Heierhoeve

Plaats
Buurtschap
Venlo
Noord-Limburg
Limburg

heierhoeve_wegrestaurant_kopie.jpg

Het gezegde 'De een zijn dood, is de ander zijn brood' gaat hier wel heel toerpasselijk op; buurtschap Heierhoeve is half afgebroken voor een bedrijventerrein, en vervolgens verrijst daar o.a. wegrestaurant Heierhoeve...

Het gezegde 'De een zijn dood, is de ander zijn brood' gaat hier wel heel toerpasselijk op; buurtschap Heierhoeve is half afgebroken voor een bedrijventerrein, en vervolgens verrijst daar o.a. wegrestaurant Heierhoeve...

Heierhoeve oude kapel (Kopie).jpg

Heierhoeve, de in 2009 afgebroken kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima tijdens haar 40-jarig bestaan in 1986

Heierhoeve, de in 2009 afgebroken kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima tijdens haar 40-jarig bestaan in 1986

Heierhoeve nieuwe kapel (Kopie).jpg

Heierhoeve, de in 2013 gereedgekomen nieuwe kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima

Heierhoeve, de in 2013 gereedgekomen nieuwe kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima

heierhoeve_veldkruis_herplaatst_2016.jpg

Ook het veldkruis van Heierhoeve uit 1886 moest weg voor de uitbreidende industrie van Venlo, is daarom in 2016 verplaatst naar de huidige plek bij het kapelletje en is opnieuw ingezegend.

Ook het veldkruis van Heierhoeve uit 1886 moest weg voor de uitbreidende industrie van Venlo, is daarom in 2016 verplaatst naar de huidige plek bij het kapelletje en is opnieuw ingezegend.

heierhoeve_grenspaol_van_ut_plaggeriek_kopie.jpg

De Grenspaol van Ut Plaggeriék is in 2001 in de buurtschap Heierhoeve geplaatst om aan te geven dat de buurtschap, ondanks de overgang in 2001 naar de gem. Venlo, voor het carnaval, als vanouds, onder Grubbenvorst blijft vallen.

De Grenspaol van Ut Plaggeriék is in 2001 in de buurtschap Heierhoeve geplaatst om aan te geven dat de buurtschap, ondanks de overgang in 2001 naar de gem. Venlo, voor het carnaval, als vanouds, onder Grubbenvorst blijft vallen.

heierhoeve_pleintje_met_kapel_veldkruis_etc_kopie.jpg

Kapelletje en veldkruis leveren, samen met de grenspaal van Ut Plaggeriék, een picknickbankje en een informatiepaneel, een fraai ingericht nieuw brinkje op in het restant van de danig geamputeerde buurtschap Heierhoeve, die moedig standhoudt.

Kapelletje en veldkruis leveren, samen met de grenspaal van Ut Plaggeriék, een picknickbankje en een informatiepaneel, een fraai ingericht nieuw brinkje op in het restant van de danig geamputeerde buurtschap Heierhoeve, die moedig standhoudt.

Heierhoeve boek (Kopie).jpg

In 1986 is de geschiedenis van de buurtschap op schrift gesteld met het boek 'Heierhoeve. Van 15e-eeuwse ontginningsenclave naar eigen kerkgemeenschap'

In 1986 is de geschiedenis van de buurtschap op schrift gesteld met het boek 'Heierhoeve. Van 15e-eeuwse ontginningsenclave naar eigen kerkgemeenschap'

Heierhoeve video (Kopie).jpg

In 1996 is de video 'Kapel Heierhoeve 1946-1996. Een buurtschap in beeld' verschenen om de buurtschap nog in beeld vast te leggen vóór de helft van de buurtschap onder de slopershamer zou verdwijnen.

In 1996 is de video 'Kapel Heierhoeve 1946-1996. Een buurtschap in beeld' verschenen om de buurtschap nog in beeld vast te leggen vóór de helft van de buurtschap onder de slopershamer zou verdwijnen.

Heierhoeve

Terug naar boven

Status

- Heierhoeve is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Venlo. T/m 2000 gemeente Grubbenvorst.

- Vanouds viel de buurtschap Heierhoeve onder het dorp Grubbenvorst, maar met de herindelingen van 2001 in deze regio is de buurtschap middels grenscorrectie (ook voor de postadressen) onder de stad en gemeente Venlo komen te vallen, omdat Venlo grond nodig had voor de ontwikkeling van bedrijventerreinen in deze omgeving, in dit geval met name Trade Port West en Trade Port Noord. Zie verder bij Geschiedenis. In de praktijk blijft de buurtschap natuurlijk als voorheen georiënteerd op Grubbenvorst en de andere buurdorpen Sevenum en Horst. De buurtschap blijft ook kerkelijk onder de parochie Grubbenvorst vallen.

- De buurtschap Heierhoeve heeft geen plaatsnaamborden. Je kunt dus alleen aan de naar de buurtschap verwijzende straatnamen (zie bij Ligging) zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

In het dialect
De Heierhäöf.

Oudere vermeldingen
Heierhoeven, Heijerhoeve, 1840 (1) Heijerhoeven. De 'stopplaats' die hier vanaf 1866 was aan de in dat jaar geopende spoorlijn Eindhoven-Venlo, heette Heyerhoeven.

Foute naam
Op Wikipedia heeft gestaan: "Zaarderheiken, soms abusievelijk Heierhoeve genoemd." en later: "Zaarderheiken, ook bekend onder de naam Heierhoeve". Maar de naam Zaarderheiken heeft oorspronkelijk betrekking op de hei (tegenwoordig een bosgebied) bij de toenmalige buurtschap De Zaar (die tegenwoordig niet meer als zodanig wordt beschouwd. Ter plekke is nog wel sprake van een hoeve De Zaar), O van buurtschap Heierhoeve. Zaarderheiken is tegenwoordig dus het bosgebied O van deze buurtschap, waar ook het bekende Knooppunt Zaarderheiken (A67/A73) naar verwijst.

Spellingsperikelen
In de Topografische atlas Limburg (2) staat de spelling van de plaatsnaam zonder n aan het eind. Ook het vroegere - vermoedelijk in 2019 gesloten - wegrestaurant Heierhoeve (aan de afrit van de A67 bij Trade Port West), dat met zijn naam naar de nabijgelegen buurtschap verwees, had deze spelling. En ook een van de wegen in de buurtschap heet zo. En ook in de titel van het boek over de geschiedenis van de buurtschap is de plaatsnaam zo gespeld. Daarom houden wij al met al deze spelling, gezien de 'ingeburgerdheid', op deze pagina ook maar aan. Maar... de correctie spelling van de plaatsnaam is eigenlijk Heierhoeven. Zie hiervoor de naamsverklaring twee alinea's hierna.

Deze spellingswijziging vindt zijn oorzaak in het feit dat tot de jaren zestig de buurtschap twee straatnamen kent: Heierkerkweg en Heierhoevenweg, en de gemeente Grubbenvorst in 1963 de huisnummers is gaan herzien en de wegen deels heeft hernoemd, vanwege de vele nieuwbouw die inmiddels is gerealiseerd. Het deel van de Heierhoevenweg Z van de spoorlijn krijgt dan de naam Heierhoeve (zonder n dus). Die naam is daarna gangbaar geworden, bijvoorbeeld in de naam van de buurtvereniging en de andere, hiervoor genoemde voorbeelden. Vandaar dat de straatnaam Heierhoevenweg ook vaak foutief als Heierhoeveweg zonder n wordt geschreven. De oorsprong van deze fout ligt dus bij de toenmalige gemeente Grubbenvorst, die ten onrechte de n heeft weggelaten bij de straatnaam Heierhoeve. Maar omdat die eigenlijk foute spelling nu eenmaal gangbaar is geworden, hanteren wij die dus ook op deze pagina.

Naamsverklaring
De naam is afkomstig van vier oorspronkelijke hoeven (zie verder bij Geschiedenis) op de Grubbenvorster heide. Heierhoeven dus, vandaar ook de dialectnaam De Heierhäöf (ook meervoud), de Heierhoevenweg en kapel Heierhoeven. (bron van de laatste 3 alinea's: oud-inwoner Louis in 't Zandt)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap ligt ZW van Grubbenvorst, NW van Knooppunt Zaarderheiken, O van Sevenum, rond de spoorlijn Venlo-Eindhoven en de wegen Heierhoeve, Heierhoevenweg en Heierkerkweg (genoemd naar de kapel die tot voor kort in de buurtschap heeft gestaan. Zie verder bij Geschiedenis).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Heierhoeve 13 huizen met 84 inwoners. Rond 2000 telt de buurtschap nog 37 woningen met ca. 100 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap wederom 13 huizen (met ca. 40 inwoners). Meer dan de helft van de buurtschap is namelijk in de afgelopen jaren afgebroken (inclusief de kapel) voor de ontwikkeling van de Venlose bedrijventerreinen Trade Port West en Trade Port Noord. Zie verder hierna. Overigens zijn de meeste gezinnen die moesten verhuizen, wél actief lid gebleven van de buurtvereniging.

Terug naar boven

Geschiedenis

Ontstaan en ontwikkeling
De eerste boerderijen op grondgebied van het huidige Heierhoeve zijn al gebouwd in de 11e-13e eeuw. De buurtschap is ontstaan vanaf 1462, als men wederom delen van de Grubbenvorster heide begint te ontginnen voor de landbouw. Mogelijk waren de oude ontginningsboerderijen hiervóór verlaten (als gevolg van de pest die hier in het midden van de 14e eeuw woedde?) en zijn ze na 1462 opgeknapt en opnieuw in gebruik genomen. De naam Heierhoeve(n) verwijst naar de vier destijds op die heide gebouwde hoeven: Oude Berkt, Kawei, Veegte en Nieuwe Berkt (die al vóór 1395 bekend was, dus de oorspronkelijke hoeve Oude Berkt moet dan nog ouder zijn). Pas in de jaren zestig van de 19e eeuw komen er vijf panden bij. In de vroege 20e eeuw gaan de ontginningen in versterkte mate door en worden er meer boerderijen en woningen gebouwd. Tot in de jaren zestig van de 20e eeuw is Heierhoeve een voornamelijk agrarische buurtschap.

Spoorlijn, wachtposten en stopplaats
Op 1 oktober 1866 wordt de spoorlijn Venlo-Eindhoven in gebruik genomen. De spoorlijn snijdt de buurtschap doormidden; de hoeven Kawei en Veegtes e.o. komen Z van de spoorlijn te liggen en de hoeven Oude en Nieuwe Berkt e.o. N ervan. Gelijktijdig met de komst van de spoorlijn worden bij de overwegen de wachtposten 8 en 9 in gebruik genomen (een wachtpost was een huisje waarin de baanwachter woonde. Hij of zij opende en sloot de overwegbomen wanneer er een trein passeerde). Van 1918 tot 1955 is er bij wachtpost 9 aan de zuidzijde van de spoorlijn richting Blerick laad- en losplaats Heierhoeve, voor voornamelijk agrarische producten zoals suikerbieten. Begin jaren zeventig zijn beide wachtposten afgebroken. Volgens Stationsweb was er aan de spoorlijn ook een stopplaats Heyerhoeven. En volgens Wikipedia was er ook een stationsgebouw, dat op enig moment is gesloopt. Lokale ingewijden zegt dit laatste echter niets. Welicht heeft men een van de wachtposten ten onrechte als stationsgebouw geïnterpreteerd.

Helft buurtschap afgebroken voor bedrijventerreinen Venlo
Als Venlo in 1991 begint met de eerste bedrijfsontwikkelingen in de 'vlaaipunt' op het huidige Trade Port West, ziet buurtschap Heierhoeve de bedrijvigheid meer en meer op zich afkomen. De gemeente Venlo gaat er de eerste boerderijen aankopen en afbreken. In 2001 gaat de buurtschap middels grenscorrectie naar de gemeente Venlo*, zodat die nu volop de ruimte krijgt voor de bedrijventerrein-ontwikkeling. En zo geschiedt: uiteindelijk moet meer dan de helft van de woningen en bedrijven in de buurtschap evenals de kapel plaats maken voor het recent ontwikkelde bedrijventerrein Trade Port West (Z van de buurtschap) en het nog in ontwikkeling zijnde Trade Port Noord. Vlakbij de buurtschap zijn ook nog op- en afritten aan de autosnelweg A 67 gerealiseerd t.b.v. de ontsluiting van de Trade Ports. Ook de nieuwe provincialeweg vanaf de A73, de N295, ook wel Greenportlane genaamd (gereed gekomen najaar 2013), loopt door het grondgebied van de buurtschap. Het resterende deel van de buurtschap is door al deze ontwikkelingen behoorlijk ingesloten komen te liggen.
* Gelijktijdig met de gemeentelijke herindelingen in deze regio, waarbij gemeente en moederdorp Grubbenvorst overgaat naar de fusiegemeente Horst aan de Maas.

Kapel
Reeds rond 1430 krijgt Heierhoeve een eigen kapel, de St. Janskapel. Deze kapel wordt in 1811 afgebroken, waarna de inwoners voor de kerkgang weer op Grubbenvorst en Sevenum zijn aangewezen. Vanwege de destijds slecht begaanbare wegen in relatie tot de afstanden tot de omliggende dorpen (de buurtschap ligt ca. 4 km van Sevenum en 5,5 km van Grubbenvorst), en omdat de kerken van Grubbenvorst en Sevenum in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd raken, krijgen de bewoners het in 1944 voor elkaar dat er heilige missen worden gelezen op een boerderij of in een woning in de buurtschap. Dit versterkt het verlangen om een eigen kapel te bouwen, zodat men niet meer elke zondag helemaal naar Grubbenvorst of Sevenum hoeft om een mis bij te wonen. Hoewel inwoner Frans in 't Zandt inmiddels wel een oude bus had gekocht t.b.v. o.a. het kerkbezoek. In 1946 wordt met eigen menskracht en middelen een kapel met 80 zitplaatsen gebouwd en ingericht. De kapel genaamd Onze Lieve Vrouw van Fátima of kapel Heierhoeven heeft een eigen koor (De Heikrekels) en is jarenlang het sociale middelpunt van de buurt. Bij goed weer staan na de missen altijd groepen mensen buiten de kapel met elkaar bij te praten en op meerdere plekken in de buurt wordt elke zondag na de mis een kaartje gelegd.

Vanwege de voornoemde aanleg van bedrijventerreinen op grondgebied van o.a. Heierhoeve, moeten niet alleen boerderijen maar in 2009 ook de kapel worden afgebroken. Onderdelen van de kapel, zoals het altaar, het tabernakel, consolen, heiligenbeelden, kerkbanken e.d. zijn ter beschikking gesteld aan Streekmuseum De Locht in het N van de buurtschap gelegen dorp Melderslo, voor een aldaar in 2014 te bouwen devotiekapel. De kapel kon daar helaas niet worden herbouwd (wat het oorspronkelijke plan was). - Nadere informatie over de voormalige kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima. (bron van het hoofstuk Geschiedenis: oud-inwoner Louis in 't Zandt)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze buurtschap, kun je terecht bij het boek 'Heierhoeve. Van 15e-eeuwse ontginningsenclave naar eigen kerkgemeenschap' (107 pag., auteur Th.J.F.A. van der Vijver, uitg. Stg. Exploitatie Kapel Heierhoeve), dat in 1986 is verschenen t.g.v. het 40-jarig bestaan van de kapel.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De inwoners mogen van de gemeente Venlo een gedenkteken plaatsen als herinnering aan de hiervoor beschreven, in 2009 afgebroken kapel, en aan het feit dat vele woningen en agrarische bedrijven plaats hebben moeten maken voor de Venlose Trade Ports West en Noord. De inwoners spreken echter de voorkeur uit voor een veldkapel. In 2012/2013 wordt deze net als de vroegere kapel met veel eigen inzet van de inwoners gerealiseerd, met hulp van beroepskrachten en sponsoring. De nieuwe kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima (nabij de kruising van de Heierhoevenweg en de Heierkerkweg, tegenover Heierkerkweg 9-11) is op 18 oktober 2013 ingezegend. Bij de kapel is ook een informatiepaneel geplaatst, en de grenspaal van het Grubbenvorster Plaggenrijk met Venlo, om aan te geven dat de buurtschap ondanks de herindeling van 2001 voor het carnaval als vanouds onder Grubbenvorst blijft vallen. Naast de kapel is ook een picknicktafel geplaatst. - Nadere informatie over de nieuwe kapel Onze Lieve Vrouw van Fátima te Heierhoeve.

Al met al een mooi plekje om tijdens een fiets- of wandeltocht even rustig te verpozen. De inwoners hebben er een prachtig nieuw ingericht 'brinkje' van gemaakt als centrum van een van de delen van Heierhoeve die ondanks de drastische recente nieuwbouw van omliggende bedrijventerreinen en wegen nog bewaard is gebleven. Onze complimenten en een mooi voorbeeld voor andere buurtschappen van hoe je met bescheiden middelen en veel eigen inzet een mooi markant en toeristisch aantrekkelijk punt in je buurtschap kunt realiseren!

- Het veldkruis in buurtschap Heierhoeve dateert uit 1886 en is in 2016 verplaatst naar de huidige plek bij het kapelletje en opnieuw ingezegend, omdat het op de vorige plek weg moest voor de uitbreidende industrie van Venlo. Het kruis is destijds door de inwoners geplaatst uit dankbaarheid dat men bij een grote hagelbui voor schade gespaard is gebleven. Bij een restauratie is het corpus vervangen door een duurzame weersbestendige replica.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie in de omgeving

- Rond het eerdergenoemde Knooppunt Zaarderheiken ligt het groene gebied Park Zaarderheiken, onderdeel van het natuurgebied Zaarderheiken-Mierbeekdal.

- Visplas Zaarderheiken aan de Zaanderweg wordt beheerd door Stichting Hengelsport Venlo-Blerick. Kritische column over visplas Zaarderheiken.

- Er zijn plannen om op Park Zaarderheiken een golfbaan aan te leggen.

- In het Z van Zaarderheiken (Newtonweg) is een zandafgraving actief, die na beëindiging van de activiteiten zal worden omgevormd tot natuurgebied.

- Ook motorcrossbaan Circuit Zaarderheiken ligt aan de Newtonweg.

Terug naar boven

Beeld

- In 1996 is een video gemaakt getiteld 'Kapel Heierhoeve 1946-1996. Een buurtschap in beeld', om de buurtschap zoals die er toen uitzag op beeld vast te leggen, omdat toen al duidelijk was dat ca. de helft van de buurtschap plaats zou moeten maken voor toekomstige Venlose industrie en logistiek.

Terug naar boven

Eten en drinken

- Wijngaard Parc Zaarderheiken is in 2013 van start gegaan en wil uitgroeien tot de grootste wijngaard van Nederland (50 ha).

Terug naar boven

Links

- Buurtvereniging: - Volgens dit artikel in huis-aan-huiskrant Hallo Horst aan de Maas d.d. 16-6-2016 bestond Buurtvereniging Heierhoeve op dat moment in ieder geval nog (omdat de vereniging in dat artikel als zodanig wordt vermeld). Wij vermoeden dat de vereniging inmiddels is opgeheven, omdat wij er op het internet geen recentere berichten van of over kunnen vinden.

Reacties

(4)

Besten,
Zelf woon ik in het buurtschap Heierhoeven. Ik lees in dit artikel dat er telkens van de buurtschap wordt gesproken. In goed Nederlands moet het zijn: "het" buurtschap.
Zou u dit willen aanpassen?
Met vriendelijke groet, Hannie Verstegen

- Allereerst dank voor uw compliment voor alle tijd en energie die ik erin heb gestoken om verleden en heden van uw buurtschap zo uitvoerig te beschrijven. Dat heeft me een paar mandagen gekost, maar dan heb je ook wat hè.
- M.b.t. de spelling: neen, dat wil ik niet aanpassen. U zit er namelijk naast. Volgens het 'Groene Boekje' van de Nederlandse Taalunie ( https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandse_Taalunie ) is het zelfs alleen een vrouwelijk woord en daarmee een de-woord. Zie http://woordenlijst.org/#/?q=buurtschap. Maar volgens de Van Dale is het zowel een vrouwelijk als een onzijdig woord en is daarmee 'het' ook goed: http://vandale.nl/opzoeken?pattern=buurtschap&lang=nn Maar m.i. is dat een nogal verouderde spelling, die ik niet veel meer tegenkom. In de meeste bronnen zie ik 'de' gehanteerd worden. Bovendien vind ik 'het buurtschap' lelijk staan en klinken. Het is dus vrouwelijk óf vrouwelijk en onzijdig, daarmee zijn beide varianten goed te keuren, en is het dus aan een auteur om in zijn werken consequent een van beide spellingen te hanteren. Vanwege alle genoemde redenen hanteer ik op mijn site consequent 'de buurtschap'. "Dit is mijn uitspraak en daar zult u het mee moeten doen." :-)
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Allereerst complimenten met uw website!
Weet u of er nog documentatie en/of foto's van boerderij de Nieuwe Berkt zijn?
Alvast bedankt voor uw reactie.

Dank voor uw complimenten! Dat doet mij natuurlijk goed en stimuleert mij om ook de laatste loodjes af te maken (dit jaar wil ik alle pagina's, waar nog nodig, inhoudelijk afmaken).
Die documentatie en foto's zullen er vast zijn. T.b.v. het in 1986 verschenen boekje over de geschiedenis van de buurtschap zal immers veel geschiedkundig onderzoek zijn gedaan, en daarbij zal deze boerderij ongetwijfeld ook aan de orde zijn gekomen. En iemand zal daar vast een archief van hebben aangelegd. Maar wie en waar?, is dan natuurlijk de vraag. Probleem is dat ik vermoed dat de buurtvereniging inmiddels is opgeheven, zoals ik hierboven nu heb vermeld. En de buurtschap viel vanouds onder Grubbenvorst, maar dat dorp heeft voor zover mij bekend geen heemkundekring dus ook daar is geen 'ingang'. Blijkens het hierboven vermelde weet bijv. dhr. Louis in 't Zandt, oud-inwoner, veel van de geschiedenis van de buurtschap, maar ook die is op het internet niet te vinden. Dus ik concludeer dat er niets anders op zit dan dat u ter plekke ergens in de buurtschap aanbelt en uw vraag stelt. Inwoners kunnen u vast verwijzen naar wie de gegevens over de geschiedenis van de buurtschap in zijn bezit heeft en hoe u diegene kunt bereiken.
Met vriendelijke groet en succes met uw zoektocht, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen