Batadorp

Wijk
Wijkdorp
Best
Zuidoost-Brabant Kempen
Noord-Brabant

batadorp_logo_dorpssite.gif

Het vroegere fabrieksdorp Batadorp wordt zodanig van cultuurhistorisch belang geacht, dat het in 2016 tot 'beschermd dorpsgezicht' is benoemd. Maar bordjes om ter plekke te kunnen zien dat je in deze cultuurhistorische parel aankomt, kunnen er niet af...

Het vroegere fabrieksdorp Batadorp wordt zodanig van cultuurhistorisch belang geacht, dat het in 2016 tot 'beschermd dorpsgezicht' is benoemd. Maar bordjes om ter plekke te kunnen zien dat je in deze cultuurhistorische parel aankomt, kunnen er niet af...

batadorp_batalaan_aan_de_beatrixbrug_kant_met_plaatsnaambord.jpg

Bij de overdracht van Batadorp aan de gemeente, in 1978, heeft zij de plaatsnaamborden verwijderd. Waarom is ons een raadsel: het dorp bestaat nog en bij een plaats(naam) horen plaatsnaamborden, dus wat ons betreft mogen die wel weer terugkomen (hint).

Bij de overdracht van Batadorp aan de gemeente, in 1978, heeft zij de plaatsnaamborden verwijderd. Waarom is ons een raadsel: het dorp bestaat nog en bij een plaats(naam) horen plaatsnaamborden, dus wat ons betreft mogen die wel weer terugkomen (hint).

batadorp_kort_na_de_bouw_kopie.jpg

Batadorp, kort na de bouw, met de fabriek op de achtergrond

Batadorp, kort na de bouw, met de fabriek op de achtergrond

batadorp_dorpsgezicht.jpg

De huizen in het oorspronkelijke Batadorp hebben platte daken omdat zolders volgens dhr. Bata toch alleen maar rommel zouden aantrekken. Tja, wees eens eerlijk: wie heeft er níét een zolder vol 'rommel' thuis, die men "zonde vindt om weg te gooien"... :-)

De huizen in het oorspronkelijke Batadorp hebben platte daken omdat zolders volgens dhr. Bata toch alleen maar rommel zouden aantrekken. Tja, wees eens eerlijk: wie heeft er níét een zolder vol 'rommel' thuis, die men "zonde vindt om weg te gooien"... :-)

batadorp_batabrug_met_batafabriek.jpg

Batadorp was aanvankelijk een zeer geïsoleerd gelegen fabrieksdorp, maar dat was de bedoeling ook van dhr. Bata: een zelfvoorzienend dorp was goed voor de werknemers én goed voor de fabriek. Pas in 1947 komt de Batabrug gereed als verbinding met Best.

Batadorp was aanvankelijk een zeer geïsoleerd gelegen fabrieksdorp, maar dat was de bedoeling ook van dhr. Bata: een zelfvoorzienend dorp was goed voor de werknemers én goed voor de fabriek. Pas in 1947 komt de Batabrug gereed als verbinding met Best.

batadorp_ca._1950.jpg

Batadorp, anno ca. 1950, met rechtsonder het fabriekscomplex van Bata, linksboven het fabrieksdorp Batadorp, en rechtsboven de eerste bebouwing van de dan nieuwe wijk Wilhelminadorp, tussen Batadorp in het Z en de kern Naastenbest in het N.

Batadorp, anno ca. 1950, met rechtsonder het fabriekscomplex van Bata, linksboven het fabrieksdorp Batadorp, en rechtsboven de eerste bebouwing van de dan nieuwe wijk Wilhelminadorp, tussen Batadorp in het Z en de kern Naastenbest in het N.

batadorp_bata_fabrieken_willhelminadorp_foutje_van_de_ansichtkaartdrukker.jpg

Ansichtkaartuitgevers vergisten zich soms wel eens in een plaatsnaam. Zo staat hier dat de Bata-fabrieken in Wilhelminadorp staan, maar die staan natuurlijk in... Batadorp. Wilhelminadorp ligt aan de andere kant van het Willhelminakanaal...

Ansichtkaartuitgevers vergisten zich soms wel eens in een plaatsnaam. Zo staat hier dat de Bata-fabrieken in Wilhelminadorp staan, maar die staan natuurlijk in... Batadorp. Wilhelminadorp ligt aan de andere kant van het Willhelminakanaal...

batadorp_beatrixbrug.jpg

Door de Beatrixbrug over het Beatrixkanaal is Batadorp verbonden met het bedrijventerrein W van dat kanaal

Door de Beatrixbrug over het Beatrixkanaal is Batadorp verbonden met het bedrijventerrein W van dat kanaal

batadorp_spoorbrug.jpg

Batadorp, de oude spoorbrug over het Wilhelminakanaal, later vervangen door een moderne betonnen variant

Batadorp, de oude spoorbrug over het Wilhelminakanaal, later vervangen door een moderne betonnen variant

Batadorp

Terug naar boven

Status

- Batadorp is een voormalig dorp, tegenwoordig wijk en 'wijkdorp'* in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Best.

* Het dorp Batadorp heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek en is daarom tegenwoordig formeel een wijk van het dorp Best. Het dorpsgevoel leeft er nog wel, en de wijk heeft ook nog wel een dorps karakter, is ter plekke ook nog wel als 'vanouds dorp' herkenbaar. Dus voor beide valt iets te zeggen... Het zit er eigenlijk tussenin; het is geen echt dorp meer maar het is ook niet 'zomaar' een wijk, in die zin dat de kern niet als zodanig gebouwd is. Voor deze tussen wal en schip-categorie hebben wij tevens de - informele - kwalificatie 'wijkdorp' bedacht. In de meeste gevallen waar dorpen door een naastgelegen grotere kern zijn opgeslokt, betreft dat een stad, daarom hebben wij daarvoor de categorie 'dorp in de stad' in het leven geroepen. Maar als de 'grote broer' die het dorp heeft opgeslokt zelf ook een dorp is, past het daar dus net niet in. Vandaar de extra categorie 'wijkdorp'. Voor nadere toelichting zie onderaan de pagina onder de link.

- De naam is landelijk bekend van het 'knooppunt Batadorp' (A58/A2) Z van de wijk.

- Batadorp wordt ter plekke nergens (meer) met bordjes aangegeven. Geen richtingbordjes, geen plaatsnaam- of wijkbordjes. Beetje curieus, überhaupt dat een kern ter plekke niet aan bebording herkenbaar is, en zéker voor zo'n beroemd cultuurhistorisch pareltje en sinds 2016 zelfs beschermd dorpsgezicht... Als je vanuit Best de kern over de Batabrug binnenkomt, zie je aan de linkerkant alleen het complex van Bata, waaraan je kennelijk dan maar moet 'ruiken' dat je in de gelijknamige wijk/dorp bent aanbeland.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Batadorp is genoemd naar de Batafabriek alhier.

Terug naar boven

Ligging

Batadorp ligt Z van de kern Best. Het wordt van de rest van Best gescheiden door het Wilhelminakanaal. De kern ligt in een vrijwel vierkant, geheel ingesloten door infrastructuur. Het grenst namelijk in het N aan het Wilhelminakanaal, in het W aan het Beatrixkanaal, in het Z aan de A58 ter hoogte van de splitsing met de A2 (knooppunt Batadorp) en in het O aan de spoorlijn. Vanuit deze kern gezien aan de overkant van het kanaal ligt de sinds 1945 gefaseerd gebouwde wijk Wilhelminadorp, waar ook veel arbeiders van de schoenfabriek kwamen te wonen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Batadorp omvat ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Wat vooraf ging
In 1931 besluit de Tsjechische firma Bata in Nederland een fabriek te beginnen. Dit om de kort daarvoor ingestelde importheffingen te ontlopen. Na mislukte onderhandelingen met de gemeente Eindhoven valt het oog van de firma op de grond Z van Best, op de Bestse Heide. De belangrijkste overwegingen voor die voorkeur zijn: de lage grondprijs; de aanwezigheid van goedkope en volgzame arbeidskrachten in de omgeving; de nabijheid van vliegveld Welschap (voor het Tsjechische kader), en de directe aansluitingen op de spoorlijn Den Bosch-Eindhoven (1866-1867), het Wilhelminakanaal (1910-1923) en het Beatrixkanaal (1930-1940).

De geïsoleerde ligging ten opzichte van Best was bovendien ideaal om een zelfstandige kern te creëren. De straten en nutsvoorzieningen waren eigendom van Bata, die in Batadorp zelfs een eigen bewakingsdienst instelde. De afzondering met hekken en slagbomen bij de ingang zou de saamhorigheid, toewijding en loyaliteit van de werknemers vergroten en pottekijkers op afstand houden, zo was de gedachte. In deze crisistijd was de komst van een ambitieuze firma een welkom geschenk om de lokale werkloosheid te bestrijden. In augustus 1933 besluit de gemeenteraad daarom tot verkoop van in totaal 165 hectare heidegrond inclusief de weidegrond Het Breeven, voor slechts 62.500 gulden. De gemeente was allang blij dat de voor haar waardeloze heidegrond een bestemming kreeg waardoor veel mensen aan het werk konden. Het deel ten oosten van het spoor nam Bata in gebruik als vloeivelden (nu golfbaan). In het deel ten westen van het spoor realiseerde Bata het autonome Batadorp.

'Nette buurt' en 'verantwoordelijk kapitalisme'
Thomas Bata is de grondlegger van Batadorp, dat in 1934 naast de Bata schoenenfabriek uit de grond werd gestampt zodat de arbeiders dichtbij het werk konden wonen in een 'nette buurt'. En dat roept vooral een gevoel van nostalgie op. Stel je voor: een ondernemer die een compleet dorp uit de grond stampt. Die dat deels uit idealisme doet (die arbeiders moeten goed wonen), deels uit kapitalistische overwegingen (een vastgoedbelegging!) en deels uit een soort paternalisme (de werknemers kon je zo makkelijk controleren). Bata won met zijn manier van ondernemen een Lifetime Achievement Award voor 'verantwoordelijk kapitalisme'.

Voor die tijd waren de 130 huizen relatief luxe en modern: "De inwoners van Best sloegen achterover toen ze de huizen voor de werknemers van Bata zagen. Die waren voorzien van een chique badkamer en van gas. In die tijd hadden bijna alle mensen hier nog een diepe put achter hun woning, waaruit ze het water schepten. Ze stookten de boel met een houtkachel warm, van een douche of bad hadden ze nog nooit gehoord. Eens in de week wasten ze zich in een teil en het kakhuis stond in de tuin", aldus S. van Kollenburg, die ruim 46 jaar bij Bata heeft gewerkt, in een interview in NRC in 1996. De huizen in het oorspronkelijke Batadorp hebben platte daken omdat zolders volgens dhr. Bata toch alleen maar rommel zouden aantrekken. Bij latere uitbreidingen zijn er wel huizen met puntdaken en zolders gebouwd.

Bata was zijn tijd ver vooruit, aldus Van Kollenburg: "Een eigen huis voor een deel van de arbeiders, tegen een lage huur, dat had je toch bij geen enkele onderneming? Welke firma had vóór de oorlog al een degelijke CAO en een vijfdaagse werkweek? Elders moest je ook op zaterdag opdraven. Alles was er in kannen en kruiken. De hele dag was er een verpleegster, zelfs een complete medische dienst. De dokter liep geregeld zijn ronde.”

Als een werknemer niet fris rook, werd hij prompt apart genomen. "De leiding tilde zwaar aan hygiëne. Ze lette er op dat de tanden wit waren - een regelmatig bezoek aan de tandarts was verplicht. De nagels moesten geknipt zijn, de haren keurig gekamd. Dat was wel even wennen voor dat eenvoudige boerenvolk uit Best. Maar de meesten accepteerden het, want er stond zo veel moois tegenover. En je kon er goed verdienen. Iedere afdeling was verantwoordelijk voor zijn eigen productie. Haalde je die royaal, boekte je winst, dan leverde dat extra geld op. Dat noemden ze je conto. Het kon flink oplopen."

De ongeveer 500 bewoners van wat in de volksmond de Batakolonie heette, bemoeiden zich nauwelijks met Best. Ze hadden er niets te zoeken: naast een eigen riolering, een eigen bouwbedrijf en een eigen electriciteitscentrale, beschikte de kleine gemeenschap over een levensmiddelenzaak, een kapper, een restaurant, een school, een dokter en een internaat, waar in de hoogtijdagen 1000 jongens huisden. “Het was één grote familie”, zegt een oude Tsjechische bewoonster. “De bazen, de arbeiders, de studenten, iedereen ging gezellig met elkaar om.” Bata had ook aan de ontspanning gedacht: er was een bioscoop, een toneelgezelschap, een harmonie, een hockeyclub en de voetbalvereniging SCB, concurrent van de plaatselijke club Best Vooruit. Batadorp had zelfs een stationnetje, vlakbij de beruchte spoorbrug: als de werknemers zich verslapen hadden, namen sommigen die 'kortste weg' vanuit Best naar de Bata per fiets of rennend over de brug - menige waaghals werd er door een trein gegrepen en verloor het leven.

Kort voor de oorlog wil de fabriek Batadorp uitbreiden tot een complete stad, met 18 fabrieken. Maar Gedeputeerde Staten geven daar geen permissie voor, dus dat plan gaat niet door.

Religie en onderwijs
Het bedrijf heeft ook plannen voor een eigen kerk in het dorp, maar dat is er nooit van gekomen. Een deel van de kantine fungeert aanvankelijk als kapel. De pastoor, die van Best wordt 'geleend', gaat, zolang de Batabrug er nog niet is (die komt er in 1947), dagelijks vanuit Best met een pontje het kanaal over. Deze 'bouwpastoor' die érgens in deze omgeving een kerk moet bouwen voor de dankzij Bata explosief gestegen bevolking, bouwt de Antonius van Paduakerk in 1950 liever in de in die tijd in ontwikkeling zijnde wijk Wilhelminadorp N van het kanaal. Vandaar dat Batadorp nooit een kerk heeft gekregen. In het dorp komt wel een Bataschool als lagere school en kleuterschool. Later komen er ook een kleuterschool en lagere scholen in Willhelminadorp, nabij de kerk. De Bataschool is in ca. 1966 gesloten. De kinderen gaan sindsdien in Wilhelminadorp naar school. Diane Steenlage beschrijft in haar publicatie (die wij 7 alinea's hierna vermelden) dat zij rond 1965 vanuit haar ouderlijk huis in Batadorp naar de kleuterschool in Wilhelminadorp liep, en 's middags ook weer terug natuurlijk, helemaal alleen. Dat kun je je nu toch niet meer voorstellen...

Afslanken en innoveren
Door concurrentie met de lagelonenlanden in het Verre Oosten moet de fabriek sinds de jaren zeventig flink afslanken. In 1971 verliezen 1600 Bata-werknemers hun baan, er volgen nog meer reorganisaties, en in 1978 verkoopt Bata voor bijna 19 miljoen gulden een deel van de gebouwen en vele hectaren grond aan Best. De gemeente verwijdert dan onmiddellijk het bordje Batadorp, net over de brug.

Nu staat in Batadorp nog het Europese hoofdkantoor van Bata plus een fabriek. De locatie telt vandaat de dag ca. 170 personeelsleden. Op het hoogtepunt van de productie (jaren vijftig) hebben er 2.500 arbeiders gewerkt. De meeste productielocaties zijn overgeplaatst naar landen als Indonesie en India. Het voormalige fabrieksdorp is in de jaren zeventig overgedragen aan de gemeente Best. Maar Bata is niet helemáál naar lagelonenlanden uitgeweken. Want in Best staat tegenwoordig een hypermoderne productiefaciliteit voor functionele en modieuze veiligheidsschoenen. En dus staat Bata niet alleen voor nostalgisch ondernemen maar ook voor modern innoveren.

Thomas Bata
De man achter de Batafabrieken, Thomas J. Bata (uit te spreken als Batja), is in 2008 op 93-jarige leeftijd overleden. Nederland bracht hij niet alleen schoenen maar ook een compleet dorp. Batadorp is nu een monument van nostalgisch ondernemerschap, maar blijft ook een voorbeeld van innovatie. Thomas Bata maakte de gelijknamige schoenenfabriek groot. Zo groot dat de fabrieken meer schoenen produceerden dan er voeten op aarde waren. Zo groot dat zijn overlijden de voorpagina's haalde in Tsjechië (waar hij werd geboren), Canada (waar Bata groot werd) en India (waar Bata groot is). (bron: Bizz, 2-9-2008)

Bruggen
Aanvankelijk ligt Batadorp geïsoleerd ten opzichte van Best, omdat er tussen beide kernen aanvankelijk geen brugverbinding is over het Wilhelminakanaal. Enkele jaren na de stichting van het dorp komt er een houten noodbrug, waarschijnlijk ter hoogte van het Weverspad. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog is deze brug door de Duitsers in brand gestoken. Op 6 december 1947 is een nieuwe stalen boogbrug over het Wilhelminakanaal geopend - die, hoe kan het ook anders, Batabrug heet - waardoor Batadorp eindelijk echt goed wordt ontsloten. De brug was voorzien van twee betonnen aanbruggen.

In 1990 wordt deze brug gesloopt en vervangen door een plaatbrug, die in 1992 gereed komt. Een plaatbrug bestaat uit één enkele plaat van beton. Zoals gebruikelijk is de plaat in het werk gestort, door middel van een bekisting ter plekke. In het geval van de Batabrug gaat het zelfs om een tweelingplaatbrug, met twee tussensteunpunten en een doorvaarwijdte van 23 meter.

'Werkliedentrein'
Niet álle arbeiders van de Batafabriek woonden in Batadorp. Een deel van hen woonde in Eindhoven. Omdat ik de loop van 1941 de straatlantaarns werden verduisterd, vond de Batafabriek het te gevaarlijk om de arbeiders nog langer met de fiets vanuit Eindhoven te laten komen. Vanwege de benzineschaarste konden ook geen autobussen meer worden gehuurd. Zij pleitte daarom voor een stopplaats aan de spoorlijn Eindhoven - 's-Hertogenbosch. In december 1941 is dit daadwerkelijk gerealiseerd. Zie verder respectievelijk de pagina's 2 en 6 onder de link. Stopplaats Bata, zoals het officieel heette, is in 1971 opgeheven.

Voor nadere informatie over de geschiedenis van dit dorp kun je terecht bij de volgende media:

- In haar publicatie 'Van Hokkelstraat tot Ekkersrijt. Een Bests fotoalbum met historische wetenswaardigheden' (via de link ook online te lezen) vertelt de thans Vlissingse, in Batadorp geboren Diane Steenlage over haar jeugd in dat dorp (jaren zestig en zeventig) en in het aan de overkant van het Wilhelminakanaal gelegen Wilhelminadorp en Best. Aan de hand van veel oude foto's vertelt ze tevens veel wetenswaardigheden over het ontstaan en de ontwikkeling van vooral Batadorp en Wilhelminadorp, en over hoe het landschap eruit zag vóór het ontstaan van die kernen.

- Pagina Geschiedenis van Batadorp op de site van de Stichting Geschiedenis van Best.

- René Bastiaanse (tot begin 2020 directeur van het BHIC) neemt je tijdens het Omroep Brabant-programma De Wandeling (2000) mee door verleden en heden van Batadorp.

- Beschrijving van Batadorp n.a.v. de aanwijzing tot beschermd dorpsgezicht in Trouw, 2016.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Twee bureaus hebben in 2011 de unieke cultuurhistorische waarde van de kern onderzocht en hierover het lijvige rapport Ruimtelijke en cultuurhistorische verkenning Batadorp geschreven. De studie kan niet los worden gezien van het - in 2016 in werking getreden - plan van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om dit deel van Best als beschermd dorpsgezicht aan te wijzen. Drie fabrieksgebouwen van Bata zijn aangewezen als rijksmonument. De studie is bedoeld als basis voor een nieuw bestemmingsplan en voor de toekomst van het Bataterrein.

- Aan het Beeldkwaliteitsplan Batadorp (2014) en aan het rapport vermeld in de vorige alinea heeft o.a. architect Teake Bouma meegewerkt.

- Het geldende Bestemmingsplan Batadorp e.o. is in 2016 onherroepelijk vastgesteld.

- Woonstichting Thuis verkocht huurwoningen in Batadorp zodra deze vrijkwamen. Geïnteresseerden konden zich daar voor inschrijven. Uiteindelijk, als de laaste huurwoning verkocht is, heeft Thuis hier dan geen bezittingen meer. Kennelijk is dat inmiddels het geval, want zoeken op deze naam op hun site levert nu geen resultaten meer op.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De oude woonkern en het oorspronkelijke fabrieksterrein van Batadorp zijn in 2016 benoemd tot 'beschermd dorpsgezicht'. Deze kern is bijzonder omdat het een gaaf voorbeeld is van vernieuwingen in de industrie tussen 1850 en 1940, waarbij naast verbetering van het productieproces het welzijn van de arbeider centraal stond. De oorspronkelijke bebouwing is grotendeels gaaf en als industrieel erfgoed historisch van belang. Voor nadere informatie zie de 'Toelichting bij het besluit tot aanwijzing van het beschermd dorpsgezicht', onder de link, door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

- Voor de rijksmonumentale Batafabriek werd anno 2016 een herbestemming gezocht.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Buurtvereniging Batadorp organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten. Voor de activiteitenagenda van het lopende jaar zie de link.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "In 2009 lag het terrein waar nu de Natuurspeeltuin ligt er belabberd bij. Veel konijnenholen, diepe gaten en sleuven etc., niet uitnodigend om er op te lopen laat staan om op te voetballen. Verder waren er voor kleine kinderen geen geschikte speeltoestellen. Toen werd het idee geboren om op dit prachtig gelegen, maar oh zo ontoegankelijke veld een Natuurspeeltuin aan te leggen. Een Natuurspeeltuin om te kliederen en te klauteren. Voor jong en oud. Met zand en water, een grote bult met een grote buis er doorheen, een kabelbaan, een omheind voetbalveld en talloze klimmogelijkheden. Na een proces van drie jaar met zoeken en vinden van de nodige sponsoren, ontwerpen van bruikbare plannen en debatteren met de gemeente, kreeg het Bewonersoverleg in juni 2012 van de gemeente het groene licht om m.b.v. sponsoren, sponsorgelden, diensten van de gemeente en hulp van bewoners met de aanleg van de Natuurspeeltuin te starten. In juni 2013 is Natuurspeeltuin Batadorp feestelijk geopend. Naast de Natuurspeeltuin aan de Zwikkerstraat kent het dorp nog twee andere speelplekken voor kinderen: aan de Wilhelminakanaalstraat bij de T-splitsing met de Schoenmakersstraat en aan de Looierstraat, ongeveer halverwege.

Terug naar boven

Beeld

- Meer dan 1.000 oude foto's van Batadorp op de Beeldbank van de historische vereniging van Best.

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "De doelstelling van Stichting Bewonersoverleg Batadorp is het handhaven en/of verbeteren van het fysieke en sociale woon- en leefklimaat in de wijk*. Hierbij gaat het om het behartigen van de algemene belangen** van de bewoners en van de wijk en niet om het behartigen van een specifiek belang van een individuele bewoner.
* Eveneens in de directe omgeving, in andere plangebieden, zoals in Plangebied Bochtverbreding Beatrixkanaal en Wilhelminakanaal en in Plangebied Bedrijventerreinen Best, gedeelte Breeven.
** Belangen waar de wijk voordelen van ondervindt, zoals het Breevenbos en de Natuurspeeltuin maar ook nadelen, zoals geluidsoverlast en luchtvervuiling."

- Buurtvereniging: - Buurtvereniging Batadorp.

Reacties

(4)

Ik ben in 1955 geboren, en heb 6 jaar op de Bataschool gezeten, dus ik denk dat de school in 1966 gesloten is. Groetjes

Dank voor uw reactie! Ik pas het aan.

Zouden ergens nog oude foto’s van Batadorp bestaan?
Ik ben geboren in het internaat waar mijn vader medewerker was.
Internaatsleider misschien.
Ik ben aan het zoeken naar dingen die ik niet weet over mijn eigen geboorteplek.

Uiteraard zijn er veel oude foto's van Batadorp bewaard gebleven, dit 'fabrieksdorp' was immers een belangrijk element in de geschiedenis en ontwikkeling van Best. In de Beeldbank van de historische vereniging van Best blijken zich maar liefst meer dan 1.000 oude foto's van Batadorp te bevinden. Die heb ik nu hierboven gelinkt, onder het kopje Beeld. Dus daar kunt u zich uitleven. Heeft u dan nog specifieke vragen, dan kunt u terecht bij de historische vereniging van Best (op welke site ook al veel informatie te vinden is). Hun gegevens vindt u hier: https://sites.google.com/a/dyevanbest.nl/dyevanbest/.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen