Noardburgum

Plaats
Dorp
Tytsjerksteradiel
Fryslân

noardburgum_collage.jpg

Noardburgum, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Noardburgum, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Noardburgum.JPG

De Zevenhuisterweg in Noardburgum

De Zevenhuisterweg in Noardburgum

Noardburgum..JPG

Bij Noardburgum

Bij Noardburgum

Noardburgum

Terug naar boven

Status

- Noardburgum is een dorp* in de provincie Fryslân, gemeente Tytsjerksteradiel.

* Als dorp bestaat deze plaats formeel sinds 1 december 1930. Voorheen was het onder de naam Bergumerheide een buurtschap van het dorp Burgum. Voor nadere informatie hierover zie het kopje Naam > Oudere en huidige naamgeving.

- Onder het dorp Noardburgum valt ook een deel van de buurtschap Kûkherne en - voor de postadressen - het grootste deel van de buurtschap Quatrebras (in de praktijk valt deze buurtschap echter onder het dorp Feanwâldsterwâl). Ook het dorp Feanwâldsterwâl valt voor de postadressen voor een klein deel onder het dorp Noardburgum (het andere deel van dit dorp valt voor de postadressen deels onder het dorp Hurdegaryp (ook in de gemeente Tytsjerksteradiel) en deels onder het dorp Feanwâlden (in de gemeente Dantumadiel)).

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Toen deze plaats nog Bergumerheide heette, werden de inwoners Heidtsjers genoemd.

In het Nederlands
Noordbergum. Overigens zijn de plaatsnamen in de gemeente Tytsjerksteradiel sinds 1989 officieel Friestalig.

Oudere en huidige naamgeving
1718 gebied: Bergumer heide. "In de zomer van 1930 was het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Tietjerksteradeel van mening dat het tijd werd om het noordelijk deel van Bergum de dorpsstatus en een officiële plaatsnaam te geven. Inspraak was ook toen al mogelijk. Men zond een brief naar “Plaatselijk Belang” te Bergumerheide, met de mededeling dat men voornemens was Bergumerheide officieel Bergum-Noord te gaan noemen. Men verlangde de zienswijze van “het bestuur” te vernemen. Het gemeentebestuur in Bergum wist kennelijk niet dat er in Bergumerheide helemaal geen Plaatselijk Belang bestond...

De brief kwam terecht bij gemeenteveldwachter Sytze Stuveling te Bergumerheide. Deze schreef terug dat, hoewel het niet zijn advies was, de meeste 'Heidtsjers' ongetwijfeld het liefst 'Bergumerheide' als naam zouden willen voor hun dorp. 'Zij wensen die naam bestendigd te zien omreden pake en beppe en heit en mem Bergumerheidsjes zijn en dat ook wensen te blijven', zo schreef de veldwachter aan de gemeente. Op 8 oktober 1930 kwam de gemeenteraad bijeen en werd dit punt behandeld. Zowel Bergum-Noord als Bergumerheide werd niet als naam gekozen; op voorstel van het Bergumer raadslid Jochum Leistra werd de naam Noordbergum gekozen. Op 1 december van dat jaar werd alles goedgekeurd en zo kan deze datum als geboortedatum van het dorp Noordbergum beschouwd worden." (bron: het onder Geschiedenis vermelde boek)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Noardburgum ligt ZO van de dorpskern van Feanwâldsterwâl, ZZO van het dorp Feanwâlden, Z van het dorp De Falom, ZW van de dorpen De Westereen, Zwagerbosch en Twijzelerheide, WZW van het dorp Twijzel, WNW van de dorpen Jistrum en Kootstertille, NW van het Burgumer Mar en het dorp Eastermar, NNO van de dorpen Burgum en Sumar, ONO van de dorpen Hurdegaryp en Tytsjerk en O van het dorp Ryptsjerk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Noardburgum heeft ca. 900 huizen met ca. 2.200 inwoners (dit is inclusief de aantallen voor het deel van het dorp Feanwâldsterwâl dat postaal onder dit dorp valt, met ca. 15 huizen en ca. 40 inwoners, en daarnaast inclusief het deel van de buurtschap Quatrebras dat postaal ook onder dit dorp, maar in de praktijk onder het dorp Feanwâldsterwâl valt, met ca. 20 huizen en ca. 50 inwoners).

Terug naar boven

Geschiedenis

Zoals de oorspronkelijke plaatsnaam Bergumerheide al aangeeft, bestond het gebied ten noorden van Burgum in het verleden uit één groot heidegebied. Op de heide is in de 18e eeuw eenvoudige bebouwing te vinden in de vorm van hutten. Bij Kûkherne ontstaat een kleine buurt met huizen. In de 19e eeuw is dit heidegebied helemaal ontgonnen door toedoen van grootgrondbezitter Nicolaas Ypeij. Het doortrekken van de Rijksstraatweg van Zwartewegsend naar Groningen heeft hier een stimulerende invloed op gehad. Ontginning en wegenaanleg trekken vele arbeiders aan, waardoor het aantal bewoners van de heide sterk vermeerdert. Er heerst echter veel armoede en werkloosheid onder de mensen, terwijl de woningen vaak niet meer dan plaggenhutten zijn.

De eerste wegen ten noorden van de Rijksstraatweg zijn zandwegen. Tussen de zandwegen Zevenhuisterweg en Goddeloze Singel was vroeger een groot bos, de zogeheten Du Toursbossen, later ook wel het Schwartsenbergsbos genaamd. Het gedeelte van dit bos ten noorden van de Rijksstraatweg tot Feanwâlden is als gemeentelijk eigendom in de loop van de eerste helft van de 20e eeuw geheel tot grasland omgevormd. In ruilverkavelingverband is in de jaren tachtig weer een gedeelte van dit bos teruggeplant. Het gedeelte bos ten zuiden van de Rijksstraatweg, aan de Zomerweg, is enigszins aangetast door de bouw van verpleeghuis Nieuw Toutenburg.

Pas in de 19e eeuw komt door de grootschalige ontginning de eerste duurzame bebouwing op de heide tot stand. Ypeij laat op de ontgonnen grond enkele boerderijen bouwen, waarvan Groot Veldlust in 1850 de eerste is. In 1843 is er al een armhuis gebouwd, thans klompmakerij, aan de Dr. Ypeijlaan. Hier zijn in de beginjaren een noodschool en een noodkerk ondergebracht. In 1851 komt de kerk aan de Rijksstraatweg gereed en in 1864 een nieuw schoolgebouw.

Tot voor de oorlog is Noardburgum nog een verzameling van verschillende buurtjes, zonder een eigen dorpskom. Daarna vindt er relatief gezien een flinke groei plaats, zodat het dorp qua inwonertal nu het vierde dorp van de gemeente is, na Burgum, Hurdegaryp en Gytsjerk. De vermeerdering van de woningvoorraad heeft tot gevolg dat er een dorpskom langs de Zevenhuisterweg ontstaat. Rij je over de Rijksstraatweg, dan lijkt Noardburgum enigszins op een wegdorp. (bron: Stichting Karakteristyk Tytsjerksteradiel)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij het boek 'Noordbergum in woord en beeld', met een uitvoerige beschrijving van de geschiedenis van de oorspronkelijke buurtschap Bergumerheide en het latere dorp Noordbergum, sinds 1989 officieel Noardburgum geheten. Het boek is in 1985 verschenen ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Vereniging Dorpsbelangen Noordbergum en is via de link ook online te lezen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Noardburgum heeft 5 rijksmonumenten, zijnde de voorheen Hervormde kerk (Rijksstraatweg 15) met catechisatielokaal, begraafplaats en naastgelegen pastorie (op nr. 13), en de kop-hals-rompboerderij uit 1860-1869 (voorhuis) op nr. 62.

- Sinds 2004 zijn de lokale Gereformeerde Kerk en Hervormde Gemeente samengegaan in de Protestantse Gemeente Noardburgum. Ze kerken sindsdien in de voorheen Hervormde kerk (Rijksstraatweg 15) uit 1851, die nu Protestantse Tsjerke heet. Bij de kerk staat verenigingsgebouw De Bining, met daaraan vast de aula, een bijgebouw en een grote pastorie uit 1849. Achter de kerk ligt de begraafplaats.

- De vroegere Gereformeerde kerk van Noardburgum (Zevenhuisterweg 4) uit 1950 is als gevolg van het vermelde in de vorige alinea dus buiten gebruik gesteld. De huidige bestemming is ons niet bekend.

- Immanuelkerk (Rijksstraatweg 23) uit 1939 van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. - De kerkdiensten van GKV Noardburgum zijn hier terug te luisteren.

- De huidige Pleinkerk (Zevenhuisterweg 39) van Baptistengemeente Noordbergum dateert uit 1936 en is de opvolger van de vorige kerk - op dezelfde plek - die uit 1888 dateerde.

- Waar zich eens het centrum van de Noordelijke klompenmakers bevond, is nu Scherjon's Klompenmakerij en Klompenmuseum gevestigd. Sinds 1850 worden hier nog altijd de 'Fryske learkeklompen' gemaakt en in de traditionele kleuren beschilderd. In het museum in Noardburgum zijn klompen uit allerlei delen van de wereld te bezichtigen. Middels gereedschappen, documentatie e.d. geeft het museum een goed overzicht over het ontstaan, het gebruik en de fabricage van de klomp. Vanuit het moderne klompenmuseum kun je live meekijken naar hoe de zesde generatie klompenmakers vandaag de dag hun klompen maakt. Hier worden elke week nog honderden paren klompen gemaakt, die worden verkocht in de eigen winkel.

"Vroeger had elke streek zijn eigen klomp. Met het verdwijnen van de klompenmakers verdwenen ook de zogeheten ‘streekmodellen’. Voor ons een reden om een verzameling te beginnen. Klompen behoren ten slotte tot ons cultureel erfgoed. Wat begonnen is als een hobby, is uitgegroeid tot een educatief museum van formaat. Naast de Nederlandse klompen en de geschiedenis van dit schoeisel, zul je je verbazen over de grote collectie buitenlandse klompen. Het ontstaan, het gebruik en de fabricage van de klomp wordt je tijdens een bezoek aan het museum al gauw duidelijk."

Om het museum interactiever te maken is er een klompenmidgetgolfbaan aangelegd. Je krijgt tijdens het midgetgolf de mogelijkheid om klompen te dragen, zodat je kunt ervaren hoe dit schoeisel loopt. De 10 hole midgetgolfbaan beeldt het proces van het klompen maken uit. Door middel van oude machines en attributen als obstakels, kan er spelenderwijze worden ondervonden hoe de klompen vandaag de dag worden gemaakt. Toegangsprijzen museum: t/m 12 jaar €2,00 p.p., volwassenen 3,50 p.p. Voor groepen zijn er op afspraak rondleidingen mogelijk.

Naast de klompenmakerij is de Fierljeppolder met expositieruimte in ontwikkeling (deze komt medio 2019 gereed). Je kunt hier de ontwikkeling van de sport in de expositieruimte bekijken en vervolgens zelf in de polder gaan fierljeppen. Grenzend aan de polder zijn twee jeugdschansen en een grote schans gebouwd.

- In het kader van het streven van de gemeente Tietsjerksteradiel om in elk dorp een kunstwerk te plaatsen, is er in Noardburgum een beeld geplaatst van de romanfiguur Marijke uit het boek van Abe Brouwer. Het beeld is gemaakt door beeldhouwer David van Kampen.

- Het verzetsmonument in de toegangshal van het drinkwaterpompstation aan de Rijksstraatweg is opgericht ter nagedachtenis aan drie leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten, die in de aprildagen van 1945 zijn omgekomen bij de verdediging van het waterleidinggebouw. De oprichting - in 1985 - was een initiatief van de heer P.V.J. van Rossem, die als jongetje tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Noardburgum was geëvacueerd.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- De laatste jaren lijkt de akoestische 'live' muziek niet meer aantrekkelijk voor organisatoren. Optredens worden vaak ook ingewikkeld door allerlei regels, techniek en gedoe eromheen. Dat willen Frank Hoogcarspel & Jan Huitenga en “Gerard & Compagnie” niet meer. Zij willen graag spelen in een huiselijke ambiance, in direct contact met de toehoorders en zonder versterking. Onder de titel Muzikamer Concerten treden ze regelmatig op in Noardburgum, met telkens een ander gastoptreden. Bij binnenkomst wordt er thee en/of koffie geschonken, in de pauze kun je een glaasje wijn, bier of frisdrank nuttigen. Tussendoor is er alle gelegenheid om met elkaar en met de muzikanten te praten.

De concerten zijn op zondagmiddagen. Ze beginnen te spelen om 15.00 uur en stoppen zo rond 17.00-17.30 uur. De entree is gratis. Na afloop vragen ze je een vrijwillige bijdrage voor de onkosten in hun 'Honesty Hat' te doneren. Reserveren kan via het contactformulier onderaan de homepage van hun website of telefonisch op 06-26923194 / 058-2125606. Per concert zijn er slechts 40 tot 45 plaatsen beschikbaar dus zorg dat je er op tijd bij bent.

- Toanielselskip Noardburgum brengt jaarlijks in maart een nieuw stuk op de planken.

- Steenhandel Boonstra, Hoveniersbedrijf Sake van der Wal, Tuinadviesbureau en Hoveniersbedrijf Michel van Kammen en Alkema Hoveniers hebben de handen ineengeslagen en organiseren in het paasweekend in Noardburgum de TÚN & Inspiratiedagen. Er zijn showtuinen van verschillende hoveniersbedrijven te zien, die speciaal voor de TÚN & Inspiratiedagen zijn aangelegd. De hoveniersbedrijven geven een voorproefje van de tuintrends voor het komende seizoen. Bezoekers krijgen informatie over tuinontwerpen, tuinaanleg, tuinrenovatie en tuinonderhoud. Op de TÚN & Inspiratiedagen zijn ook andere bedrijven met tuingerelateerde producten aanwezig waaronder tuinmeubelen, tuinhout, tuinmachines, verlichting, planten en bloembollen.

- Dorpsfeest Noardburgum (juni, alleen in de oneven jaren).

- De jaarlijkse autocross in juni vindt plaats in buurtschap Kûkherne en wordt daarom aldaar beschreven.

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Er zijn 3 verschillende wandelroutes Doarpskuierke Noardburgum en Burgum (van 7, 7 en 10 km). Het zijn gevarieerde wandelingen door Nationaal Landschap De Noardlike Fryske Wâlden. Je wandelt over deels oude paden door natuur en bosgebied met onderweg een prachtig uitzichtpunt. De routes leiden je door vier landschapstypen: elzensingels, Friese essen, meren en heideontginningen. Karakteristieke vogels in het elzensingellandschap zijn de kerkuil, gekraagde roodstaart, grote lijster en grasmus. Vleermuizen jagen ’s nachts graag langs de boomsingels en rustige lanen die dit landschap biedt. Overdag ‘wonen’ ze op kerkzolders, maar ook in de spouwmuren van woonhuizen, meestal zonder enige overlast te veroorzaken. Ree, vos, steenmarter, bunzing, hermelijn, wezel en diverse soorten muizen vinden in de elzensingels dekking.

- Ooit lag er een uitgestrekt heidegebied rond Burgum, maar in de afgelopen decennia is dat grotendeels verdwenen. Er zijn nog slechts kleine stukjes oude heide te vinden bij Harkema en Noardburgum, maar het is geen aaneengesloten gebied meer met de specifieke flora en fauna die bij heidegebieden hoort. Staatsbosbeheer heeft daarom in 2016 een gebied van 2 hectare bij laatstgenoemd dorp afgeplagd, dat via een grondruil is verkregen vanwege de aanleg van de Centrale As (= N356 Dokkum-Nijega). Door het afplaggen van de rijke bovenlaag is de voedselarme bodem uit de laatste IJstijd aan de oppervlakte gekomen. Onderzoek leert dat daar nog kiemkrachtig heidezaad in de grond zit. Om dat te laten kiemen is het terrein eenmalig bekalkt.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Noardburgum, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Noardburgum op Facebook.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Noardburgum.

- Belangenvereniging: - "Het bestuur van Doarpsbelang Noardburgum behartigt de belangen van het dorp en is onder meer de schakel tussen ons dorp en overheidsinstanties zoals de gemeente en de provincie. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het bestemmingsplan, nieuwbouw van (huur)woningen, dorpsvernieuwing, straatverlichting, informatieborden, overlast, verkeersveiligheid, het behoud van voorzieningen in ons dorp, groenvoorziening, herbestrating en de riolering. Als de gemeente belangrijke zaken heeft die de inwoners van ons dorp aangaan, neemt zij contact op met het bestuur van Doarpsbelang.

Wat doet Doarpsbelang zoal?: zij maakt eens in de 8 jaar een Dorpsvisie met medewerking van de inwoners. In de Dorpsvisie worden belangrijke zaken vastgelegd die in de jaren na het uitkomen van de Dorpsvisie worden opgepakt door het bestuur in samenwerking met de gemeente en inwoners van het dorp. Doarpsbelang organiseert de dodenherdenking op 4 mei, organiseert het opruimen van het zwerfafval binnen de bebouwde kom van Noardburgum, beheert een 18-tal ligplaatsen voor bootjes in de opvaart bij Zwartkruis, beheert de dorpssite, heeft het beheer over de grote vlaggenmast bij de rotonde, beheert de boekenkar, begeleidt het bestuur van de jeugdsoos De Heidstee. Naast deze 'vaste' werkzaamheden komen er ook doorlopend incidentele zaken op tafel die door het bestuur worden opgepakt. Niet alle taken worden door de bestuursleden uitgevoerd, sommige taken (zoals vlaggenmast, Centrale As) zijn door het bestuur aan andere dorpsbewoners 'uitbesteed'.

- Dorpshuis: - In 1946 wordt volgens de notulen van Dorpsbelang reeds gesproken over de wenselijkheid van een dorpshuis in Noardburgum. Het is echter een hele lange weg geweest om dat doel te bereiken. In 1955 worden de eerste tekeningen bekeken, maar het zou nog tot 18 februari 1965 duren voordat burgemeester Oppedijk van Veen de officiële opening van dorpshuis De Balstien kan verrichten. Naast alle min of meer culturele evenementen die in De Balstien gehouden kunnen worden, is er aanvankelijk ook plaats voor de sportverenigingen en de schoolgymnastiek. In 1981 heeft het dorp een sporthal gekregen. Ook een deel van de stenenverzameling van meester Bos (van 1917 tot 1952 onderwijzer aan de lagere school in het dorp) heeft hier een plaatsje gevonden. Intussen is De Balstien al weer enkele keren verbouwd.

In de hal van dorpshuis De Balstien in Noardburgum staan twee boekenkarren. De boeken op de karren kunnen door iedereen kosteloos worden geleend. Je hoeft je niet te registreren of in te schrijven. Na het lezen plaats je het boek weer op de kar. Dit alles op basis van vertrouwen. De boekenkarren zijn gevuld met boeken die door inwoners van het dorp zijn geschonken. Heb je zelf nog boeken over, dan mag je die op een van de boekenkarren plaatsen.

- Onderwijs en kinderopvang: - De ontwikkeling van lagere school plus kleuterschool naar basisschool in de jaren tachtig, heeft geleid tot de bouw in 1981 van de beide huidige basisscholen in Noardburgum: - Basisschool De Oerstek en - Basisschool Immanuel.

- Kinderopvang Kinderwoud Protternêst. - Gastouder Amarins Blanke. - Kinderopvang De Lytse Pykjes in Noardburgum biedt kleinschalige kinderopvang in een landelijke omgeving. De kinderen kunnen er kennismaken met dieren zoals geiten, pony, kippen, parkieten en konijnen, maar ook met de natuur. En natuurlijk het beleven van de seizoenen. Er is kinderopvang voor kinderen van 0-4 jaar, een peutergroep voor 2-4 jaar en buitenschoolse opvang voor 4-12 jaar.

- Jeugd: - Jeugdsoos De Heidstee is iedere zaterdagavond geopend. - Scouting De Twirre. - Jeugdwerk PKN. - Bijbel- en tienerclubs van de GKV.

- Muziek: - "Brassband Bernlef* is officieel opgericht in 1946. Tot die tijd was het een mondorgelorkest. In 1946 stapte de band over naar koperinstrumenten en werd het een brassband. Bernlef is een veelzijdig orkest. We doen mee aan festivals, maar geven ook concerten, verzorgen muziekprojecten op de basisschool en begeleiden kerkdiensten. Bernlef telt zowel jonge als oudere muzikanten. De jonge muzikanten worden opgeleid door een eigen muziekdocent. Het repertoire is veelzijdig; van pop tot klassiek en van eenvoudig tot zwaardere stukken. We repeteren iedere dinsdagavond in De Balstien in Noardburgum. Nieuwsgierig? Kom dan eens kijken tijdens een repetitie of bezoek een van onze optredens. Kijk voor data in onze Agenda."
* Genoemd naar de 8e-eeuwse Friese dichter Bernlef.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Noordbergum. - Facebookpagina v.v. Noordbergum Vrouwen1.

- Gymferiening Yne Ringen Noardburgum.

- Volleybalvereniging Noordbergum is opgericht in 1979. De vereniging speelt haar wedstrijden in de Onderlinge Volleybal Kompetitie (OVK). Het damesteam speelt momenteel in de B-poule en het herenteam in de A-poule. De training vind plaats op de dinsdagavond in sportzaal It Heech in Noardburgum. De wedstrijden, gemiddeld 1 wedstrijd per 2 tot 3 weken, vinden hoofdzakelijk plaats op de vrijdagavond. Het wedstrijdseizoen loopt van september tot april.

- "FCC De Heideclub is de enige fietscrossclub in Fryslân. We hebben een fietscrosscircuit in Noardburgum. Uiteraard heb je daar een speciale fiets voor nodig, maar als je lid wilt worden, mag je er eerst een van de club lenen, zodat je bijvoorbeeld een maand mee kan trainen om te zien of je het echt wel leuk vindt. Daarna is het handig om zelf een fiets te kopen. De fiets moet aan bepaalde eisen voldoen, je mag niet op iedere BMX fiets meedoen. Er zijn namelijk heel veel BMX stuntfietsen in de handel en deze zijn niet geschikt om mee te fietscrossen. Uiteraard helpt de vereniging je graag om een geschikte fiets te vinden.

De trainingen zijn op maandag-, dinsdag- en donderdagavond (je wordt ingedeeld naar leeftijd en ervaring). De wedstrijden die wij rijden zijn in het hele land. Als je super enthousiast bent kun je ieder weekend wel naar een wedstrijd, maar het leuke van deze sport is als je hier geen zin of tijd voor hebt dan hoeft het niet. Het is een individuele sport maar toch ook een teamsport. We gaan vaak met zijn allen naar de wedstrijden. We zitten als club bij elkaar, we moedigen elkaar aan en geven tips en trucs aan elkaar door. Kortom FCC De Heideclub is een club voor iedereen die het leuk vindt om met anderen de fietscross-sport te beoefenen."

- Overige verenigingen: - Brommerclub Wâldske is opgericht in 2015.

- Zorg: - In 1959 wordt in Noardburgum Psychogeriatrisch Verpleeghuis Nieuw Toutenburg gerealiseerd. Het verpleeghuis wordt beheerd door een stichting, waarin deelnemen de provincie Friesland, alle gemeenten in Friesland en een aantal verenigingen en instellingen, die in de provincie werkzaam zijn op het gebied van de bejaardenzorg. Het huis telt aanvankelijk 174 bedden. In de jaren 1966-1968 vindt er een uitbreiding plaats; het aantal bedden werd toen van 174 op 281 gebracht. Ook na 1968 hebben er nog verschillende verbouwingen plaatsgevonden met het doel het huis aan te passen aan gewijzigde inzichten. Nieuw Toutenburg bestaat nog altijd, als onderdeel van zorginstelling Noorderbreedte, en is tegenwoordig gespecialiseerd in zorg voor mensen met het syndroom van Korsakov en voor ouderen met psychiatrische problemen. De doelgroep vindt er goede zorg en een prettige leefomgeving. Hier kunnen zij op een zinvolle en plezierige manier hun dag doorbrengen. Nieuw Toutenburg is gelegen in een rustig en mooi bosrijk gebied.

- Huisartsenpraktijk T.J. van der Ploeg.

- Duurzaamheid: - Drinkwaterbedrijf Vitens heeft met de aanleg in 2018 van het zonnepanelenpark op haar productielocatie in Noardburgum een mooie stap gezet in de verduurzaming van de drinkwatervoorziening. In totaal liggen er 1.134 zonnepanelen, die naar verwachting 284.471 kWh per jaar gaan leveren. Daardoor wordt 10% van het totale stroomverbruik van deze productielocatie nu door zonnepanelen geleverd. De overige 90% wordt geleverd door groene windenergie.

- Dierenopvang: - Stichting Dimarte paardenopvang is sinds september 2018 gevestigd in Noardburgum.

- Weer: - Weerstation Noardburgum.

- Water: - "Drinkwaterproductielocatie Jhr. Storm van 's Gravesande aan de Rijksstraatweg in Noardburgum, van drinkwaterbedrijf Vitens, is in 2018 uitgebreid van 12 miljoen m3 naar 14 miljoen m3 per jaar. Vitens vangt met deze vergroting van de drinkwatercapaciteit een deel op van de vergrote vraag naar drinkwater in de provincie Fryslân. Deze productielocatie had wel voldoende capaciteit om water uit de grond te winnen, maar had te weinig capaciteit om het opgepompte water te zuiveren. Daarom besloot Vitens om de locatie uit te breiden. Er is een bestaande loods ingericht voor extra zuiveringscapaciteit en er is een nieuwe loods gebouwd voor de zuivering van de reststromen, zoals concentraat (slibhoudend water).

Noardburgum is een bijzondere drinkwaterproductielocatie omdat er middels een slimme waterwinput* zoet water gewonnen kan blijven worden, ondanks dat het gebied te kampen heeft met verzilting. De locatie gaat met de uitbreiding voor een periode van 10 tot 15 jaar 2 miljoen m3 extra drinkwater leveren richting Lemmer, Sneek, Grou-Leeuwarden, Joure en Franeker. Dat is 2 miljoen maal 1000 liter water, oftewel 600 olympische zwembaden. Voor de lange termijn worden definitieve plannen ontwikkeld voor de totale renovatie van deze locatie."

* Vitens moest in 1993 in Noardburgum een put sluiten vanwege een overmaat aan brak water. Verzilting beperkt de waterwinning in Fryslân omdat andere locaties het wegvallen van een verzilte put niet kunnen compenseren. Vitens heeft naar een oplossing voor dit probleem gezocht en in dat kader in 2014 samen met KWR Watercycle Research Institute en BAM een 'slimme waterwinput' ontwikkeld, volgens het zogeheten Freshkeeper-concept**, waardoor de put weer in productie kon worden genomen. In de put is een installatie ingebouwd die zoet water scheidt van brak water, dat oprukt door een toenemende druk op het grondwater. Het zoete water gaat uiteindelijk het openbare net in en het brakke water wordt weer teruggepompt in de bodem. Verzilting van drinkwaterbronnen door een toenemende druk doet zich ook elders in de wereld voor. BAM hoopt de innovatie daarom ook aan andere landen te kunnen verkopen.
** Zie ook hier een artikel over het Freshkeeper-concept, met tekening die de werking illustreert.

"Vitens is in 2018 gestart met de campagne ‘Water uit lokale bron’. Voor het eerst vertelt Vitens het verhaal áchter ons kraanwater. Dat winnen we uit bijna 100 verschillende bronnen in ons verzorgingsgebied. Elke bron heeft zijn eigen smaak, leeftijd en samenstelling. 'Frysk Fris' is de naam van het water dat in Noardburgum uit vier verschillende bronnen wordt gewonnen." (bron van beide nieuwsberichten: drinkwaterbedrijf Vitens)

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Noardburgum.

Reacties

(2)

Excellent

Thanks for your compliment! I have searched trough my literature and the internet to find everyting about past and present of this little village that could be interesting for inhabitants, tourists and people interested in history, and that was pretty much...

Reactie toevoegen