Westdorpe

Plaats
Dorp
Terneuzen
Zeeuws-Vlaanderen
Zeeland

westdorpe_plaatsnaambord_kopie.jpg

Westdorpe is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Sas van Gent, in 2003 over naar gemeente Terneuzen.

Westdorpe is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Sas van Gent, in 2003 over naar gemeente Terneuzen.

gemeente_westdorpe_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Westdorpe anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Westdorpe anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

westdorpe_dijkfeesten.jpg

De Westdorpse Dijkfeesten is het jaarlijkse dorpsfeest in Westdorpe (weekend in juni), met o.a. garagesale/straatmarkt, kunstmarkt, wielerkoers, kinderanimatie en diverse live bands.

De Westdorpse Dijkfeesten is het jaarlijkse dorpsfeest in Westdorpe (weekend in juni), met o.a. garagesale/straatmarkt, kunstmarkt, wielerkoers, kinderanimatie en diverse live bands.

Westdorpe

Terug naar boven

Status

- Westdorpe is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Sas van Gent, in 2003 over naar gemeente Terneuzen.

- Wapen van de voormalige gemeente Westdorpe.

- Onder het dorp Westdorpe vallen ook de buurtschappen Klein Gent, Passluis en Zwartenhoek. Deze buurtschappen hebben groene plaatsnaambordjes. Verwarrend is dat er ook groene 'plaatsnaambordjes' staan bij het N uiteinde van de Graaf Jansdijk B getiteld De Batterij en De Vossekaai (die je eveneens onder de link afgebeeld vindt). Want dat zijn namelijk geen buurtschappen, maar respectievelijk een vestingwerk (vallend onder buurtschap Zwartenhoek) en een (onbewoonde) kade.

Onder het dorp viel ook een deel van de recentelijk grotendeels verdwenen buurtschap Axelse Sassing.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1276 Westdorpe, 1545 kopie 1612 Westdorp.

Naamsverklaring
Betekent 'westelijk gelegen dorp'. Voor nadere toelichting op het toponiem dorp zie bij Geldrop.(1)

Terug naar boven

Ligging

Westdorpe ligt Z van Terneuzen, ZW van Axel, O van Sas van Gent. De bebouwde kom ligt rond de 4 km lange Graaf Jansdijk A en B. Het is daarmee het langste dorp van Zeeland. Aanvankelijk is er ook alleen maar sprake van lintbebouwing langs deze weg. Pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaat er een dorpskern, rond de bijna-kruising met de wegen Kapittelstraat en Molenweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft het dorp en de gemeente Westdorpe 272 huizen met 1.410 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp (inclusief de buurtschappen) ca. 800 huizen met ca. 1.900 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Een oorkonde van 1276 maakt melding van een parochie Westdorpe. Deze is teloorgegaan na de overstroming in 1483, die het einde betekent van het dorp. De inwoners vestigen zich daarna op de noordelijker gelegen Graaf Jansdijk. Dat dorp gaat ten onder in 1586, als het gebied onder water wordt gezet om Axel voor prins Maurits te verdedigen tegen de Spanjaarden. Het huidige, iets ZW gelegen dorp dagtekent van na 1674, toen het gebied weer werd ingepolderd.

Heemkunde
"Museum Oud Westdorpe is reeds opgericht in 1964. Na aanvankelijk te zijn ondergebracht op diverse locaties in het dorp, is het museum nu gevestigd in het voormalig kerkgebouw, dat sinds een paar jaar is omgevormd tot MFC de Kirke. De collectie bestaat voor een belangrijk deel uit bodemvondsten die door amateur-archeoloog Johan Thomas zijn opgegraven en geconserveerd tijdens en na de periode van de grote ruilverkaveling in de jaren '60 van de vorige eeuw. De gevonden objecten dateren meestal van vóór de grote overstromingen die onze regio gekend heeft. Daarnaast vind je er een mooi overzicht van onze kerkelijke geschiedenis, wat in het bijzonder kader van het kerkgebouw uitstekend tot zijn recht komt.

Een paar topstukken zijn hierbij zeker het vermelden waard; een aardewerk madonnabeeldje van omstreeks 1300 en een gerestaureerde preekstoel van vóór 1796 behoren tot ons trotse bezit. Zeer tot de verbeelding spreekt ook het verhaal van de diverse brouwerijen die onze gemeente heeft gekend. Naast een mooi overzicht van historische objecten van de vele verenigingen en van de voormalige gemeente Westdorpe schetsen we tevens een beeld van een van de belangrijkste burgers die ons dorp heeft voortgebracht: dhr. Jan Dellaert, bedenker en oprichter van onze nationale luchthaven Schiphol.

Tijdens een geleid bezoek word je aan de hand van een aantal maquettes en oude kaarten de geschiedenis van het ooit verdronken 'Oud Westdorpe' en het ontstaan van het nieuwe dorp uiteengezet. Het museum is open elke 1e zaterdag van de maand van april tot en met oktober, telkens van 14.00-17.00 uur en verder op afspraak (tel. 06-14315359). De toegang is gratis."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Westdorpe heeft 3 rijksmonumenten.

- Westdorpe heeft 10 gemeentelijke monumenten.

- De thans voormalige RK Kerk van O.L. Vrouwe Visitatie te Westdorpe (Graafjansdijk A190) is een interessante wederopbouwkerk met zadeldaktoren, in 1947 gebouwd door B.P.J. en A. W. Oomen. Het is een gemeentelijk monument en de derde kerk op deze plaats. De eerste kerk dateerde uit 1796, de tweede uit 1887. Deze is in 1940 door oorlogshandelingen verwoest. De kerk is in 2013 aan de eredienst onttrokken en in 2014 herbestemd tot multifunctioneel centrum MFC de Kirke, waarvoor zie het hoofdstuk Links > MFC.

Werkgroep Behoud Kerkgebouw Westdorpe ijverde in 2012 voor behoud van het pand, en meldde in oktober van dat jaar onder meer: "Deze week krijgt de gemeente Terneuzen een begroting van ons. Zij berekende eerder dat de omvorming van de kerk tot een welzijnscentrum 1,6 miljoen euro zou kosten, maar wij denken dat het ook voor zo'n vijf ton kan." De gemeente had al geld gereserveerd voor een opknapbeurt voor gemeenschapscentrum Concordia. "Maar wij zien dus liever dat het geld in de omvorming van de kerk wordt geïnvesteerd. Tel daar een bruidsschat van het bisdom bij op en wij denken dat de begroting dan verder rond is", aldus de werkgroep.

"Begin 2013 heeft de voormalige RK Onze Lieve Vrouw Visitatiekerk in Westdorpe zijn deuren moeten sluiten en is officieel overgegaan van kerk naar multifunctioneel centrum 'de Kirke'. Dat neemt niet weg dat de driebeukige kerk die in neogotische stijl gebouwd is zijn sfeer en mystiek behouden heeft. Het is een combinatie van historie met een modern hart. Dit maakt 'de Kirke'als gebouw aantrekkelijk voor bijzondere gebeurtenissen. Persoonlijke trouwlocatie. Jullie gaan trouwen? En willen graag een persoonlijk tintje geven aan deze plechtigheid. Je kunt voor het burgerlijk huwelijk MFC de Kirke kiezen als persoonlijke trouwlocatie en toestemming vragen aan gemeente Terneuzen om hier te mogen trouwen. Je dient dit minimaal drie maanden van tevoren aan te vragen bij de gemeente ter goedkeuring. Na het wettelijk huwelijk kan in MFC de Kirke ook het kerkelijk huwelijk plaatsvinden. Voor verdere invulling van de trouwceremonie in de kerk kun je contact opnemen met je geloofsgemeenschap.

Afscheidsdienst. In MFC de Kirke bestaat ook de mogelijkheid voor het plaatsvinden van zowel een kerkdienst als een afscheidsdienst alvorens iemand wordt begraven of gecremeerd. De uitvaartplechtigheid kan, in samenspraak met de uitvaartverzorger, worden ingevuld naar de wensen van de overledene of de nabestaanden, al dan niet bijgestaan door een pastoor, dominee, of andere spreker. Voor verdere vragen of inlichten kun je contact opnemen via het Contactformulier of via je uitvaartverzorger."

- Westdorpe had in het verleden 3 bierbrouwerijen: Van Waes-Boodts, De Witte Leeuw en De Duif. In die periode waren er minstens 84 cafés in het dorp, waarvan de meeste zich bevonden op de Graafjansdijk. Dit waren vaak zogeheten huiskamercafés. De voormalige Beiersch Bierbrouwerij Van Waes-Boodts (voorheen Bierbrouwerij De Volharding) (Graafjansdijk B119) is een rijksmonument. In 1905 is bierbrouwerij en limonadefabriek De Volharding opgericht door Emile Waes en zijn echtgenote Chlothilde Boodts. Emile huurde de fabrieksgebouwen van zijn vader Camille. In 1932 werd het de "N.V. Beiersch-Brouwerij-Expl. Mij E.A. van Waes-Boodts en Zonen" en in 1940 werd het "Beiersch Bierbrouwerij Van Waes-Boodts". In tegenstelling tot andere brouwerijen in het dorp had de brouwerij zijn eigen waterputten.

In 1964 zijn de brouwactiviteiten gestaakt. De koperen ketels en andere inboedel zijn verkocht aan Beiersch-Bierbrouwerij De Amstel. De gebouwen deden enkele jaren dienst als opslagdepot voor Amstel. Het complex is later voor verschillende doeleinden gebruikt en kwam in 1998 leeg te staan. In 2003 zijn de vervallen bijgebouwen gesloopt om plaats te maken voor nieuwe appartementen. De koeltoren en de voorgevel van de brouwerij zijn behouden en zijn sinds 1998 beschermd als rijksmonument wegens hun cultuurhistorische waarde als branchevertegenwoordiger als gemoderniseerde brouwerij met zijn kenmerkende, in Zeeland zeldzaam voorkomende koeltoren.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- In Westdorpe en omgeving treffen bluesliefhebbers het, want Fred van den Abeele van Café 't Oude Raedthuys organiseert samen met Johny Schelfaut 6x per jaar Polderblues; een goeie bluesband uit de regio in genoemd café voor een redelijk prijsje. Van den Abeele en Schelfaut gaan eerst naar de bands kijken en beslissen dan of het wat is voor Polderblues. "Ik weet ook wel dat er meer mensen op afkomen wanneer er USA achter een bandnaam staat", stelt Van den Abeele. "Wij hebben liever bands uit Nederland en België. Er is hier in de omgeving genoeg kwaliteit. Het moet ook te betalen zijn. Grote namen vragen veel geld en we willen de toegangsprijs niet te hoog maken." (bron: PZC, 14-11-2016)

- Carnaval. - "Wij, CV De Koeters, zijn een carnavalsvereniging die elk jaar zijn best doet om een groots feest neer te zetten voor de Westdorpenaren en vrienden, die wij natuurlijk als onze “groupies” zijnde Koeters en Koeterinnen noemen. Kom je ook meefeesten?"

- Dijkfeesten Westdorpe (weekend in juni), met o.a. garagesale / straatmarkt, Kunstmarkt, wielerkoers, kinderanimatie en diverse live bands.

- Kermis Westdorpe (tijdens de 1e week van juli). Voor een indruk van wat er tijdens deze Kermis zoal te doen is, zie het programma van 2018.

- Tijdens Outdoor Eventing Westdorpe (weekend begin september, in 2019 voor de 6e keer) is er de hele dag volop ruimte voor de 3 disciplines van de paardensport. Springen, dressuur en cross komen allemaal samen. Haal het uiterste uit jezelf en je paard op deze prachtige locatie. De gezellige sfeer en mooie omgeving dragen bij aan een bijzondere dag voor ruiter en publiek. Kijk je ogen uit bij de verschillende niveau’s en in de ruitersportzaak. Voor de jongsten is er kinderanimatie en voor de volwassenen is de bar de hele dag open voor een hapje en een drankje. Een nieuwe toevoeging sinds 2016 zijn de klasse M paarden en Z pony's. Daarnaast zijn er leuke, nieuwe en uitdagende cross hindernissen aan het wedstrijdveld toegevoegd. Deelnemers in de klasse B en L rijdende voor een Zeeuwse vereniging strijden voor het Zeeuwse Kampioenschap.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Westdorpe, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links/voorzieningen

- Algemeen: - De site Westdorpe, het warmste dorp van Nederland zet middels een moderne aantrekkelijke site op de kaart wat het dorp allemaal te bieden heeft. De slogan is vermoedelijk bewust dubbelzinnig bedoeld, want wij menen eens gelezen te hebben dat het in deze omgeving qua temperatuur een tandje warmer is dan gemiddeld elders in ons land, en daarnaast lichten ze op hun site zelf al toe: "Gastvrij, hartelijk, gezellig, intens, sympathiek, joviaal, vriendelijk, bruisend... want 'warm' is veel meer dan temperatuur alleen!"

- Nieuws: - Nieuws uit Westdorpe en omliggende kernen op Facebook.

- Dorpsraad: - Dorpsraad Westdorpe.

- MFC: - De RK kerk Onze Lieve Vrouwe Visitatie (waarvoor zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden) is in 2013 aan de eredienst onttrokken. De kerk heeft in 2014 een herbestemming gekregen als Gemeenschapscentrum De Kirke. "Dankzij de ingebouwde glazen box van 20 bij 10 meter geniet ons gebouw van een unieke uitstraling. Het is dan ook mogelijk deze ruimte te huren voor tal van activiteiten. Neem contact op voor meer informatie. De Kirke draagt zijn steentje bij aan de leefbaarheid in het dorp door diverse activiteiten te organiseren in ons mooie centrale dorpshuis. Hiervoor zijn vrijwilligers nodig, daarom doen we een beroep op u. U betekent zowel jong en oud, er zijn namelijk mensen nodig in alle leeftijdscategorieën, voor talrijke ondersteunende functies. Om te helpen bij o.a. het dansen, gym, koersballen, biljarten, concerten, workshops, tentoonstellingen, bedrijfsbijeenkomsten etc. Maar ook voor onderhoud en organisatie. Het zou toch jammer zijn als de Kirke als dorpshuis zou verdwijnen, een dorp zonder dorpshuis is toch geen dorp meer? Daarom ons verzoek: Ouw ut Leevend! Wilt u dit ook, of gewoon een beetje onder de mensen zijn, meld u dan aan. Wij zien iedereen die een helpende hand wil uitsteken graag komen!"

Het glas-in-lood aan de oostzijde van de voormalige kerk is in 2021 gerestaureerd (de westgevel was rond 2017 al gerestaureerd). De setting waar het glas in zat, was namelijk gevaarlijk. De ramen zaten in een ijzeren setting in het steen. Die setting is gaan oxideren en uitzetten. Daardoor kwam het glas onder spanning en breekt het. Ook de stenen kwamen los. De restauratie was in handen van de jonge glazenier Anne Thomaes: "Het is een flinke klus. Ik haal eerst het oude glas eruit. Alles gebeurt met de hand. Het is daarbij belangrijk dat ik heel precies te werk ga, zodat het glas goed behouden blijft." De bovenste partijen ramen zijn zorgvuldig uit de setting gehaald en blijven bewaard. De bovenste ramen hebben te maken met de vlag en de symboliek van Westdorpe. Dat glas willen ze dus behouden want ze willen dat de kerk dezelfde uitstraling blijft houden. De onderste, gele ramen zijn vervangen door wit glas, zodat er meer licht binnenkomt.

Het bestuur van De Kirke heeft subsidie gekregen om het glas op te knappen, maar moest ook zelf diep in de buidel tasten. De restauratie heeft ca. 90.000 euro gekost. Dat is voor de helft gesubsidieerd. De andere helft moest De Kirke uit eigen kas betalen. Gelukkig hadden ze wat reserves daarvoor opgebouwd. Ondanks het hoge bedrag van de restauratie, heeft het bestuur toch voor het handwerk van de glazenier gekozen: "Als je iets ouds wilt restaureren, dan heb je niet veel andere keuze dan voor handwerk. We zijn blij dat hier in de regio een aantal bedrijven zit dat daar heel goed in is." Glas-in-lood blijft zo'n honderd jaar goed, dus na de restauratie is men er ook weer voor vele decennia vanaf.

- Onderwijs: - "De Kreeke is een katholieke basisschool waar iedereen welkom is, ongeacht zijn achtergrond. We verwachten van een ieder dat men andere culturen en denkbeelden respecteert .Wij staan midden in de gemeenschap van Westdorpe. Dat betekent dat we meedoen aan veel activiteiten die in ons dorp worden georganiseerd. Het lukt natuurlijk niet altijd om gehoor te geven aan vragen uit de gemeenschap. Daarom maken wij keuzes. Wij richten ons eerst en vooral op het geven van goed onderwijs. We willen ervoor zorgen dat jouw kind zich op onze school veilig voelt, zodat het met plezier naar school gaat. Ieder kind moet zich in de eigen groep geaccepteerd, veilig en opgenomen voelen. Acceptatie en respect voor elkaar is voor ons een uitgangspunt. Basisschool De Kreeke heeft op dit moment ongeveer 95 leerlingen, die zijn verdeeld over vijf combinatiegroepen."

- Lezen: - "Op veler verzoek zijn we in de Kirke gestart met een Minibieb. Het idee is simpel: iedereen kan boeken lenen én boeken terugzetten in de kast. Gewoon een boek meenemen mag ook, want gratis boeken kan je niet stelen. Bij de boekenkast ligt een schriftje met een aantal "huisregeltjes”, maar waar je ook je "leeservaringen” in mag schrijven. Naast de boeken kun je er ook de mini-infotheek vinden van Westdorpe, het warmste dorp van Nederland, met een aantal hapklare informatiebundels over ons dorp. Voorlopig is dit nog in opstartfase, maar hopelijk mag dit verder uitgroeien. De informatie is voor iedereen vrij beschikbaar, maar daardoor helaas niet uitleenbaar. De openingstijden zijn afhankelijk van wanneer er activiteiten zijn in de Kirke; over het algemeen is dat op maandagavond, dinsdagmiddag, woensdagavond, donderdagavond en vrijdagmiddag. Voor de exacte tijden zie de website van MFC de Kirke. De tijden kunnen afwijken i.v.m. incidentele wijzigingen in het rooster van de verenigingen. Mocht je een groot aantal boeken weg willen doen, zet deze dan niet in de boekenkast, maar geef ze af aan de aanwezige vrijwilliger."

- Jeugd: - Scouting WeWeKaBo.

- Muziek: - "Muziekvereniging EWB (Eikels Worden Boomen) is opgericht in 1883, in eerste instantie als zangvereniging. Enige tijd later is er een fanfare aan toegevoegd, die weer later is omgevormd tot een harmonieorkest. Het orkest van EWB staat sedert 2003 onder leiding van Jenny Clauws uit IJzendijke. Zoals vele muziekgezelschappen kampt ook EWB met teruglopende ledenaantallen. Ondanks dat kan het orkest bogen op een redelijk complete bezetting. Maar om dat ook in de toekomst nog waar te maken is het noodzakelijk dat er nieuwe, vooral jonge aanwas de weg naar EWB gaat vinden. We zijn dan ook op zoek naar muzikanten die misschien vroeger al een instrument hebben bespeelt of die dat graag zouden willen leren. Kom daarom gerust eens kijken bij een repetitie of neem contact op met een van de bestuursleden of de dirigent. Graag tot ziens!"

- Dweilband Tandsjen Bei in Westdorpe is in 1982 opgericht, onder de naam "Sjoowbende Tandsjen Bei", bedoeld als eenmalige act van muzikale clowns rond de wagen van wagenbouwvereniging De Zuipcilinders. Slechts enkele wagenbouwers hadden enige muzikale scholing, nog minder waren in het bezit van een instrument. Er werd dus een hele berg instrumenten aangeschaft en men sloeg aan het repeteren. Volgens de overlevering was het in het begin niet om aan te horen maar rond Carnaval was er toch een repertoire van ongeveer 3 nummers... De beperkte muzikaliteit werd gecompenseerd door een hoop show en de reacties waren geweldig. Men ging dus door, het repertoire werd aanmerkelijk uitgebreid, er kwam versterking en er volgenden vele optredens in binnen- en buitenland bij o.a. dorpsfeesten, dweilbandfestivals, kerstmarkten, fietstochten, voetbalwedstrijden, trouwfeesten, kermissen en verjaardagen. Ze brachten een eigen onderbroekenlijn uit en speelden meezingers, walsjes en levensliederen maar ook rock, reggae en dance. En zo hebben ze in 2015 alweer het 33-jarig jubileum gevierd.

- Sport: - Voetbalvereniging RIA-W (Rooms In Alles - Westdorpe).

- Schutterij: - Schuttersvereniging Sint Sebastiaan is opgericht in 1886 (en is voor zover ons bekend niet met een site of pagina op het internet aanwezig).

- Veiligheid: - Brandweer Westdorpe.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Westdorpe RK.

Reacties

(2)

Leuke site, goed gedaan.

1 Evenementen zijn misschien aan te vullen met de jaarlijkse dorpskermis tijdens 1e week van Juli
2 Geschiedenis: Westdorpe had in het verleden 3 bierbrouwerijen Van Waes-Boodts, De Witte Leeuw en De Duif. In die periode waren er minstens 84 cafes in het dorp, waarvan de meeste zich bevonden op de Graafjansdijk. Cafes waren vaak zogenaamde huiskamer cafes.

Dank voor uw complimenten. Dat doet mij goed om te horen! En het stimuleert mij om door te gaan met de laatste loodjes/puntjes op de i. Ik hoop dat u uw enthousiasme ook aan uw relaties wilt overbrengen, want helaas weten de meeste mensen nog altijd niet van het bestaan van de site, en degenen díe er van weten, zijn er allemaal enthousiast over.

Dank voor uw aanvulling ook! Ik heb het verwerkt. Bij alle 6.500 plaatsen ligt nu een stevige inhoudelijke basis, waar ik in totaal 10 jaar aan heb gewerkt. Mijn hoop en doel is vanaf nu dat lokale ingewijden met aanvullingen, actualiseringen en/of correcties de laatste puntjes op de i helpen zetten, dus dank hiervoor!

Deze onderwerpen horen er zeker bij. Ik heb het brouwerijgebeuren nu beschreven bij de rijksmonumentale brouwerij onder Bezienswaardigheden.
Jammer dat diverse clubs in het dorp niet zo digitaal-minded zijn. De kermis is niet op het internet te vinden behoudens het programma 2018, de schutterij is niet op het internet te vinden met een site of FB-pagina. Als men niets over zichzelf vertelt op het internet kan ik op mijn pagina ook niets over ze vertellen, én hebben potentiële nieuwe leden ook geen idee wat ze te bieden hebben. Zonde van die gemiste kansen.

Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen