Woudbloem

Plaats
Dorp
Midden-Groningen
Duurswold
Groningen

woudbloem_tienborg.jpg

Woudbloem is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Duurswold, gemeente Midden-Groningen. T/m 2017 gemeente Slochteren. Achter het plaatsnaambord het beeldbepalende complex van 10 witte huisjes dat bekend staat als de Tienborg.

Woudbloem is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Duurswold, gemeente Midden-Groningen. T/m 2017 gemeente Slochteren. Achter het plaatsnaambord het beeldbepalende complex van 10 witte huisjes dat bekend staat als de Tienborg.

woudbloem_wit_plaatsnaambord.jpg

Woudbloem is een dorpje met een compact kerntje, met bebouwde kom en dus blauwe plaatsnaamborden, en een groot buitengebied, met derhalve witte plaatsnaamborden. Dat laatste wordt vaak vergeten, dus netjes van de toenmalige gem. Slochteren! (© H.W. Fluks)

Woudbloem is een dorpje met een compact kerntje, met bebouwde kom en dus blauwe plaatsnaamborden, en een groot buitengebied, met derhalve witte plaatsnaamborden. Dat laatste wordt vaak vergeten, dus netjes van de toenmalige gem. Slochteren! (© H.W. Fluks)

woudbloem_protestwagen_juni_2015.jpg

Deze praalwagen heeft in juni 2015 meegedaan aan de jaarlijkse optocht van de dorpen Harkstede en Woudbloem. Waar deze voor buitenstaanders mysterieuze wagen qua tekst en beeld mee te maken heeft, kun je lezen in het hoofdstuk Beeld. (© H.W. Fluks)

Deze praalwagen heeft in juni 2015 meegedaan aan de jaarlijkse optocht van de dorpen Harkstede en Woudbloem. Waar deze voor buitenstaanders mysterieuze wagen qua tekst en beeld mee te maken heeft, kun je lezen in het hoofdstuk Beeld. (© H.W. Fluks)

woudbloem_geitebok.jpg

"De meest mefistolische geitenbok van heel Groningerland vindt men zonder meer in Woudbloem", aldus de fotograaf. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

"De meest mefistolische geitenbok van heel Groningerland vindt men zonder meer in Woudbloem", aldus de fotograaf. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Woudbloem

Terug naar boven

Status

- Woudbloem is een dorp* in de provincie Groningen, in de streek Duurswold, gemeente Midden-Groningen. T/m 2017 gemeente Slochteren.

* Gezien de grootte of beter gezegd kleinte van de plaats, in relatie tot het ontbreken van een kerk e.a. voorzieningen, zou Woudbloem ook als - zij het grote - buurtschap gekwaliificeerd kunnen worden, maar de inwoners vinden hun plaats een dorp, getuige de vereniging Dorpsbelangen en het hanteren van deze kwalificatie op hun site, dus conformeren wij ons daaraan.

- Het dorp werkt op veel gebieden samen met de grotere buurdorpen Harkstede en Scharmer. Gezamenlijk zou je ze dan ook als 'drielingdorp' kunnen beschouwen. In de volksmond staan ze samen bekend onder de afkorting HSW (waarvoor zie het hoofdstuk Evenementen etc.).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1913 De Woudbloem, Woudsbloem.

Naamgeving
Hollandse naam voor de in 1904 opgerichte Coöperatieve Wòldjer Aardappelmeelfabriek.(1) De naam is later ook op de nederzetting overgegaan.

Terug naar boven

Ligging

Woudbloem ligt W van Slochteren, NO van Harkstede, rond de wegen Woudbloemlaan, Scharmer Ae en Slochter Ae.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Woudbloem heeft ca. 50 huizen met ca. 100 inwoners. In 1930 waren er nog 173 inwoners. Vooral door de sluiting van de aardappelmeelfabriek is het aantal inwoners afgenomen.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
Tot eind 19e eeuw is de omgeving van Woudbloem nog een ruig, ontoegankelijk gebied. Rond 1900 begint hier de ontginning. Met behulp van watermolens en later locomobielen wordt 545 ha grond in cultuur gebracht.

Lagere school
In 1909 krijgt Woudbloem een lagere school. Tijdens de aardappelcampagnes gaan er ook veel schipperskinderen heen. De school is atijd klein geweest. Het bestaansrecht heeft door de jaren heen verschillende keren ter discussie gestaan. Belangrijke redenen om de school in stand te houden zijn dat de plek zeer afgelegen is, dat de verbindingen naar andere scholen bij slecht weer zeer slecht zijn, en dat schipperskinderen er terecht kunnen. Na de sluiting van de fabriek en het vertrek van een gezin met 16 kinderen is sluiting van de school onontkoombaar; in 1969 is de school gesloten, omdat het aantal leerlingen te klein was geworden. Het pand (Woudbloemlaan 32) is herbestemd tot woning.

Voor de geschiedenis van de aardappelmeelfabriek en de overige bebouwing in Woudbloem zie Bezienswaardigheden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Woudbloem ligt in het Groningse aardgaswinningsgebied, waar regelmatig aardbevingen voorkomen. Op 30 december 2014 vormt het dorp het epicentrum van een aardbeving met een kracht van 2,8 op de schaal van Richter, die in het dorp en omgeving leidt tot honderden schademeldingen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 1904 wordt de Coöperatieve Wòldjer Aardappelmeelfabriek, ook wel genaamd De Woudbloem, gebouwd, ontworpen door de Ulrumse architect Geert Wierenga, bewust op een punt waar veel waterwegen samen komen, zodat de boeren de aardappen tijdens de aardappelcampagne makkelijk per schip kunnen aanvoeren. Dit jaar wordt als het oprichtingsjaar van de nederzetting beschouwd. In 1967 wordt de fabriek gesloten, omdat er een te kleine basis was. Tegenwoordig is op dit terrein een scheepswerf gevestigd.

- Architect Wierenga ontwerpt na de aardappelmeelfabriek van Woudbloem in 1904, in 1906 ook een blok van 10 woningen (Scharmer Ae nrs. 9 t/m 27, bij de ophaalbrug over de Scharmer Ae), dat de Tienborg wordt genoemd. De woningen zijn bestemd voor het vaste personeel van de fabriek. Zolang ze voor de fabriek werken, mogen ze niet verhuizen en zodra ze ontslagen worden, moeten ze ook het huis verlaten. Nadat de fabriek in 1967 sluit, trekken veel bewoners weg. Daarna zijn de woningen een aantal jaren gekraakt geweest, met name door studenten uit de stad Groningen. In 1977 worden de fabriek en het woningcomplex verkocht aan de eigenaar van het latere watersportcentrum, die de huizen in 1984 verkoopt aan Stichting Woningbouw Slochteren (tegenwoordig zijn de panden in eigendom van woningcorporatie Lefier).

Zij laat het complex renoveren, de buitenzijde wit pleisteren en verhuurt de kleine huisjes sindsdien aan een- en tweepersoonshuishoudens. Wegens aardbevingsschade zijn de panden in 2018 aardbevingsbestendig gemaakt. Overwogen is ze te slopen en herbouwen, maar de gemeente heeft het complex tot 'beeldbepalend' voor het dorp Woudbloem benoemd. Mede daarom is besloten ze te behouden en ze te versterken. De verbouwing is in december 2017 gestart en is in december 2018 opgeleverd. De bewoners zijn in de tussentijd in tijdelijke containers gehuisvest. Het project is enkele maanden uitgelopen ten opzichte van de oorspronkelijke planning. Tijdens het versterkingsproces bleek namelijk dat sommige delen niet stevig genoeg waren om de huizen aardbevingsbestendig te maken. Het projectteam constateerde onder meer dat de oude tussenmuren het nieuwe dak niet konden dragen. Vervolgens zijn opnieuw berekeningen gemaakt. Uiteindelijk heeft het gehele pand, zowel aan de binnen- als aan de buitenzijde, een stalen geraamte gekregen.

- Rond 1920 zijn door de woningbouwvereniging W van bovengenoemd complex 7 woningen gebouwd voor grote gezinnen. Omdat er altijd wel ergens een kind huilde, kwam het buurtje bekend te staan als Tranendal. Er zijn nu nog 5 woningen van over (Woudbloemlaan 6 t/m 14), die in 1994 aan de toenmalige bewoners zijn verkocht.

- In 1978 - volgens de pagina onder de link; elders hebben wij het jaartal 1972 gelezen - zijn alle watermolens van omliggende polders, onderbemalingen en een 13-tal gemalen vervangen door een nieuw gemaal bij Woudbloem, dat aanvankelijk werd aangedreven door twee 300 pk Brons-dieselmotoren en met vijzels met een doorsnede van ruim 3,5 meter. Tegenwoordig wordt het gemaal standaard aangedreven door een elektromotor en wordt bij hoogwater ook een dieselmotor ingezet. Het gemaal reguleert de waterstand in een gebied van 5700 hectare.

- De Rijpmapoldermolen, de watermolen van de Nieuwe Rijpmapolder, is in 1911 afgebroken en in het Friese dorp Readtsjerk herbouwd als Molen De Hoop. In 1996 is de molen op schaal nagebouwd in de tuin van Woudbloemlaan 16/A.

- De voormalige lagere school op Woudbloemlaan 32 (waarvoor zie verder bij Geschiedenis) is herbestemd tot woonhuis.

- Tijdens de april-/meistakingen van 1943 leggen vele arbeiders in Groningen het werk neer. Niet zonder risico, want de Duitse bezetter voert het standrecht in: op staken of het plegen van ‘sabotage’ komt de doodstraf te staan. De broers Eisso en Hermanus Kleefman uit Woudbloem gaan op 3 mei echter wel gewoon naar hun werk op de aardappelmeelfabriek in het dorp. De directeur van de fabriek stuurt de broers tot nader order naar huis, omdat er verder niemand bij de fabriek is. Thuis drinken Eisso en Hermanus samen een kop koffie. Tijdens de koffie worden ze overvallen door de Ordnungspolizei, die hen naar het Scholtenhuis brengt. Even later wordt ook de 26-jarige Egbert Thoma uit het dorp opgepakt. De Ordnungspolizei heeft hem aangewezen als een van de verzetsleiders van de aardappelmeelfabriek.

De volgende morgen krijgen de drie mannen in het Scholtenhuis de doodstraf opgelegd. Op het terrein van de aardappelmeelfabriek in Woudbloem worden ze standrechtelijk geëxecuteerd. Hun lichamen zijn nooit gevonden. Ter plekke is wel een graf voor ze opgericht ter nagedachtenis, en in 2013 zijn er zogeheten Stolpersteine geplaatst. Onder de link vind je een videoreportage met o.a. interviews met nabestaanden, en een beeldverslag van de onthulling van de Stolpersteine. - Hier vind je een toelichting op wat Stolpersteine zijn. - En hier vind je nadere informatie over Stolpersteine in Groningen.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Dorpenfeest HSW (Harkstede/Scharmer/Woudbloem) is eens in de 5 jaar 10 dagen lang feest (juni). De laatste keer was 2015 dus het volgende Dorpenfeest is in 2020. "De oorsprong van dit feest ligt al vóór de Tweede Wereldoorlog. Toen waren er de schoolfeesten, die georganiseerd werden door de onderwijzers van de scholen in samenwerking met ouders als vrijwilligers. De schooljeugd maakte al dan niet verkleed met een versierde wagen, bokkenkar, paard en wagen of benenwagen een rondtocht door het dorp. Er werden straatspelen georganiseerd en ’s avonds was er vaak een feest voor de volwassenen. Het laatste schoolfeest heeft plaatsgevonden in 1971, in de lagere school van Scharmer. In 1980 is het schoolfeest omgetoverd tot een Dorpenfeest van de genoemde dorpen, georganiseerd door de dorpsverenigingen en vrijwilligers uit de dorpen. Later is Stichting Dorpenfeest HSW opgericht, die deze traditie in ere houdt. Zij organiseert e.e.a. in samenwerking met v.v. Harkstede, zodat ook allerlei sportactiviteiten in de feestweek kunnen worden gehouden. Het sportpark van de voetbalvereniging aan de Hamweg is een prima locatie om een grote feesttent neer te zetten waar diverse activiteiten kunnen plaatsvinden.

Het doel van het evenement is het bevorderen van de saamhorigheid in de dorpen Harkstede, Scharmer en Woudbloem en het versterken van het gemeenschappelijk denken in een tijd van individualisering. Vooral in een omgeving waar nog steeds flink gebouwd wordt zal het aantal nieuwe bewoners in de dorpen groeien. Om het ‘dorpse’ gevoel in stand te kunnen houden, niet van elkaar te vervreemden en ook nieuwe bewoners op deze wijze een warm welkom te kunnen bieden blijft het van belang van tijd tot tijd evenementen te organiseren. Mensen kunnen elkaar beter leren kennen en wellicht iets voor elkaar en voor de dorpen betekenen. Stichting Dorpenfeest HSW wil hier graag aan bijdragen. Iedere 5 jaar staat een fantastisch team van vrijwilligers klaar om weer een geweldig feest te organiseren."

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van IJsvereniging De Woudbloem. Maar wellicht omdat dat niet zo heel vaak meer voorkomt, en áls het nog voorkomt maar heel kort is (zo kon er begin maart 2018 heel even worden geschaatst), organiseren ze door het jaar heen ook nog andere activiteiten, zoals klootschieten en een midwinterfeest: gezellig bij de vuurkorf en warme ketels met een hapje en een drankje. Glühwein, chocolademelk, soep en stamppot!

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Theaterboerderij Erf en Weide organiseert enkele malen per jaar een theatervoorstelling. Voor de agenda voor de komende tijd zie de link.

- Begin 2019 hebben enkele inwoners met 'twee rechterhanden' een mooi ooievaarsnest gemaakt en geplaatst op de ijsbaan. Nu maar duimen dat ooievaars er gebruik van gaan maken...

- In 2018 is er een mooi wandelpad door het dorp aangelegd. "Wat zijn we trots op het mooie schelpenpad dat tussen de beide bruggen langs de Woudbloemlaan ligt. Het wandelen in Woudbloem is hierdoor een stuk veiliger geworden. Het is niet de bedoeling dat er paarden over het wandelpad lopen, omdat dat de kwaliteit van de verharding niet ten goede komt." Aldus een citaat uit het verslag op de dorpssite, waar een wedstrijd wordt aangekondigd om een naam voor ht pad te bedenken. Op 23 juli 2018 is 't Kloaverpad, zoals het is gedoopt, feestelijk geopend.

Terug naar boven

Beeld

- Tv-programma Dam Op van RTV Noord is op bezoek geweest in Woudbloem, en heeft daar een aantal bijzondere inwoners geïnterviewd over hun bijzondere bezigheden. Je ziet er o.a. hoe een oude Brons dieselmotor van het gemaal in werking wordt gezet.

- Fotoreportages van diverse evenementen en activiteiten in Woudbloem door de jaren heen.

- Op de derde afbeelding op deze pagina is een praalwagen te zien die in juni 2015 heeft meegedaan aan de jaarlijkse optocht van de dorpen Harkstede en Woudbloem. Op deze wagen is te zien dat de draak wordt gestoken met de toenmalige burgemeester van Slochteren, die destijds geen toestemming verleende om met zware tractoren door het dorp te rijden bij een protest tegen de aardgaswinning. De burgemeester staat er als pop met varkensoren bij. "Voor joker" zou je kunnen zeggen. (bron: V. Erdin)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Woudbloem.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Woudbloem is een actieve dorpsvereniging met als doel het gezellig samenkomen van de leden en het ondernemen van activiteiten. Dorpsbelangen maakt jaarlijks een informatief en kleurrijk boekje, met een activiteitenagenda voor het komende jaar en verslagen van de activiteiten van het afgelopen jaar. - Zie hier het boekje met het Programma 2018 en het Jaarverslag 2017, waaruit blijkt dat er in dit kleine dorpje door het jaar heen best wel heel veel te doen is!

- Duurzaamheid: - In 2016 hebben de inwoners van Woudbloem zich tijdens de dorpsvisie-bijeenkomst ten doel gesteld om samen het energieverbruik terug te dringen, minder afhankelijk te worden van fossiele brandstof en de energierekening te beperken. Sindsdien is er veel gebeurd. Zo is de Energiecommissie een samenwerking met Buurkracht aangegaan. Vervolgens zijn ze huis aan huis langs geweest met een warmtecamera, waarmee warmtelekken in beeld zijn gebracht. Omdat de huizen zo verschillen, blijken de nodige maatregelen heel divers. En iedereen neemt die maatregelen in zijn/haar eigen tempo. Er is in 2017 heel wat afgetimmerd, geplakt en gestopt om de kou buiten en de warmte binnen te houden. Op het gebied van elektriciteit hebben ze de stekkeractie gehad. Daarmee kon je heel gemakkelijk zien hoeveel een apparaat nu eigenlijk verbruikt en wat dat gebruik kost. Menig oude vrieskast heeft het veld moeten ruimen voor een nieuwe energiezuinige versie.

Maar het dorp wil meer. Eind 2017 heeft de Energiecommissie een rondje door het dorp gemaakt en gevraagd hoe men verder wil. De reactie was helder en eenduidig: zouden wij als Woudbloem niet wat meer met windenergie moeten doen? Er zijn meer dorpen die inmiddels zelf stroom produceren uit windenergie, dus het is zeker mogelijk. Natuurlijk komt daar wel het een en ander bij kijken. De Energiecommissie is zich aan het verdiepen in dit thema en komt medio 2018 met een voorstel naar de inwoners, is de intentie.

Reacties

(4)

"in 1969 is de school gesloten, ... Het pand (vermoedelijk Woudbloemlaan 32?) is herbestemd tot woning."
Woudbloemlaan 32 is inderdaad de oude school.

Dank voor de tip! Ik vermoedde dit op grond van de looks op StreetView, maar kon het nergens bevestigd vinden. Ik heb het aangepast.

Op de afbeelding is een praalwagen te zien die mee heeft gedaan aan de jaarlijkse optocht van de dorpen Harkstede en Woudbloem. Op deze wagen is te zien dat er de draak wordt gestoken met de burgemeester van Slochteren. Die verleende destijds geen toestemming om met zware tractoren door het dorp te rijden bij een protest gericht tegen de aardgaswinning. De burgemeester staat er als pop met varkensoren bij. Voor joker zou je kunnen zeggen.

V. Erdin
Stille Zaterdag 2019
Groningen

Dank voor uw aanvulling! Weer een mysterie opgelost! Ik heb het hierboven verwerkt, en de pagina tevens op een aantal onderdelen nog verder uitgewerkt.

Reactie toevoegen