Status

- Moorveld is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Meerssen. T/m 1981 grotendeels gemeente Ulestraten, deels gemeente Geulle.

- Bij de introductie van het postcodesysteem in ons land (1978), heeft de gemeente Ulestraten er voor gekozen om voor haar deel van het dorp Moorveld wél een eigen postcode (6237) en postale plaatsnaam aan te vragen, de gemeente Geulle heeft dat voor haar deel van het dorp kennelijk niet gedaan. Waardoor dat deel voor de postadressen sindsdien 'in' Geulle ligt.* En ook voor de plaatsnaambebording ter plekke heeft men dat zo doorgevoerd:
* Overigens zijn meer kernen in ons land in 1978 op soorgelijke wijze 'postaal geamputeerd': vergelijk - Bentveld, - Dieverbrug, - Geeuwenbrug en - Loerbeek.

Het dorp heeft een bebouwde kom met blauwe plaatsnaamborden (komborden) met de eigen plaatsnaam erop. De bebouwing aan de weg Moorveldsberg - in het vanouds Geullese deel van het dorp - ligt echter binnen de bebouwde kom van Geulle. Dat heeft tot gevolg dat als je vanuit de Heerenstraat de weg Moorveldsberg oprijdt, je denkt dat je - gezien de bebording - het dorp Geulle binnenkomt. De bebouwing aan die weg valt echter nog onder het dorp Moorveld.

Naam

In het Limburgs
Mwórveld. Op een lokale site komen we ook de spelling Moerveld tegen. En op de site van het dorpshuis lezen we de variant Moorsels.

Alternatieve naam
Moorveld met omgeving (= Geulle-Boven) wordt ook wel Waalssen of Waalsen genoemd, omdat de RK parochie in dat gebied zo heet.

Oudere vermeldingen
1244 Moervelt, 1803-1820 Moorvelt, 1835 Moerveld, 1848 Moorveld.

Naamsverklaring
Betekent moer 'veengebied, wingebied van turf' en veld 'open vlakte, onontgonnen veld'.(1)

Ligging

Het dorp Moorveld ligt N van het dorp Meerssen, NO van het dorp Bunde en O van het dorp Geulle, en grenst aan de buurtschappen Snijdersberg en Hussenberg in het N, de A2 en Maastricht-Aachen Airport in het O en Z, de Bundese buurtschap Kasen in het ZW en de spoorlijn in het W. Het dorp ligt verder NW van het dorp Ulestraten, WZW van het dorp Geverik, ZW van het dorp Beek, Z van het dorp Elsloo en OZO van het dorp Geulle aan de Maas.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap 25 huizen met 118 inwoners onder de gemeente Geulle en 13 huizen met 80 inwoners onder de gemeente Ulestraten. Tegenwoordig heeft het postcodegebied van de postale plaatsnaam Moorveld (= het voorheen Ulestratense deel) ca. 150 huizen met ca. 350 inwoners, en het vanouds en voor de postadressen nog altijd Geulle-se deel (= het gebied Moorveldsberg) ca. 60 huizen met ca. 150 inwoners. Totaal dus ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Geschiedenis

Zuivelfabriek
Van 1901 tot 1922 was er in Moorveld zuivelfabriek De Toekomst. Deze stond links naast het pand op Heerenstraat 8. Het was een coöperatieve vereniging van plaatselijke boeren of kleine neringdoenden die toevallig ook nog een of twee koeien hadden. Van 'fabriek' in de zin van machines was nauwelijks sprake: er kwam nog erg veel handwerk bij kijken. Eind jaren veertig is het pand afgebroken. De karnton uit 1901, voor het karnen van de boter, is recentelijk gerestaureerd en is te bekijken in woonzorgcentrum Ave Maria in buurtschap Hussenberg.

Pesch-kapel
De rond 1906 opgerichte kleine maar fraaie Pesch-kapel werd zo genoemd gezien de ligging tegenover de boerderij van de toenmalige eigenaren fam. Pesch (Heerenstraat 8). In het kapelletje werden kerkdiensten gehouden. In 1954 is dat overgenomen door de huidige kerk van Moorveld (waaraan voorafgaand van nog 2 andere 'noodkerken' sprake is geweest, waarvoor zie verder bij Bezienswaardigheden). In 1974 is de kapel afgebroken, omdat het wegens bouwvalligheid een gevaar voor de omgeving dreigde te worden.

Water
In en om Moorveld zijn diverse waterputten en -bronnen geweest.

Beroemde inwoners: Felix Rutten en Marie Koenen
Het schrijversechtpaar Felix Rutten en Marie Koenen heeft, van 1920 tot aan hun scheiding in 1927, in Moorveld gewoond, in de speciaal voor hen gebouwde villa Schieversberg (Schieversbergweg 1, is een N zijweggetje van de weg Moorveldsberg). Felix Rutten (1882-1971) studeert en promoveert in de letteren te Leuven. Hij schrijft lyriek met mystieke accenten, onder invloed van de Beweging van Tachtig, voorts reisverhalen, novellen en toneelwerk, waarin hij ijvert voor het herleven van het katholieke toneel. Marie Koenen (1879-1959) is een schrijfster van gevoelige novellen en (historische) romans met een duidelijk katholieke signatuur en Zuid-Limburgs van sfeer. De Moeder (1917) wordt als haar beste werk beschouwd. Zij heeft ook sagen en legenden verdicht. Het boek 'De abdis en de zwerver. Marie Koenen en Felix Rutten en hun huwelijksjaren in Geulle' (auteur Adri Gorissen, uitg. Marie Koenen Comité, Geulle, 2005) is via de link ook online te lezen.

Recente ontwikkelingen

- Stichting Te Voot organiseerde jaarlijks op een zondag eind juni wandeltochten vanuit Moorveld door de prachtige omgeving. De afstanden varieerden van 6 tot 30 km. Na 13 jaar is zij daar in 2017 mee gestopt.

Bezienswaardigheden

- De boerderijen op Heerenstraat 8 en Schonen Steynweg 6 in Moorveld zijn gemeentelijke monumenten.

- Tegenover de boerderij op Heerenstraat 8 stond sinds circa 1906 een familiekapel van de familie Pesch, die was gesticht ten behoeve van een tweetal broers, die als emeritipriesters bij hun zwager waren komen wonen. In deze kapel lazen zij missen. Na hun overlijden namen andere emeriti deze kapel over, zodat er in deze buurt informeel sprake was van zielzorg. De route naar de parochiekerk in Geulle was door de aanleg van het Julianakanaal in 1936 flink verlengd. In de buurtschappen Moorveld, Snijdersberg en Hussenberg ontstond daarom in 1945 het plan om in hun omgeving een rectoraat te laten stichten. De kleine kapel voldeed hiervoor niet. Mgr. Lemmens benoemde H.H. Thijssen tot rector en deze laatste richtte een schuur van de familie Smeets in tot eerste noodkerk. In 1947 werd de nieuwe locatie van de kerk in overleg met de Provinciale Planologische Dienst bepaald.

De bouwrector moest behalve een locatie ook een naam aan het rectoraat geven en dat was een probleem, omdat alle genoemde buurtschappen evenveel rechten meenden te hebben. Vandaar dat de bouwrector koos voor de naam Waalssen (soms ook gespeld als Waalsen), waarvan de herkomst niet duidelijk is. Maar omdat de kerk vlakbij buurtschap Moorveld werd gebouwd, kreeg de parochie al snel tevens deze naam. De noodkerk werd gebouwd op een stuk grond, dat later het kerkeiland zou gaan vormen met kerk en pastorie. Voor deze noodkerk werd een houten loods van de bierbrouwerij De Leeuw te Valkenburg overgenomen, die door S.J. Dings van een bakstenen ingang werd voorzien, met een kleine toren en een voorportaal. De bouwrector kreeg van de gemeente Weert nog een verzoek om de loods over te mogen nemen ten behoeve van het bouwen van noodwoningen, maar dit werd door de rector afgewezen.

De noodkerk is in 1953 verlaten en daarna tot bewaarschool verbouwd. In 1992 kocht de gemeente het gebouw, dat inmiddels tot gemeenschapshuis was ingericht. De kleuterschool, die inmiddels was gebouwd, is in de jaren negentig verkocht en gesloopt, waarna er woonhuizen op het voormalige kerkeiland werden gebouwd. (bron: site gemeenschapshuis De Kollekamp) De RK kerk Onbevlekt Hart van Maria is in 1954 gereedgekomen en bedient het hele gebied van Geulle O van de spoorlijn, dat gezien de ligging Geulle-Boven wordt genoemd. Het ontwerp van de sobere bakstenen kerk is van de hand van architect Dings. Binnen zijn veel kunstwerken die door Limburgers zijn vervaardigd en waarop de gemeente trots is. Helaas is in 1970 de communiebank gesloopt, toen de diensten en daarmee het functioneren van het gebouw zijn veranderd. 10 jaar later onderneemt de parochie een grote restauratie. - Nog een pagina over deze kerk. De parochie Waalssen Moorveld valt onder het parochiecluster Edith Stein, dat verder nog de dorpen - Bunde, - Geulle en - Ulestraten omvat.

- De H. Hartkapel aan de Moorveldsberg herinnert de inwoners aan het bombardement van 15 september 1944, waarbij 2 huizen worden verwoest en 8 andere beschadigd raken. Doordat alle bewoners in kelders verscholen zitten, komt er niemand om het leven en raakt er niemand gewond. Uit dankbaarheid hiervoor is op initiatief van de toenmalige jonkheid van Moorveld in 1947 deze kapel opgericht. In 1997 is de kapel gerestaureerd.

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval op carnavalszondag in gemeenschapshuis De Kollekamp.

- De Waalsser Kermis in Moorveld (op een zondag in mei of juni) omvat enkele kinderattracties, een Sacramentsprocessie t.g.v. Sacramentsdag, met H. Mis, en sinds 2015 ook een Tractorzegening, voor een veilige en goede oogst. Iedereen die in het bezit is van een tractor mag daar aan deelnemen. Ook de jeugd mag eraan meedoen: iedereen die jonger is dan 16 jaar mag met een skelter, tractor of driewieler (alles met meer dan 2 wielen) meedoen. Voor de leukst versierde 3- of 4-wieler is er een prijs.

Natuur en recreatie

- De 880 meter lange weg over de Moorveldsberg (aan de gelijknamige weg), kennelijk ook wel Schieversberg genoemd, is een geliefde beklimmings-uitdaging voor wielrenners. Het steilste stuk is een stuk van 300 meter met een stijgingspercentage van 11,7 procent. - Filmpje van een wielrenner die de Moorveldsberg in Moorveld beklimt.

- Het NME-Atelier heeft in 2007 een stuk grond van 1,2 hectare verworven in Moorveld, aan de rand van het Bunderbos (Hazenstraat 1). Zij verzorgde al langer cultureel erfgoed- en duurzaamheids-educatie op scholen in Zuid-Limburg. Maar het was niet ideaal dat zij steeds een bus met spullen naar al die scholen moest meeslepen. Bovendien: hoeveel meer zouden zij kunnen doen als ze een locatie zouden kunnen inrichten voor al de oer-activiteiten, die zij provisorisch in de klas doen. Echt boogschieten, Atlatl werpen, vuur maken, brood bakken, (oer)soep koken, diersporen zoeken, in de natuur zíjn in plaats van door de natuur lopen.

Vandaar dat aan de Hazenstraat nu mOERveld in ontwikkeling is. Een Praktisch Educatief Buitencentrum, waar jong en ouder een glimp van leven en werk van de voorouders kan opvangen en beleven. Er is een ijstijd-jachtkamp en een bandkeramische boerderij in wording. Verder is het heerlijk vertoeven in de natuur zoals in het Bunderbos en klinken er oeroude verhalen en worden 'vergeten manieren' herbeleefd. De schoolprojecten willen de kinderen van nu bewust maken van de toekomst: Hoe willen ze in de toekomst met elkaar wonen, met respect voor mensen en hun omgeving? Om hierover te kunnen nadenken, is het belangrijk het verleden te begrijpen.

Er zijn tal van activiteiten mogelijk voor alle klassen van de basisschol, maar ook voor bedrijven, die er teamdagen en management-dagen kunnen organiseren, met thema's als 'Pre-historisch leven', 'Leven van de natuur', 'Met de handen in de modder' en meer. Teamdagen helpen een team een betere samenwerking te vinden en voeden de saamhorigheid. Zie ook deze reportage over wat het NME-Atelier te Moorveld zoal met kinderen onderneemt.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Moorveld, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Videoreportage over een kienmiddag in Moorveld (2017), van het L1-programma Óngerwaeg.

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Waalssen is er in ieder geval voor het dorp Moorveld, en wellicht ook nog voor de buurtschappen Hussenberg en Snijdersberg (die eigen buurtverenigingen hebben gehad, en wellicht nog hebben, maar op het internet kunnen wij daar niets meer van vinden, dus wellicht zijn die inmiddels opgeheven?).

- Dorpshuis: - Gemeenschapshuis De Kollekamp in Moorveld (Heerenstraat 77) beschrijft zich op haar site als volgt: "We denken dat innovatie ontstaat door het genereren van iets nieuws, maar heel vaak komt het tot stand door het verbinden van dingen die er al zijn. De Kollekamp stelt zich ten doel gelegenheid en onderdak te bieden aan sociale activiteiten binnen de woonkern Geulle, zoals op het gebied van muziek, sport en cultuur en aldus een ontmoetingsplaats voor jong en ouder te zijn. Het is fijn om samen (in groepsverband) activiteiten te ondernemen. Het geeft veel gezelligheid, onderling contact en verbinding. Sociale cohesie: dat is wat nodig is in en wat kenmerkend moet zijn voor kleine kernen. En samen met jullie gaan we de leefbaarheid van Geulle verbeteren zodat de slogan “Je zal er maar wonen” ons mooie Geulle typeert! Gemeenschapshuis De Kollekamp, dé ontmoetingsplek voor heel Geulle." - In oktober 2018 hebben dieven lood van het dak van De Kollekamp gestolen. Extra vervelend is dat daarbij ook aanzienlijke schade aan de mergelstenen van het pand is ontstaan.

- Onderwijs en kinderopvang: - Voorheen Basisschool St. Jozef in Moorveld heet tegenwoordig Basisschool Ondersteboven, wat verwijst naar de dorpsdelen van Geulle: Geulle-Beneden (in het Limburgs 'Gäöl ónger') en Geulle-Boven. De school heeft ca. 95 leerlingen, verdeeld in 4 combinatiegroepen. "Missie en visie. Wij willen een school zijn die zich ten doel stelt onderwijs te realiseren op een hoog kwaliteitsniveau, met speciale aandacht voor een warme sfeer en openheid. Alleen dan is het mogelijk samen te groeien, als individu, als groep, als team en als school. Een hoge kwaliteit van onderwijs betekent voor ons: onderwijs dat leidt tot goede prestaties (cognitieve groei) waarbij het accent ligt op het aanleren van de basisvaardigheden lezen, schrijven, taal en rekenen maar daarnaast ook grote waarde hecht aan de vakken wereldoriëntatie (aardrijkskunde, geschiedenis, kennis der natuur, techniek en verkeer); het bieden van een breed onderwijsaanbod dat naast cognitieve groei ook uitdaagt tot creatieve, sociaal-emotionele, motorische en culturele groei.

Prioriteiten. De ambities van Basisschool Ondersteboven in Moorveld zijn groots. We willen een school blijven die verbonden is met haar directe omgeving in de meest brede zin. Leren gebeurt in interactie en samen met anderen. Daarvoor is een relatie nodig met de leerkracht die verbindt, vertrouwt, talent oproept, werkt vanuit zijn eigen persoon en die uiteraard zijn vak verstaat. Kortom, we verzorgen goed onderwijs tot de derde: goed onderwijs voor leerling, leerkracht en omgeving! Identiteit. In de jaren dat wij een leerling mogen begeleiden op school stellen wij onszelf als doel iedere leerling te inspireren om zich naar eigen vermogen te ontwikkelen tot een aardig, waardig en vaardig wereldburger. De leerkrachten van Ondersteboven: zijn zeer betrokkenen bij onze leerlingen, ouders en externe partners; ontdekken en kennen de kracht van hun leerlingen en eigen krachten en maken optimaal gebruik van deze talenten; zijn trots op de behaalde resultaten van onze leerlingen maar ook op de behaalde eigen successen."

- "Peuteropvang Pinokkio Geulle is gehuisvest in een fris en licht lokaal in Basisschool Ondersteboven in Moorveld, waarmee nauw wordt samengewerkt. Ideaal als je ervoor kiest om je peuter straks, op 4-jarige leeftijd, door te laten stromen naar deze basisschool. Uiteraard ben je geheel vrij in je keuze. Elke keer weer anders. Niet alle dagdelen bij Pinokkio verlopen hetzelfde. Wel bieden de pedagogisch medewerkers vaste, terugkerende onderdelen en verloopt elke ochtend in grote lijnen als volgt. Er wordt vrij gespeeld, samen gegeten, er worden liedjes gezongen, geknutseld en er wordt heerlijk buiten gespeeld. Kringactiviteit. De ochtend wordt afgesloten met een kringactiviteit. En er wordt gezongen, verteld en geluisterd. Op een speelse manier worden taal- en rekenvaardigheden gestimuleerd. Een mooie en rustige manier om een enerverende ochtend af te sluiten. Kennismaken. Zoek je veilige en vertrouwde opvang voor je kind bij jou in de buurt? Kom dan een keer een kijkje nemen. Je bent samen met je kind van harte welkom." In de school is ook een kinderdagverblijf (KDV) en buitenschoolse opvang (BSO) van kinderopvangorganisatie Kidts gevestigd.

- Computers: - Computer Club Geulle is een gezellige en sociale computer club waar jong en ouder zich bij kan aansluiten en waar je je snel zult thuisvoelen. Je kunt er spelletjes spelen, ze helpen je met o.a. installatieproblemen en het in- of uitbouwen van hardware, en je kunt er computer workshops en cursussen volgen. Men komt maandelijks bijeen in gemeenschapshuis De Kollekamp.

- Vrouwen: - "Door de drukke tijd waarin we leven, hebben velen van ons behoefte aan meer onderling contact en gezelligheid. ZijActief afdeling Moorveld biedt de gelegenheid om in je eigen omgeving gezellige, maar ook boeiende avonden te beleven, waarbij je daarnaast ook in de gelegenheid wordt gesteld de onderlinge contacten te versterken. Heb je belangstelling, loop eens een avond vrijblijvend binnen. Je bent van harte welkom. Je kunt natuurlijk ook contact opnemen met onze secretaris. De contributie bedraagt slechts € 27,50 per jaar. De bijeenkomsten worden op dinsdagavond gehouden. Deze bijeenkomsten beginnen om 19.30 uur en vinden plaats in Gemeenschapshuis De Kollekamp."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaafs van Moorveld, met foto's van alle grafzerken.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)