochie die wordt afgescheiden van de parochie Asten (de scheiding tussen beide vormt de rivier de Kleine Aa). In 2006 is de parochie opgeheven. Sindsdien is er weer één parochie in de gemeente Asten: de Angelusparochie. In 2015 is deze op zijn beurt met parochies in omliggende kernen (met name in de gemeente Someren) samengegaan tot Parochie Heilige Franciscus.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Tussen 2012 en 2030 groeit het aantal huizen in het dorp van 826 naar maximaal 987. Er komt namelijk een nieuwe wijk in Heusden-Oost, die wordt begrensd door de Patrijsweg, de Snepweg en de Vlinkert. De grond is lang geleden aangekocht omdat er behoefte is aan woonruimte. Die woonbehoefte is berekend door de provincie en daaruit blijkt dat er maximaal 161 woningen kunnen worden gebouwd. De woningen worden sinds 2012 in 20 jaar tijd gefaseerd gebouwd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Heusden heeft 4 rijksmonumenten, waarvan 1 betrekking heeft op de voormalige St. Antoniusschool met onderwijzerswoning uit 1919 (Vorstermansplein 10) en de andere 3 op de hieronder beschreven ruïne van Kasteel Asten.

- "De inwoners van het gehucht Heusden hadden al lang gehoopt op en gevraagd naar een eigen kerk. Men was er toe overgegaan een “Coöperativen Winkel” op te richten: De grote stuwkracht was de heer L. Koppens. De baten van deze organisatie zouden gebruikt worden voor het stichten van een school en kerk. De school was in september 1919 gereed gekomen. Vanaf dat moment werd het gemis van een kerk steeds sterker. Met grote vreugde werd op 13 december 1920 de benoeming vernomen van pastoor Arnold. Deze kapelaan te Asten werd door de bisschop van Den Bosch, Mgr. A. Diepen, aangesteld tot bouwpastoor van de nieuw op te richten parochie. Op 12 december 1920 werd de oprichtingsbrief in de kerk te Asten in alle H. Missen afgelezen.

De titel van de nieuwe kerk wordt de “H. Antonius van Padua”. De scheiding met de parochie Asten: de rivier de Kleine Aa. De kerk kreeg haar plaats naast de R.K. School. Er hadden zich twee architecten aangeboden. Het werd Vorstermans uit Oss, die de opdracht kreeg. Op dinsdag 4 januari 1921 werd begonnen met de werkzaamheden. De boeren zouden het grondwerk verrichten. Dit gebeurde met paard en kar. Hiervoor werd Heusden in 4 wijken verdeeld, wat een totaal van 61 karren opleverde. Daarna kwam het metselwerk. Hiermee begon men op maandag 7 maart. Eerst werd de pastorie gebouwd vanwege het gebrek aan voldoende stenen. Pastoor Arnold wachtte met het kopen van stenen voor de kerk tot half mei: “Dan immers zijn de stenen veel goedkoper” schrijft hij in zijn aantekeningen. Maandag 14 maart werd het beton voor de fundamenten van de kerk gestort. Alles verliep voorspoedig en het was prachtig weer tijdens de gehele bouwtijd. Ongelooflijk snel werd op woensdag 26 oktober 1921 de kerk en het kerkhof door Pastoor Arnold ingezegend." (bron: Parochie Heilige Franciscus, waar de kerk en geloofsgemeenschap tegenwoordig onder vallen)

- ZO van de dorpskern van Heusden ligt aan de Grottoweg een in een verbouwde boerderij gerealiseerd Grieks-orthodox klooster. Dit 'Klooster Geboorte Moeder Gods' wordt sinds 1988 bewoond door enkele monialen van verschillende nationaliteiten die behoren tot de Grieks-orthodoxe Kerk.

- Aan de rand van de Peel, verscholen achter weelderige begroeiing, liggen de romantische restanten van het meer dan 600 jaar oude Kasteel Asten (gelegen NW van de dorpskern van Heusden en ook onder dat dorpsgebied vallend, wat gezien de naam van het kasteel lekker verwarrend is...). De idyllische ruïne roept een bewogen verleden op van ontginningen, oorlogen en heksenvervolgingen. De laatste oorlog is het kasteel noodlottig geworden; in 1944 vindt er een aanslag op het kasteel plaats waarbij het gebouw tot ruïne is verworden. De burcht mag dan ten onder gegaan zijn, de voorburcht staat er nog in haar volle glorie en is al de eeuwen dat ze bestaat voortdurend bewoond geweest. Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw waren het boerenbedrijven en op dit moment biedt het onderdak aan tegen de vijftig mensen, en af en toe een ooievaar.

Het kasteelterrein wordt omsloten door een ellipsvormige buitengracht uit het begin van de 17e eeuw. Daarbinnen het kasteeleiland met centraal daarop het kasteel, omgeven door een cirkelvormige gracht. Tussen de beide grachten is aan de oostzijde het terrein van de voorburcht, waarop een U-vormige bebouwing. De binnenoevers van de buitengracht zijn goeddeels als tuin in gebruik. De dubbele omgrachting dateert uit het eerste kwart van de 15e eeuw. Sinds 1984 spant Stichting Behoud Kasteelerfgoed Asten (SBKA) zich in voor behoud van het kasteelcomplex en sinds enkele jaren ook van zijn omgeving als historische buitenplaats. De stichting wil middels lezingen, erfgoededucatie, rondleidingen, open dagen en exposities de lokale identiteit en het historisch bewustzijn stimuleren.

"In 2003 en 2004 hebben de bewoners van en rond het kasteel een eigen toekomstvisie ontwikkeld op de inrichting van het kasteellandschap. Onder de titel 'Kasteellandschap Asten: Oude Wortels, Nieuwe Tradities' is dit Masterplan op 6 april 2004 aangeboden aan de burgemeester. Het project is een initiatief van de hiervoor vermelde SBKA. Projectleider is Jos Gommans, destijds bewoner van de kasteelboerderij. Uitvoerders zijn de architecten Abe Veenstra (Bosch Slabbers, Arnhem) en Leo Wevers (Vlaardingerbroek & Wevers, Utrecht). Het project streeft naar het herstel van de oude bouwkundige en landschappelijke relatie tussen het kasteel en zijn omgeving. De samenhang tussen beide is gedurende de afgelopen decennia steeds meer in de verdrukking geraakt als gevolg van verstedelijking, glastuinbouw en intensieve landbouw.

Ondanks het feit dat het hier gaat om een monument en een identiteitsdrager van Asten, blijft de kasteelruïne voor veel mensen, zelfs uit de nabije omgeving, onbekend en daardoor onbemind. Vooral middels erfgoededucatie wil het Masterplan daarom de banden tussen de kasteelgeschiedenis en de inwoners van de gemeente aanhalen. Maar ook binnen het kasteelterrein zelf liggen er een aantal knelpunten. De kasteelboerderij is vanaf de jaren tachtig verbouwd tot inmiddels 10 wooneenheden voor bijna 30 bewoners, waardoor de inrichting van het kasteelterrein steeds meer onder druk is komen te staan.

Een jaar van intensief overleg tussen kasteelbewoners, boeren en tuinders, bijgestaan door verschillende externe deskundigen en belangenorganisaties, heeft geleid tot een breed gedragen en evenwichtige toekomstvisie. Om het eens in een zin te zeggen: het Masterplan beoogt een zichtbaar en herkenbaar kasteelcomplex, als uniek en veelzijdig monument, in een groen, recreatief aantrekkelijk boerenlandschap dat herkenbaar is als beekdal, waarin gewoond en gewerkt wordt, en waarbij kasteel en landschap een onlosmakelijke eenheid vormen. Het plan doet daartoe een aantal concrete voorstellen. Zo streeft het plan voor het buitengebied naar het herstellen en toegankelijk maken van lanen, het plaatsen van solitaire bomen, het landschappelijk inpassen van kassen en schuren, en de bouw van twee streekeigen schaapskooien.

Binnen het kasteelcomplex ligt er de suggestie om via bruggen en zichtrelaties de bouwhistorische samenhang tussen ruïne, bos en boerderij te herstellen. De wildgroei aan lelijke stallingen op het kasteelterrein wordt vervangen door de bouw van een tweetal aantrekkelijke schuren aan de buitenzijde van de grachtengordel. De bouw van een klein, eigentijds bospaviljoen zal een bescheiden 21e-eeuwse bijdrage leveren aan de 600-jarige bouwgeschiedenis van het kasteel en tegemoet komen aan de breed levende behoefte aan een expositie-, educatie- en ontvangstruimte. Op deze manier kan de ruïne haar huidige ongerepte, romantische uitstraling behouden. Misschien wel de hoeksteen van het plan is de lesbrief voor de omliggende basisscholen over de nog zichtbare middeleeuwse keuken in de kelder van de kasteelruïne.

Kortom, alle ingrediënten van het plan zijn gericht op behoud en revitalisering van een attractieve en veelzijdige historische buitenplaats. Het Masterplan is een uitnodiging aan alle bestuurders en inwoners van de gemeente om actief te participeren in de verdere ontwikkeling van dit unieke rijksmonument waar Asten trots op is!" Vanwege de kwetsbaarheid van de resten van het kasteel en het particuliere karakter is de kasteelruïne niet vrij toegankelijk. Wanneer je een bezoek met rondleiding wilt brengen aan het kasteel, het Anna Ceelen Huis en de prachtige omgeving van Heusden en Asten, dan kun je hiervoor een afspraak maken via de VVV Asten (tel. 0493-692999). De kosten bedragen € 4,50 per persoon, minimumbedrag voor de rondleiding is € 45,00. Een rondleiding aanvragen kan ook met dit formulier.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op een vrijdag in maart is er in Heusden de Zomerkleding- en Speelgoedbeurs en op een vrijdag in september de Winterkleding- en Speelgoedbeurs. Een deel van de opbrengst komt ten goede aan een actviteit voor de inwoners.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Heusden ligt in het reconstructiegebied De Peel. De afname van agrarische bedrijven is voelbaar, wat gevolgen kan hebben voor economie en de leefbaarheid. Daarom vindt de Dorpsraad het belangrijk om nieuwe economische dragers, zoals toerisme en recreatie, te stimuleren. In dat kader is de wandelroute 'Op weg door Heusden' ontwikkeld. De wandelroute is 10,5 km lang, met diverse mogelijkheden om af te korten. De route loopt door en rondom de kern en langs een aantal bezoekwaardige plaatsen. De wandelaar komt langs geitenboerderij Janneke’s Hoeve, de ruïne van kasteel Asten, Fruittuin Betsie’s Hof, minicamping De Peel, Biologische varkensboerderij Sumiran, Visvijver De Witte Bergen en de Botanische tuin van circa 3000 m² in het hart van het dorp.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Heusden, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Gemeenschapshuis: - In 2013 is in Heusden de 'brede maatschappelijke voorziening' Hart van Heuze gereed gekomen. In dit gemeenschapshuis Hart van Heuze is een reeks voorzieningen ondergebracht, waaronder het 'kindcentrum', waarvoor zie de volgende alinea.

- Onderwijs en kinderopvang: - In gemeenschapshuis Hart van Heuze is o.a. BBS (= brede basisschool) Antonius ondergebracht met school, kinderopvang en peuterspeelzaal.

- Jeugd: - Sinds 1970 is er in Heusden jongerencentrum OJC Jonosh.

- Muziek: - Harmonie St. Antonius in Heusden is opgericht in 1931.

- Sport: - De handboogvereniging van Heusden is een vereniging met - naar eigen zeggen - een van de twee meest originele namen van Nederland*: DHSZOD (De Haas Stropen Zij Ons Doel). De vereniging is in 1873 voortgekomen uit een groep stropers, vandaar deze naam.
* Helaas vertellen ze er op hun site niet bij wat die andere meest originele naam is.

- TWC ’t Ventieleke organiseert (naast de wekelijkse toertochten vanuit Heusden) regelmatig fietsactiviteiten. Denk aan eendaagse toertochten naar Zuid-Limburg, de Ardennen en de Eifel. En korte avontuurlijke fietsvakanties naar het Europese hooggebergte. Of je nu keihard wilt fietsen of het liever wat rustiger aan doet: uitgangspunt bij TWC ’t Ventieleke is dat je voor een groot deel zelf je sportieve uitdaging kunt bepalen. Wil je helemaal maximaal gaan, dan fiets je tijdens de reguliere ritten regelmatig op kop en doe je mee aan de eindsprint. Vind je sportief presteren minder belangrijk, dan fiets je uit de wind in het peloton. De jaarlijkse tijdrit biedt iedereen een passende uitdaging. En klimmen in de bergen doe je in het tempo dat bij je past.

- Zorg en welzijn: - "Zorgboerderij De Peelwerker in Heusden (Kokmeeuwenweg 28) is er voor mensen met een verstandelijke beperking. We bieden je zinvolle dagbesteding die past bij je individuele interesses en waarbij je jezelf nuttig en gewaardeerd voelt. Persoonsgerichte zorg op maat is ons credo. Mensen met autisme vinden hier ook hun draai. Voor diegene die er behoefte aan heeft, werken we met een duidelijke dagstructuur die we ondersteunen met foto’s, picto’s en een werkmap met taken. Zorgboerderij De Peelwerker ademt een huiselijke sfeer. Er werken zes mensen, die begeleid worden door de vaste medewerkers Lian en Annemie. Onze kleinschalige aanpak geeft rust, overzicht en duidelijkheid. En door de huiselijkheid op onze zorgboerderij is er vaak ruimte voor iets extra’s. Ons aanbod aan werkzaamheden is groot."

In dat kader is hun behoefte aan spullen ook groot, omdat ze namelijk veel spullen waar jij niets meer aan hebt, wellicht nog kunnen gebruiken in het kader van creatieve activiteiten van de cliënten, een nieuwe bestemming kunnen geven of anders nog kunnen recyclen. Daarom doen ze de volgende oproep: "Help ons recyclen! Ben je aan het opruimen en wil je je spullen een tweede leven geven? Wij kunnen gebruiken: bestek wat je niet meer gebruiktl; oud (gebloemd) servies (kop en schotel, mokjes, borden, schalen); lattenbodem van een bed; kleine potjes met ijzeren schroefdeksel ongeveer 150-200 gr.; oude schuttingplanken ongeveer 20 cm breed; mandarijnenkistjes; spijkerbroeken (kinder- en/of volwassen, ook stretch); brei-/haakgaren; geruit stof (rood, groen, blauw) en stofjes met kleine bloemetjes; knopen, lint, kant, kanten vitrage; houten kralen/kralen autozitting/kralenkettingen; rollator/rolstoel die nog in goede staat is; afgeschreven laptop met cd-rom, die wij kunnen gebruiken voor de spelletjes; cd-rom spelletjes zoals Freddy Fish, Miel Monteur, Put put, de Boerderij; knutselspullen; kapotte wasmachines. Je kunt het materiaal afgeven op de boerderij."

- Biologische landbouw: - "Sumiran is een biologische boerderij gelegen in het buitengebied van het dorpje Heusden bij Asten. De naam Sumiran komt uit het Sanskriet en betekent vrij vertaald, dat je je bewust bent van alles wat ons van nature gegeven is. Planten, dieren, mensen, bomen, vruchten, in combinatie met zonlicht, lucht, vuur, water en aarde, we hebben het gewoonweg gekregen. Wat begon uit idealisme is intussen uitgegroeid tot een dynamische, kleinschalige en bovenal ambachtelijke biologische boerderij. Ons uitgangspunt is om zoveel als mogelijk gebruik te maken van de natuurlijke en/of diervriendelijke methodes van de biologische landbouw en de natuur om ons heen. Naast onze biologische boerderijwinkel, hebben we een biologische vleesverwerking, bieden we opvang aan jongeren die de maatschappij (nog) niet zelfstandig aankunnen en verzorgen we de biologische varkens, koeien, kippen en het kleinvee zoals de pony’s, ezel, cavia's en konijnen op onze boerderij.

Met Staatsbosbeheer hebben we een pachtovereenkomst, die het ons mogelijk maakt om op onze gronden in Heusden biologische gewassen te telen. Van de door onszelf geteelde biologische rogge en tarwe wordt in ons authentieke bakhuis brood gebakken dat dan in de boerderijwinkel verkrijgbaar is. Rondom onze boerderij scheppen wij een nostalgische sfeer, waarin het welzijn van mens, dier en natuur centraal staat. Respect is een leidraad. Biologisch ondernemen betekent wat ons betreft met respect en gerichte aandacht voor: Bewustwording; Dierenwelzijn; Biodiversiteit; Duurzaamheid; Hergebruik; Voeding en gezondheid; SKAL-keurmerk (=herkenbaar Europees biologisch keurmerk); Wetten van de natuur volgen; Milieu en leefbaarheid; Toegankelijk platteland. Mocht je vragen en/of opmerkingen hebben, maak dan gerust van de gelegenheid gebruik om contact met ons op te nemen. Wij staan je graag te woord."

Reacties

(2)

Ook hier werkt de link naar de kerk niet. Dus ook niet meer lezen over de totstandkoming. Misschien handig om uw links nog eens te controleren?

Voor wat betreft de 'dode links' verwijs ik u naar mijn reactie daarop onder de pagina van Asten. Ook in dit geval was het www-adres van de desbetreffende pagina gewijzigd. Ik heb nu het hele verhaal over deze kerk maar overgenomen, want soms verdwijnt dat ineens helemaal van zo'n site, dus zo weet ik zeker dat het niet meer kan 'kwijtraken'.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen