Alteveer (Groningen)

Plaats
Dorp
Stadskanaal
Westerwolde
Groningen

alteveer_stadskanaal_plaatsnaambord_kopie.jpg

Alteveer is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Westerwolde, in grotendeels gemeente Stadskanaal (t/m 1968 gemeente Onstwedde) en voor een klein stukje gemeente Pekela (t/m 1989 gemeente Nieuwe Pekela).

Alteveer is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Westerwolde, in grotendeels gemeente Stadskanaal (t/m 1968 gemeente Onstwedde) en voor een klein stukje gemeente Pekela (t/m 1989 gemeente Nieuwe Pekela).

Alteveer (Groningen)

Terug naar boven

Status

- Alteveer is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Westerwolde, in grotendeels gemeente Stadskanaal (t/m 1968 gemeente Onstwedde) en voor een klein stukje gemeente Pekela (t/m 1989 gemeente Nieuwe Pekela).

Om de respectievelijke delen te kunnen onderscheiden, heeft de plaatsnaam bij de introductie van het postcodeboek in 1978 ook twee postcodes gekregen (omdat een viercijferige postcode maar in 1 gemeente mag liggen), zijnde 9661 voor het eigenlijke dorp en 9662 voor het kleine stukje in de, toen nog, gemeente Nieuwe Pekela. Ergens na 1994 - het exacte jaar is ons vooralsnog niet bekend - is de postcode 9662 met bijbehorende plaatsnaam Alteveer, zijnde het deel in inmiddels gemeente Pekela, opgeheven en hebben die panden de postcode van Nieuwe Pekela (9663) en ook die plaatsnaam gekregen. Het betreft de panden met de huidige straatnaam Oud Alteveer C* (in 1978 nog Wijk C geheten) en de huisnummers 129-131-153-154-154a-155-156. Dit is het huizengroepje Z van de weg Nieuwe Zuideraanleg.
* Curieus dat men de wijkletter in de huidige straatnaam heeft gehandhaafd. Gebruikelijk was vroeger een wijk met letter (en daarbinnen per huis een huisnummer), later vervangen door straatnamen. Dit hinkt dus op twee benen zogezegd... Maar we zien dat men in dit dorp bij veel straatnamen de oude wijkletter erin heeft laten zitten. De ratio daarvan ontgaat ons (sinds de introductie van straatnamen en postcodes).

Om het nog gecompliceerder te maken dan het al was en is, is in het verlengde N hiervan, in de dorpskern van Nieuwe Pekela, ook nog een gelijknamige straatnaam (voorheen ook Wijk C geheten), met de huisnummers 148-150-151-152. Dit is voor de postadressen, logisch, altijd al Nieuwe Pekela geweest. Minder logisch is dat men dit stukje ook heeft hernoemd in Oud Alteveer C, omdat dít deel immers niets met het dorp Alteveer te maken heeft (wat die straatnaam nu wél suggereert), in tegenstelling tot het Z van de Nieuwe Zuideraanleg gelegen deel. Men had dit deel beter Dominee Sicco Tjadenstraat kunnen noemen, waar het ook logisch aansluitend op doornummert. Dus men heft de ene verwarring op (waarvoor zie de volgende alinea) en creëert tegelijkertijd een nieuwe verwarring...

Vermoedelijk komt deze postcode- en plaatsnaamopheffing voort uit het streven van PostNL om te ontmoedigen dat identieke formele (= postale) plaatsnamen in verschillende gemeenten voorkomen, omdat dat verwarring kan opleveren. Men streeft er dan naar om hetzij een van beide postcodes en plaatsnamen op te heffen en aan een nabijgelegen hoofdplaats toe te voegen (zoals hier is gebeurd), hetzij een van beide namen een enigszins andere naam toe te kennen (zoals bij Ulvenhout en Ulvenhout AC / Bavel en Bavel AC is gebeurd), hetzij het grondgebied van een van de twee aan het grondgebied van de andere gemeente toe te voegen (dan wel dat het één gemeente wordt door herindeling, waardoor men één postale plaatsnaam in één gemeente kan creëren die voorheen onder twee gemeenten viel, zoals bij Noordhoek is gebeurd en bij Feanwâldsterwâl werd beoogd). Vandaag de dag is er nog slechts een handvol plaatsen met identieke naam onder verschillende gemeenten (zoals Klarenbeek). Voor de duidelijkheid: dit gebeuren staat dus los van de grenscorrectie in verband met de gemeentelijke herindelingen van 1990 (waarover je kunt lezen in het hoofdstuk Statistische gegevens).

- Onder het dorp Alteveer vallen ook de buurtschappen Höchte en Tange.

- De inwoners wonen niet in maar op Alteveer.

Terug naar boven

Naam

Alternatieve namen
De plaats werd en wordt ook wel Tange-Alteveer genoemd, omdat de buurtschap Tange aan het dorp is vastgegroeid. Ook op oude ansichtkaarten van deze nederzettingen - zie hieronder bij Beeld - zie je dat ze afwisselend Tange, Alteveer en Tange-Alteveer worden genoemd.

Het dorp wordt ook wel Alteveer (Groningen) genoemd, omdat er nog twee dorpen in ons land zijn met deze naam, beide gelegen in de provincie Drenthe.

Oudere vermeldingen
1899 Alteveer.

Naamsverklaring
Betekent 'al te ver'. Vermoedelijk verband houdend met de ligging aan het uiteinde van het wijkenstelsel vanaf de Pekel Aa.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Alteveer ligt N van het dorp Stadskanaal, NW van het dorp Onstwedde en ZO van het dorp Nieuwe Pekela, aan de N365 en rond de splitsing met de N366. Het Alteveer Veen ligt enkele kilometers Z van het dorp. Het Alteveerkanaal loopt langs dit veengebied en door het dorp.

Terug naar boven

Statistische gegevens

- Bij de herindelingen van 1990 is door een grenscorrectie een klein stukje van voorheen gemeente Nieuwe Pekela overgegaan naar gemeente Stadskanaal, kern Alteveer. Het betrof een oppervlakte van 47 ha, met daarin 9 huizen met 26 inwoners. Voorheen liep de gemeentegrens kaarsrecht door of langs de weg met huidige naam Barkelazwet, doorgetrokken richting Z (W langs de ijsbaan). Sindsdien loopt de gemeentegrens strak langs de provincialeweg en langs de afrit alhier. De grenscorrectie had derhalve betrekking op de panden gelegen tussen de oude en de nieuwe gemeentegrens, oftewel een handvol huizen direct ZO van de afrit en een handvol huizen aan de weg Poortmanswijk.

- Het dorp Alteveer heeft circa 500 huizen met circa 1.300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De veengronden rond Alteveer zijn relatief laat in ontginning gebracht (eind 19e eeuw). Het dorp zelf is vanaf begin 20e eeuw ontstaan. Het dorp ligt aan de rand van een meer planmatig grootschalig veenontginningsgebied aan de westkant (ontgonnen vanuit Nieuwe Pekela). Richting het oosten volgen snel hogere gronden waarop het veel oudere Onstwedde is gelegen. Zoals vaker bij vervenersdorpen, was ook hier in de eerste decennia sprake van armoede en inwoners die in plaggenhutten woonden. De laatste plaggenhut in dit dorp was tot 1941 bewoond. Na het overlijden van bewoonster Fennechien Kok is deze plaggenhut verhuisd naar het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.

In de loop van de 20e eeuw groeit de nederzetting uit tot een lintdorpje langs de verbindingsweg tussen Nieuwe Pekela en Onstwedde. De planmatige verkaveling ontstaat vanaf deze ontginningsas. Langs het Alteveerkanaal gaat in 1909 de Coöperatieve Aardappelmeelfabriek Alteveer van start, die de omgeving van werkgelegenheid voorziet. Zowel het dorp als de aardappelmeelfabriek groeien in de loop der jaren, tot de fabriek medio jaren tachtig wordt opgeheven. Op dit terrein, in het NW dorpsgebied, wordt een tijdelijk populierenbos aangeplant als snelgroeiend bos op landbouwgrond. Zonder herplantplicht, maar met oogstplicht. Later aangepast naar productiebos met herplantplicht en kapplicht.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2012 is de Dorpsvisie Alteveer 'Samen werken aan samenwerken' vastgesteld. In de dorpsvisie staat een beschrijving van hoe het dorp er over twintig jaar uit zou kunnen zien. De drie thema’s uit de dorpsvisie zijn: wonen, welzijn en zorg: het is hier goed wonen voor starters, gezinnen en ouderen. Bewoners organiseren hun eigen activiteiten, ondersteunen elkaar en mantelzorg is vanzelfsprekend; samenwerking: organisaties en verenigingen werken samen in het belang van het dorp. Plaatselijk Belang verbindt deze partijen en is de vertegenwoordigende organisatie naar buiten toe en sport, recreatie en ontmoeting: De Drijscheer, het evenemententerrein en verenigingen werken samen bij het organiseren van sportieve en culturele activiteiten en benutten hierbij elkaars accommodaties. Het AVEBE-terrein wordt ingericht als een recreatief groengebied met wandel- en fietsroutes voor dorpsbewoners en recreanten.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Alteveer heeft 1 rijksmonument, zijnde boerderij Houdt Moed (Barkelazwet 6). Het is een moderne Oldambster boerderij met aangebouwde bijschuur en stookhut, waarschijnlijk gebouwd in 1937, getuige de naam met jaartal, die de schilder achterliet op de muur van de zolder ("J. Koning, schilder, Wedde 1937"). Op het achtererf staat een wagenschuur die wegens onvoldoende kwaliteit buiten de bescherming valt. De boerderij, die is opgetrokken in een verstrakte regionale variant op de Amsterdamse Schoolstijl, ligt ten noorden van het dorp, aan de voormalige Barkelasloot. Deze sloot vormde toentertijd de grens tussen het Westerwoldse veengebied en de Pekelder venen. Een geasfalteerde oprijlaan verleent aan de linkerzijde toegang tot de baanderdeuren aan de voorzijde en tot het achtererf. De boerderij met stookhut en bijschuur is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde: als voorbeeld van een moderne Oldambtster boerderij, waarschijnlijk gebouwd in 1937; vanwege de sobere, maar verzorgde vormgeving in een verstrakte regionale variant van de Amsterdamse Schoolstijl; vanwege de hoge mate van gaafheid van zowel het ex- als het interieur; vanwege de beeldbepalende ligging in het open veld aan de voormalige zwetsloot.

Kerk
In 1902 besluit de kerkenraad van de Nederlands Hervormde Kerk van Onstwedde om in Tange-Alteveer een hulpkerk te bouwen en een woning voor een evangelist-godsdienstonderwijzer. Nadat een ontwerp van de Groninger architect K. H. Holthuis is goedgekeurd, vindt op 14 juli 1902 de aanbesteding plaats in de woning van de heer Beurnee in Nieuwe Pekela. Op 19 september 1902 schrijft de beroepen evangelist-godsdienstonderwijzer W. C. Lodder te Grijpskerk aan de kerkenraad van de Nederlands Hervormde Kerk van Onstwedde dat hij de vrijmoedigheid heeft om naar deze Evangelisatie te gaan en hoopt door het hoofdbestuur van de Nederlandse Evangelisatie Protestantse Vereniging in Den Haag te worden uitgezonden. In de morgendienst van 7 december 1902 wordt hij bevestigd. Hiermee is de lokale Nederlands Hervormde Evangelisatie (Beumeesweg 99) gesticht. In 1924 is er een door orgelbouwer A. Standaard uit Schiedam gebouwd pijporgel geplaatst.

De jongelingsvereniging van de Nederlands Hervormde Evangelisatie deelt in 1903 aan de kerkenraad van de Nederlands Hervormde Kerk van Onstwedde mee dat ze van plan zijn naast de kerk een lokaal (verenigingsgebouw) te bouwen. Hierin kan dan catechisatie worden gegeven en de bijeenkomsten van de zondagsschool worden gehouden. Tevens kunnen daar de vergaderingen van de meisjes-, jongelings- en zangvereniging worden gehouden. De benodigde grond voor de bouw wordt in 1904 geschonken door burgemeester F. H. Boels van Nieuwe Pekela, die hiervan de eigenaar was. Vermoedelijk is nog in hetzelfde jaar de bouw gerealiseerd.

De Nederlands Hervormde Evangelisatie wordt op 1 april 1947 een zelfstandige gemeente en wordt voortaan Nederlands Hervormde Kerk genoemd. In 1961 wordt naar een ontwerp van architect J. Groof uit Stadskanaal de huidige kerk gebouwd. De kerk, waarvan de bouwkosten fl 75.000,- bedroegen, biedt plaats aan 350 bezoekers. De oude kerk is afgebroken. Het doopvont, de avondmaalstafel en de knielbank met twee stoelen zijn geschonken door vrouwenvereniging Lydia die daarvoor, door middel van volgeplakte zegelboekjes, fl 1000,- bij elkaar spaarde. De kerk valt onder de (PKN) Protestantste Gemeente Tange-Alteveer. Op hun site vinden wij een mooi betoog over hun filosofie:

"In Alteveer staat maar één kerk. De Alteveerster Kerk. Een paar jaar geleden heette zij nog Hervormde Gemeente. Tegenwoordig heet zij Protestantse Gemeente. Dat lijkt maar een kleine verandering maar daar zit heel wat achter. Iedereen weet wel dat er heel wat verschillende kerken zijn. Iedereen begrijpt ook wel dat dat eigenlijk niet goed is. Hoe kun je nu geloven in één God en toch allemaal verschillende kerken hebben? Dat is niet uit te leggen. Maar ja. Brokken maken is makkelijker dan de brokken weer aan elkaar lijmen. Ook wanneer het aardig gelukt is zie je de oude breuklijnen vaak nog goed. Overal waar je mensen tegenkomt kom je ook brokken tegen, buiten de kerk, maar ook in de kerk. Heel wat jaren geleden kwamen een aantel enthousiastelingen bij elkaar om wat te doen aan al die kerkelijke brokken. Na jaren van gesprek gingen toen 3 kerken samen. De Nederlandse Hervormde kerk, de Gereformeerde Kerken en de Lutherse kerk.

Enkele jaren geleden werd de eenwording een feit. Nee, het ging niet ideaal. Niet iedereen was het er mee eens. Niet iedereen ging mee. We blijven mensen onder elkaar, ook in de kerk. Maar we gebruiken wel die nieuwe naam. Niet omdat we geloven dat die nieuwe naam veel beter is dan de oude. Niet omdat we er van overtuigd zijn dat de nieuwe kerk veel beter is dan de oude. We gebruiken die nieuwe naam omdat we daarmee duidelijk willen maken dat we eenheid belangrijk vinden. Ook al lukt het niet om het met iedereen eens te worden. Wij geloven in één God, die dwars door alle verdeeldheid heen bezig is één kerk te bouwen en daar willen wij in alle bescheidenheid een filiaaltje van zijn. Zo willen wij ook graag die ene kerk van Alteveer zijn. Niet omdat we geloven dat wij de beste kerk zijn, maar omdat wij ons van harte verbonden voelen met dit dorp. Omdat we graag aan iedereen die dat wil de ruimte willen bieden om samen te geloven in God en te leven met God. Nee, bij ons kan niet iedereen altijd zijn zin krijgen. Maar er is wél voor iedereen een plek. U bent welkom in de Kerk van Alteveer."

- De voormalige Gereformeerde Evangelisatie Pro Rege (Veenhofsweg 4) is sinds eind 1960 niet meer als zodanig in functie. Tegenwoordig doet het pand dienst als schuur en garage.

- Voor MFC De Drijscheer ligt een zwerfsteen van 30 ton, die in 1979 tussen Alteveer en Tange is opgegraven.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- In 2011 is aan de Veenhofsweg in Alteveer het Evenemententerrein met schaatsbaan - van de in 1905 opgerichte IJsvereniging De Toekomst - en skeelerbaan gerealiseerd. De schaatsvereniging had in de loop der decennia reeds een uistekende naam opgebouwd, provinciaal en landelijk, door onder andere tal van Nederlandse kampioenschappen, provinciale kampioenschappen en diverse andere kortebaanwedstrijden te organiseren. Uit de gehele regio komen schaatsliefhebbers graag naar deze baan. Maar gezien de situatie van het terrein was het niet mogelijk om er na de winterperiode nog andere activiteiten te organiseren. Uit een door de gemeente georganiseerde avond in 2008, waarbij de inwoners werd gevraagd naar ideeën op het gebied van de leefbaarheid, kwam het multifunctioneel maken van het ijsbaanterrein dan ook als belangrijke wens naar voren.

Een werkgroep kwam met het plan om een gecombineerde schaats-/skeelerbaan te creeëren. Met de komst van een combibaan zou er na enkele nachtvorsten vrij snel geschaatst kunnen worden. Na de winterperiode zouden dan diverse activiteiten als skeeleren, rollerskaten, atletiek, diverse sportclinics voor de jeugd alsmede de jaarlijkse sport-, spel- en feestweek georganiseerd kunnen worden. Daarnaast zou ook een tractorpullingbaan kunnen worden aangelegd. Voor de realisatie en het beheer werd Stichting Multifunctioneel Evenemententerrein Alteveer (SMEA) opgericht. De gemeente Stadskanaal en Leader Groningen stelden bijna 200.000 euro beschikbaar, onder de voorwaarde dat een groot deel van het werk door vrijwilligers zou worden gedaan. Ook het Jan Schrikfonds heeft het project financieel ondersteund. Het terrein is op 1 oktober 2011 feestelijk geopend.

- Handelsvereniging Alteveer organiseert sinds 2016 op een zaterdag in januari de Midwinterwandeltocht. Verslag van de vereniging van de editie 2017: "Er was nu een route uitgezet die onder andere door het mooie fabeltjesbos achter de ijsbaan en langs het achterdiep liep. Ruim 200 wandelaars genoten van een mooie tocht langs lampjes over verharde en onverharde wegen. De wandelaars kwamen niet alleen uit het dorp maar ook uit de omringende dorpen Onstwedde, de Pekela's, Vlagtwedde en zelfs uit Drouwenermond. Onder winterse weersomstandigheden (af en toe toch een lichte sneeuwbui) werd gelopen en kon er halverwege bij een kraam met livemuziek even een winterse versnapering (snert, glühwein of warme chocolademelk) worden genuttigd. Zodat ook de tweede helft van de tocht goed te doen was door het donkere landschap met mooie kaarslichtjes. Aan het eind, bij dorpshuis De Drijscheer, was muziek te horen van muziekgroep Excelsior uit Nieuwe Pekela en kon men weer warm worden bij de grote kachel onder het genot van een hapje en een drankje. De organisatie kijkt dan ook terug op een geslaagde midwinterwandeltocht."

- Rommelmarkt (op een vrijdag in mei), georganiseerd door en op het terrein van de voetbalvereniging.

- Op de 1e zaterdag van juli brullen de motoren tijdens de Trekkertrek op de speciaal aangelegde tractorpullingbaan op het evenemententerrein in het dorp. Een groep vrijwilligers maakt er atijd weer een gezellige dag van voor jong en ouder. Circa 100 standaard- en circa 20 sport- en supersporttrekkers gaan de strijd aan voor het eremetaal. Voor de jeugd van 5 tot en met 15 jaar is er een Grasmaaier Trekkertrek.

Terug naar boven

Beeld

- Foto's van alle straten in Alteveer.

- Oude ansichtkaarten van Alteveer en Tange.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Alteveer.

- Belangenorganisatie: - Stichting Dorpsbelang Tange-Alteveer is opgericht in 2016, als opvolger van het in 2015 opgeheven Plaatselijk Belang. Dorpsbelang heeft de volgende doelen: het beoordelen van ideeën; plannen en klachten vanuit het dorp en die onder de aandacht brengen van gemeente, provincie of andere instanties; het beoordelen van voorstellen vanuit de gemeente, provincie of andere instanties en die onder de aandacht brengen van de bevolking via dorpsblad de Schakel (het dorpsblad voor het dorp en buurdorp Onstwedde); het dorp, waar mogelijk, actief inschakelen bij het formuleren van plannen en beleidsvoornemens, het beoordelen van gemeentelijke beleidsvoorstellen en het realiseren van voornemens die door het dorp worden gedragen; het overleg voeren over verkeersveiligheid, onderhoud wegen en verlichting, openbaar vervoer, woningbouw, vitaliteit en het in stand houden van de contacten met de gemeente.

Een voorbeeld is de voor- en najaarsschouw, waarbij door gemeente en Dorpsbelang vastgestelde punten worden bezocht om te zien hoe de situatie ter plaatse is. Ook stelt Dorpsbelang tijdens de schouw knelpunten aan de orde, die dan bezocht worden. Dorpsbelang beoogt haar doel onder meer te verwezenlijken door het onderhouden van goede contacten met de bevolking en het vormen van een verbinding tussen het dorp en de gemeente.

- MFC: - Multifunctioneel Centrum De Drijscheer in Alteveer biedt ook onderdak aan Peuterspeelzaal 't Krekeltje. De Drijscheer heeft de beschikking over verschillende zalen die je kunt huren, eventueel in combinatie met de sporthal. Ze kunnen evenementen verzorgen voor 10 tot 150 personen. De grote zaal is geschikt voor een toneeluitvoering, seminar, workshops en cursussen. De kleine zaal wordt veelal gebruikt voor vergaderingen, cursussen en andere kleine bijeenkomsten. Ook verjaardagen worden hier gevierd, waarbij desgewenst een buffet kan worden verzorgd. Ze kunnen op verzoek ook livemuziek verzorgen.

- Onderwijs: - Chr. Basisschool De Höchte. Openbare basisschool Zonnedal is na afloop van schooljaar 2014-2015 gesloten. Fusiebesprekingen met De Höchte hebben niet tot resultaat geleid.

- Sport: - "Voetbalvereniging v.v. Alteveer is opgericht in 1946. In 1957 is het huidige terrein aan de Beumeesweg officieel in gebruik genomen. Men kon toen gebruik maken van de twee kleedruimtes van de openbare school en stromend koud water. In de periode ervoor zijn twee verschillende locaties gebruikt en verkleedden de spelers zich in de kelder van het clubcafé. Met behulp van vele vrijwilligers is in 1968 een kleedruimte gerealiseerd. Tevens is er in die tijd een lichtinstallatie op het oefenveld aangebracht. In september 1981 vond de officiële opening plaats van een eigen kantine, inclusief een bestuurskamer, een keuken en uitbreiding van de kleedgelegenheid. De kantine draagt de naam “Ekkelhorn”. In 1999 is het clubgebouw voorzien van een overkapping. In 2010/2011 is de accommodatie uitgebreid met een mindervalidentoilet, dames en heren toiletgroepen, zijn de bestaande kleedkamers, de kantine, de keuken en de overkapping gerenoveerd en is er een meisjeskleedkamer bij gekomen. De club beschikt over twee prima speelvelden en twee trainingsvelden, beide voorzien van verlichting."

- Welzijn: - De in 2016 opgerichte Stichting Ruilwinkel Alteveer heeft ten doel: het bevorderen van het ruilen van goederen en diensten en het uitwisselen van ideeën tussen personen, alsmede het bevorderen van het hergebruik van spullen; een sociale plek te zijn waar mensen uit verschillende lagen van de bevolking en van verschillende generaties elkaar kunnen ontmoeten, ondersteunen, stimuleren en inspireren en een plaats te zijn om te netwerken en ideeën uit te werken tot plannen die de (economische) zelfstandigheid van individuen en de lokale gemeenschap vergroten.

- Duurzaamheid: - Grenzend aan het NW deel van het dorpsgebied, O van de weg Barkelazwet, zijn anno 2019 plannen voor de aanleg van Zonnepark Alteveer. De firma LG Energy gaat het realiseren. Uiteindelijk zal een lokale gebiedscoöperatie het zonnepark van LC Energy overnemen. Voor de aanleg van het zonnepark wordt een groot deel van het populierenbos (productiebos) gekapt. Ter compensatie wordt aan de zuidkant een park/bos aangeplant, met een grote biodiversiteit, en wordt vijf hectare bos teruggeplant nabij Ter Apel. Voor nadere details zie het Inrichtingsplan van het zonnepark.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - Handelsvereniging Alteveer.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Alteveer alg.

Reacties

(2)

Ik heb het vermoeden dat het verhaal op uw site over de postcode 9662 van Alteveer, die na gemeentelijke herindeling in 1990 is opgeheven, niet geheel correct is. Ik zal uitleggen waarom ik tot dit idee kom.

In 1990 zijn ten gevolgde van de gemeentelijke herindeling waarbij Pekela ontstond door een grenscorrectie met Stadskanaal een aantal huizen van 9662 Alteveer Gn toegevoegd aan 9661 Alteveer Gn. U meldt dit en ik zie dit ook in de handelingen van de Tweede Kamer (Tweede Kamer, vergaderjaar 1988-1989, 20 887, nr. 6, pag.33; Tweede Kamer, vergaderjaar 1988-1989, 20 887, nr. 10, pag 4) over de gemeentelijke herindeling vermeld staan. In de eerstvermelde handelingen staat echter ook dat nog steeds een 8-tal huizen van Alteveer in de gemeente Pekela zal blijven liggen. De vraag is dan of dat ook werkelijk zo gebleven is.

Vergelijking van postcodeboekmateriaal en de BasisAdministratie Gemeenten (BAG) leidt naar mijn idee tot een zeer waarschijnlijke verklaring.

In 1978 heeft Alteveer Gn (gem. Nieuwe Pekela) in het postcodeboek alleen de adressen Wijk C 128 even, 154-162 even, 129-131 oneven, 153-161 oneven, allen met postcode 9662 TA. Ik heb geen andere postcodes met 9662 kunnen terugvinden.

In de postcodeboekaanvulling van mei 1994 zijn deze adressen terug te vinden onder Oud Alteveer C 128-134 even, 154-162 even, 129-131 oneven, 153-161 oneven. Nog steeds is de postcode 9662 TA. Er zijn mogelijk enkele huizen bijgebouwd of in 1978 vergeten (nrs. 130-132-134). De plaatsnaamaanduiding is nog steeds 9662 Alteveer Gn, maar nu gemeente Pekela.

Ergens na 1994 is de postcode 9662 pas echt vervallen (trage molens bij PTT Post, wie zal het zeggen). Welk huizen naar 9661 Alteveer Gn zijn gegaan is voor mij niet te traceren, het adres Wijk C of Oud Alteveer C komt in 9661 Alteveer Gn niet meer voor de BAG in 2019.

Maar de BAG vermeldt in 2019 wel 7 adressen met huisnummers precies als voorheen, namelijk Oud Alteveer C 129, 131, 153, 154, 154A, 155, 156. Nu alleen niet meer met de postcode 9662 ZA, maar 9663 ZA, wat onder woonplaats Nieuwe Pekela valt. Dit zijn huizen die pal aan de NW-kant van de provinciale weg N366 liggen, maar erg dicht bij 9661 Alteveer aan de ZO-zijde van deze doorgaande weg. Ik heb het sterke vermoeden dat die 7 adressen behoren tot de 8 huizen waarover de Tweede Kamer-handelingen in 1989 schreven.

Dat betekent dus dat er ook een deel van 9662 Alteveer Gn naar 9663 Nieuwe Pekela is overgegaan. Dat laatste lees ik niet op uw site.

Met vriendelijke groet, Jan Jelle Claus (Eindhoven)

Dank Jan Jelle voor uw reactie en voor uw zorgvuldige analyse! Dit is het puntjes-op-de-i-jaar om nog rammelende details zoals deze voor eens en voor altijd goed uit te zoeken en te beschrijven. Het stukje over deze materie had ik vele jaren geleden al geschreven en geïnterpreteerd, toen er nog geen www.postcode.nl was met BAG-adressen tot op huisnummerniveau (maar alleen nog de huisnummer-ranges), nog geen www.openstreetmap.nl met exacte gemeentegrenzen kloppend tot op pand-niveau (waar Google Maps nog vaak een stuk minder nauwkeurig in is) en geen www.topotijdreis.nl waar je, door de tijd reizend, oude en recente gemeentegrenzen en daarmee grenscorrecties kunt traceren. Gelukkig hebben we dat nu allemaal wel. Dat allemaal nog eens bekeken hebbend, gecombineed met uw input, leidt tot de volgende conclusies:

- Feit is dat bij de herindelingen van 1990 door grenscorrectie 9 panden zijn overgegaan van gemeente Nieuwe Pekela naar gemeente Stadskanaal, kern Alteveer. Door het destijds ontbreken van mijn bronnen zoals in de vorige alinea genoemd, was mijn interpretatie toen dat dat dús wel betrekking moest hebben op het huizengroepje van het dorp onder voorheen Nieuwe Pekela met postcode 9662. Dat lag voor de hand, dat men de herindeling heeft aangegrepen om dat puistje ook postaal onder het dorp te brengen waar het eigenlijk thuishoort. Maar, zoals u ook aantoont, is dus niet het geval geweest. En om het nog ingewikkelder te maken; het opheffen van postcode 9662 heeft niets met de herindeling/grenscorrectie te maken, maar staat daar los van. Wat is er wél gebeurd:

- Vóór de herindeling van 1990 liep de gemeentegrens ter plekke kaarsrecht als een lineaal langs de huidige straatnaam Barkelazwet en in het verlengde daarvan naar het Z. Op Topotijdreis.nl kunnen we zien dat sindsdien de grens langs de provincialeweg loopt en strak Z langs de afrit. Conclusie: de 9 panden van de grenscorrectie van 1990 hebben betrekking op de panden die tussen de oude en nieuwe gemeentegrens lagen. Dat waren twee 'plukjes' van beide een handvol huizen. Ik heb dit nu verwoord in het hoofdstuk Statistische gegevens.

- Later, zoals u al zegt ergens na 1994, heeft PostNL (of hoe ze in die tijd ook geheten heeft) er bij de inmiddels gemeente Pekela op aangedrongen om hun deel van de plaatsnaam Alteveer met postcode 9662 op te heffen. Ze ontmoedigen namelijk identieke plaatsnamen in meer gemeenten omdat dat verwarring kan wekken. Ik had het logischer gevonden als men die 7 huizen aan gemeente Stadskanaal, kern Alteveer had gegund (en vervolgens postcode 9661 had toegekend), maar helaas zat dat er kennelijk niet in. Daarom heeft men de postcode en plaatsnaam opgeheven en de 7 panden postaal aan de plaatsnaam Nieuwe Pekela toegevoegd.

- Een extra onlogica die de gemeente Pekela heeft geïntroduceerd is om de straatnaamwijziging van Wijk C naar Oud Alteveer C (welke letter bovendien overbodig is, het is normaalgesproken immers óf wijkletter óf straatnaam) ook te laten gelden voor het voorheen ook Wijk C geheten straatje in de dorpskern van Nieuwe Pekela. Want dat deel heeft immers, in tegenstelling tot de 7 panden in het Z, niets met het dorp Alteveer van doen. Dus men lost een bron van misverstand op en creëert gelijk een nieuwe potentiële bron van misverstand. Het zij zo. Deze 9662-materie heb ik nu verwoord onder Status.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen