Lent

Plaats
Dorp
Nijmegen
Betuwe
Gelderland

lent_plaatsnaambord_kopie.jpg

Lent is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Nijmegen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. In 1818 over naar gemeente Elst. In 1998 is het dorp door een grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Nijmegen.

Lent is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Nijmegen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. In 1818 over naar gemeente Elst. In 1998 is het dorp door een grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Nijmegen.

gemeente_lent_kadastraal_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Kaart van de in 1818 opgeheven gemeente Lent, situatie anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Kaart van de in 1818 opgeheven gemeente Lent, situatie anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Lent

Terug naar boven

Status

- Lent is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Nijmegen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1817. In 1818 over naar gemeente Elst. In 1998 is het dorp door grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Nijmegen, in het kader van de zogeheten Waalsprong; Nijmegen heeft rond die tijd de 'sprong over de Waal' gemaakt om daar woningbouw te kunnen plegen.

- Onder het dorp Lent vallen ook de buurtschappen Koudenhoek en Vossenpels (grotendeels).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1196 in Lente, 1255 de Lenthe, 1294-1295 apud Lente, 1315 Lent, 1665 Lendt.

Naamsverklaring
Etymologie onzeker. Wel verklaard uit het Germaanse linditja-* 'plaats waar linden staan'. Anderen leggen verband met het Drentse lent 'kade waar turf gestapeld wordt', zij het met vraagteken. Zie echter ook Lenthe. Het in 855 kopie 9e of begin 10e eeuw vermelde in Linteruuic (ligging onbekend, in de Betuwe) is misschien uuic, wijk 'hoeve, nederzetting, dorp' bij Lent.()
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Lent ligt N van Nijmegen, ZW van Bemmel en grenst in het W aan de N325 en in het Z aan de Waal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Lent 161 huizen met 1.171 inwoners. Vóór de herindeling van 1998, waarbij het dorp van de gemeente Elst is overgegaan naar de gemeente Nijmegen, had het dorp ca. 3.000 inwoners. De gemeente Nijmegen had het buitengebied van het dorp nodig om uit te kunnen breiden met nieuwe woonwijken, en dat heeft ze dan ook voortvarend gedaan; in slechts 20 jaar tijd is het dorp bijna verviervoudigd qua aantal inwoners. In 2005 waren het er ca. 4.000, in 2009 ca. 6.000, in 2013 ca. 7.000, in 2016 ca. 9.000 en in 2019 ca. 11.000, in ca. 4.500 huizen.

Terug naar boven

Geschiedenis

Archeologie
- "In het Betuwse gedeelte van de gemeente Nijmegen wordt de Waalsprong gerealiseerd. Voorafgaand aan de nieuwbouw zijn terreinen van archeologische waarde onderzocht. Het rapport 'Een nederzetting uit de late bronstijd en vroege ijzertijd te Lent-Laauwik' (2012) toont de resultaten van een opgraving op een terrein in het deelgebied Laauwik, ten noorden van de oude dorpskern. Op een zwakglooiend ‘plateau’ in het Lentseveld, opgebouwd uit zandige beddingafzettingen van een prehistorische meandergordel, zijn de resten blootgelegd van een agrarische nederzetting uit de eindfase van de late bronstijd en het begin van de vroege ijzertijd (900–750 v.Chr.). Op hoger gelegen delen van het terrein bevonden zich de paalsporen van vier hoofdgebouwen, dertien bijgebouwen, zes paalrijen en enkele tientallen kuilen, greppels en losse paalsporen, die minstens vier erven representeren. Het gaat hoogstwaarschijnlijk om verschillende fasen van een of twee erven die in de loop van de tijd zijn verplaatst. De korte afstand waarover ze zijn verplaatst, vertoont meer gelijkenis met het nederzettingspatroon in de late bronstijd en vroege ijzertijd in de kleinschalige dekzandgebieden ten noorden van de grote rivieren dan met dat op de Brabantse dekzandplateaus.

Vooral uit kuilen zijn relatief veel vondsten verzameld. De grootste groep wordt gevormd door het handgevormde aardewerk, dat grotendeels nog uit de late bronstijd lijkt te dateren. Metaal uit de bewoningsperiode is uitermate schaars. Daarom is de vondst van een conische hanger, gemaakt van een koperlegering, opmerkelijk. De hanger kent parallellen in Zuid-Nederland en België. Onder het determineerbare botmateriaal zijn in ieder geval resten van runderen en schapen/geiten. Verkoolde resten van gerst, tarwe, pluimgierst, huttentut, wikke en vlas verschaffen inzicht in de verbouwde gewassen. Na het verlaten van de nederzetting werd het onderzochte terrein niet meer bewoond, maar gedurende diverse perioden en uiteindelijk tot vlak voor de opgraving vrijwel uitsluitend als agrarisch gebied gebruikt." Aldus een samenvatting van het rapport.

- Bij Lent hebben archeologen in 2018 prehistorisch aardewerk gevonden met daarop enkele schriftachtige tekens. De vondst uit de vroege ijzertijd is bijzonder, omdat men in deze periode (800-500 v. Chr.) voor zover bekend niet schreef. Het is archeologen een raadsel welke persoon het pseudo-schrift meer dan 2500 jaar geleden aanbracht en met welke bedoeling dat gebeurde. Het potje uit de ijzertijd was ‘bijvangst’ tijdens de opgraving van een bijzonder grafveld uit de vroege middeleeuwen in het Lentseveld. Het lag in een kuil met nederzettingsafval (aardewerk, bot en steen), afkomstig uit het huishouden van een eenvoudige boerengemeenschap. Tijdens de uitwerking is de unieke vondst pas ontdekt. Het is duidelijk dat dit voor de ijzertijdbewoners een aantrekkelijke plek was om te verblijven. De archeologen hebben sporen van bewoning en bewoners aangetroffen uit verschillende tijdvakken van de ijzertijd. Pas wanneer, eeuwen later, de Romeinen in deze streken verschijnen en Bataafse soldaten in Romeinse dienst kennis maken met het schrift, leren bewoners van het Oost-Nederlandse rivierengebied het schrijven voor het eerst echt aan. Het potje is te zien in Museum Het Valkhof in Nijmegen. (bron en voor nadere informatie zie: Historiek.nl)

Heemkunde
"De Lentse Historische Kring is geen vereniging met een bestuur en betalende leden of een stichting met een bestuur en donateurs. De Lentse Historische Kring is een groepje mensen dat geïnteresseerd is in de geschiedenis van Lent en dat de uitgaven van de Kring betrekt. Daarnaast ontvangen wetenschappelijke instituten en historische archieven onze uitgaven alsmede bevriende historische verenigingen in de stad en in de regio. De oplagen van onze uitgaven zijn beperkt. Van enkele meer recente nummers is nalevering nog mogelijk. Alle uitgaven van onze kring zijn o.m. te raadplegen in het gemeentearchief van Nijmegen.

'Lent lang vervlogen tijd' is het periodieke historische cahier van de Lentse Historische Kring met flitsen uit de geschiedenis van het oeverdorp en het aangrenzende Doornik tegenover Nijmegen. Deze uitgaven worden op A4 formaat uitgevoerd met een gemiddelde omvang van 60 pagina's. In de periode september 1985 tot en met januari 2005 verschenen 26 nummers van dit cahier.

In de supplementen behorende bij deze cahiers worden onze bijdragen in o.m. Nijmeegs Katern van de historische vereniging Numaga, Kringblad van de historische kring Bemmel en Valkhofnieuws van de Valkhofvereniging opgenomen. Daarnaast de teksten van lezingen die wij voor bevriende verenigingen hielden en teksten van kritieken op onze uitgaven in dag- en weekbladen en tijdschriften. Deze supplementen worden eveneens op A4 formaat uitgevoerd met een gemiddelde omvang van 55 pagina's. In bovengenoemde periode verschenen 26 supplementen.

'Atlas Lent lang vervlogen tijd' verschijnt in A3 oblong formaat om de vele tekeningen die betrekking hebben op de historie van het dorp en details uit die tekeningen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen. Uitsluitend voor de archieven die onze uitgaven betrekken werden in september 2004 in 5 nummers 350 A 3 pagina's met tekeningen, plattegronden, landkaarten en grafieken met korte beschrijvingen opgenomen. In bovengenoemde periode verschenen 12 nummers van deze atlas met een gemiddelde omvang van 65 pagina's." Onder de link in de 1e alinea vind je in tientallen webpagina's een uitvoerige becshrijving van de geschiedenis van Lent.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Uit een data-analyse van onderzoeksbureau Geodan in april 2019 komt Lent als aantrekkelijkste woonwijk van Nederland uit de bus. Wijken in Haarlem en Gouda komen op de tweede en derde plaats. Burgemeester Bruls noemt het mooi om te horen dat ook anderen ontdekken wat Nijmegen al weet: namelijk dat dit dorp een mooie plek is om te wonen. “De gemeente werkt hard aan het doorlopend verbeteren van onze stad. Goed om te constateren dat dit zijn vruchten afwerpt” aldus de burgemeester Bruls. In het onderzoek zijn vijf factoren meegewogen: de woningwaarde, ruim en groen wonen, wonen bij voorzieningen, wonen bij werk en woningkwaliteit. Geodan noemt het bijzondere van hun onderzoek dat de gemiddelde WOZ-waarde wordt meegenomen in de berekeningen. Andere onderzoeken houden geen rekening met de woonprijs. Het gevolg daarvan is dat steevast mooie, maar voor de meeste mensen onbetaalbare locaties als winnaar uit de bus komen, zoals Laren of Bloemendaal, aldus Geodan.

- De Citadel, het toekomstige centrum van Lent rond het Fort Hof van Holland, wordt door de stedenbouwers gekenschetst als een moderne versie van de historisch gegroeide Nijmeegse binnenstad. Rond het fort moeten de komende 15 jaar zo'n 2.500 woningen komen, naast vele tienduizenden m2 aan kantoren, winkels, culturele voorzieningen, cafés en restaurants. Met de ontwikkeling van de Citadel is een omzet gemoeid van circa 1 miljard euro. Het is een woon- en werkgebied voor mensen die stedelijke milieus waarderen. De bouw is in 2013 gestart bij het nieuwe NS-station.

- In deze omgeving maakt de Waal een relatief smalle bocht die zorgde voor opstuwing van de rivier bij hoogwater. Bij deze 'flessenhals' is de Waal daarom in 2015 verruimd door de dijk een stuk terug te leggen en in de uiterwaarden een nevengeul te maken, waardoor het eiland Veur-Lent is ontstaan. Het project maakt deel uit van het project Ruime voor de Rivier, dat ca. 30 rivierverruimingsprojecten in het rivierengebied beslaat, en daarbinnen het project Ruimte voor de Waal Nijmegen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Lent heeft 20 rijksmonumenten.

- Lent heeft 32 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde/Gereformeerde kerk van Lent (Pastoor van Laakstraat 30) heeft als architectonische hoofdvorm een rechthoekige zaal met gedeeltelijk ingebouwde toren aan de korte voorzijde. De zaalkerk heeft vermoedelijk een laat-13e-eeuwse kern. De eerste vermelding dateert van 1329. Uit de rekening van de officiaal van de aartsdiaken ten dom uit 1500 blijkt dat de kerk aan St. Maarten was gewijd. Na de Hervorming hebben de protestanten de kerk in gebruik genomen. In 1886 zijn een toren en een extra buitengevel aan de kerk toegevoegd. De vroeg-20e-eeuwse consistorie aan de achterzijde van de kerk (ter plaatse van de vroegere absis) is recentelijk vervangen door nieuwbouw.

De kerk is van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een historisch gegroeid kerkgebouw met een middeleeuwse kern en een overwegend 19e- eeuws exterieur: een laat-19e eeuwse modernisering van een laat-gotisch kerkje. De hoofdvorm en het grondplan van de zaalkerk is vermoedelijk eeuwenlang ongewijzigd gebleven, met uitzondering van de gesloopte absis en de in 1886 toegevoegde toren aan de voorzijde. Het object is, mede vanwege de bijzondere ouderdom, van bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur (bouwhistorische waarde). Het interieur bevat bijzondere onderdelen, zoals een 19e eeuws orgel, 17e-eeuwse kroonluchters, een vroeg-18e-eeuws kerkgraf, een 19e eeuwse kansel en een luidklok uit 1683. De kerk is van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern van Lent. Op zichzelf én in relatie met de identiek georiënteerde rooms-katholieke kerk even verderop aan de Pastoor van Laakstraat, is de kerk van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp.

- De aan Onze Lieve Vrouw Geboorte gewijde RK kerk op Pastoor van Laakstraat 42 in Lent is in 1877-1879 gebouwd naar ontwerp van architect G. te Riele Wzn. in neogotische-stijl. De zijbeuken zijn in 1925-1926 in stijl toegevoegd. De kerk is van het type kruisbasiliek met een westtoren, een driebeukig schip, recht gesloten kruisarmen, een kort koor met driezijdige sluiting en driezijdig gesloten zijkapellen. De in 1925 toegevoegde zijbeuken zijn aan de westzijde één travee korter dan het middenschip. De doopkapel is uitgebouwd aan de zuidzijde tegen de eerste travee van het middenschip. De sacristie met schilddak bevindt zich in de hoek tussen het koor en de noordelijke kruisarm. De daken zijn geplaatst tussen hoger opgemetselde tuitgevels met ezelsruggen en schouders. De zadeldaken, alsmede de schilddaken van de zijbeuken, -kapellen, sacristie en de ingesnoerde naaldspits van de klokkentoren zijn gedekt met leien in Maasdekking. De naaldspits is ter plaatse van de insnoering voorzien van vier uurwerken. De bekroning bestaat uit een smeedijzeren torenkruis met weerhaan. In het dak van het middenschip en de koorsluiting zijn in totaal drie dakkapellen geplaatst: houten zolderluik, driepas in geveltop, afgewolfd zadeldakje met leien en piron.

- Het voormalige waterpompstation in Lent met dienstwoning en garage, is gebouwd in 1935 en heeft architectuurhistorische waarde. Het gebouw inclusief interieur verkeert nog nagenoeg in de oorspronkelijke staat. In 2016 is het complex verbouwd en herbestemd tot horecagelegenheid.

- In 2016 is de reconstructie van Fort Knodsenburg bij Lent gereedgekomen. Het fort uit 1585 lag sinds eind 18e eeuw verborgen in het Lentse landschap. Op luchtfoto’s en kaarten verraadden sloten door hun stervormige ligging dat hier ooit een fort lag. Door het project 'Ruimte voor de Waal' kregen archeologen de kans om het fort opnieuw te ontdekken en vervolgens te reconstrueren. De noordzijde van het oude fort, waar ook de ingang lag, is nu gereconstrueerd en de contouren van het hele fort zijn zichtbaar gemaakt, deels met gevonden materiaal. Het fort op het nieuwe eiland in de Waal is vrij toegankelijk en ligt aan een wandelpad.

- De schuur op Oosterhoutsedijk 29 is in 1875 gebouwd door de Dorpspolder en is een gemeentelijk monument. Jarenlang was deze schuur in gebruik als opslag van materialen van de voormalige veerpont, het haventje en de uiterwaard. Je vond er kruiwagens, schoppen en balken voor het vak (veerstoep) en draad en palen voor de vracht (heining) van de Lotwaard. Na de Tweede Wereldoorlog was de schuur de timmerwerkplaats van aannemer Jan Lintsen en timmerman Jan Derksen. In 1953 zijn de Dorpspolders opgeheven en is hun hele bezit inclusief de schuur overgegaan naar het Polderdistrict Over-Betuwe, dat op zijn beurt is opgegaan in het huidige Waterschap Rivierenland. In 2002 besluit het Polderdistrict Betuwe de schuur te renoveren en het fraaie gebouwtje ten goede te laten komen aan de Lentse gemeenschap en omgeving. Sindsdien heet het Dorpsschuur Lent. De expositieruimte en de bovenverdieping, elk ca. 30m2 groot, kunnen worden gebruikt voor culturele activiteiten. Ook verenigingen kunnen deze ruimten huren.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- In het dorp ligt een bijzonder stukje groen; Warmoes de Historische Tuinderij Lent. Het is een gemengd tuinbouwbedrijf, een zogeheten warmoezeniersbedrijf of warmoezerij, zoals dat in de jaren dertig nog volop te vinden was in deze omgeving. Men teelt hier groente en fruit zoals de ‘warmoezeniers’ dat vroeger ook deden. Er is veel variatie in rassen en soorten. Er is een unieke hoogstamboomgaard met bijzondere oude appel-, peren-, kersen- en pruimenrassen, zoals ‘Sijden Hemdje’, ‘Lentsche Roode’ en ‘Sterappel’. Daarnaast is er het zogeheten kleinfruit (aardbeien, verschillende soorten bessen, frambozen en bramen) en vele soorten groenten.

Terug naar boven

Eten en drinken

- Een opvallend punt in het nieuwe deel van Lent is wat de LENTmark is gedoopt, als lokale variant van de term 'landmark', zoals een hoog object zoals een toren of een hoog flatgebouw wordt genoemd dat al van verre te zien is. In principe is het een uitkijktoren, maar vanwege verzekeringstechnische perikeen mag hij helaas niet beklommen worden. Sinds 2010 heeft Patries Lessmann een kiosk in de LENTmark. "De LENTmark-Kiosk is van vrijdag tot en met maandag geopend van 12.00 tot 21.00 uur. Patries: “Ik werk zo veel mogelijk met lokale en biologische producten, bijvoorbeeld waterijsjes van Onwijs Lekker IJs uit het Honigcomplex, sap en bakproducten van Landwinkel De Woerdt, koffie en thee van Pluryn. De kiosk is voor veel mensen uit de appartementen Dalida en Campanula een vast uitje geworden. Daarnaast komen er veel jonge ouders met hun kinderen een ijsje eten, maar natuurlijk kent iedereen in het dorp inmiddels mijn kiosk. Ik spreek ook mensen van ver weg. Mensen uit Canada, Dubai, Spanje en Zweden hebben hier een kopje koffie gedronken. Ik ben erg trots dat het me gelukt is een ontmoetingsplaats te creëren die mensen met elkaar verbindt. Ik zie mensen een praatje maken en tot de ontdekking komen dat ze in dezelfde straat of appartementencomplex wonen. Vaak hoor ik na zo’n gesprek dat ze met elkaar een volgende ontmoeting afspreken. Daar doe ik het allemaal voor." (bron en voor nadere informatie zie wijkkrant Lentse Lucht, juli 2020, pag. 6-7)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lent, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Lent (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Lent.

- Nieuws: - De maandelijkse wijkkrant Lentse Lucht is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers, vanaf jaargang 2014).

- Belangenorganisatie: - "Wijkraad Lent behartigt de belangen van de inwoners van dit dorp, waaronder ook het gehele gebied dat nu wordt bebouwd. Zij beoogt haar doel te bereiken door: het onderhouden van contacten ten aanzien van ontwikkelingen en problemen en het voeren van overleg met de gemeente, provincie, rijksoverheid, waterschappen en andere overheidslichamen of organen daarvan; informatie en voorlichting al dan niet door middel van publicaties; het signaleren van bedreigingen en aantastingen en het voeren van wettige bezwaarprocedures daartegen indien noodzakelijk; het samenwerken met andere regionale en landelijke organisaties op dit gebied. Via onze site houden wij je op de hoogte van alle ontwikkelingen met betrekking tot het dorp en de Waalsprong. De komende jaren zullen er veel veranderingen zijn in de infrastructuur, grote bouwactiviteiten, nieuwe voorzieningen en verkeersproblematiek."

- Muziek: - "Muziekvereniging St. Theresia Lent heet sinds 2018 Het Lents Orkest. De heilige Sint Theresia staat bekend om haar wilskracht en gevoel voor humor. Deze twee eigenschappen passen uitstekend bij onze muziekvereniging. De muziekvereniging is opgericht in 1928 en leek destijds maar 20 jaar te zullen bestaan, maar door de grote belangstelling en de betrokkenheid van de Lentenaren hebben wij recentelijk al onze 90e verjaardag gevierd! De vereniging is ontzettend veelzijdig. De muziek varieert van modern tot klassiek, leden hebben uiteenlopende leeftijden en achtergronden en ook de diversiteit in concerten is groot. Wij geven vaak onze medewerking aan lokale / Lentse activiteiten zoals de carnaval of de dodenherdenking, maar ook bij het Nijmeegs Muziek Festival of de Vierdaagse en tenslotte is er natuurlijk ons eigen jaarconcert. De vereniging telt momenteel zo’n 30 leden, die op woensdagavond van 20.00-22.00 uur repeteren in De Spil, onder leiding van onze dirigent Jeroen Geurts. Zin om mee te spelen? Kom gerust eens langs tijdens een van onze repetities."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Lent prot. kerk en - idem RK.

Reacties

(2)

Op de kaart uit de 19e eeuw staat het gehucht Lauwerik vermeldt, tegenwoordig Lauwick geheten. De uitgang -erik was voor mij een uitkomst omdat ik zocht naar het Keltische verleden van Lent. De uitgang komt van het Keltische -iacum, terug te vinden in Blerick, Doornik, et cetera. Deze vondst versterkt het beeld van de Keltische geschiedenis van de streek. Vergelijk NIjmegen, Cuijk, Mook, en Gennep, maar vooral Doornik (Gelderland), Gendt, Indoornik, Dornick bij Emmerik, en Emmerik zelf, en misschien ook Varik en Maurik. Misschien is het mogelijk een regeltje aan Lauwerik te wijden? Vooral omdat ik deze naam nog niet elders gevonden heb.

Dank voor de tip, want het Laauwik (e.a. spellingen) blijkt een lokaal belangrijk element te zijn geweest, namelijk (geen gehucht maar) een landgoed, later herenboerderij. Ik heb even gezocht naar wat er over te vinden is. De 20e-eeuwse ontwikkelingen van het Laauwik vindt u hier: https://www.noviomagus.nl/Lent/021a.htm. Er blijkt ook een Lentse Historische Kring te zijn. Op hun site moeten nog meer pagina's te vinden zijn over de (oudere) geschiedenis van het Laauwik. Deze kring en hun site heb ik nu ook beschreven in het hoofdstuk Geschiedenis, evenals enkele alinea's over archeologische opgravingen in het 'deelgebied Laauwik', met link naar het bijbehorende rapport.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen