Balleman is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Alphen-Chaam. T/m 1941 gemeente Ginneken en Bavel. In 1942 over naar gemeente Nieuw-Ginneken, in 1997 over naar gem. Alphen-Chaam. (© Google StreetView)
Buurtschap Balleman ligt WZW van het dorp Galder. (© www.openstreetmap.org)
Buurtschap Balleman, hoeve op Ballemanseweg 10. (© Kees Wittenbols / www.breda-en-omgeving.nl)
- Balleman is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Alphen-Chaam. T/m 1941 gemeente Ginneken en Bavel. In 1942 over naar gemeente Nieuw-Ginneken, in 1997 over naar gemeente Alphen-Chaam.
- De buurtschap Balleman valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Galder.
- De buurtschap heeft geen plaatsnaamborden, zodat je alleen aan de straatnaambordjes Ballemanseweg* kunt zien dat je er bent aangekomen, althans voor zover gelegen buiten de bebouwde kom van het dorp Galder; vanuit de dorpskern vallen de eerste handvol panden aan beide kanten van deze weg (= huisnrs. 1 t/m 1d en 2 t/m 2b) namelijk nog onder het dorp en niet onder de buurtschap. Voor dit deel van deze weg betekent de straatnaam dus 'weg naar buurtschap Balleman'. In het gebied buiten de bebouwde kom betekent de straatnaam dat het de weg van/in deze buurtschap is.
* Anno 2019 is het zelfs maar 1 straatnaambordje, namelijk die in de dorpskom (zie afbeelding). Komend vanaf de andere kant, vanaf de Hazeldonksestraat, staat er anno 2019 alleen een straatnaambordloze paal...
Oudere vermeldingen
1490 kopie 17e eeuw Baleman, 1517 Baleman, 1838-1857 Balleman.
Naamsverklaring
Naar de vorm de familienaam Baleman 'persoon afkomstig uit Baal', waarvoor zie Baarle-Nassau.(1)
De buurtschap Balleman ligt grotendeels rond de Ballemanseweg (alleen voor zover gelegen buiten de bebouwde kom van het dorp Galder, = vanaf huisnrs. 3 en 4), en voor een deel rond de Z daarvan gelegen Kerzelseweg en de W van beide lopende Rijsbergsebaan (alleen de panden aan de O kant van deze weg; de panden aan de W kant vallen onder een Z uitloper van het stadsgebied van Breda). De buurtschap ligt Z van Breda, Ginneken en Princenhage, WZW van Ulvenhout en Galder, en grenst in het Z aan België en in het N aan de Galderse Meren.
Terug naar bovenIn de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap Balleman niet apart vermeld. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 30 huizen met ca. 75 inwoners.
Terug naar boven- Wandelroute Ommetje Balleman (5,3 km). Bij de startlocatie kun je parkeren. Centraal tijdens dit ommetje staan het prachtige natuur- en vogelrijke Markdal, de Kerzelse Beek en het in de afgelopen jaren heringerichte natuurgebied de Balleman (waarvoor zie de alinea's hierna). Ook passeer je een randwalduin. Het bosgebied ten westen van Galder is vanwege de ouderdom aangewezen als historische groenstructuur. Hier vlakbij ligt het Galders Moer. Deze laagte bestond vroeger uit veen. De contouren zijn nog altijd te herkennen. Kleine stuifduinen zijn te herkennen aan kleine dennenbosjes in het agrarische open landschap.
Aandachtspunten voor de wandelaar: de ommetjes zijn gemarkeerd met routepaaltjes. Door middel van onderbordjes met de naam van het ommetje is aangegeven op welke route je je bevindt; behoudens de openbare wegen zijn de ommetjes alleen tussen zonsopkomst en zonsondergang voor wandelaars toegankelijk; waar de ommetjes over particulier terrein lopen kunnen nadere bepalingen gelden (bijvoorbeeld honden niet toegestaan), let op de bebording; laat gewassen en vee en andere dieren met rust, voeder dieren niet en laat geen hekken open staan; tijdens natte perioden is het raadzaam laarzen te dragen; de ommetjes zijn niet geschikt voor wandelwagens en mensen die slecht ter been zijn. - Hier nog een andere (vermoedelijk oudere) versie van het Ommetje Balleman, want deze is iets korter (4,2 km).
- In 2009 is het Inrichtingsplan Balleman opgesteld, voor het gebied dat globaal ligt tussen Galder in het O, de A16 in het W, de Galderse Meren in het N en de Belgische grens in het Z. Het plan, dat in 2011 is gereedgekomen (het heringerichte gebied is in maart 2011 feestelijk 'geopend'), komt zowel de belangen van waterbeheersing als landbouw (middels kavelruil), landschap, natuur en recreatie en cultuurhstorie ten goede. Het betreft met name de volgende maatregelen: Galderse Beek: herstel Ganzenven, aanleg nieuwe meanders, aanleg twee faunapassages. Langs de stuw in de Galderse Beek, ter hoogte van de Galderseweg, heeft het waterschap een vistrap aangelegd. Dit is een voorziening met treden van breuksteen die passeerbaar is voor vissen. Via deze weg kunnen vissen zoals het brempje nu stroomopwaarts zwemmen om verderop voedsel te vinden, te paaien of om daar te overwinteren.
Kerzelse Beek: ecologische verbindingszone middels o.a. natuurvriendelijke flauwe oevers, versmald profiel, aanleg vijf poelen, aanleg twee faunapassages (onder Galderseweg en Rijsbergsebaan). Uitbreiden wandel- en fietsroutenetwerk middels o.a. aanleg laarzenpad langs Kerzelse Beek, aanleg onverharde paden tussen Kerzelseweg en Galderse Beek en fietsverbinding tussen Belgische grens en Galderse Meren. Er is in totaal 13 hectare nieuwe natuur aangelegd. 15 grondeigenaren, voornamelijk boeren, hebben meegedaan aan de vrijwillige kavelruil. Voor nadere informatie zie filmpje opening natuurgebied de Balleman.
Reacties
(2)Geen gelijkluidende straatnaam? Wat dacht u van de Ballemanseweg?
Daar denk ik het volgende van: Deze formulering was zo, omdat een straatnaam X-seweg (in het algemeen) zowel 'weg náár X' (dus geen betrekking hebbend op de plaats X zelf) als 'weg ván X' (dus wél gelegen in X) kan betekenen (d.w.z. doorgaans betekent het een van beide, dus of de ene betekenis of de andere betekenis, maar hier blijkt het zelfs en-en, waarvoor zie hierna). Aan de straatnaam als zodanig is dat dus niet te zien, en een argeloze voorbijganger kan niet 'ruiken' welke van de twee van toepassing is. Vaak betekent het namelijk 'weg naar X'. Een mooi voorbeeld daarvan is in deze omgeving de weg van Rijsbergen naar Etten v.v., die op grondgebied van Rijsbergen Ettenseweg heet (= 'weg naar Etten') en op grondgebied van Etten Rijsbergseweg (= 'weg naar Rijsbergen'), beide vanuit (de optiek van) de respectievelijke dorpen gezien.
Bij veel buurtschappen is de (belangrijkste) straatnaam wél exact gelijk aan de plaatsnaam, zoals in het nabijgelegen Diunt https://www.plaatsengids.nl/diunt (waar de straat dus niet Diuntseweg maar Diunt heet), waar ik dan wél formuleer dat men bij afwezigheid van plaatsnaamborden aan de gelijknamige straatnaam nog kan zien dat men in de buurtschap is aangekomen. Daar is bij de straatnaam immers geen verschillende uitleg mogelijk. Vandaar mijn - aanvankelijk - generieke formulering zoals hij hierboven was, bij buurtschappen met een X-seweg in of nabij de buurtschap. Omdat ik alle 4.000 buurtschappen in heel Nederland beschrijf, is dat de aanvankelijke standaardformulering in geval van X-seweg, omdat het in de eerste ronden te tijdrovend was om overal gelijk de kaarten bij te pakken om uit te zoeken welke van de twee hierboven genoemde ('van' of 'naar') van toepassing was (toen ik hier jaren geleden mee begon, waren er ook nog niet zulke geavanceerde digitale kaartsystemen zoals nu, dus nog veel tijdrovend papierwerk met - bovendien veel minder nauwkeurige - atlassen). Detecteer ik later, als ik een buurtschap in detail ga uitwerken, dat een dergelijke weg wél op de buurtschap zelf betrekking heeft, dan pas ik de beschrijving vaak aan vergelijkbaar met die bij Diunt. Dat heb ik nu hierboven dus ook gedaan, met dien verstande dat deze weg deels ook nog 'weg naar X' betekent, omdat een deel van de bebouwing aan deze weg immers in de dorpskern ligt, wat ik hierboven ook heb vermeld. Vandaar dus...
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl
Reactie toevoegen