Dennenoord

Plaats
Buurtschap
Tynaarlo
Drenthe

dennenoord_ansichtkaart_panorama_ca._1910_kopie.jpg

Panoramafoto Dennenoord, ca. 1910, linksvoor de Stichtingskerk, linksachter Lagerhout (pav. 10), daarachter oud Eikenstein (pav. 14), achteraan de hoofdlaan de Vijverberg, rechtsboven Ruimzicht (pav. 18) en rechtsvoor de eerste woning van de directeur.

Panoramafoto Dennenoord, ca. 1910, linksvoor de Stichtingskerk, linksachter Lagerhout (pav. 10), daarachter oud Eikenstein (pav. 14), achteraan de hoofdlaan de Vijverberg, rechtsboven Ruimzicht (pav. 18) en rechtsvoor de eerste woning van de directeur.

dennenoord_hoofdgebouw_kopie.jpg

Dennenoord, het rijksmonumentale hoofdgebouw uit 1895 (© Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed/https://cultureelerfgoed.nl)

Dennenoord, het rijksmonumentale hoofdgebouw uit 1895 (© Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed/https://cultureelerfgoed.nl)

dennenoord_noorder_sanatorium_kopie_kopie.jpg

Dennenoord, het rijksmonumentale Noorder Sanatorium uit 1935. De vijver is met de schep uitgegraven. Het zand werd in een kar die op een rails stond geschept en afgevoerd door een paard voor de kiepkarren te spannen.

Dennenoord, het rijksmonumentale Noorder Sanatorium uit 1935. De vijver is met de schep uitgegraven. Het zand werd in een kar die op een rails stond geschept en afgevoerd door een paard voor de kiepkarren te spannen.

dennenoord_watertoren.jpg

Dennenoord, ansichtkaart uit 1902, met o.a. de rijksmonumentale watertoren uit 1896, die tegenwoordig is herbestemd tot zendmast

Dennenoord, ansichtkaart uit 1902, met o.a. de rijksmonumentale watertoren uit 1896, die tegenwoordig is herbestemd tot zendmast

Dennenoord

Terug naar boven

Status

- Dennenoord* is een buurtschap** in de provincie Drenthe, gemeente Tynaarlo. T/m 1997 gemeente Zuidlaren.

* Het complex is onder deze naam gesticht en heeft ca. 100 jaar onder deze naam gefunctioneerd. Inmiddels bestaat deze zorginstelling niet meer, is het overgenomen door enkele andere zorginstellingen, en is het complex deels herbestemd tot andere functies. Maar omdat het complex nog altijd een samenhangend geheel is, in de volksmond nog altijd als Dennenoord bekend staat, en het functioneel is om de vele bijzondere elementen op dit complex in samenhang te beschrijven (in plaats van ze als losse elementen te beschrijven op de pagina van Zuidlaren), hebben wij er onder deze naam een pagina voor aangemaakt.

** Dennenoord is opgezet als zelfvoorzienend 'dorp'. Maar omdat het geen regulier dorp is, maar ook geen reguliere wijk, hebben wij dit type zorgcomplexen als buurtschap gekwalificeerd, als o.i. meest passende kwalificatie. Vergelijk vergelijkbare zorgcomplexen als Huize Padua bij Boekel, Valkenheide bij Maarsbergen en Vrederust bij Halsteren.

Terug naar boven

Naam

Dennenoord is genoemd naar de ligging in een dennenbos.

Terug naar boven

Ligging

Het complex Dennenoord ligt in het ZW van het dorpsgebied van Zuidlaren, tussen Zuidlaren en Westlaren. Het Z deel van het complex ligt aan de curieuze straatnaam E. Zo heeft het hoofdgebouw als adres E6.

Terug naar boven

Geschiedenis

In 1895 opent het eerste gesticht van de Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders in Nederland zijn deuren, in een dennenbos in Zuidlaren. Vandaar de naam van het instituut; Dennenoord. Het betekent een doorbraak in de psychiatrische zorg; tot die tijd werden psychiatrische patiënten vaak opgesloten in stadsgestichten. Vanaf eind 19e eeuw besefte men dat psychiatrische patiënten niet gek zijn, maar ziek. Dus moeten ze verpleegd worden en rust hebben en dat kon het beste in een bosrijke omgeving, zo was toen de filosofie.

Dennenoord was opgezet als een zelfvoorzienende gemeenschap. Het was een klein dorp met veel groen, vee, een bakker, een slager en zelfs een eigen kerkhof. Het terrein groeit uit tot een complex met achttien paviljoens. In 1935 wordt aan de overkant van de Stationsweg een tweede gesticht gebouwd; het Noorder Sanatorium, waarvoor zie verder het hoofdstuk Bezienswaardigheden. Vanaf 1975 heeft een deel van de gebouwen andere bestemmingen gekregen. In 1995 is het instituut samengegaan met drie Groningse zorginstellingen; psychiatrisch ziekenhuis Groot Bronswijk te Wagenborgen, Riagg Groningen en RIBW Groningen. Zo is er een nieuwe holding ontstaan: Stichting GGZ Groningen.

Er is in die tijd een trend aan de gang om mensen met een 'beperking', zoals we dat tegenwoordig noemen, niet meer in grote instellingen 'weg te stoppen', maar in kleinschaliger units te integreren in woonomgevingen. "We hebben gaandeweg ingezien dat het grote psychiatrische ziekenhuis ook een aantal schadelijke effecten heeft. Onlangs hebben wij voor 24 patiënten woningen in De Oosterpoort te Groningen in gebruik genomen. Daar wonen nu mensen van wie ik me tien jaar geleden niet had kunnen voorstellen dat ze zich in de grote stad zo zouden kunnen handhaven. Ze hebben er wel 24-uursbegeleiding, maar dan nog. Ze ondergaan er meer prikkels, staan meer in de maatschappij, en dat is iets wat een grote, afgezonderde instelling nooit kan bereiken", stelt directeur J.C. Hoevenaar t.g.v. het 100-jarig bestaan in 1995, in een reportage in Reformatorisch Dagblad d.d. 15-12-1995. Tegenwoordig hebben de instellingen Lentis en Mozaiek er allerlei zorgfuncties, waarvoor zie verder het hoofdstuk Zorg.

Tweede Wereldoorlog
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben Dennenoord en het Noorder Sanatorium het zwaar. Al in 1941 wordt het Noorder Santorium bezet door de Duitsers. Alle patiënten gaan naar Dennenoord. Daar gaat alles gewoon door. Weinig mensen wisten dat daar onder de vloer van de wasserette onderduikers verstopt zaten. In maart 1945 vorderen de Duitsers de gebouwen als ziekenhuis voor hun soldaten. Alle 528 patiënten gaan met de trein naar Franeker in Friesland. Maar ze moeten eerst nog een heel eind lopen naar het station van Vries. De mensen die niet konden lopen werden met paard en wagen geholpen door boeren uit de buurt. Het was een zware, lange wandeling en iedereen was bang. Na vier maanden slapen op het stro in overvolle gebouwen in Franeker konden de patiënten weer terug.

- Wat doe je als de Duitse bezetter je verpleegafdeling confisqueert en je met patiënten en al naar elders wordt geëvacueerd? Zestien verpleegkundigen van Dennenoord schreven de misère van zich af in een gezamenlijk dagboek van zusterclub 't Uilennest, dat in 2018 in boekvorm is gepubliceerd. Het boek beschrijft hoe verpeegsters als Stiefmoeder’, ‘Welbereid’, ‘De Denker’ en ‘t Kemphaantje’ het laatste oorlogsjaar doorstonden. De verpleegsters van 't Uilennest werden verspreid over Franeker, Zuidlaren en Wagenborgen. Welbereid, een van de uilen, belandt in Wagenborgen en houdt daar een eigen dagboek bij, dat ook in het boek is opgenomen. Zie ook deze video over de dagboeken. GGZ-organisatie Lentis vindt het belangrijk om aandacht te besteden aan deze dramatische episode. In 2009 weet de Erfgoedcommissie van Lentis veel van deze vergeten geschiedenis te achterhalen. Rense Schuurmans, historicus en medewerker van Lentis, heeft het boek samengesteld.

Voor nadere informatie over de geschiedenis van dit instituut, kun je terecht bij de volgende literatuur, een artikel en een museum:

- N.a.v. het 120-jarig bestaan van het complex in 2015 is het boek 'Dennenoord Getekend voor Zorg - De psychiatrie vormt een bijzonder landgoed in het Drentse Zuidlaren 1895-2015' gepubliceerd. Het is samengesteld door Monique Huizer (foto's) en Rense Schuurmans (tekst). - Lees hier een beschrijving van het boek. - Hier nog een beschrijving van het boek en tekst-interview met de samenstellers. - Beluister hier een audio-interview over het boek.

- Nadere informatie over de geschiedenis van Dennenoord, als onderdeel van de Canon van Tynaarlo.

- Archief Dennenoord in het Drents Archief.

- "Lentis is een instelling met een rijk verleden. In onze organisatie bestaat een afdeling Erfgoed. Lentis Erfgoed is een levende afdeling die probeert op allerlei manieren het verleden van Lentis en Dennenoord in ere te houden. Dat doet de afdeling door het bevorderen van het waardebesef van het erfgoed, het behouden en behoeden van oude rekwisieten en anderen te interesseren voor de geschiedenis van Lentis. Hoe doen wij dit? Door het publiceren van allerlei interessante en relevante gegevens over de geschiedenis van Lentis, over de gebouwen en haar (oud) werknemers, cultuur en gebruiken. Door wisselende tentoonstellingen met thema te organiseren. Interviews te houden en vast te leggen op video met (oud) werknemers. En vooral dankzij degenen die fotomateriaal, verhalen en/of rekwisieten met ons willen delen. Voor wie doen wij dit? Voor alle belangstellenden. Waar doen we dit? Het museum van Lentis Erfgoed is gevestigd in de voormalige timmerwerkplaats, achteraan op het terrein van Dennenoord. Voor het maken van een afspraak kun je een e-mail sturen aan erfgoed@lentis.nl of telefonisch contact opnemen met Goff Miedema (06-11374360) of met Rense Schuurmans (06-20419308)."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Dennenoord.

- GGZ-instelling Lentis gaat vanaf 2019 aan de slag met een grootschalig herbestemmingsplan voor landgoed Dennenoord in Zuidlaren. Diverse panden staan namelijk inmiddels leeg, omdat het een trend en doel is dat steeds meer patiënten in de vertrouwde thuisomgeving worden behandeld, en het aantal mensen dat hun hele leven behandeld moet worden en er dus permanent moet verblijven neemt ook af. Waar ooit 1.250 patiënten het terrein bewoonden, zijn dat er nu nog maar 500. En dat aantal blijft afnemen. Op het landgoed staan 35 panden, waarvan er 5 een monumentale status hebben.

Het doel is wel nadrukkelijk om het landgoed als cultuurhistorisch park met al zijn monumentale panden te behouden. Voor leegstaande panden wordt een financieel verantwoorde herbestemming gezocht die gezien de identiteit van het complex liefst wel in de zorg-sfeer zit. Een niet-monumentaal pand zou eventueel gesloopt kunnen worden en vervangen door woningen. Het open karakter dat het parkachtige landgoed Dennenoord in de loop der jaren heeft gekregen, moet in elk geval gehandhaafd blijven. Het is de intentie dat medio 2019 een plan van aanpak voor de beoogde herbestemmingen gereedkomt, waarbij betrokken instanties en omwonenden nadrukkelijk worden uitgenodigd om mee te denken over mogelijke herbestemmingen/herinrichting.

Lentis streeft daarbij ook naar vermaatschappelijking, door wonen en/of werken door de ‘gezonde’ buitenwereld op het terrein mogelijk te maken. Meerdere partijen hebben inmiddels gekeken naar herbestemmingsmogelijkheden. Geopperde herbestemmingen zijn appartementen voor ouderen, huisvesting jongeren, asielzoekers, bedrijfsverzamelgebouwen en start-ups. Een nadere uitwerking van deze opties is nog niet concreet gemaakt. Een multidisciplinaire aanpak van het vraagstuk kan daarin voorzien. Als casus is door Hanzehogeschool Groningen in 2018 een mogelijke herbestemming van paviljoen Vredestein uitgewerkt. "Hoe concretiseren we eerdere en nieuwe ideeën in een geslaagde herbestemming van het paviljoen?"

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Dennenoord is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht. De procedure voor aanwijzing is gestart in februari 2004. In februari 2007 is de aanwijzing definitief geworden. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 90,8 hectare (zie hier de kaart van het beschermde gebied). - Lees hier de motivatie van het besluit, in tekst en beeld. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

- In haar huidige vorm dateert de kruiskerk op Dennenoord met aangebouwd zalencentrum uit omstreeks 1929. Het huidige kerkgebouw vindt zijn oorsprong in de Stichtingskerk, die in 1897 in gebruik is genomen voor patiënten en personeel van gereformeerde gezindte. In 1929 is de kerk grotendeels gewijzigd en uitgebouwd met dwarsarmen, waardoor tot 600 zitplaatsen werden verkregen. In het metselwerk van de buitengevels is te zien dat, hoewel ingrijpend veranderd, het hoofdvolume van het oude kerkgebouw goeddeels is hergebruikt. Ook is in 1929 aan de oostzijde een zalencentrum aangebouwd. Later is een zelfstandige ‘Gereformeerde Kerk van Zuidlaren’ aan de Stationsweg geïnstitueerd. De huidige Ontmoetingskerk is gebouwd in een neoromaanse bouwstijl. Het is een provinciaal monument. - Hier vind je vele oude foto's van de kerk, met toelichtingen erbij. - Uitvoerige beschrijving van het orgel in de Ontmoetingskerk, in tekst en beeld.

- De (PKN, voorheen Gereformeerde kerk) Laarkerk (Stationsweg 159) dateert uit 1936. - Geschiedenis Gereformeerde kerk Zuidlaren. - Geschiedenis evangelisatiewerk Gereformeerde kerk Zuidlaren. - De kerk valt onder de Protestantse Gemeente Anloo - Zuidlaren.

- De gesloten psychiatrische inrichting dateert van 1895. Het rijksmonumentale hoofdgebouw (adres: E6), in neorenaissancistische stijl, fungeert thans als hoofdkantoor van zorginstelling Lentis. De opzet van het hoofdvolume is frans-classicistisch. Een hoofdpaviljoen, een corps de logis, is door zijvleugels verbonden met hoekpaviljoens. Aan de achterzijde zijn dwarspaviljoens tegen het hoofdvolume geplaatst. Deze paviljoenachtige opzet is tot op vrij recente datum richtinggevend geworden voor verdere uitbreidingen van de inrichting. Het pand is in 1993 gerestaureerd, het interieur is gewijzigd. Van het exterieur zijn de meeste ramen gewijzigd, soms met behoud van de originele kozijnen. Samen met de naast gelegen watertoren, directeurswoning en kerk, vormt het hoofdgebouw de kern van het voor bescherming in aanmerking komende gezicht Dennenoord.

- Het rijksmonumentale Noordersanatorium (Stationsweg 161) is een in 1935 naar ontwerp van de Groningse architect Egbert Reitsma (1892-1976) gereedgekomen zelfstandige, meer 'open' uitbreiding van instituut Dennenoord, in de stijl van de Amsterdamse School. Terzijde ligt de woning van de geneesheer-directeur, eveneens naar ontwerp van architect Egbert Reitsma en voltooid in 1935. Beide gebouwen zijn opgetrokken in een cubistisch-expressionistische vormentaal. Het wordt ook wel het 'Het Blauwe Paviljoen' genoemd, vanwege de ultramarijn-blauwe elementen die onder meer in muren en kozijnen zijn gebruikt. Zo gaat het tot appartementencomplex verbouwde gebouw vanaf 2021 overigens ook officieel heten. Zie daarvoor drie alinea's hierna.

De bouwgrond is in 1933-1934 eerst bouwrijp gemaakt door de bewoners van Dennenoord aan de overkant van de weg. Die kapten de bomen en groeven de vijver uit. Dat leidde destijds tot een stevige discussie tussen de architect en de psychiaters. Die laatsten vonden een vijver voor een psychiatrische inrichting maar niets. Uiteindelijk kwam het tot een compromis: wel een vijver maar slechts 60 centimeter diep. Het leverde Zuidlaren uiteindelijk een prachtige ijsbaan op, want die vijver bevriest als eerste.

Het gebrandschilderde glas-in-loodraam in het trappenhuis is een ontwerp uit 1935 van de Groninger kunstenaar Jan Wykmans. De parkachtige tuinaanleg is omstreeks 1935 gerealiseerd naar een ontwerp van de Glimmense tuinarchitect Jan Vroom (1893-1985). In de jaren tachtig waren er nog plannen om het pand te slopen en er een hotel neer te zetten, maar dat is gelukkig niet doorgegaan. In 1988 komt het Noordersanatorium in handen van Pharma Bio-Research, later van naam gewijzigd in PRA Health Scienes. Zij hebben het complex medio 2016 verlaten. Ze zijn verhuisd naar een pand bij het Martiniziekenhuis in Groningen. Zie verder de pagina's met uitvoerige geschiedenis en veel oude en recente foto's e.d. van het Noorder Sanatorium, op de site van Lentis.

In 2017 is het complex verkocht aan Vastgoed Groningen. Het Noordersanatorium op Dennenoord wordt in 2021 verbouwd en herbestemd tot een complex met 27 luxe appartementen. "Het is een langdurig proces van overleg en ontwerpen geweest. We gaan de appartementen in het gebouw plaatsen op een zodanige manier dat het originele gebouw vrijwel helemaal in stand blijft. Sommige nieuwe bewoners krijgen dan een voormalige separeercel als bijkeuken. Inclusief de zware deur die daar nog in zit", aldus projectontwikkelaar Van Bree in december 2020. 'Zuudloarn' was lange tijd voor de (Stad-)Groningers synoniem voor het 'gekkenhuis'. "Kijk maar uit dat ze je er niet vasthouden!", was steevast het antwoord als je aankondigde dat je even naar Zuidlaren ging.

De nieuwe appartementeneigenaren gaan dus wonen in een voormalig 'gekkenhuis', en je zou zeggen: wie wil daar nu wonen? Maar projectontwikkelaar Thijs van Bree draait het om: "Je moet wel gek zijn als je hier níet wilt wonen", zegt hij. "Dit is een uniek gebouw en unieke plek om te wonen. Het is een Rijksmonument en het ligt in een park van zes hectare. Zuidlaren noemt zich met recht het groenste dorp van Europa. Wandelen, fietsen en watersport: Zuidlaren is van alle markten thuis. Trek een lijn tussen Groningen en Assen en exact in het midden ligt Zuidlaren. Via de N34 of de A28 ben je in nog geen tien minuten in een van beide steden. De ontsluiting van deze locatie op Dennenoord is daarmee uitstekend te noemen. Een drankje op een van de vele terrassen. een wandeling over de Zuidlaarder markt of een mooie fietstocht door de nabijgelegen natuur: Zuidlaren heeft verrassend veel in huis. Het gezellige centrum van het pittoreske dorp vind je op slechts enkele minuten van je voordeur. Ook voor je dagelijkse boodschappen kun je in je eigen dorp uitgebreid terecht. Datzelfde geldt voor de invulling van je vrije tijd. Zuidlaren beschikt over een zwembad en een rijk verenigingsleven." Wie een optrekje in Het Blauwe Paviljoen, zoals het verbouwde Noordersanatorium is gedoopt, wil bemachtigen, moet wel fors in de buidel tasten; de appartementen kosten tussen de 400.000 en 700.000 euro.

- Villa Zuidlaren (E3) is omstreeks 1910 in overgangsarchitectuur gebouwd. Het pand is oorspronkelijk gebouwd als directiewoning van psychiatrische inrichting Dennenoord. Het gebouw is niet meer als woonhuis in gebruik, maar heeft nog altijd een functie binnen de GGZ-instelling. Het pand is markant op het terrein gelegen, recht tegenover de huidige ingang. De tuin heeft geen erfafscheiding maar maakt deel uit van de parkachtige inrichting van het terrein. Het pand is een provinciaal monument.

- De rijksmonumentale watertoren is gebouwd in 1896 en heeft een hoogte van 32 meter. De ronde bakstenen watertoren, met een licht uitkragend reservoir, diende om psychiatrische inrichting Dennenoord van water te voorzien. Het ontwerp is uitgevoerd in neoromaanse stijl, waarmee de toren een chateau d'eau is geworden. De buitengevel van de toren is versierd met een fraaie spiraalvormige gele bakstenen band en heeft kleine rondboogvensters (de, inmiddels gesloopte, watertoren van psychiatrische instelling Vrederust in Halsteren leek op deze toren en bevatte ook dergelijke spiralen). De toren is van karakteristiek belang in de ontwikkeling van de nutsvoorzieningen. Dat de toren in een cluster staat met het hoofdgebouw, de directeurswoning en de kerk, onderstreept tevens de grootschaligheid en het belang van de psychiatrische inrichting. De oorspronkelijke functie van de toren is overgenomen door het naastliggende pompgebouw. De toren dreigde in de jaren negentig te worden gesloopt omdat hij geen functie meer had. Gelukkig kon de watertoren worden behouden. Hij is nu 'zinvol herbestemd' als zendmast; er zijn diverse gsm-antennes op geplaatst.

- Monument 'De Helletocht' is op 27 maart 2013 onthuld door drie oud-verpleegsters die bij de onder Geschiedenis beschreven evacuatie van Dennenoord hebben geholpen met transport en opvang van de patiënten.

- Een zekere Erik (zijn achternaam staat er niet bij) uit Zuidlaren heeft op zijn zolder vele markante panden in dat dorp in Lego op zijn zolder nagebouwd. Daaronder ook een aantal panden in Dennenoord.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Vermoedelijk doet Dennenoord jaarlijks mee aan Open Monumentendag (2e zaterdag van september). In ieder geval in 2018 was dat het geval.

- Op een vrijdag half december is er jaarlijks een Kerstmarkt in De Kimme.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Het terrein van complex Dennenoord is vrij toegan­kelijk. Naast o.a. de hierboven beschreven monumentale objecten valt er voor wie van bos houdt in elk jaargetijde veel te genie­ten. Blijkens dit overzicht zijn er o.a. veel bijzondere vogels te vinden.

- "Met wanderoute 'Te gek om los te lopen Zuidlaren' (12 km) kun je twee gestichten in één wandeling bekijken en ook nog eens genieten van een tochtje tussen de prachtige hooilanden van de Drentse Aa. Beide sanatoria danken hun bestaan aan de 'Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders', die eerder Veldwijk in Ermelo in het leven riep. Dennenoord is de oudste van de twee en was vooral bedoeld voor geesteszieken. Het dichtbij gelegen Noordersanatorium werd gebouwd voor zenuwlijders. Het is een van de meest bijzondere gebouwen die de Nederlandse psychiatrie heeft voortgebracht. Bij de opening in 1935 werd in het Groninger Dagblad gesproken van een 'hippermodern bouwwerk'."

- Wandelroute '15 km op Noord van Lentis' laat je zo’n 4 uur lang over deels verhard/deels onverhard parcours genieten van het bijzondere Noord-Drentse landschap, in de driehoek Zuidlaren-Noordlaren-Tynaarlo. Onderweg maak je kennis met o.a. het fraaie benedenstroomse Drentsche Aa landschap, het tot 1982 enige hunebed in Groningen, een tweelinghunebed in Midlaren en de eind 19e-eeuwse ‘tuin’ van Dennenoord in Zuidlaren.

- Theater Mozaiek (Ludinge 13) is een klein, intiem theater in het gelijknamige woon(zorg)complex in Zuidlaren (waarvoor zie het kopje Links). De prachtige zaal telt 115 stoelen. Het theater heeft een warm en sfeervol karakter. De artiesten voelen zich dan ook nauw verbonden met de gasten, wat veel interactie en gezelligheid brengt. Samen met Theater De Nieuwe Kolk in Assen stellen ze jaarlijks hun programma samen. Daarnaast hebben ze ook regelmatig gastoptredens.

- De Kimme heeft een sfeervolle theaterzaal, gelegen in een mooie omgeving. Je kunt bij hen terecht voor concerten, musicals, dansvoorstellingen, presentaties, bedrijfsfeesten, congressen (eventueel met workshops) en andere evenementen. Ook voor trouwen in de naastgelegen Ontmoetingskerk kun je bij Theater de Kimme terecht.

- Veel mensen uit Zuidlaren en omgeving weten dit mooie zorglandgoed te vinden. Ze wandelen over de mooie ruime paden op het parkachtige terrein. Of ze gaan met hun kinderen of kleinkinderen naar het hertenkamp. Sinds oktober 2018 is er nog een goede reden bij gekomen: het sportieve Rondje Dennenoord: een Beweegroute en een 4Mijl-parcours op het terrein en in de directe omgeving. “Hiermee willen we mensen in beweging krijgen en ze bewust maken van het feit dat bewegen gezond en vooral ook leuk is. Ook inwoners van Zuidlaren en anderen zijn van harte welkom op ons parcours”, zegt Jolanda Langeland. Ze werkt bij Lentis, is lid van de projectgroep en reed tot voor kort op topniveau schaatsmarathons.

Het 4Mijl-parcours kan zowel op de fiets, wandelend als hardlopend worden afgelegd. De route loopt langs Zuidlaren, zodat mensen daar ook gemakkelijk kunnen opstappen en gaat vervolgens via een lang schelpenpad weer terug naar Lentis. De start en finish is voor verpleeghuis De Enk. Het Beweegparcours bestaat uit allerlei toestellen waar je beweegoefeningen kunt doen. Het is laagdrempelig en daardoor voor alle doelgroepen te gebruiken, ook voor mindervalide mensen. Bij dit mooie initiatief van Lentis zijn ook de gemeente Tynaarlo, de plaatselijke loopverenigingen, Golazo Noord Nederland en zorgverzekeraar Menzis als partners betrokken. "Menzis ondersteunt graag initiatieven die de leefkracht, vitaliteit en gezondheid van mensen versterken. Rondje Dennenoord past mooi in die filosofie, zeker omdat het laagdrempelig is en ook mensen die minder goed ter been zijn de kans geeft te bewegen. Een gezonde leefstijl voorkomt klachten en verhoogt de kwaliteit van leven. Het drukt ook de zorgkosten, waardoor we de zorgpremie betaalbaar kunnen houden."

Terug naar boven

Beeld

- Oude landkaarten, ansichtkaarten en foto's van Dennenoord, met beschrijvingen, door Lentis Erfgoed.

- Mooie drone-film met 'diaserie' van de panden op het complex.

Terug naar boven

Links

- Zorg: - Mozaiek (Ludinge 13) van zorginstelling Zorggroep Drenthe is een modern woonzorgcentrum gelegen aan de rand van Zuidlaren in een landelijke omgeving. Er is een galerie, een theater (waarvoor zie het hoofdstuk Natuur etc.) en een sfeervol restaurant. Het wooncomplex biedt 79 een- en driekamer appartementen. De eenkamerappartementen zijn bestemd voor verpleeghuiszorg. Het restaurant, de kapper, de fysio, schoonheidsspecialiste en de activiteiten vallen onder het concept ‘Bij de Buren’, een concept dat Zorggroep Drenthe enkele jaren geleden heeft ontwikkeld om de buurtfunctie rondom de locaties te versterken. Ze zien dat meer mensen langer thuis blijven wonen en dat er behoefte is aan gezelschap en faciliteiten dichtbij huis. De galerie van Mozaiek biedt wisselende tentoonstellingen van gerenommeerde kunstenaars.

- Kliniek Zuidlaren van zorginstelling Lentis is een intensieve behandelafdeling voor als je last hebt van ernstige psychiatrische aandoeningen. Samen met hun klinieken in Groningen en Winschoten vormen ze een keten binnen Lentis. Het verschil met de andere klinieken is dat Kliniek Zuidlaren wat intensiever en langer kan behandelen. Je kunt maximaal negen maanden bij deze kliniek worden opgenomen. Verder heeft Lentis nog een reeks zorginstellingen van verschillende aard op het complex van voorheen Dennenoord.

Als je een autismespectrumstoornis (ASS) hebt en zelfstandig wonen niet lukt, dan kun je terecht bij de afdeling Wonen en Werken voor volwassenen met een autismespectrumstoornis (WWA) van Jonx, onderdeel van Lentis. Hier krijg je gespecialiseerde woonbegeleiding die past bij jouw situatie. Daarnaast zijn er voldoende mogelijkheden voor een zinvolle dagbesteding. In de WWA zijn wonen, behandeling en dagbesteding volledig op elkaar afgestemd.

"In Verpleeghuis De Enk van Dignis, onderdeel van Lentis, wonen: oudere mensen met een vorm van dementie; mensen met de ziekte van Korsakov; mensen met een andere vorm van Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH); mensen met een psychiatrische ziekte. Bewoners hebben intensieve verzorging, verpleging en behandeling nodig en kunnen niet meer zelfstandig wonen. Er is veel aandacht voor de belevingswereld en eigen leefstijl van de bewoners. De zorg stemmen we af op de persoonlijke wensen en behoeften."

In augustus 2018 is de beleeftuin van Verpleeghuis De Enk feestelijk geopend. De bewoners kunnen hiermee nu op allerlei manieren het buiten zijn beleven. Ze horen de schapen blaten, het kippenpaleis is verlicht als ze erlangs lopen en het paard staat in volle glorie te pronken in de wei. Dit is allemaal mogelijk dankzij de bewegingstechnologie die op veel plekken in de tuin is toegepast. Ook de natuur is er volop aanwezig. In ieder jaargetijde bloeien er struiken en planten. Bewoners kunnen helpen in de moestuin en op een beschut plekje bij een van de fleurige windschermen van het uitzicht genieten.

- Bij Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) Zuidlaren in Dennenoord verblijven patiënten met complexe psychiatrische stoornissen, die met justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen. De FPA bestaat uit twee locaties: Cederborg en Eikenstein, met gesloten, besloten en open units. De tijd dat patiënten op een gesloten unit verblijven varieert. Dit is afhankelijk van de strafrechtelijke titel en de psychiatrische problematiek.

- Genealogie: - Overzicht van op Dennenoord overledenen. - Overzicht van begravenen op de Natuurbegraafplaats alhier, met foto's van de grafzerken.

Reacties

(2)

Mijn overgrootvader Th. Meinema is op Dennenoord geneesheer-directeur geweest, waar mijn grootvader nog heeft ondergedoken gezeten in de oorlogsjaren. Indien mogelijk zou ik wat meer informatie over deze periode krijgen. Mijn oma, mevr M. Meinema, heeft daar ook lang gewoond.
Bij voorbaat dank,
Roos Brancovich-Meinema.

In de vele artikelen onder de vele links in het hoofdstuk Geschiedenis vindt u veel informatie over de geschiedenis van dit instituut, ook m.b.t. de oorlogstijd. Ik heb nog even verder het internet afgezocht en nu alles vermeld wat er op het internet over te vinden is. U vindt onder Geschiedenis ook een link naar een (via de link online te bestellen) in 2015 verschenen boek over de geschiedenis van 120 jaar Dennenoord. Dat lijkt me een gedegen naslagwerk waar ook veel over de door u gezochte perioden in zal staan. Als u nog specifieke vragen heeft, zou u die kunnen stellen aan Historische Vereniging Gemeente Zuidlaren: http://www.hvgz.nl Ik heb ook een pagina gevonden over Villa Zuidlaren, wat het woonhuis van de geneesheer-directeur was, dus dat moet dan de woning van uw overgrootvader zijn geweest. Die heb ik onder Bezienswaardigheden beschreven en gelinkt.

Reactie toevoegen