Status

- Diesdonk is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Asten.

- De buurtschap is verdeeld in de delen Achterste Diesdonk en Voorste Diesdonk.

- De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Ommel.

- De buurtschap Diesdonk heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Naam

Oudere vermeldingen
1440 opt Diesdonck, 1642 op de Diesdonck2, 1838-1857 Achterste en Voorste Diesdonk.

Naamsverklaring
Samenstelling van donk 'zandige opduiking in moerassig terrein' en een moeilijk te duiden eerste deel, dat sommigen opvatten als een waternaam onder verwijzing naar Diessen. Misschien te verbinden met dies, dijs 'mist, nevel'. Met de toevoegingen Achterste en Voorste, beide gezien vanuit Asten.(1)

Niet te verwarren met:
de slechts enkele km naar het N gelegen Helmondse wijk Dierdonk.

Ligging

De buurtschap ligt NW van Asten en wordt in het W begrensd door de Zuid-Willemsvaart, in het Z door de A67, in het O door de Oostappense Heide (waarachter het dorp Ommel ligt) en in het N door het riviertje de Astense Aa (hoewel de buurtschap Oostappen daar nog tussen ligt), die hier de grens vormt tussen de gemeenten Asten en Helmond. De buurtschap ligt rond de gelijknamige weg en de Diesdonkerweg. De Achterste Diesdonk ligt rond de weg Diesdonk, de Voorste ligt Z ervan, parallel langs de A67.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Diesdonk 28 huizen met 156 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap nog altijd, of wederom ca. 30 huizen, met ca. 70 inwoners.

Geschiedenis

In de omgeving van Diesdonkerweg 27 in buurtschap Diesdonk zijn restanten van de fabricage van loden kogels gevonden, waarschijnlijk uit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648).

Asten beroemd klokkendorp dankzij klokkenmaker uit Diesdonk
Asten is beroemd als klokkendorp, met name door de befaamde Koninklijke Eijsbouts Klokkengieterij, waar vele klokken van hangen over de hele wereld, zoals in de Notre-Dame in Parijs, die de felle brand van 2019 hebben overleefd. Het begon allemaal in de 15e eeuw, met 'Jan die Smet van der Diesdunc', voor zover bekend de eerste klokkenmaker van Asten. Hij maakte in 1447 een klok die nog altijd in de Astense kerk hangt en ook nog altijd elke zondagochtend te horen is. In 2001 is op het Koningsplein, bij de kerk, een beeld van Jan onthuld, levensgroot, met een klepel in zijn hand. Het is een werk van beeldhouwer Pier van Leest (1958) uit Lage Zwaluwe.

Recente ontwikkelingen

Bedrijventerrein BZOB uitbreiden naar het zuiden of naar het oosten?
- 2006: "In het door de Regioraad vastgestelde en door Gedeputeerde Staten goedgekeurde Regionaal Structuurplan regio Eindhoven (RSP) resp. Uitwerkingsplan Zuidoost-Brabant (UP), zijn de gebieden Lungendonk en Diesdonk als de beoogde uitbreidingsgebieden van Helmond aangewezen voor respectievelijk wonen en werken. Helmond dient volgens het provinciaal en regionaal beleid namelijk een groot deel van de regionale opgave voor woningbouw en bedrijventerrein te realiseren.*

Tevens is in het uitvoeringsprogramma van het RSP/UP het uit te voeren project “MER-studie Diesdonk/Lungendonk” opgenomen, met de volgende omschrijving: “In deze MER-studie wordt de (on)geschiktheid van de eventuele omvang van deze gebieden als respectievelijk bedrijventerrein of woningbouwlocatie in afweging gebracht met overige locaties in het Helmondse deel van de stedelijke regio”. Aangezien 'het Helmondse deel van de stedelijke regio' delen bevat van het grondgebied van de gemeenten Asten, Geldrop-Mierlo, Helmond, Laarbeek en Someren, hebben deze gemeenten het initiatief genomen om het onderzoeksproject “MER Oostelijk deel van de Stedelijke regio (MEROS)” gezamenlijk ter hand te nemen.

Daarmee wordt uitvoering gegeven aan het project “MER-studie Diesdonk/Lungendonk” uit het uitvoeringsprogramma van het RSP/UP. Hierover bent u in januari 2006 door B&W geïnformeerd door middel van een raadsinformatiebrief. Het project MEROS heeft als doel om te komen tot een regionaal politiek en bestuurlijk breed gedragen locatiekeuze voor de realisering van de (regionale) verstedelijkingsopgave van Helmond, gebaseerd op een transparant en zorgvuldig uitgevoerde afweging. Voordat een locatiekeuze gemaakt kan worden, dient eerst de MER-procedure te worden doorlopen. Om het project uit te kunnen voeren is een stuurgroep in het leven geroepen, waar naast de betrokken gemeenten ook Provincie Noord-Brabant, SRE en Waterschap Aa en Maas deel van uitmaken." (bron en voor nadere informatie zie de notitie m.b.t. Concept-startnotitie MEROS van B&W Helmond aan commissie RF van de gemeenteraad, d.d. 29-8-2006)

* De Provincie Noord-Brabant licht dit als volgt toe: "De provincie wil de groei van de verstedelijking opvangen in stedelijke concentratiegebieden. Deze stedelijke concentratiegebieden bevinden zich in en rond de grote steden van Brabant, waaronder Eindhoven en Helmond. De stedelijke concentratiegebieden hebben niet alleen de taak om hun eigen groei aan bewoners en bedrijvigheid op te vangen. Zij moeten ook ruimte bieden voor de vestiging van mensen en bedrijven van buiten Noord-Brabant en vestiging van regionale bedrijven die vanwege hun aard, schaal of functie niet passen in de landelijke regio's. Concentratie van verstedelijking is een van de provinciale ruimtelijke belangen in hoofdstuk 3 van deel A van de 'Structuurvisie ruimtelijke ordening'. Concentratie van verstedelijking doet namelijk recht aan het principe van zorgvuldig ruimtegebruik; het vermindert de landschappelijke aantasting en het biedt kansen om de ruimte intensief te gebruiken. Bovendien biedt het de voorwaarden voor het ontstaan van symbiose, voordelen op sociaal-maatschappelijk vlak en leefbaarheid.

De regio Eindhoven-Helmond is een van de 'motoren' van de nationale economie, genaamd Brainport. Om deze rol in de toekomst te behouden en waar mogelijk uit te breiden zijn er voorwaarden in het ruimtelijk-fysiek domein. Deze voorwaarden zijn: een betere bereikbaarheid van de regio; versterking van het woon-, werk- en leefklimaat. Om het woon-, werk- en leefklimaat van Brainport Eindhoven-Helmond te versterken, worden er in de periode tot aan 2030 nieuwe woningbouwlocaties en bedrijventerreinen ontwikkeld." (bron)

- Vervolg anno 2010: De provincie heeft in de Structuurvisie Ruimtelijke Ordening Noord-Brabant (2009/2010), deel D: Structuurvisie Brainport Oost*, hoofdstuk 3: Ontwikkellocaties wonen en werken (MEROS), o.a. de volgende afwegingen gemaakt om op Diesdonk geen bedrijventerrein te willen realiseren, en in plaats daarvan te kiezen voor het deel van het bosgebied Brouwhuisse Heide, voor zover gelegen W van de N279 (= W van de oranje lijn op de kaart elders op deze pagina), welk deel sindsdien in het kader van deze materie bekend staat als 'BZOB-bos'**: "Beide locaties hebben beide voor- en nadelen. Ontwikkeling van Diesdonk leidt echter tot een wezenlijk andere stedelijke structuur van Helmond dan ontwikkeling van het BZOB-bos. Op grond van de effectbepaling voor natuur, milieuoverwegingen, ruimtelijke structuren en de relatie met infrastructuur past de locatie BZOB-bos beter. Hieronder volgt een vergelijking van beide locaties op de aspecten natuur, ruimtelijke structuur, bereikbaarheid, landbouw, landschap, water en planeconomische haalbaarheid:
* Hier vind je de complete Structuurvisie Brainport Oost, met o.a. bijlagen m.b.t. afwegingen m.b.t. BZOB-bos en Diesdonk.
** Deze naam is in zwang geraakt omdat het hier namelijk gaat om een uitbreiding van het bestaande Bedrijventerrein Zuid Oost Brabant (BZOB). Omdat het hier om een mogelijke uitbreiding in oostelijke richting gaat, wordt/werd hier ook wel gesproken van BZOB-Oost, terwijl de mogelijke uitbreiding naar het zuiden, richting c.q. in Diesdonk, bekend stond als BZOB-Zuid.

Bij een ongewogen optelling van de criteria voor natuur scoort het BZOB-bos beter dan Diesdonk. Dit ondanks de veel grotere aantasting van de EHS bij het BZOB-bos. De locatie BZOB-bos ligt voor 90% in de ecologische hoofdstructuur (EHS) en groenblauwe mantel. Het spreekt voor zich dat deze ontwikkeling in strijd is met de huidige Rijks- en provinciale kaders. De compensatieopgave is derhalve zeer groot. Daarom wil de provincie nu al een beeld krijgen van de mogelijke invulling van de compensatieopgave voor het BZOB-bos. Om die reden is de compensatieopgave exact berekend in de milieueffectrapportage: ze bedraagt 109 hectare. Ook is in de milieueffectrapportage een verkenning uitgevoerd naar mogelijke compensatielocaties. Het BZOB-bos bestaat uit naaldbos op arme zandgrond. De huidige natuurwaarde is daarom qua biodiversiteit niet al te groot. Toch is het gebied in potentie zeker waardevol. Deze potentie zit in de omvang van het bosgebied en (bos)bodemvorming sinds circa 80 jaar. Door de ligging staat het echter onder druk. Het is namelijk een afgesneden deel van de Brouwhuisse Heide tussen het bestaande bedrijventerrein BZOB en de N279.

Diesdonk is een agrarisch gebied. Het ligt tussen de Oostappense Heide en de Aa en de Astense Aa. De Oostappense Heide valt binnen de EHS. Beide beken zijn ecologische verbindingszones en liggen in de groenblauwe mantel. Diesdonk zelf is een kleinschalig gebied. Het ligt voor een klein deel in de EHS en voor 40% binnen de groenblauwe mantel. Ook hier geldt een compensatieopgave. Deze bestaat uit drie hectare directe natuurcompensatie en compensatie van struweelvogelgebied in het kader van de Flora- en Faunawet. Er komen namelijk enkele Rode Lijst soorten voor. Andere relatief slechte scores voor natuur in dit gebied liggen in de barrièrewerking, geluidsverstoring en verdrogingseffecten. Immers, landschapsecologisch gezien ligt deze locatie op een belangrijke plek in de oksel van de beekdalen van de Aa en de Astense Aa. De ontwikkeling van een bedrijventerrein op deze plek heeft daarom verstrekkende gevolgen voor de actuele en potentiële natuurwaarden van deze beekdalen.

Ruimtelijk past de ontwikkeling van het BZOB-bos beter dan ontwikkeling van Diesdonk. Het BZOB-bos sluit ten eerste beter aan op de stedebouwkundige en industriële structuur van Helmond. De locatie BZOB-bos grenst namelijk direct aan het bestaande bedrijventerrein BZOB. Bovendien worden op deze manier werklocaties aan de zuidzijde van Helmond gebundeld, wat leidt tot zuinig ruimtegebruik. Ook is het bij de locatie BZOB-bos gemakkelijker de gronduitgifte te faseren, omdat het BZOB-bos direct aansluit op het bestaand bedrijventerrein BZOB. Ten tweede ligt de locatie BZOB-bos qua bereikbaarheid gunstiger; het BZOB-bos ligt goed ten opzichte van de bestaande N279 en de te verwachten toekomstige ontwikkeling van de Noordoostcorridor. De locatie is daardoor makkelijker te ontsluiten dan de locatie Diesdonk, die op grotere afstand van Helmond ligt, los van stedelijke concentraties en dus redelijk geïsoleerd. Met een brug over het beekdal van de Astense Aa zou deze locatie via de N266 aangesloten kunnen worden op de A67. Dit is echter moeilijker en duurder dan de ontsluiting van de locatie BZOB-bos via bestaande wegen.

De effecten op de landbouw zijn bij beide locaties groot. Het verlies aan landbouwgrond is bij de locatie Diesdonk zeer groot. De compensatieopgave bij BZOB gaat echter ook ten koste van landbouwgronden. Voor het aspect landschap hebben de locaties verschillende voor- en nadelen. Beide locaties bezitten geomorfologische, archeologische en cultuurhistorische waarden. Bij ontwikkeling van het BZOB-bos worden minder cultuurhistorische en geomorfologische waarden aangetast. Qua visuele aantasting scoort de locatie Diesdonk beter.

Wat betreft het aspect water scoort Diesdonk iets minder gunstig dan het BZOB-bos. Eerstgenoemde locatie grenst aan het waterbergingsgebied van de Aa en de Astense Aa. Het waterschap stelt plannen op voor de inrichting van dit gebied. De werklocatie en de waterberging in het beekdal overlappen elkaar echter niet. Daarom is er geen invloed op de waterbergingsfunctie. Toch beïnvloedt deze locatie het aspect water licht negatief. Oorzaak is de relatief slechte score van Diesdonk op grondwaterstanden en grondwaterstroming in de vorm van kwel. Bij BZOB spelen kwel en hoge grondwaterstanden geen rol. De planeconomische haalbaarheid van beide locaties worden nog in beeld gebracht. Elke te ontwikkelen locatie moet financieel gedekt worden uit de exploitatie van het plan."

- Vervolg anno 2017: Begin 2017 is deze kwestie nog altijd actueel en is er nog altijd geen knoop doorgehakt. De gemeente Helmond maakt in die tijd bekend te gaan onderzoeken of 23 hectare van het BZOB-bos plaats kan maken voor grote bedrijven in de zwaarste categorie industrie. De rest van het bos, 37 hectare, blijft voorlopig buiten beeld. Ondernemers vragen erom en Helmond schept graag banen, aldus wethouder Jos van Bree. De nood is volgens hem hoog: de grotere kavels zijn op en in de nabije omgeving is zware industrie niet toegestaan. Wethouder Stienen wil in ruil voor de kap investeren in een groene buffer Z van de wijk Brouwhuis, het zogeheten Landschapspark Kloostereind. In 2017 heeft Helmond overigens een stuk grond bij de kruising van de Rochadeweg met de N279 aangekocht. Dit was het laatste perceel van het BZOB-terrein dat nog niet in gemeentelijk bezit was. Deze grond is in de toekomst nodig om een viaduct in de N279 te kunnen bouwen.

Bewonersorganisatie Brouwberg stelt in een reactie er alles aan te gaan doen om de kap tegen te houden. "Er is al veel te veel natuur verdwenen. Kloostereind is te klein om alle hectaren bos te compenseren. En wat kost dat wel niet?", aldus Martin van Hees van de bewonersorganisatie. En Setty Vos van het IVN stelt: "Wij zijn tegen kap, omdat er in de regio nog genoeg bedrijfsterrein leeg staat. Maar het is geen bijzonder bos. Weinig variatie, veelal naaldbomen en geen ondergroei."

- Vervolg anno begin 2018: In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 is geïnventariserd wat de visie van de gemeenteraads-partijen van Helmond is op ja of nee en zo ja hoe uitbreiden van het BZOB-bedrijventerrein. Deze visies lopen nogal uiteen, zoals je onder de link kunt lezen. Stand van zaken begin 2018, na het twee alinea's hierboven beschreven onderzoek van de gemeente: voorlopig is kappen van (een deel van) het BZOB-bos nog niet aan de orde. Een van de grootste beletsels vormen de strenge regels die de stikstof in de lucht moeten terugdringen. Deze regels staan met name in deze regio veel vervuilende nieuwbouw in de weg. En dus ook zeer waarschijnlijk nieuwe bedrijvigheid op het BZOB-terrein. De gemeente stelt dat de provincie wellicht bereid is om voor deze casus een uitzondering te maken, vanwege de economische waarde van het BZOB-terrein voor de wijde omgeving.

Niet alleen de gemeenteraad maar ook de burgers zijn verdeeld over deze kwestie. Onder het laatst gelinkte artikel staat een 12-tal reacties. Wij citeren er enkele van, om de verschillen in visies en belangen weer te geven: "Stop met polderen, de mensen van Brouwhuis hebben recht op duidelijkheid. Het gaat er gewoon komen (op termijn) dus draai daar geen doeken om en wees transparant. Diep van binnen weten de wijkbewoners dit ook maar krijgen ze nu valse hoop van het nieuwe college." "Bos moet wijken voor werkgelegenheid. Voor wie?, voor hoeveel werkgelegenheid?, en ten koste van wat?" "Laat het maar 'uit zicht' blijven. Een nieuwe economie staat voor de deur!" (waarmee hij/zij zal doelen op de beoogde vestiging van zware industrie in relatie tot de opkomst van nieuwe, duurzame bedrijfstakken, red.). "Gewoon kappen die bomen. Het is geen bos waar mensen komen, het ligt tussen 3 wegen ingeklemd. Ze staan er maar te staan, en verder hebben ze totaal geen nut. Er zijn in die omgeving overal volop bomen en bossen." Waarop een ander reageert: "Met een fietspad van Weyerweg tot Tramhuis wordt dit een mooie toeristische route van Ommel naar Brouwhuis. Van belang voor leefbaar centrum van oud Brouwhuis. Kap van bos is de doodsteek voor Brouwhuis." Het geeft in ieder geval weer aan dat je het als gemeente en provincie nooit iedereen naar de zin kunt maken...

"Het was de wens van de gemeente Helmond om voorafgaand aan de gemeentelijke verkiezingen van 21 maart 2018 inzicht te krijgen in hoe direct betrokken mensen en organisaties aankeken tegen een mogelijke uitbreiding van BZOB in oostelijke richting ('BZOB-Oost'), de onderliggende belangen en zorgpunten en indien mogelijk contouren van oplossingsrichtingen. Voor deze opdracht heeft de gemeente een lijst met betrokken (groepen) stakeholders opgesteld en zijn deze benaderd door wethouder Van Bree en wethouder Smeulders met een bestuurlijke uitnodiging om deel te nemen aan gesprekken met een onafhankelijk procesbegeleider. Uiteindelijk hebben alle geselecteerde stakeholders hier aan meegewerkt." Onder deze link vind je zijn 'Verslag proces Mutual Gains Approach BZOB-Oost' (d.d. 16-3-2018), waarin alle ervaren problemen met BZOB-Oost (en het bestaande BZOB) en mogelijke oplossingsrichtingen - en onder welke voorwaarden dan - op een rijtje worden gezet.

Een citaat uit de conclusies geeft weer dat er hoe dan ook nog veel 'werk aan de winkel' is om verder te komen in dit dossier: "Vooraf was het de vraag of er zicht kon komen op een uitkomst van het vraagstuk BZOB-Oost die door alle vooraf geselecteerde stakeholders als een verbetering kan worden ervaren. Op dit moment is dat mede door de genoemde barrières nog niet het geval. Er is nog geen zicht op een uitkomst die tegemoet komt aan belangen van alle groepen stakeholders en die ervaren wordt als een verbetering door alle betrokkenen. Een eventuele oplossingsrichting heeft pas kans van slagen als tegelijkertijd met de uitbreiding van het bedrijventerrein een vooruitgang optreedt voor het leefgebied van bewoners en het woongenot verbetert. Dan zou een uitbreiding van het bedrijventerrein gepaard moeten gaan met een afname van uitstoot, stank en geluid. Gezien de problemen die er nu al zijn in het gebied en de historie met overlast (zie hier bijv. een document m.b.t. de geurproblematiek op het BZOB, en hier specifiek m.b.t. mestverwerker Den Ouden), is het hoe dan ook nuttig om gezamenlijk te onderzoeken hoe de situatie van bewoners kan verbeteren."

- Vervolg anno mei 2018: uit Coalitieakkoord gemeente Helmond 2018-2022: "Ruimte voor ondernemers, niet langer voor overlast. We willen ruimte geven aan ondernemers. In onze optiek liggen er nog veel kansen op bestaande bedrijventerreinen en in toekomstbestendige werklocaties. Om deze locaties vitaler te maken, stellen we de komende vier jaar € 2 miljoen extra beschikbaar. Dit leidt tot innovatieve werkconcepten en het creëren van kansen op al bestaande bedrijventerreinen. Mogelijke voorbeelden: het creëren van centrale parkeerlocaties, en daarmee van grotere bebouwingspercentages per kavel op Bedrijventerrein Zuidoost-Brabant (BZOB). Of het laten opstellen van ‘hoogteplannen’ door architecten, indien bedrijven willen uitbreiden. Zo werken we aan optimaal ruimtegebruik. Hier staat tegenover dat we onacceptabele overlast door bepaalde bedrijven in de stad niet meer accepteren. De stankproblematiek, met name in de wijken Brouwhuis en Rijpelberg, is ons een doorn in het oog. Dit, opgeteld bij de uitkomsten van de eerste fase van het verkenningstraject rondom BZOB-Oost, betekent dat we de beoogde ontwikkeling van een bedrijventerrein hier stopzetten. Leefbaarheid voor inwoners weegt zwaarder dan de jaarcijfers van vervuilende industrie. We willen het bos in de Brouwhuise Heide behouden en aantrekkelijker maken. Dat doen we onder meer door de aanleg van een fetspad naar Ommel, waarmee het bos weer daadwerkelijk deel gaat uitmaken van de wijk Brouwhuis.

Alternatieve bedrijfslocaties. Om voldoende ruimte voor onze bestaande en nieuwe bedrijven mogelijk te maken, realiseren we alternatieve bedrijfslocaties. Daarbij zetten we in op bedrijven die duurzaam, groen en veilig zijn en die passen bij het DNA van Helmond. Natuurlijk is een daadwerkelijke bijdrage aan de werkgelegenheid in onze stad daarbij ook van belang. We gaan de mogelijkheden onderzoeken van het zuidelijk gedeelte grenzend aan het huidige Bedrijventerrein ZuidoostBrabant (BZOB) - aan de kant van Diesdonk dus, red. - in combinatie met het noordelijk gedeelte in het gebied Varenschut. Het gaat bij deze twee gebieden in totaal om bruto 60 hectare die we op groen willen zetten, wat concreet betekent dat we deze grond binnen vijf jaar zouden kunnen uitgeven. Dit is vergelijkbaar met het totaal aantal hectares dat Helmond beoogd zou leveren binnen de huidige programmeringsafspraken binnen het Stedelijk Gebied Eindhoven (BZOB Oost: 23 hectares groen, 37 hectares oranje). We gaan over deze mogelijke ontwikkelingen voor nieuwe bedrijventerreinen actief in gesprek met het bedrijfsleven, Waterschap Aa en Maas, de gemeenten in de regio en de provincie. Daarbij spreekt het voor zich dat de gemaakte afspraken over natuurontwikkeling in Varenschut Zuid (het gedeelte onder de Rochadeweg) volledig overeind blijven."

- Vervolg vanaf oktober 2018: - Helmond gaat dus, zoals hiervoor reeds beschreven, onderzoeken of industrieterrein BZOB naar het zuiden kan uitbreiden. Het gaat om een smalle strook aansluitend aan het huidige BZOB, tussen de Heibergweg en de Astense Aa, die hier de grens vormt met de gemeente Asten (= de oranje lijn op de kaart elders op deze pagina). De strook ligt dus nog net geheel op grondgebied van de gemeente Helmond, en komt dus niet op grondgebied van de buurtschap Diesdonk*. In de eerste drie maanden van 2019 wil Helmond hierover een besluit nemen. Het kan ca. 40 ha extra bedrijventerrein opleveren. De werkgevers waarschuwen dat dit op termijn niet genoeg is, en er dan dus weer 'ergens' extra ruimte gevonden moet worden.
* Maar wél op grondgebied van de waterberging met deze naam, wat je kunt zien op de bovenste kaart op deze pagina. Het waterschap is daarom niet blij met deze optie, maar wil er wel met de gemeente over 'in gesprek' om te kijken naar eventuele mogelijkheden.

D.d. 1-11-2018 verwoordt Tiny van den Eijnden, inwoner van buurtschap Diesdonk en fractievoorzitter D66/Hart voor Asten, waarom je volgens hem zowel de genoemde buurtschap als het beoogde deel van de Brouwhuisse Heide ('BZOB-Oost') niet tot bedrijventerrein zou moeten willen ontwikkelen. Een citaat: "Ruimtelijke visies opgesteld voor de nieuwe Omgevingswet, waaronder o.a. de Ruimtelijke Agenda de Peel, gaan uit van ontwikkeling met het landschap als basis en niet andersom: economie boven landschap. Erkenning van deze waarde was dan ook een van de voornaamste argumenten waarom in 2012 de uitbreiding van het BZOB-terrein richting Astens grondgebied niet doorging. Maar zie, er moest toch iets verzilverd worden en het 'BZOB-bos' was de klos. Met deze actie plaatst Helmond zich terug in de tijd, duikt weer in die tunnelvisie van weleer.

Kijk liever wat er werkelijk is: een waardevol landschap dat bescherming behoeft en dat toebehoort aan onze kinderen. De beschikbare ruimte ten zuiden van Helmond is simpelweg op. Dit probleem kan men regionaal oplossen. Regionaal zijn er nog voldoende industrieterreinen beschikbaar en de eerder genoemde Ruimtelijke Agenda de Peel geeft inzichten waar - als daar behoefte aan zou zijn - een evt. nieuw regionaal industrieterrein ontwikkeld zou kunnen worden. Zet die spreekwoordelijke streep in het zand. Tot hier en niet verder." Wordt vervolgd...

Jaarlijkse evenementen

- Op een woensdag eind juni organiseert Wielervereniging Amateursport Nederland (WVAN) een Avondcriterium door de Diesdonk en omgeving. De wedstrijden beginnen om 19.30 uur. Eerst starten de amateurs aan hun parcours van ca. 60 kilometer, enkele minuten later is het de beurt aan de masters, die ca. 50 kilometer afleggen. De route start en finisht bij Diesdonkerweg 4. Inschrijven kan vanaf 18.00 uur bij de jurywagen.

Landschap, natuur en recreatie

- In 2014 is Waterberging Diesdonk - W en N van de bebouwing van de gelijknamige buurtschap - gerealiseerd, op het knooppunt van de gemeenten Helmond, Asten en Deurne. Het is een van de 6 waterbergingsgebieden die Waterschap Aa en Maas in de regio heeft gerealiseerd. Er kan in tijden van hoog water ruim 1 miljoen m3 water tijdelijk worden 'geparkeerd'. Inwoners van Helmond e.o. maar ook bewoners van gebieden benedenstrooms, zoals in Veghel en 's-Hertogenbosch, profiteren daarvan. Naar verwachting wordt de waterberging eens per 5 tot 10 jaar ingezet. De waterberging, een gebied met een omvang van 139 hectare, is gerealiseerd door de aanleg van een grote hoogwaterstuw en enkele kades. De hoogwaterstuw heeft twee stuwkleppen van elk 3,5 meter breed en 4,5 meter hoog. Normaal gesproken liggen deze kleppen op de bodem van de Aa. Alleen bij een extreme piekafvoer worden de kleppen opgetrokken. Het water stroomt dan vanuit de Aa gecontroleerd het land op en de waterberging loopt vol.

Theo Martens, wethouder van de gemeente Asten, en Frans Stienen van de gemeente Helmond stelden bij de feestelijke opening op 15 juni 2004 blij te zijn met de aanleg van de waterberging en de ‘droge-voeten-garantie’. Ook de natuur in het gebied werd genoemd en geroemd: "Diesdonk is een prachtig uitloopgebied voor de inwoners van Helmond." Overigens is het gebied wegens hevige regenval in november 2010 reeds onder water gezet. Toen werd het nog een 'overloopgebied' genoemd. Dat heeft Waterschap Aa en Maas ca. 30.000 euro gekost, t.b.v. schadevergoeding aan gebruikers of eigenaren van agrarische grond in het gebied. Onderzoek heeft overigens vastgesteld dat achtergebleven slib niet schadelijk is geweest.

De begrenzing van Waterberging Diesdonk is in hoofdlijnen vastgelegd in het Reconstructieplan De Peel. Ze valt globaal samen met de Kanaaldijk van de Zuid-Willemsvaart, de A67, de Aaweg, de Oostappense Dijk, de Heibergweg en de Stipdonkse Goorweg. Hiermee valt het gebied binnen drie gemeenten: Helmond, Asten en Deurne. Deze waterberging is een van de belangrijkste en meest effectieve bergingsgebieden van het waterschap. Hoofddoel van de waterberging is het creëren van veiligheid tegen regionale overstromingen. Daarbij is rekening gehouden met de volgende (neven)doelen: Beekherstel / waternatuur (Astense Aa); Vismigratie; Deelfunctie water voor landnatuur (ecologische verbindingszone); Natte Natuurparel en Ecologische Hoofdstructuur.

Bij de inrichting van Waterberging Diesdonk is namelijk integraal naar het gebied gekeken. Dat wil zeggen dat het waterschap - en de waterschappen in ons land in bredere zin - tegenwoordig niet meer (zoals 'vroeger') alleen de wateropgaven in hun beleid betrekken, maar kijken naar de hele 'maatschappelijke agenda' voor een gebied. Dat wil zeggen dat zij ook rekening houden met de belangen van o.a. landbouw, natuur en recreatie, en daar bij de inrichting zo veel mogelijk aan tegemoet komen, en daarbij zo veel mogelijk win-wins creëren. (bron: Waterschap Aa en Maas) - Zienswijzen waterberging. - Een van de bezwaarmakers is doorgegaan tot aan de Raad van State met zijn bezwaren, omdat hij stelde door de waterberging ernstig in zijn belangen te worden geschaad. In februari 2015 zijn deze bezwaren - wederom - ongegrond verklaard. - Eind juni 2016 is overwogen de waterberging wegens noodweer in te zetten. Of dit ook werkelijk gebeurd is, is ons niet bekend.

Voorafgaand aan de realisatie van de waterberging heeft adviesbureau Lantschap in 2008 het rapport 'Cultuurhistorische en landschappelijke analyse van het waterbergingsgebied Diesdonk' opgesteld. Waarom dat nuttig en nodig is, leggen zij in deze alinea's in het rapport uit: "Cultuurhistorische waarden werden vroeger vooral gezien als een planologische sta-in-de-weg. Sinds het verschijnen van de nota Belvedere is echter het besef gegroeid dat het erfgoed boeiende mogelijkheden biedt voor het landschap van de toekomst. Het kan een bron van inspiratie vormen voor ruimtelijke ontwikkelingen. Ontwerpers en vormgevers, architecten en stedenbouwkundigen kunnen uitgedaagd worden (of zich uitgedaagd voelen) het verleden in eigentijdse vorm te laten herleven, of historische processen door te trekken naar de toekomst.

Gebruik maken van zulke aspecten uit het verleden betekent dat er kansen ontstaan voor nieuwe vormgeving en nieuwe kwaliteit van het landelijke gebied, waarbij essentiële landschappelijke en cultuurhistorische waarden behouden blijven of verder worden ontwikkeld. Het voordeel hiervan is dat Waterberging Diesdonk - ook na de uitvoering van de maatregelen - een historische diepgang en een eigen identiteit behoudt en zich daardoor onderscheidt. Ontwerpers zijn heel belangrijk voor de wijze waarop met cultuurhistorische waarden wordt omgegaan. Een goed ontwerp vereist echter beschikbaarheid van de benodigde achtergrondinformatie en een visie op hoe met de aanwezige landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten rekening moet worden gehouden." Vandaar dus. Gelukkig neemt het Waterschap - en de waterschappen in brede zin - dit tegenwoordig dus ter harte!

Door de (mogelijke) aanleg van een snelweg aan de NO zijde van Helmond (de 'ruit' rondom Eindhoven) zou Waterberging Diesdonk 'onder druk kunnen komen te staan'. Het Water + Ruimte Atelier heeft daarom in 2010 diverse varianten geïnventariseerd om zo te kunnen komen tot een zo optimaal mogelijke combinatie van de opgaven voor water en infrastructuur in dit gebied.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)