Zevenhuizen (Bunschoten)

Plaats
Buurtschap
Bunschoten
Eemland
Utrecht

zevenhuizen_bunschoten-spakenburg_plaatsnaambord.jpg

De buurtschap Zevenhuizen heeft sinds 2012 plaatsnaamborden, zodat je nu tenminste kunt zien dat het een buurtschap is en niet zomaar wat boerderijen 'in' Hoogland of Bunschoten, en je kunt eraan zien wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

De buurtschap Zevenhuizen heeft sinds 2012 plaatsnaamborden, zodat je nu tenminste kunt zien dat het een buurtschap is en niet zomaar wat boerderijen 'in' Hoogland of Bunschoten, en je kunt eraan zien wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

zevenhuizen_bunschoten-spakenburg_carnavalsoptocht_hoogland_2016_kopie.jpg

De buurtschap Zevenhuizen is in 1974 d.m.v. grenscorrectie van Hoogland naar de gemeente Bunschoten gegaan. Toch voelen ze zich nog altijd met Hoogland verbonden, en doen ze bijv. nog steeds mee met de jaarlijkse carnavalsoptocht in Hoogland (foto: 2016).

De buurtschap Zevenhuizen is in 1974 d.m.v. grenscorrectie van Hoogland naar de gemeente Bunschoten gegaan. Toch voelen ze zich nog altijd met Hoogland verbonden, en doen ze bijv. nog steeds mee met de jaarlijkse carnavalsoptocht in Hoogland (foto: 2016).

zevenhuizen_bunschoten_boerderij_zevenhuizerstraat_146.jpg

In buurtschap Zevenhuizen bij Bunschoten vind je nog veel monumentale boerderijen. Enkele daarvan zijn recentelijk tot gemeentelijk monument benoemd, waaronder dit complex op Zevenhuizerstraat 146.

In buurtschap Zevenhuizen bij Bunschoten vind je nog veel monumentale boerderijen. Enkele daarvan zijn recentelijk tot gemeentelijk monument benoemd, waaronder dit complex op Zevenhuizerstraat 146.

Zevenhuizen (Bunschoten)

Terug naar boven

Status

- Zevenhuizen is een buurtschap in de provincie Utrecht, in de streek Eemland, gemeente Bunschoten. Oorspronkelijk was er sprake van een gemeente Duist (die ook wel 'Duist, De Haar en Zevenhuizen' werd genoemd, naar de 3 buurtschappen die de gemeente omvatte) (en Duist werd ook wel geschreven als Duijst en Duits). De gemeente Duist is in 1812 toegevoegd aan de gemeente Bunschoten, in 1818 daar weer van afgesplitst tot een zelfstandige gemeente, per 8-9-1857 opgegaan in de gemeente Hoogland. In 1974 is het grootste deel van de gemeente Hoogland opgegaan in de gemeente Amersfoort. Alleen deze buurtschap (beter gezegd: grosso modo het gebied van de vroegere gemeente, behalve de oostpunt, die in de Amersfoortse nieuwbouwwijk Vathorst is opgegaan) is toen middels grenscorrectie overgegaan naar de gemeente Bunschoten (dit betrof 897 hectare met 284 inwoners).

- De buurtschap Zevenhuizen valt voor de postadressen onder het tweelingdorp Bunschoten-Spakenburg, en ligt het dichtst bij het dorp Bunschoten, maar heeft ook nog altijd banden met het dorp Hoogland, waar het t/m 1973 toe behoorde. Zo doet de buurtschap nog altijd met een eigen wagen mee aan de jaarlijkse carnavalsoptocht in Hoogland (zie foto).

- De buurtschap Zevenhuizen heeft in 2012 plaatsnaamborden gekregen en ligt buiten de bebouwde kom (daarom zijn het witte borden en geen blauwe).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1681 Zevenhuysen, 1840 'Zevenhuizen of Neder-Duist'.

Naamsverklaring
Samenstelling van zeven (telwoord) en huizen 'huizen, woningen'.(1) Kennelijk naar het oorspronkelijke aantal huizen.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Zevenhuizen ligt direct N van het dorp Hoogland, O van Bunschoten-Spakenburg, aan de Zevenhuizerstraat, voor zover gelegen N van de A1.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 omvatte de buurtschap Zevenhuizen 4 huizen met 31 inwoners. Verder waren er nog de buurtschappen Duist met 18 huizen en 128 inwoners en de polder De Haar met 3 huizen en 14 inwoners. Dit was zoals hierboven beschreven van 1818-1857 een zelfstandige gemeente en is in 1974 als een geheel naar de gem. Bunschoten overgegaan.

- Tegenwoordig omvat de buurtschap Zevenhuizen (waar wellicht ook Duist en De Haar onder vallen, want die worden tegenwoordig niet meer als aparte buurtschappen beschouwd) ca. 50 huizen met ca. 130 inwoners. Het betreft de panden aan de Zevenhuizerstraat vanaf nr. 142 even en vanaf nr. 251 oneven. Overigens curieus dat het recent gerealiseerde Grand Café en Partycentrum De Kooi helemaal in het N, op de hoek met de Bunschoterweg (als vervanging van een oud buurtcafeetje), huisnr. 1 heeft gekregen. Dat ligt aan de even kant en had dan in principe huisnr. 172 moeten krijgen. Sommige bronnen stellen dat de buurtschap ca. 200 inwoners zou hebben 'inclusief het buitengebied'. Maar het buitengebied om de lintbebouwing heen is nauwelijks bebouwd (dat betreft o.i. alleen 2 boerderijen aan de Achterduijst). Wellicht trekt men de N van de Groeneweg gelegen 15 boerderijen aan de Groeneweg er nog bij (die vanouds altijd al onder Bunschoten-Spakenburg hebben gevallen).

Terug naar boven

Geschiedenis

De overwegend katholieke gemeenschap van Zevenhuizen voelde en voelt zich meer aangetrokken tot het eveneens overwegend katholieke Hoogland dan tot het overwegend protestantse Bunschoten-Spakenburg. De ingebruikstelling van de rijksweg, met aanvankelijk één rijbaan met gelijkvloerse kruising in 1952, zorgt voor een hindernis in de verbinding met het dorp Hoogland. Bij de uitbouw van de rijksweg naar autosnelweg A1, begin jaren zeventig, krijgt de Zevenhuizerstraat een viaduct over de A1. In 1974 gaat de gemeente Hoogland op in de gemeente Amersfoort. Alleen de buurtschap Zevenhuizen wordt aan de gemeente Bunschoten toegewezen. De concrete motivaties hiervoor zijn ons vooralsnog niet bekend.

- In 2002 is het boekje 'Ver in 't Veld. De vergeten minigemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen 1817-1857' verschenen (auteurs: Piet van Elteren, Gijs Hilhorst en Gerard Raven. Uitg. Historische Kring Hoogland*). "Ver in het Veld. Zo heette de boerderij achterin polder De Haar, maar zo kunnen we ook de gemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen als geheel kenschetsen. Het was een afgelegen gebied dat je niet eens van west naar oost kon doorkruisen, omdat daar geen wegen liepen. Er woonden ook maar zo'n 200 mensen. Nauwelijks de moeite voor een aparte gemeente; vandaar dat deze in 1857 is gefuseerd met Hoogland. Bij de opheffing van de gemeente Hoogland in 1974 is het Bunschoter grondgebied geworden.
* Voor een beschrijving van deze vereniging zie het eind van het hoofstuk onder de link.

Wie woonden er zo ver in het veld? Hoe groot was hun gezin en hun boerderij? Om daar een antwoord op te vinden is een werkgroep van de Historische Kring Hoogland in de winter van 2000-2001 aan de slag gegaan. Deze bestond uit Piet van Elteren, Piet Hilhorst, Lies Hilhorst, Nolda Noteboom-Tesson en Jan Penterman. Samen hebben zij de archieven van de voormalige gemeente Duist, de Haar en Zevenhuizen doorgespit. Zo werden de volkstellingen en het bevolkingsregister toegankelijk gemaakt. Hetzelfde gebeurde met het Kadaster van 1832, toen voor het eerst de percelen van de hele gemeente werden opgemeten en is vastgelegd wie de eigenaar was. Al met al een hele klus.

Nadat al die gegevens waren verzameld en bewerkt ontstond het idee ze te presenteren in een themanummer van De Bewaarsman. Daarin was al eerder over Duist, de Haar en Zevenhuizen gepubliceerd, maar er moest nog aanvullend onderzoek worden gedaan in het archief. Zo ontstonden de ruwe teksten, die de redactie bewerkte tot een samenhangend geheel. Het bestuur van de Historische Kring Hoogland is trots op dit boekje. Het is immers een voorbeeld van samenwerking. Als veel enthousiaste mensen met verschillende gaven de handen ineenslaan komt er iets uit waar je aanvankelijk niet van had durven dromen. Dit boekje dragen wij op aan de bewoners van het gebied. Maar ook is het een gedenkteken voor de boeren die er recentelijk uit moesten vertrekken vanwege de aanleg van Vathorst", aldus de Historische Kring Hoogland. Het boekje bevat ook twee fietstochten door het gebied, samengesteld door Arie van den Heuvel.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "In 2019 is er hard gewerkt om de Zevenhuizerstraat in buurtschap Zevenhuizen bij Bunschoten fietsvriendelijker te maken. In samenwerking met de provincie Utrecht is een deel van de Zevenhuizerstraat ingericht als fietsstraat en is er een vrijliggend fietspad aangelegd. Inmiddels zijn deze fietsstraat en het fietspad alweer een tijdje in gebruik. Door de gemeenteraad van Bunschoten is destijds aandacht gevraagd voor de veiligheid van fietsers op de Zevenhuizerstraat en het belang van de aanleg van het fietspad. Samen met inwoners van de buurtschap is vervolgens het ontwerp tot stand gekomen. “De inwoners hebben destijds de handschoen opgepakt en laten zien dat wanneer er een breed gedragen idee is voor de eigen openbare ruimte dit ook echt te realiseren is. Met het aanpakken van de verkeerssituatie heeft deze kern een kwaliteitsimpuls gekregen en kunnen inwoners, en bezoekers uit Amersfoort, onze gemeente veilig bereiken”, aldus Christiaan Buis namens de gemeenteraad.

Rol provincie. Ook de provincie Utrecht heeft een belangrijke rol gespeeld in het proces. De provincie werkt samen gemeenten aan een optimaal en veilig regionaal fietsnetwerk en heeft een financiële bijdrage geleverd aan de verbetering van de Zevenhuizerstraat in buurtschap Zevenhuizen. Gedeputeerde Arne Schaddelee (Mobiliteit): “Het wordt steeds drukker op wegen en fietspaden, met name in een snelgroeiende provincie als Utrecht. We vinden initiatieven waarbij fietsen (voor jong en oud) veiliger wordt gemaakt heel belangrijk”. De provincie stimuleert gemeenten om actief aan de slag te gaan met verkeersveiligheid door subsidie te verlenen aan activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van verkeersveilige infrastructuur. ‘’Als gemeente Bunschoten zijn we blij dat de provincie sterk inzet op een goede fietsinfrastructuur, ook in onze gemeente’’, aldus wethouder Rick Beukers." (bron: Provincie Utrecht, september 2020)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De buurtschap Zevenhuizen heeft naast nieuwe en vernieuwde panden ook nog een behoorlijk aantal oude monumentale boerderijen. In het Bestemmingsplan Buitengebied (2007) heeft de gemeente in de buurtschap 11 panden geïnventariseerd die mogelijk als gemeentelijk monument kunnen worden aangewezen. Het betreft de huisnummers 144-146, 154, 160, 162, 166, 168, 257, 263, 269 en 279. De panden met huisnrs. 144-146, 154, 257 en 269 zijn inmiddels als zodanig benoemd.

Terug naar boven

Links

- Zorg en welzijn: - "Als enthousiast team staan we met Zorboerderij d'Boerenkiel in buurtschap Zevenhuizen bij Bunschoten-Spakenburg graag klaar voor de kwetsbare mens om ons heen. Zij hebben specifieke begeleiding en structuur nodig voor hun welbevinden. Ieder mens verlangt ten diepste naar veiligheid en wederkerigheid. Deze relatie noemen we Companionship. Ons streven is om ieders talent in te zetten op de boerderij, waarbij iedereen in zijn/haar tempo en mogelijkheden, de activiteiten kan doen. Uitgangspunt van onze begeleiding is Gentle Teaching.

Werk. Er is een grote variatie in zowel binnen als buiten werk. - De groentetuin waar we ieder voorjaar verschillende groenten zaaien, waar geoogst wordt en waarvan we samen koken en bakken. - Erfonderhoud. Onkruid verwijderen, gras maaien, zodat het erf er netjes en verzorgd uitziet. - Creatieve workshops. Waarin we met natuurlijk materiaal leuke dingen maken om te verkopen. - Handenarbeid. In onze werkplaats maken we allerlei spellen, knappen we meubels op of maken we verschillende materialen voor onze dieren zoals een voerruif voor de pony en de geiten. - Dierverzorging. We hebben een heel aantal dieren te verzorgen, zoals geiten, varkens, knuffelkoetje Joska, pony etc. - Catering. Koekjes bakken. Wij bieden een persoonlijk passende activiteit aan voor mensen die niet op de reguliere arbeidsmarkt terecht kunnen. De deelnemers worden begeleid door professionele (geschoolde) begeleiders. Voor plaatsing komen deelnemers in aanmerking die grotendeels zelfredzaam zijn in ADL en die zich kunnen vinden/aanpassen in onze christelijke levensvisie."

Reacties

(2)

Ik ben geïnteresseerd in het boekje: “Ver in ‘t Veld”. Mijn interesse is gewekt toen ik laatst op de Zevenhuizerstraat fietste en al die namen zag van al die boerderijen die verdwenen zijn. Ik woon zelf in Vathorst aan de Laak.
In afwachting van uw reactie.

U woont in het uiterste noordpuntje van het huidige Amersfoort zie ik, voorheen buitengebied van het dorp Hooglanderveen. Ik ben toevallig geboren en getogen Amersfoorter (tegenwoordig woonachtig in Leerdam), en zie nog voor me hoe ik als kind met ons gezin in de jaren zestig en zeventig regelmatig door de buitengebieden van Hoogland en Hooglanderveen fietste, door de in die tijd nog ca. 10 Hooglandse buurtschappen met hun linten van oude boerderijen en uitgestrekte weilanden. Ik vergeet nooit dat we over de Nieuwlandseweg fietsten (waar in mijn herinnering toen nog blauwe plaatsnaamborden stonden met de plaatsnaam van de buurtschap Nieuwland, zo ook bij Kattenbroek, 't Haartje etc.), die over een boerenerf liep, waar een hond van de boer nog in mijn broekspijp beet. In slechts enkele decennia is Amersfoort bijna verdubbeld van ca. 80.000 naar rond de 150.000 inwoners. Maar ja dankzij die grote uitbreiding (en die van Leidsche Rijn in Utrecht) is de rest van de provincie wel ontzien qua landschap. Dat was toen de keuze van de provincie, dat veel andere dorpen in de provincie daardoor relatief onaangetast zijn gebleven. En gelukkig zijn de oude Hooglandse buurtschappen Coelhorst, Zeldert en Zevenhuizen nog wel bewaard gebleven.

Maar goed, uw vraag: het is dus een bewaarnummer uit de tijdschriftenreeks De Bewaarsman van de Historische Kring Hoogland. Ik zie dat ze op deze pagina http://www.historischekringhoogland.nl/alle-artikelen.html bíjna alle oudere nummers (2017 en ouder) online ter beschikking hebben gesteld. Alleen deze http://www.historischekringhoogland.nl/2002-1-1.html dus net niet! Daar staat alleen een toelichting op hoe dit nummer tot stand is gekomen. Dat is des te jammerder, omdat er bij staat dat het nummer is uitverkocht. Dus als iemand dat nummer nog zou willen kopen, kan dat niet meer. En het is toch jammer als geïnteresseerden zoals u daardoor van deze interessante informatie verstoken zouden blijven. Mijn verzoek/suggestie is derhalve of u hen zou willen mailen http://www.historischekringhoogland.nl/contactpagina.html met uw verzoek, dat u als 'buurman' van deze buurtschap in de geschiedenis van deze buurtschap en hun boerderijen geïnteresseerd bent, en het zou appreciëren als ook dit nummer online leesbaar kan worden gemaakt. En dan kan ik daar vervolgens hierboven ook naar linken, zodat andere geïnteresseerden er ook van kunnen meegenieten.

Met vriendelijke groet en veel woonplezier gewenst in het mooie 'Vathorst aan de Laak', Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

P.S. heeft u de Hooglandse buurtschappen Coelhorst https://www.plaatsengids.nl/coelhorst en Zeldert https://www.plaatsengids.nl/zeldert al eens bewandeld of befietst? Dat zijn ook mooie landschappen, waar het nodige aan monumentale panden te zien is. Het kapelletje van Coelhorst was vroeger zelfs de dorpskerk van het latere dorp Hoogland!

En bij u in de 'achtertuin' heb je op Nijkerks grondgebied nog de buurtschappen Achterhoek https://www.plaatsengids.nl/achterhoek-nijkerk, De Veenhuis https://www.plaatsengids.nl/de-veenhuis, Doornsteeg https://www.plaatsengids.nl/doornsteeg, Holk https://www.plaatsengids.nl/holk, Holkerveen https://www.plaatsengids.nl/holkerveen, Nekkeveld https://www.plaatsengids.nl/nekkeveld en Palestina https://www.plaatsengids.nl/palestina. Weer wat leesvoer en wellicht inspiratie om e.e.a. ook 'in het echt' te gaan bekijken.

Reactie toevoegen