Status

- Vogelwaarde is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Hulst. Het was een zelfstandige gemeente van 1-7-1936 t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Hontenisse, in 2003 over naar gemeente Hulst.

- Wapen van de voormalige gemeente Vogelwaarde.

- De gemeente Vogelwaarde is per 1-7-1936 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Boschkapelle, Hengstdijk, Ossenisse en Stoppeldijk.

- Het dorp of beter gezegd de plaatsnaam Vogelwaarde is bij de herindeling van 1-4-1970 ontstaan uit een samenvoeging van de dorpen Boschkapelle (de huidige westkant van het dorp) en Rapenburg (de oostkant). Deze oude dorpsnamen leven nog voort in de namen van bijv. de respectievelijke (thans voormalige) RK parochies en diverse verenigingen.

- Onder het dorp Vogelwaarde vallen ook de buurtschappen Kampen (grotendeels), Kamperhoek, Keizerrijk, Patrijzenhoek (deels), Ruischendegat, Schapershoek, Sluis en Stoppeldijkveer (deels). Dit zijn 8 buurtschappen in totaal.

Naam

Oudere vermeldingen
De naam Vogelwaarde is in 1936 ontstaan als naam voor de in dat jaar opgerichte gemeente. In 1970, bij de opheffing van de gemeente, is het de plaatsnaam geworden van het huidige, gelijknamige dorp.

Naamsverklaring
Samenstelling van waarde = weerd 'land aan water, riviereiland' en de waternaam Vogel, die in 1221 reeds wordt vermeld als Voghela.(1)

Ligging

Vogelwaarde ligt O van Terneuzen, NO van Axel, NW van Hulst, ZW van Kloosterzande.

Statistische gegevens

Het dorp Vogelwaarde heeft ca. 750 huizen met ca. 1.900 inwoners.

Geschiedenis

De naam Vogelwaarde is in 1936 ontstaan voor de nieuwe gemeente waarin de gemeenten Boschkapelle, Hengstdijk, Ossenisse en Stoppeldijk zijn samengevoegd. Het dorp met deze naam is beduidend jonger. De inmiddels aan elkaar gegroeide kernen Boschkapelle en Stoppeldijk zijn in 1970 onder deze naam gebundeld, toen de gemeente opging in de gemeente Hontenisse. Boschkapelle is in de 17e eeuw gesticht in de Stoppeldijkpolder. Deze ligging veroorzaakte tot ongeveer 1960 bijna jaarlijks wateroverlast in de winter. Veel Bossenaren werkten als losarbeider in de landbouw. Daarnaast vestigden zich in het dorp enkele ambachtslieden (klompen-, manden- en kleermakers, molenaar). De kerk is er nog altijd. De school is, net als de dorpen zelf, in 1970 gefuseerd, en wel tot Basisschool De Schakel.

Stoppeldijk of Rapenburg was van oorsprong een buurtschap, behorend bij de parochie Pauluspolder. Rapenburg kon tot bloei komen toen het in 1814, als gevolg van een bestuurlijke herindeling van het Hulster Ambacht, centrum werd van de gemeente Stoppeldijk. In 1860 kreeg Rapenburg een eigen kerk, waardoor het kon uitgroeien tot een echt dorp. Vanaf ca. 1920 had Rapenburg een eigen RK school. De school is in 1970 gefuseerd met die van Boschkapelle tot Basisschool De Schakel en verbond zo de beide oorspronkelijke dorpen binnen Vogelwaarde. Veel Rapenburgers waren werkzaam in de landbouw. Ook tal van landbouwers in ruste vestigden zich in dit dorp. Daarnaast kende het dorp wat industrie en had het een winkelbestand met bovenlokale betekenis.

- Beschrijving van (de geschiedenis van) het gemeentearchief van de gemeente Vogelwaarde.

Recente ontwikkelingen

- De weg Rapenburg, in het O uiteinde van de dorpskern van Vogelwaarde, is een drukke doorgaande weg tussen de provincialeweg N290 in het Z en de dorpen Hengstdijk en Kloosterzande in het N. Landbouw- en vrachtverkeer zorgt er voor veel trillingen. De inwoners pleiten al vele jaren voor een landbouwweg oostelijk om het dorp heen. Anno 2019 werkt de gemeente aan een dergelijk plan. De weg krijgt een maximumsnelheid van 60 km/uur, net als op de aansluitende wegen Grafelijkheid en Margaretsedijk. Na realisatie van de rondweg wordt de weg Rapenburg in de dorpskern 'afgewaardeerd' en heringericht tot een 30-km-weg, zodat doorgaand verkeer voor de landbouwweg kiest. Bovendien is het dan voor landbouwvoertuigen en vrachtverkeer niet langer toegestaan over Rapenburg te rijden, tenzij het bestemmingsverkeer is. Het project kost ca. 2.5 miljoen euro. De gemeente heeft daar een subsidieaanvraag voor ingediend. Rekening houdend met bestemmingsplanprocedures en andere voorbereidingen, beoogt het project medio 2020 te worden gerealiseerd.

- In 2016 hebben Jos en Yvonne Neve uit Vogelwaarde besloten om na 37 jaar te stoppen met jeugdkoor Babbeliekes. Het echtpaar had al langer het plan om te stoppen met het jeugdkoor. Ze wilden na 37 jaar o.a. meer tijd voor hun eigen kleinkinderen. Daarbij kwam dat de organisatie van alle repetities en optredens hen steeds zwaarder begon te vallen. De genadeslag kwam in 2015 met een brief van het bisdom Breda. Daarin stond dat de Babbeliekes niet meer mochten zingen tijdens vormsels en eucharistievieringen in de kerk. Het repertoire van het jeugdkoor zou niet kerkelijk genoeg zijn. Voor Jos en Yvonne Neve was dat de spreekwoordelijke druppel. Zie ook het interview met Yvonne Neve over het koor op de site van de Dorpsraad.

- Uitvoerige kernbeschrijving Vogelwaarde anno 2002 op de site van de kort daarvoor opgerichte Dorpsraad. Met beschrijving van o.a. voorzieningen, verenigingsleven, wonen, werken, verkeer, en de wensen die op deze gebieden leven.

Bezienswaardigheden

- Vogelwaarde heeft 2 rijksmonumenten, zijnde woonhuis de Pauwhof uit 1860 op Sasdijkweg 7, en de RK Sint-Gerulphuskerk (destijds parochiekerk van de gemeente Stoppeldijk) op Rapenburg 49. De kerk uit 1861 is ontworpen door architect P. Soffers. In 1869 wordt de kerk getroffen door brand, waarna Soffers in 1870 de herbouw - en tevens verlenging van de kerk - ter hand neemt. Het is een bakstenen driebeukige pseudobasiliek in neogotische stijl. De kerk heeft een voorgebouwde toren die voorzien is van steunberen. De toren telt drie geledingen, bekroond door vier topgevels en een achtkante spits. De spitsboogvensters in de voorgevel zijn uitgevoerd in gietijzer en rijk in detaillering. Het interieur wordt overwelfd door gestucte houten kruisgewelven. Ch. Bruggeman vervaardigde in 1870 de monumentale neogotische preekstoel en twee biechtstoelen in dezelfde stijl. Het doopvont, uitgevoerd in natuursteen, is van 1881. Voor de kerk bevindt zich een Heilig Hartbeeld uit circa 1920. Op het kerkhof bevindt zich een baarhuisje uit de tijd van de stichting van het kerkhof (1861). Er bevinden zich ook nog enkele laat-19e-eeuwse grafmonumenten.

- De RK Sint-Petrus-en-Pauluskerk (Kerkstraat 15) was de parochiekerk van het vroegere dorp Boschkapelle. Reeds in de 16e eeuw was hier een kapel. De huidige kerk heeft enkele voorgangers gehad, namelijk van 1695-1760, van 1760-1811 en van 1811-1876. De huidige, neogotische kerk is in 1876 gereed gekomen en is - evenals de hierboven beschreven kerk van voorheen Stoppeldijk/Rapenburg - ontworpen door P. Soffers. In 1926 is de kerk verlengd naar ontwerp van architect Joseph Cuypers. In 1950-1951 zijn door J. Colette muurschilderingen aangebracht. Het is een driebeukig bakstenen kerkgebouw met driezijdig afgesloten koor en een slanke, halfingebouwde toren. Ook zijn er schilderingen die de Martelaren van Gorcum verbeelden, en neogotische zijaltaren.

Acht kerken van de Oost-Zeeuws-Vlaamse parochie H. Maria Sterre der Zee hebben medio 2015 de deuren gesloten voor eucharistievieringen. Het betreft de RK kerken in Koewacht, Graauw, Heikant, Sint Jansteen, Vogelwaarde-Stoppeldijk (Rapenburg), Lamswaarde, Nieuw-Namen en Terhole. De Basiliek in Hulst en de kerk in Kloosterzande blijven open voor de erediensten. De kerken in Vogelwaarde-Boschkapelle, Clinge en Hengstdijk hebben de status van kapel gekregen.

- Mariakapellen.

Evenementen

- Feestcomité Vogelwaarde organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten voor jong en ouder.

- Carnaval. - Stichting Karnaval De Vogelpiek is opgericht in 1962 en heeft dus in 2017 het 55-jarig bestaan gevierd (in de carnavalswereld rekent men voor jubilea in eenheden van 11 jaar, in dit geval is dat dus 5x11). "De Vogelpiek staat al sinds 1962 bekend om feesten en gezelligheid, wat uitgegroeid is tot het grootste Carnavalsfeest van Zeeland. In de loop der jaren hebben er al vele bekende artiesten opgetreden die dit mee mochten maken. Bij velen zijn we nog bekend onder de naam Scheerders (Schjeers), wat eigenlijk de bedrijfsnaam was van de loods waar velen jaren het mega spektakel plaatsvond. Sinds enkele jaren hebben we een grote feesttent, zodat er nog meer Carnavalsvierders mee kunnen genieten van ons grandioos feest. Ook onze Carnavalsoptocht mag niet onopgemerkt voorbijgaan. Iedere zaterdagmiddag tijdens Carnaval dendert een van de grotere optochten door Vogelwaarde, die vele grote praalwagens en loopgroepen heeft met veel muziek, dans en animatie!" Hier vind je een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van Stichting Karnaval De Vogelpiek.

- "Wagenbouwvereniging WBV De Fucky Duckies uit Vogelwaarde is opgericht in 1994 door 'zoemaar wa gasten'. We hebben het carnavalswagens bouwen in de loop der jaren verheven tot topsport! We behaalden in totaal al 16x de 1e prijs bij de grote wagens."

- Koningsdag.

- Wat in 1997 begon als een kleinschalig opgezet beachvoetvolleytoernooi voor de leden van een lokale zaalvoetbalclub, is inmiddels uitgegroeid tot een meerdaags evenement van formaat. Waar vroeger de 2 speelvelden handmatig aangelegd en opgeruimd werden, rijden nu shovels en tractoren met veegmachines om de inmiddels 4 velden optimaal te prepareren. In de loop der jaren is het evenement ook uitgebreid met o.a. een beachsoccer toernooi, diverse beachparty’s en een “officieel” beachvoetvolley toernooi. Hierbij weten fanatieke beachvoetvolley fanaten uit heel Nederland en België het kunstmatig aangelegde strand inmiddels te vinden. Het 3-daagse evenement Beach VoetVolley Vogelwaarde (pinksterweekend, in 2021 voor de 24e keer), waarbij ook de kinderen niet vergeten worden, wordt georganiseerd in een prettige samenwerking met de plaatselijke voetbalvereniging. Op vrijdag gaan ze van start met het beachsoccertoernooi, gevolgd door de 20+ Beachparty. Op zaterdagavond feesten ze verder met de Beachparty Junior en aansluitend de Mega Beachparty. Op zondag is er het in de regio inmiddels welbekende en drukbezochte Beach VoetVolley-toernooi.

- Het Feestcomité organiseert jaarlijks op een zaterdag eind augustus een fietstocht vanuit en rond Vogelwaarde. Je kunt kiezen uit de afstanden 30 km en 50 km. Inschrijving; tussen 10.00 en 13.00 uur. Kosten: 5,- . Hiervoor ontvang je een routebeschrijving en een consumptie. Startplaats: Café 't Karrewiel.

- Op een zaterdag begin september (in 2020 voor de 4e keer) organiseert v.v. Vogelwaarde jaarlijks de Bosse Pielenloop. Een openbare trimloop over 3 afstanden, door de prachtige polders rond het dorp. Met voorafgaand een Kidsrun voor kinderen van 6 t/m 12 jaar. Na afloop is er een verloting met mooie prijzen, op basis van het startnummer. De afstanden waaruit je kunt kiezen zijn 4,6 km / 9,4 km / 13,3 km. De Kidsrun is 1.000 meter.

- "Het idee voor een rockfestival in Vogelwaarde bestond al een aantal jaren. Een aantal leden van de plaatselijke carnavalsstichting De Vogelpiek wilde namelijk ook wel eens iets anders organiseren. Gezien hun liefde voor muziek waren ze er al snel uit dat het een muziekfestival moest worden. Er werd vaak over gepraat maar toch gebeurde er niets, totdat men er achterkwam dat de plaatselijke caféhouder ('t Karrewiel) met hetzelfde idee rond liep, maar dat niet in zijn eentje kon. Zodoende zijn de handen ineengeslagen en was VogelRock (weekend in september, in 2019 voor de 1e keer) geboren.

Het festival is voor iedereen die houdt van rockmuziek in al zijn soorten. Iedereen, jong en ouder, zal zich er thuis voelen wegens de vele genres rockmuziek. Om er voor te zorgen dat je niet flauwvalt van de honger tijdens het festival, is er voor gezorgd dat er een groot assortiment aan eten te vinden is op ons buitenterrein. Je hoeft je broodtrommeltje dus niet mee te nemen." Tijdens de 1e editie waren er tributebands van Pearl Jam (Storm), Metallica (Metalmania), AC/DC (High Voltage) en Guns ‘N Roses (Slash 'N Roses), plus een aantal regionale bands. Blijkens dit verslag was de 1e editie een groot succes, en men heeft dan ook besloten hier een jaarlijks evenement van te maken. Door de coronacrisis ging editie 2020 niet door, dus hopelijk kunnen ze in 2021 weer voluit knallen.

- Garage Sale Vogelwaarde Noord (op een zaterdag in okbober).

Natuur en recreatie

- Weekmarkt in het dorpscentrum op dinsdag van 12.30-15.30 uur.

Links

- Lokale links: - Links naar instanties in Vogelwaarde e.o..

- Nieuws: - Nieuws uit Vogelwaarde van de Dorpsraad op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Vogelwaarde heeft als doelstellingen: het verkorten van de lijn tussen gemeenteraad en inwoners, waardoor de mensen betrokken blijven bij het wel en wee in het dorp; vermijden dat inwoners het gevoel krijgen er maar bij te bungelen; platform zijn voor burgers om mee te praten over hun woonomgeving en leefbaarheid in het dorp. In het kader van de doelstellingen ondernemen ze onder meer de volgende activiteiten: wensen van alle inwoners zo goed mogelijk vertalen naar gemeentebestuur en deze volgen in de tijd. Basis hiervoor is het dorpsplan; sterk maken voor het vasthouden, verbeteren of vernieuwen van de bestaande voorzieningen, zoals bibliotheek, basisschool De Schakel, peuterspeelzaal, kinderopvang, speeltuintje, sportaccommodaties, brandweer, het Dorpscentrum, plaatselijke middenstand/ondernemingen en verenigingen;

openstaan voor nieuwe en bestaande activiteiten ter bevordering en instandhouding van de algemene leefbaarheid in het dorp; coördinerend optreden (indien gewenst) tussen verenigingen, zodat deze bijv. niet op dezelfde dag of avond iets organiseren voor de leden/inwoners; inspraakavonden organiseren met evt. deskundigen en/of gemeenteraadsleden over zaken die belangrijk voor de inwoners van Vogelwaarde, bijv. m.b.t. openbaar groen, verkeersdrempels, snelheid bebouwde kom, aanpassing en wensen aangaande infrastructuur, openbaar vervoer en sociale veiligheid. Wij lezen op de site van de Dorpstaad dat de site anno medio 2020 in onderhoud is. Daarom werken enkele links hierboven in het hoofdstuk Recente ontwikkelingen niet meer (dat zijn namelijk links naar pagina's op de site van de Dorpsraad). Wij gaan ervan uit dat na het onderhoud van de site deze 'deeplinks' weer zullen werken en zullen dit t.z.t. checken.

- Dorpshuis: - De plannen om te komen tot het bouwen van een nieuw gemeenschapshuis voor de toenmalige dorpen Boschkapelle, Stoppeldijk en Hengstdijk zijn ontstaan in 1966. Er was destijds dringend behoefte aan een nieuw dorpshuis, aangezien de voormalige dorpshuizen te Stoppeldijk en Boschkapelle niet beschikten over de noodzakelijk geachte accomodatie. Tevens waren beide gebouwen in slechte staat van onderhoud. In 1971 hebben alle verenigingen hun intrede gedaan in Dorpscentrum Vogelwaarde. De oude gemeenschapshuizen zijn toen verkocht. Het Dorpscentrum wordt beheerd door de gelijknamige stichting. De stichting heeft als doel het beheren en exploiteren van het gebouw en daarin aanwezige ruimten, voor educatieve, culturele en welzijnsactiviteiten. In 2012 heeft er een grondige renovatie plaatsgevonden en hebben ook nieuwe gebruikers, die voorheen hun plek in andere panden hadden, hun intrek genomen in het geheel vernieuwde Dorpscentrum.

- Onderwijs / kinderopvang / lezen: - De eerste steen van Basisschool De Schakel is gelegd op 29 april 1970. Daarvóór was er een school in zowel Boschkapelle, de Pauluspolder als Stoppeldijk. De Schakel is gebouwd tussen deze drie kernen in en werd zo letterlijk een schakel. De Schakel is voor een kleine kern als Vogelwaarde een grote basisschool, met tussen de 190 en 200 leerlingen, verdeeld over 8 groepen. Kernwoorden van de school zijn warmte, respect en zorg. In de school is ook een onbemande bibliotheek. Er is geen fysieke collectie voor volwassenen. Men kan vanuit thuis boeken reserveren (via de catalogus zowel provinciaal als landelijk), in de bibliotheek ophalen en weer terugbrengen. - Kinderopvang Pinkeltje biedt opvang voor kinderen van 0-12 jaar.

- Muziek: - "Popkoor 2Gether is een leuke groep dames en we love to sing! We zingen zowel meerstemmige oude als nieuwe popsongs. Popkoor 2Gether is opgericht in 2008, oorspronkelijk uit oud-leden van kinderkoor de Babbeliekes (voorheen de Schakeltjes). Ook anderen waren enthousiast, en zo zijn we nu een gezellige groep dames in de leeftijd van ca. 16 t/m 40 jaar."

- Sport: - Voor de oprichting van v.v. Vogelwaarde in 1945 werd er al gevoetbald in wat destijds nog Boschkapelle en Stoppeldijk heette. Voor zover bekend werd er voor het eerst gevoetbald onder de naam Boschkapelle. Deze vereniging is opgericht in 1920. Deze vereniging is in 1924 alweer opgeheven omdat de bond waaronder werd gespeeld, werd opgeheven. Vervolgens is in 1932 voetbalvereniging B.K.V.V. opgericht, die in februari 1940 werd opgeheven vanwege financiële problemen. In 1932 werd ook in Stoppeldijk een vereniging opgericht met dezelfde naam als het dorp. Deze vereniging is in 1937 opgeheven. Later was er ook nog voetbalvereniging S.C.V., die ook geen lang leven was beschoren, waarna in 1945 de huidige voetbalvereniging is opgericht. Tot begin jaren zestig was er ook nog v.v. Rapenburg. Onderling was er een behoorlijke rivaliteit.

- "Tennisvereniging Vogelvlucht te Vogelwaarde beschikt over 3 Tennisrood banen. Er wordt op verschillende niveaus competitie gespeeld en elke woensdagavond is er een toss avond. Interesse om lid te worden? Meld je aan via:
desiredeschepper@gmail.com."

- Turnvereniging Olympus is al meer dan 30 jaar actief op het gebied van de turn- en gymsport.

- Volksdansen: - "Volksdansvereniging Hava Naguila in Vogelwaarde is opgericht in 1968. De naam is Israëlisch voor ‘Laat ons vrolijk zijn’. Met het uitgroeien van de groep en de toename van buitenlandse dansen, werd ervoor gekozen om een demonstratiegroep in het leven te roepen. Dit werd “Den Ossaert”, hiermee werd in het buitenland aangegeven dat het om een Nederlandse volksdansgroep ging. De naam “Den Ossaert” is afgeleid van een spookfiguur, die in het land van Hulst zou hebben geleefd. Naast het voortzetten van deze Nederlandse traditie, gaan we ook graag op ontdekking naar eigentijdse muziek en dans. Naast de vele activiteiten is de vereniging tevens oprichter van het Muziek- en Folklorefestival in de gemeente Hulst. Dit festival wordt nog altijd jaarlijks door leden van onze vereniging georganiseerd. Hava Naguila bestaat uit ongeveer 80 leden in de leeftijd van 8-85 jaar, die onderverdeeld zijn in verschillende afdelingen: tienergroep, jongerengroep, demonstratiegroep en seniorengroep. Wij zijn altijd op zoek naar nieuwe leden en uiteraard is het mogelijk om een kijkje te komen nemen en eens mee te dansen!"

- Senioren: - Ondanks het feit dat de dorpen Boschkapelle en Stoppeldijk/Rapenburg al ca. 50 jaar geleden zijn gefuseerd tot het dorp Vogelwaarde, en het in de loop der jaren ook steeds meer is geïntegreerd tot één dorp (bijvoorbeeld door de ene basisschool t.o.v. de drie die er vroeger waren) zijn er kennelijk nog altijd 2 seniorenverenigingen in het dorp voor de respectievelijke vroegere dorpen. Ook ondanks de aanbeveling in de input uit 2002 op de dorpssite t.b.v. een nog op te stellen dorpsplan, waarin o.a. staat: "Om de integratie tussen Boschkapelle en Rapenburg verder te bevorderen zouden ook de kerkbesturen en de ouderenbonden moeten fuseren. Het gaat er om één dorp te vormen: Vogelwaarde." - "KBO Stoppeldijk is een kleine KBO-afdeling in Stoppeldijk. Wij hebben ongeveer 130 leden en beschikken over een eigen home: 't Gelaag." - KBO afdeling Boschkapelle.

- Zorg: - "Bij Stichting ’t Huus logeren kinderen en jongeren met een beperking. Per nacht hebben we twee tot drie logeermogelijkheden. Door deze kleine groepen krijgt iedereen de aandacht die nodig is! De locatie is alleen open er als minimaal twee logees zijn. Op de locatie Acaciastraat in Vogelwaarde wordt, van maandag tot vrijdag, ook dagopvang georganiseerd. De nadruk ligt met name op het tot rust komen en het opbouwen van activiteiten. Dit kan in groepsverband met drie anderen of als individuele begeleiding als meedoen in een groep nog een stap te veel is. Zo worden de cliënten in een huiselijke sfeer opgevangen en wordt er stapje voor stapje gekeken naar de mogelijkheden. Dit alles zonder druk, maar passend bij de vraag van de cliënt."

- Welzijn: - Iedere donderdagmiddag vanaf 13.30 uur is er in het Dorpscentrum het Activiteiten Clubje Vogelwaarde. Zo te zien gaat het met name om dames die allerlei crea spullen maken zoals tasjes, knuffels, kussens, mutsen, haarbanden en dergelijke, die ze voor schappelijke prijzen verkopen. De opbrengsten komen weer ten goede aan de activiteiten van het clubje.

- "De Zonnebloem afdeling Vogelwaarde omvat naast dit dorp ook de dorpen Hengstdijk en Terhole en het bijbehorende buitengebied. Onze enthousiaste groep vrijwilligers zet zich in voor mensen met een lichamelijke beperking vanaf 18 jaar. Iedereen wil wel eens een praatje, een beetje gezelschap. Voor mensen met een beperking is dit soms moeilijk te verwezenlijken. Naast huisbezoeken organiseren wij ook gezamenlijke activiteiten. Deze activiteiten worden meestal gehouden in het dorpshuis van Terhole. Heb je nog vragen? Neem gerust contact met ons op. Er kan zoveel meer dan je denkt."

- Veiligheid: - "De Facebookpagina van Brandweer Vogelwaarde is bedoeld voor mensen die graag op de hoogte gehouden worden van informatie rondom onze brandweer. Onze prioriteit ligt bij het redden van mens en dier. het voorkomen en bestrijden van brand en het verlenen van hulp bij ongevallen. Onze prioriteit ligt niet bij verslag doen van onze uitrukken."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)