Wedderheide

Plaats
Buurtschap
Westerwolde
Westerwolde
Groningen

wedderheide_plaatsnaambord_kopie.jpg

De buurtschap Wedderheide is sinds 2013, dankzij de Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde, voorzien van plaatsnaamborden, zodat je sindsdien kunt zien wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat. Wel zo handig en netjes. (© H.W. Fluks)

De buurtschap Wedderheide is sinds 2013, dankzij de Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde, voorzien van plaatsnaamborden, zodat je sindsdien kunt zien wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat. Wel zo handig en netjes. (© H.W. Fluks)

Wedderheide

Terug naar boven

Status

- Wedderheide is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. T/m 31-8-1968 gemeente Wedde. Per 1-9-1968 over naar gemeente Bellingwedde, in 2018 over naar gemeente Westerwolde.

- De buurtschap Wedderheide valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Wedde.

- De buurtschap Wedderheide ligt binnen de bebouwde kom van Wedde, maar ligt nog wel los van de dorpskern, omdat ze van elkaar gescheiden zijn door de N973.

- De buurtschap heeft - binnen de bebouwde kom van Wedde, zoals hiervoor gesteld - witte plaatsnaamborden (sinds 2013).

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1899 Wedderheide.

Naamsverklaring
Betekent heide 'onontgonnen veld, vlakte' bij Wedde.(1)

Terug naar boven

Ligging

- De buurtschap Wedderheide ligt O van de dorpskern van Wedde, W van Vriescheloo, rond de weg Wedde - Bellingwolde, de provinciale weg N973, die ter plekke Lageweg heet. De bebouwing aan de Z hieraan parallel lopende Ossedijk (ca. 10 panden) zal ook allicht nog tot de buurtschap worden gerekend. De bebouwing aan de doodlopende Z zijweg Kielhuppen wordt door de lokale heemkundekring kennelijk als aparte buurtschap beschouwd, want zij heeft daar in 2013 een plaatsnaambordje geplaatst. Volgens Google Streetview was dat bordje in 2016 echter weer verdwenen.

- Buurtschap Wedderheide heeft de kenmerken van een wegdorp met lintbebouwing, vanouds bestaande uit arbeiderswoningen en burgerwoningen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Vermoedelijk is de buurtschap Wedderheide halverwege de 19e eeuw ontstaan, want in de Volkstelling van 1840 wordt zij nog niet vermeld. Volgens de Volkstelling van 1849 waren er toen 13 huizen met 61 inwoners. In 1899 was dat gegroeid tot 55 huizen met 245 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 100 huizen met ca. 250 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Wedderheide ligt op een zandrug. Deze zandrug vormde ooit de natuurlijke grens met de Dollard, toen deze zijn maximale omvang had bereikt. Het markeert de overgang tussen de streek Westerwolde in het Z en het voormalige Reiderland in het N.

Vroeger was het hier een heidegebied met aanvankelijk plaggen hutten, later arbeidershuisjes met (arme) grond voor eigen voorziening zoals moestuin, eetaardappelen, graan en geitenweide. Tegenwoordig is de buurtschap uitgegroeid tot een aantrekkelijke woonplek.

Huisnummering
Straatnamen in ons land zijn vaak pas in de loop van de 20e eeuw toegekend. Zo ook hier. De gemeente Wedde was - zoals veel gemeenten - aanvankelijk ingedeeld in secties. Wedderheide was sectie A, de panden kregen daar een huisnummer achter. Zo was er bijvoorbeeld sectie A nr. 109. In het midden van de jaren vijftig werd dit Lageweg 43. Sectie A 164 werd toen Lageweg 45. De oude nummers waren dus niet altijd aansluitend ten opzichte van de bebouwing ter plekke. Dat zal komen doordat later op allerlei plekken huizen zijn bijgebouwd, en men aansluitend nieuwe nummers toekende in bijvoorbeeld sectie A, waardoor bij een aaneengesloten rij huizen de nummers 'door elkaar konden lopen'. Bij de hernummeriong i.v.m. de straatnaamgeving, in dit geval in de jaren vijftig, is alles opnieuw genummerd op grond van de dan bestaande bebouwing, en zijn de huisnummers daarmee weer aansluitend geworden t.o.v. de bebouwing ter plekke.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Wedde/Wedderheide (2014).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Hervormde Kapel (voorheen Hervormde Evangelisatie) (Lageweg 27) staat vanuit de dorpskern van Wedde gezien aan het begin van buurtschap Wedderheide. De geloofsgemeenschap is in 1911 gesticht als richtingsevangelisatie binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Doelstelling is het brengen van een verkondiging naar Schrift en Belijdenis. J. Haisma, die de evangelisatie van 1911 tot 1914 diende, preekte nog in een houten schuur. Een jaar na zijn vertrek wordt het huidige stenen kerkje ingewijd, dat later is uitgebreid met een consistoriekamer en een portaal. De voorgevel is rond 1990 vernieuwd. De kapel heeft ca. 60 zitplaatsen en is nog altijd in gebruik; iedere zondag om 9.30 uur is er een kerkdienst. Voor de liturgie wordt gebruikgemaakt van de Herziene Statenvertaling en de Liedbundel van de Nederlandse Hervormde Kerk uit 1938 (oude berijming).

De diensten trekken wekelijk tussen de twintig en dertig bezoekers. Sinds het vertrek van ds. W. F. Teekens in 2001 heeft de kerkelijke gemeente geen vaste voorganger meer. De evangelisatie heeft nu een pastoraal werker. De geloofsgemeenschap is formeel een evangelisatievereniging, lid van de in 1893 opgerichte* Bond voor Evangelisaties in en ten bate van de Nederlandse Hervormde Kerk. Die omvatte ooit meer dan honderd posten. Anno 2014 waren het er nog acht: twee in Groningen en zes in Drenthe. Zie ook de reportage over de Hervormde Kapel te Wedderheide in Reformatorisch Dagblad, 2014.
* Lees hier het artikel t.g.v. het 100-jarig bestaan van de Bond in 1993.

Reacties

(4)

Namens Astrid Emma Hintjes:
Mijn oma is in 1895 geboren op de Wedderheide. Gezin familie Jan Hulsebos/Geertje Kamies. Zijn er ergens adresgegevens geregistreerd? Hoeveel mensen woonden er rond 1900 in deze buurtschap?

Hierboven heb ik, onder het kopje Statistische gegevens, vermeld hoeveel huizen en inwoners er waren in de buurtschap o.a. volgens de Volkstelling van 1899. De Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde meldt hier http://historiebellingwedde.realsite.nl/stamboomonderzoek dat zij niet beschikt over archieven van personen. Maar... zij verwijzen mensen hiervoor naar de website http://allegroningers.nl/, waar door vrijwilligers heel veel geboorte- en overlijdensakten e.d. van Groningers zijn ingescand en online te bekijken zijn. Als ik daar 'Jan Hulsebos' invoer: http://allegroningers.nl/zoeken-op-naam/persons?ss=%7B%22q%22:%22jan%20h... krijg ik 129 resultaten. Als je daar de regels aanklikt met woonplaats Wedde, dan kun je in het scherm dat je dan krijgt, in de rechterkolom de geboorte- en overlijdensakten bekijken. Zo zien we daar op 5-8-1895 de geboorteakte van Nantje Hulsebos. Dat is vermoedelijk uw oma? Via de andere regels m.b.t. Wedde kunt u dan de andere kinderen uit dat gezin bekijken.

Dan missen we alleen nog het adres, want dat staat er helaas in de akten niet bij. Bovendien waren er in die tijd nog geen straatnamen, maar secties. Wedderheide was sectie A, en de huizen hadden dan een nummer daar achter. Later is dat in dit geval Lageweg met een huisnummer geworden. Als u wilt weten wat het adres in 1895 was, zult u vermoedelijk in het gemeentearchief terecht moeten (sinds 2018 is er de gemeente Westerwolde, die ook het gemeentearchief van de toenmalige gemeente Wedde onder haar hoede zal hebben). Vaak heeft het gemeentearchief, dan wel de door mij hiervóór vermelde Werkgroep Streekhistorie, dan wel een 'omnummerlijst' met welk adres dat vandaag de dag is (omdat veel mensen die genealogisch onderzoek doen immers tegen dergelijke problemen aanlopen). In uw geval dus vermoedelijk een huis aan de Lageweg (of omliggende wegen zoals Ossedijk en Kielhuppen). Wellicht bestaat dat huis nog, en kunt u het dan gaan bekijken. Maar daarvoor moet je dus eerst het adres uit 1895 hebben.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Goedemorgen Frank, Nantje was inderdaad mijn oma. De site allegroningers kende ik inderdaad. Bedankt voor de tip. Wellicht interessant om toch eens het gemeentehuis te bezoeken. Erg bedankt voor uw reactie!
Met vriendelijke groet, Astrid Emma Hintjes

Graag gedaan en succes gewenst met uw zoektocht.

Reactie toevoegen