Ver-Hitland

Plaats
Buurtschap
Zuidplas
Schieland
Zuid-Holland

Groot Hitland Ver Hitland bord [640x480].jpg

Buurtschap Ver-Hitland ligt formeel binnen de bebouwde kom van Nieuwerkerk aan den IJssel, maar in de praktijk, geografisch gezien, is het nog altijd een apart, langs de Hollandse IJssel gelegen buurtschap in het buitengebied, los van de dorpskern.

Buurtschap Ver-Hitland ligt formeel binnen de bebouwde kom van Nieuwerkerk aan den IJssel, maar in de praktijk, geografisch gezien, is het nog altijd een apart, langs de Hollandse IJssel gelegen buurtschap in het buitengebied, los van de dorpskern.

hitland_buurthuis_ver-hitland_kopie.jpg

In buurthuis Ver-Hitland, met een mooi uitzicht over de Hollandse IJssel, is regelmatig van alles te doen voor de inwoners. Het is ook voor een schappelijk bedrag te huur voor zakelijke of feestelijke bijeenkomsten, voor groepen tot circa 50 personen.

In buurthuis Ver-Hitland, met een mooi uitzicht over de Hollandse IJssel, is regelmatig van alles te doen voor de inwoners. Het is ook voor een schappelijk bedrag te huur voor zakelijke of feestelijke bijeenkomsten, voor groepen tot circa 50 personen.

hitland_restauratie_steenovens_klein_hitland.jpg

De vier voormalige steenovens in het gebied Klein Hitland, N van buurtschap Ver-Hitland, zijn tot 1964 in gebruik geweest en in 2010 en 2011 gerestaureerd. (© Google)

De vier voormalige steenovens in het gebied Klein Hitland, N van buurtschap Ver-Hitland, zijn tot 1964 in gebruik geweest en in 2010 en 2011 gerestaureerd. (© Google)

hitland_srv-wagen_koos_segers.jpg

De kleine buurtschap Ver-Hitland heeft geen eigen winkels (meer). Gelukkig komt 'melkman' Koos Segers uit Nieuwerkerk aan den IJssel de dagelijkse boodschappen graag aan huis brengen. (© Google)

De kleine buurtschap Ver-Hitland heeft geen eigen winkels (meer). Gelukkig komt 'melkman' Koos Segers uit Nieuwerkerk aan den IJssel de dagelijkse boodschappen graag aan huis brengen. (© Google)

hitland_kaart_1901_polder_esse_blaardorp_en_gansdorp_w.h._hoekwater_kopie.jpg

Het gebied Hitland ligt in de Polder Esse, Gansdorp en Blaardorp; vanouds drie aparte polders, die in 1853 tot een polder zijn samengevoegd. Goed te zien op deze kaart van W.H. Hoekwater uit 1901.

Het gebied Hitland ligt in de Polder Esse, Gansdorp en Blaardorp; vanouds drie aparte polders, die in 1853 tot een polder zijn samengevoegd. Goed te zien op deze kaart van W.H. Hoekwater uit 1901.

hitland_hoeve_esse_gans-_en_blaardorp_kopie.jpg

Motorgemaal Esse, Gans- en Blaardorp, uit 1925, bij de gelijknamige boerderij (Groenendijk 127), verzorgt een deel van de bemaling van de W van Hitland gelegen Prins Alexanderpolder. (© Google)

Motorgemaal Esse, Gans- en Blaardorp, uit 1925, bij de gelijknamige boerderij (Groenendijk 127), verzorgt een deel van de bemaling van de W van Hitland gelegen Prins Alexanderpolder. (© Google)

Ver-Hitland

Terug naar boven

Status

- Ver-Hitland is een buurtschap in de provincie Zuid-Holland, in de streek Schieland, gemeente Zuidplas. T/m 2009 gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel.

- De buurtschap Ver-Hitland valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Nieuwerkerk aan den IJssel.

- De buurtschap Ver-Hitland heeft aan beide zijden van de lintbebouwing witte plaatsnaambordjes onder blauwe plaatsnaamborden (komborden) Nieuwerkerk aan den IJssel, en heeft dus een eigen 'bebouwde kom'. Het dorpsgebied van Nieuwerkerk aan den IJssel heeft dus twee 'bebouwde kommen' (met de dorpsnaam); een betreffende de dorpskern, en een betreffende deze buurtschap.

- N van buurtschap Ver-Hitland staat op de kaarten nog een plaatsnaam en daarmee vermeende buurtschap Klein Hitland. Kennelijk is dat vroeger zo geweest, i.v.m. de steenovens aldaar met wellicht arbeiderswoningen daarbij, maar tegenwoordig ligt daar alleen nog een park met recreatiewoningen (Parc de IJsselhoeve), dus dat gebied is daarmee niet meer als buurtschap te beschouwen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1899 Groot (en Klein) Hitland. Sinds ca. 1930 komt de plaatsnaam op kaarten voor, met de spelling Groot-Hitland. Ook op recente kaarten wordt het nog altijd met die naam vermeld. Gezien echter de plaatsnaamborden, de naam van de buurtvereniging en die van het buurthuis, die allemaal Ver-Hitland luiden, is kennelijk op enig moment besloten - wanneer en waarom is ons vooralsnog niet bekend - om de naam te wijzigen in de huidige naam, die wij op deze pagina dan ook aanhouden.

Naamgeving
De naam Hitland is afkomstig van een oude steenplaats. De naam Ver-Hitland is terug te voeren op de ligging van het gebied ten opzichte van het dorp Nieuwerkerk aan den IJssel.

Naamsverklaring
- Mogelijk een vernoeming naar Hitland, de oude Nederlandse benaming voor de Shetlandeilanden, of anders een samenstelling van hit 'Shetlandse pony' en land 'polderland, perceel'.(1)
- "Een klein paard werd 'hit' genoemd. Deze pony's werden op de steenplaatsen gebruikt. Het verhaal gaat daar de naam Hitland van afkomstig is, maar dat valt te betwijfelen. Hit, of hitte komt van het woord geit. Het was de bijnaam voor de pony, omdat ze zo groot als een geit waren. En bij de steenplaatsen woonden veel arbeiders die geiten hielden, de koe van de armen. Een andere reden kan zijn omdat er ovens stonden die heet, in dialect als hiit uitgesproken, waren."(2)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Ver-Hitland ligt ZO van de dorpskern van Nieuwerkerk aan den IJssel (maar ligt formeel wel binnen de bebouwde kom van dat dorp), NW van Ouderkerk aan den IJssel, NO van Krimpen aan den IJssel en Capelle aan den IJssel, en grenst in het O aan de rivier de Hollandse IJssel. De buurtschap ligt in de Polder Esse, Gansdorp en Blaardorp; vanouds 3 aparte polders, die in 1853 (volgens de link hiervóór) of in 1866 (volgens de pagina op de molensite die bij Bezienswaardigheden staat gelinkt) tot één polder zijn samengevoegd.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Ver-Hitland heeft ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Het vroegere Recreatieschap Hitland (dat is opgevolgd door 'Park Hitland', waarvoor zie het hoofdstuk Landschap etc.) stelde op haar site dat het 'gebied Hitland' 640 hectare groot is, wat ons aannemelijk lijkt. Elders op haar site stelde zij echter dat 'het Hitlandgebied' 250 hectare groot is...

Terug naar boven

Geschiedenis

- Op de site van Streekarchief Midden-Holland vind je veel documenten over Hitland.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In de zelling van Ver-Hitland is sinds 2011 een herinrichting in ontwikkeling, een transformatie van bedrijven naar wonen. Het is de intentie dat er een aantal woningen en appartementen komt.

- (Ontwerp) Bestemmingsplan Hitland (2020).

- De kleine buurtschap Ver-Hitland heeft geen eigen winkels (meer). Gelukkig kwam 'melkman' Koos Segers uit Nieuwerkerk aan den IJssel de dagelijkse boodschappen met zijn SRV-wagen graag aan huis brengen (zie foto). Gelukkig voor hem, maar jammer voor de inwoners is dat Koos in maart 2020 na meer dan 50 jaar werken met pensioen is gegaan (we vermoeden althans dat hij geen opvolger heeft gevonden). Als je door de reacties onder de link scrollt, kun je er nog een item op omroep WNL van bekijken.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De 4 voormalige steenovens in het gebied Klein Hitland, N van Ver-Hitland, zijn tot 1964 in gebruik geweest en in 2010 en 2011 gerestaureerd. De steenfabriek was een geliefd object voor kunstschilders.

- Motorgemaal Esse, Gans- en Blaardorp uit 1925 bij de gelijknamige boerderij, N van de bebouwde kom van Ver-Hitland (Groenendijk 127) bemaalde de gelijknamige polder, en later (ook) een deel van de W van het gebied Hitland gelegen Prins Alexanderpolder. Het gemaal was de opvolger van de Blaardorpse Molen (bovenmolen) en de Essemolen (ondermolen). Na de bouw van het gemaal zijn deze molens afgebroken. Het gemaal is gebouwd naast de plek waar de Blaardorpse molen stond. De genoemde boerderij is gebouwd op de fundering van deze molen. Volgens de beschrijving op de pagina van de Blaardorpse Molen zou het gemaal inmiddels buiten gebruik zijn.

- De sluis die in de nabijheid van het gemaal lag, is in 1928 uit het dijklichaam gesloopt. Het daardoor ontstane gat in de dijk is met klei gedicht. De dijk is na de watersnoodramp van 1916 inmiddels in 1953 op een hoogte van 4,00 m + NAP gebracht. Maar door verzakkingen is de IJsseldijk niet op alle plekken even hoog. Als de Watersnoodramp-nacht van 1 februari 1953 aanbreekt, blijken dit de zwakke plekken te zijn van de IJsseldijk. Het waterpeil is in Rotterdam al gestegen tot 3,85 m + NAP en in Gouda tot 3,75 m + NAP. De plek waar de sluis is verwijderd en gevuld met klei, is ingeslonken, waardoor daar het water binnen dreigt te stromen.

Op last van burgemeester Vogelaar moet schipper Arie Evergroen zijn schuit De Twee Gebroeders dwars tegen de dijk aan zetten, waarmee een enorme ramp wordt voorkomen. Anders zouden er zeker 3 miljoen mensen meer door de ramp zijn getroffen. Ter nagedachtenis aan deze aktie is een gedenkmonument op de dijk geplaatst. Het is een bronzen beeld van een man die zandzakken gooit tegen het schip van Arie Evergroen. (bron: Adri den Boer, secr. Historische Vereniging Nieuwerkerk aan den IJssel).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het weidse natuur- en recreatiegebied W, NW en N van buurtschap Ver-Hitland wordt Hitland genoemd. Het huidige gebied Hitland, een prachtig stukje natuurschoon waar natuur, recreatie en landbouw in goede harmonie zijn verenigd, is het resultaat van een van 1981 tot 1998 uitgevoerd landinrichtingsproject. Het Landinrichtingsplan is destijds opgesteld naar aanleiding van aanvragen tot ruilverkaveling. Probleem was dat de agrarische gronden erg versnipperd waren en er was ter plaatse behoefte aan recreatief gebied. Om zowel recreatieve als agrarische belangen veilig te stellen, hebben het Hoogheemraadschap van Schieland, het Recreatieschap en de gezamenlijke landbouworganisaties een verzoek om ruilverkaveling ingediend.

Dankzij het geslaagde herinrichtingsplan heeft Hitland een voorbeeldfunctie gekregen voor plannenmakers, inrichters, beheerders en gebruikersgroepen van andere multifunctionele gebieden. Voor omwonenden is een toegankelijk gebied ontstaan met veel recreatiegebieden. Cultuurhistorische elementen bleven bewaard en werden geaccentueerd. Voor de natuur ontstonden nieuwe kansen. Hier doorheen zijn recreatiemogelijkheden voor de omwonenden verweven.

De herinrichting van Hitland is het eerste project in Nederland dat onder de Landinrichtingswet (1985) is uitgevoerd. Voor de gebruikers heeft de herinrichting vele voordelen opgeleverd. De eigendommen van de agrariërs liggen nu dichter bij elkaar en de waterhuishouding is op de nieuwe situatie aangepast. Hierdoor is een rendabeler bedrijfsvoering mogelijk. Voor recreanten is het gebied toegankelijk geworden en voor meerdere doeleinden te gebruiken. De natuur heeft per saldo ook kunnen profiteren van de nieuwe situatie. Met de aanleg van bossen, moerassen en natuurvriendelijke oevers is voldaan aan de vraag van recreanten naar een gevarieerde wandel-, fiets- en 'doe'-omgeving.

- Vanuit buurtschap Ver-Hitland kun je met een veerpontje voor voetgangers en fietsers naar het aan de overzijde van de Hollandse IJssel gelegen Ouderkerk aan den IJssel. Het pontje wordt sinds 2000 geëxploiteerd door André van Mullem, die daarvoor is verhuisd van Gouderak naar het fraai gelegen veerhuis aan de Nieuwerkerkse kant van de Hollandse IJssel. Deze veerdienst bestaat al sinds 1618. Tot 1949 ging dat nog met een roeiboot. Jaarlijks maken ca. 50.000 mensen gebruik van het pontje, dat van april t/m september alle dagen van de week vaart. Buiten die periode vaart het niet op zon- en feestdagen.

- Vanuit Nieuwerkerk aan den IJssel rijdt een treintaxi. Het handige hiervan is dat je eventueel, als je als voetganger met de veerpont de oversteek maakt van Ouderkerk naar Ver-Hitland, met de treintaxi naar het station van Nieuwerkerk aan den IJssel kunt reizen.

- Uitvoerige informatie over het gebied Hitland vind je op de site van Park Hitland.

Terug naar boven

Links

- Buurt- en belangenvereniging: - Buurt- en Belangenvereniging Ver-Hitland is opgericht in 1951.

- Buurthuis: - In Buurthuis Ver-Hitland komen de inwoners regelmatig bijeen voor allerlei activiteiten. Het buurthuis is ook te huur voor vergaderingen of feestelijke bijeenkomsten. Het buurthuis, dat een mooi uitzicht heeft over de IJssel, is geschikt voor groepen tot circa 50 personen.

- Werkhaven: - Site over de voormalige Werkhaven Hitland (die tegenwoordig een woonhaven is, maar nog altijd Werkhaven genoemd wordt), gelegen in het Z van buurtschap Ver-Hitland. Tegenwoordig ligt er een aantal woonschepen, waarvan een aantal op de site worden beschreven en afgebeeld. - Artikel over de Werkhaven in huis-aan-huiskrant Hart van Holland, 2014. - In het boek Haven van Hitland, van vaargeul tot woonhaven komen huidige en voormalige bewoners van de woonschepen in en de huizen langs deze voormalige werkhaven aan het woord. Verhalen over de buurt in verleden en heden. - Kunstschilder Fred Rolloos uit Krimpen aan den IJssel heeft in 2014 een aantal woonschepen uit de Werkhaven geschilderd.

Reacties

(2)

Ik zoek informatie over villa Hitland en adressen van mensen die op de steenplaats hebben gewerkt.
Dit voor de archeologische groep...
Heeft u advies?
Mvg Jos Jansen

Vermoedelijk is uw groep onderdeel van heemkundevereniging Nieuwerkerk. Kennelijk is het daar niet bekend, want daar zult u al wel hebben rond gevraagd. De tip die ik dan nog heb is dat u onder de link in het hoofdstuk Geschiedenis hierboven honderden documenten vindt in Streekarchief Midden-Holland over Hitland. Die villa wordt daar ook diverse keren genoemd en de steenplaats natuurlijk ook. Dus als u daar een keer een middagje gaat 'struinen' kom je wellicht een heel eind. Voordeel van het internet is dat je het evt. thuis kunt voorbereiden door de beschrijvingen van de documenten onder de link door te scrollen/lezen, zodat je daar dan gerichter weet welke stukken de meeste trefkans op voor u nuttige informatie hebben en die je daar dan gericht 'in het echt' kunt bekijken.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen