Born

Plaats
Dorp
Sittard-Geleen
Westelijke Mijnstreek
Limburg

gemeente_born_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Born anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Born anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Born

Terug naar boven

Status

- Born is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Westelijke Mijnstreek, gemeente Sittard-Geleen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000.

- De gemeente Born is in 1982 vergroot met de gemeenten Grevenbicht en 'Obbicht en Papenhoven'. Verder hebben er nog enkele kleinere grenscorrecties plaatsgevonden met omliggende gemeenten (Nieuwstadt, Roosteren en Susteren).

- Onder het dorp Born valt ook de buurtschap Graetheide.

- Wapen van de voormalige gemeente Born.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Bor.

Oudere vermeldingen
1125 Burne, 1150 kopie 13e eeuw Borne, 1168 Burna, 1181 kopie ca. 1338-1344 Bornen, 1206 Bornen, 1294-1295 Burne, 1665 Born.

Naamsverklaring
Betekent het Oudnederlandse borne 'bron', door verspringing van de -r- (metathesis) ontstaan uit het Germaanse brunnan-* 'bron'.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Born ligt NW van Sittard en grenst in het W aan het Julianakanaal. Het dorp ligt verder W van de A2, NNW van Guttecoven, ONO van Obbicht, O van Grevenbicht-Papenhoven, Z van Holtum en Buchten en W van Nieuwstadt.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Born 243 huizen met 1.453 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 90/590 (= huizen/inwoners) met de buurtschappen Hogenberg en Heide (= Hoogenberg en Graetheide) 11/64, Buchten 55/288 en Illekoven (de Z helft) 11/69 en dorp Holtum 70/406 met buurtschap Klein-Holtum 6/36. Per 1 januari 2001 is de gemeente opgeheven en opgegaan in de gemeente Sittard-Geleen met 2.234 hectare, 5.662 huizen en 14.497 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.400 huizen met ca. 6.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Born is verbonden met de legendarische koning Swentibold, Zwentibold of Sanderbout. Deze was van 895-900 koning van Lotharingen en stierf in een gevecht nabij de Maas. Swentibold is begraven in Susteren, waar zijn dochters in het klooster intraden. Zijn hoofd wordt er als relikwie vereerd. Swentibold is ondanks zijn geringe regeerperiode belangrijk gebleven voor de regio dankzij de aan hem toegeschreven schenking van de Graetheide. Deze schenking van de duizenden hectaren grote heide zou door hem gedaan zijn aan de veertien omliggende kerspelen (parochies). Het zogenoemde Bescheijt van den Graet is echter slechts uit kopieën, waarvan de vroegste uit de 15e eeuw dateert, bekend.

Dat neemt niet weg dat de dorpen eeuwenlang de onverdeelde Graetheide gezamenlijk hebben bezeten, overigens niet zonder conflicten met elkaar. In de 18e eeuw begon men met de ontginning van de heide, die met name na de uiteindelijke verdeling in het eerste kwart van de 19e eeuw snel verder ter hand werd genomen. Later is de Graetheide deels gebruikt voor delfstoffenwinning: bruinkool en steenkool. De mijn Maurits, later DSM (nu deels Chemelot) is hier de voortzetting van. Diverse instellingen en stichtingen in de regio dragen de naam Swentibold, en ook in legenden en volksverhalen leeft hij voort. Ook de parkeerplaats met tankstation op de A2 ter hoogte van Born heet Swentibold.

Om de vele mijnwerkers die werkloos werden ten gevolge van de mijnsluitingen in de periode 1965-1974 - de Geleense Maurits sloot als eerste de poorten, in 1967 - aan nieuw werk te helpen, is onder meer de DAF-fabriek in Born gebouwd. In 1975 nam Volvo deze fabriek over. Daaruit is NedCar ontstaan, een samenwerkingsverband tussen Volvo en Mitsubishi. Tegenwoordig is het VDL Nedcar, "de enige Nederlandse onafhankelijke autoproducent". "VDL Nedcar is een ervaren Nederlandse autofabriek die auto’s gebouwd heeft voor onder andere DAF, Volvo, Smart, Mitsubishi en BMW Group. Eenentwintig modellen, samen goed voor bijna 5 miljoen auto’s zijn hier inmiddels al van de band gerold. En daar kunnen er nog veel meer bij! Sinds eind 2012 zijn wij een onderdeel van VDL Groep en heeft de fabriek zich getransformeerd tot een onafhankelijke autofabrikant. De productiehallen zijn omgebouwd en de lijnen aangepast. De productie van de nieuwe MINI is gestart in juli 2014, in november 2015 is ook de MINI Cabriolet in productie genomen."

Heemkunde
"Heemkundevereniging Bicht is ontstaan uit het comité 'K82' dat in 1982 het 75-jarig bestaansfeest van de St.-Catharinaparochie in Papenhoven-Grevenbicht organiseerde. Na de organisatie van een tweetal kleinere feesten in de parochie, is in 1984 besloten tot de oprichting van Heemkundevereniging Bicht. De naam verwijst naar de gezamenlijke middeleeuwse benaming voor Grevenbicht en Obbicht. Als gevolg van de herindeling per 1 januari 1982 is besloten het werkterrein van de heemkundevereniging uit te breiden tot het grondgebied van de toenmalige gemeente Born, oftewel naast dat dorp verder nog de dorpen Grevenbicht, Obbicht, Papenhoven, Schipperskerk, Buchten en Holtum.

Het logo van de vereniging bestaat uit een brede verticale bochtige lijn die de Maas symboliseert en een rechte lijn die staat voor het Julianakanaal. De dunne golvende onderlijning van de naam verwijst naar de Kingbeek, de cultuurhistorische levensader voor het grondgebied van 'Bicht', tussen Julianakanaal en Maas. De golflijn (de Kingbeek) voert, in de schrijfrichting gezien, naar de bron van de beek en symboliseert zo het doel van de vereniging: het onderzoeken van de Beegse historie en volkscultuur.

Het doel van de vereniging is: de plaatselijke bevolking en andere belangstellenden bewust te maken van al het waardevolle dat het gebied van de voormalige gemeente Born in heden en verleden te bieden heeft met betrekking tot locale historie, de natuur en de volkscultuur; waar mogelijk het bevorderen van het reconstrueren, restaureren en instandhouden van het natuur- en cultuurhistorisch erfgoed; het ageren tegen overheidsbesluiten of andere beslissingen die schade kunnen toebrengen aan aspecten van het milieu, de natuur of de cultuur binnen het werkgebied van de heemkundevereniging.

De vereniging is opgedeeld in twee secties: Geschiedenis en Oudheidkunde, die zich bezig houdt met het onderzoek van de lokale geschiedenis, archeologie en het familieonderzoek (genealogie); Volkskunde, die actief is met het onderzoek naar het volksleven in heden en verleden, in de breedste zin van het woord. Voor tussentijdse activiteiten, zoals het inrichten van tentoonstellingen of het samenstellen van publicaties worden speciale werkgroepen samengesteld. Verder brengt de vereniging, gevraagd of ongevraagd, advies uit aan de gemeente over onderwerpen, die gerekend kunnen worden het werkterrein van de Heemkundevereniging. Voor leden, inwoners en overige geïnteresseerden organiseert de vereniging lezingen, wandel- en fietstochten en tentoonstellingen en worden regelmatig brochures over heemkundige onderwerpen uitgegeven.

Het Heemhuis van Heemkundevereniging Bicht is elke 1e dinsdagavond van de maand geopend van 19.00-21.00 uur en elke 3 donderdagmiddag van de maand van 13.00-16.00 uur. Ook niet-leden zijn dan welkom. In het Heemhuis vind je onder meer: geschiedkundige bronnen en heemkundige documenten; persknipsels over de geschiedenis van 'Groot Born', gerangschikt op gebeurtenissen en data; digitale kopieën van de Burgerlijke stand, Parochieregisters en Bevolkingsregisters; stambomen van diverse families; foto- en ansichtkaartenarchief; boeken; tijdschriften. Kun je niet tijdens de reguliere openingstijden van het Heemhuis, of kom je liever op een ander tijdstip een keer langs, dan kan dit op afspraak. Neem hierover contact op met info@hvbicht.nl."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Born heeft 8 rijksmonumenten.

- Born heeft 4 gemeentelijke monumenten.

- De Sint Martinuskerk is gebouwd in 1906 naar een ontwerp van architect Caspar Franssen, en in gebruik genomen in 1907. De toegepaste bouwstijl is neogotiek. In 1959 is de kerk aan de absiszijde uitgebreid met een kruisbeuk en een sacristie. Het ontwerp voor deze uitbreding was van architect Jos Franssen. - Parochiefederatie Born is een samenwerkingsverband van de de lokale parochie H. Martinus en de parochies H. Catharina Buchten, H. Catharina Grevenbicht, H. Martinus Holtum en H. Willibrordus Obbicht.

- Sint Hubertuskapel.

- Ruïne van het in 1930 door brand verwoeste Kasteel Born. In 1150 is hier voor de eerste keer sprake van een kasteel, gelegen in de onmiddellijke omgeving van de huidige ruïne. De machtige kasteelheer was leenheer van het prinsbisdom Luik. De huidige ruïne stamt van het latere kasteel uit 1666. In 1956 koopt de gemeente het gehele complex aan, inclusief kasteelhoeve en rentmeesterswoning. In 1969 wordt door de familie Munsters het dierenpark ingericht, waarbij de omgeving zoveel mogelijk in zijn middeleeuwse vorm is gelaten. In 1985 wordt de exploitatie voortgezet door Stichting Dierenpark Born.

De kasteelhoeve wordt, na restauratie, in 1990 in gebruik genomen als gemeentehuis. Thans zetelt daar het Stadsarchief. In 1997 is het rentmeestershuis gerenoveerd. In 2003 is hier een interactief driedimensionaal tijdvenster van start gegaan. Een zuil met toetsscherm geeft je een driedimensionaal beeld van hoe de mensen in het kasteel vroeger leefden.

- De oude kern van Born wordt 'het staedtgen' genoemd en is bezienswaardig, met panden uit de 16e en 17e eeuw.

- Born heeft een imposante dubbelsluis in het Julianakanaal.

- Kasteel Wolfrath (Wolfrath 1) viel vanouds onder Holtum maar is door een recente grenscorrectie onder de kern Born komen te vallen. Het kasteel dateert uit de 17e eeuw en is in particulier bezit. Kasteel Wolfrath heeft sinds 2007 een wijngaard. De wijngaard is een initiatief van de Hoge Agrarische School Den Bosch, en dient als proeflaboratorium om verschillende grondstoffen en productietechnieken te testen. Het kasteel is ook beschikbaar als trouwlocatie. De particuliere eigenaar van het kasteel heeft hiervoor een zaal beschikbaar gesteld.

"De Nederlandse Kastelenstichting is geschokt dat het doek definitief lijkt te zijn gevallen voor het Sterrebos bij Born. Het Sterrebos was begin 2022 regelmatig in het landelijke nieuws vanwege de dreigende kap van alle bomen in de kasteeltuin. Het in de 18e eeuw aangeplante Sterrebos behoort bij het rijksmonumentale Kasteel Wolfrath, dat in 2015 eigendom is geworden van VDL Groep, eigenaar van het naastgelegen VDL Nedcar. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage en het Gelders Genootschap gaven indertijd een negatief advies inzake de uitbreidingsplannen van VDL Nedcar en het daarmee verband houdende voornemen tot kap, vanwege de onomkeerbare gevolgen. Ook schetsten zij bruikbare alternatieven. De kap betreft niet alleen het Sterrebos zelf. Ook het lanenstelsel, dat als een historische grenslijn is te beschouwen, verdwijnt. Daarbij zal het aanzien van Kasteel Wolfrath in de toekomst gedomineerd worden door de reusachtige afmetingen van de geplande nieuwbouw.

Ondanks wat de naam doet vermoeden is het Sterrebos in Born geen sterrenbos in eigenlijke zin. De karakteristieke stervorm ontbreekt. Wel kan gesproken worden van een ontworpen monumentale kasteeltuin, die deel uitmaakt van het rijksmonumentale kasteelensemble en waarvoor ook een waardestelling heeft plaatsgevonden. De bomen die gekapt worden, dateren van rond 1860, toen herplanting plaatsvond. Het oorspronkelijk Sterrebos werd vermoedelijk al voor de 18e eeuw aangelegd. De ingreep in de tot het kasteelensemble behorende kasteeltuin valt zeer te betreuren. De rijksmonumentale status duidt op de bijzondere waarde van het ensemble, inclusief genoemde kasteeltuin. Met de toekenning van de rijksmonumentale status is het ensemble te beschouwen als van nationale betekenis. Door bebouwing van een deel van de kasteeltuin raakt het ensemble niet alleen zwaar aangetast, het zet ook een ontwikkeling in gang die alleen maar kan leiden tot verdere achteruitgang en onttakeling van het ensemble.

Aanvankelijk maakte belangenbehartiger Stichting De Groene Sporenwolf bezwaar tegen de bomenkap. Deze bezwaren zijn ingetrokken nadat de stichting met VDL overeenkwam dat natuur op andere plekken gecompenseerd wordt. Uiteraard is het verheugend dat toegebrachte natuurschade wordt gecompenseerd. Wat echter overeind blijft, is de ingrijpende en blijvende schade aan en verstoring van het kasteelensemble, de kasteeltuin, bestaande zichtassen en de uitlijning van de vijver in relatie tot het aanwezige grand canal." (bron: Nederlandse Kastelen Stichting, februari 2022)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Tijdens het paasweekend is er in Born het Paosjfestival. Hier opent het festivalseizoen met 2 dagen volop feest in de feesttent op de markt. Op Paasmaandag is er de Paasmarkt (in 2020 voor de 53e keer). Het dorpscentrum is dan weer het decor voor deze gezellige jaarlijkse markt. Meer dan 200 kooplieden - stille kramers en standwerkers - installeren er hun kramen, verkoopwagens en uitstallingen.

- Kermis (begin september).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Kasteelpark Born is een dierenpark dat gelegen is in de tuinen van het in 1930 door brand verwoeste gelijknamige kasteel. In het park ervaar je de rust die er al van oudsher heerst. Je kunt er heerlijk wandelen en genieten van de dieren en het natuurschoon. De trompetzwanen begroeten iedere bezoeker enthousiast met hun trompetgeschal en ook de nandoes en alpaca’s komen nieuwsgierig een kijkje nemen. In de grachten zwemmen vele soorten zwanen, ganzen en eenden en in de grote doorloopvolière vliegen de vele parkietachtige om je heen.

In het park wandel je langs herten, roofdieren, stekelvarkens, landschildpadden en apen. Bij een aantal verblijven wordt de voedertijd aangegeven. Als de verzorger de dieren voert geeft hij informatie over het dier. Verder kun je op de grote kinderboerderij geiten aaien. In het Kriebelhuis maak je kennis met onder meer diverse soorten wandelende takken, tropische kikkers, vogelspinnen, axolotls, leguanen en tropische planten. Midden in het park is een grote speeltuin. De speeltuin ligt naast het terras, zodat de ouders lekker kunnen genieten van een hapje en een drankje, terwijl de kinderen ravotten op de speeltoestellen, springen op de air trampoline of spelen in het zand. De entree voor volwassenen is slechts € 7,50, kinderen van 2 t/m 12 jaar € 6,00, kinderen tot 2 jaar gratis.

- IVN Born - Land van Swentibold bestaat uit een groep enthousiaste mensen die willen genieten van de natuur. Ze willen dit graag doen samen met iedereen die in de natuur geïnteresseerd is. Als je mee gaat wandelen of een cursus volgt, merk je hoe je je kunt verwonderen over de natuur in je eigen omgeving. Heb je bijv. al eens de bloementapijten in het Grasbroek gezien? Je moet alleen weten wannéér je moet gaan kijken. De IVN-ers willen dit enthousiasme vooral ook overbrengen op de jeugd, want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Je kunt je ook aansluiten bij de knotgroep. Kom eens mee wandelen of kom op dinsdagmorgen langs voor een praatje in De Gaard.

- Centrum voor Natuur- en Milieueducatie (CNME) De Rollen bestaat sinds 2014 en is de opvolger van het vroegere CNME Plinthos in Daniken bij Geleen. Het is hét centrum voor natuur- en milieueducatie in de Westelijke Mijnstreek.

- Speeltuin De Paddestoel (Florianstraat 3a) heeft als een van de weinige speeltuinen in de omgeving nog een echte draaischijf, een grote familieschommel en een supergrote zandbak met voldoende waterspellen. De speeltuin heeft ca. 60 speeltoestellen, allemaal geplaatst in zand en gras, tussen bomen die voor een lekker schaduwplekje zorgen als de zon schijnt. Dankzij de inzet van vele vrijwilligers, zowel tijdens het seizoen, maar ook daarbuiten, is het mogelijk om de speeltuin in goede staat te houden en gedurende het seizoen (van medio april tot medio oktober) de speeltuin vrijwel dagelijks te openen.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Born, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Wijkraad Born-West is opgericht in 2005. De raad fungeert als aanspreekpunt voor enerzijds de gemeente en anderzijds de inwoners van de wijk. De wijkraad stelt zich tot doel om samen met de gemeente en de bewoners het woon- en leefklimaat in de wijk te bevorderen. Daarom is het belangrijk dat de wijkraad op de hoogte is van eventuele wensen van de inwoners. Deze wensen kunnen dan door de wijkraad in de vergaderingen met de gemeentelijke instanties besproken en zo mogelijk uitgevoerd worden. Heb je wensen of ideeën, neem dan contact op met de leden van de wijkraad of maak gebruik van de contactpagina op de site. Het is ook mogelijk om je wensen tijdens een vergadering van de wijkraad mondeling toe te lichten.

- Dorpshuis: - "In 1968 krijgt Born een echt gemeenschapshuis. Door financiële steun van de inwoners, de gemeente en het ministerie van CRM wordt in de Prinsbisdomstraat het gemeenschapshuis gebouwd. In de kelderruimte werd Jong Nederland en jongerensociëteit Bartok gehuisvest, terwijl de bovenverdieping bestond uit een café met keukentje, grote zaal met podium en een vergaderruimte. In 1982 is het gebouw toe aan een uitbreiding, het podium wordt verplaatst en er komt een vergaderruimte bij. In de jaren negentig blijkt het gebouw regelmatig te klein voor de activiteiten van de vele verenigingen, particulieren en bedrijven. In 2005 verhuist het gemeenschapshuis naar de Tiendschuur. Dat wordt een voorlopige locatie, in afwachting van de nieuwbouw.

In 2008 wordt dan eindelijk het nieuwe gemeenschapshuis in gebruik genomen. Een prachtig gebouw, waarin tevens huisartsenpraktijk Born is gevestigd en in een kelderruimte Jongerenactiviteiten van Partners in Welzijn. Het gemeenschapshuis omvat een grote zaal van 250 m2, een podium van 120 m2 en een foyer die te betrekken is bij de grote zaal van 125 m2. Een caféruimte van 145 m2 met een keuken en 3 vergaderruimtes van resp. 60, 37 en 27 m2. Omdat de vergaderruimtes wat hoger liggen is ook een lift aanwezig. Het gemeenschapshuis voorziet in vele verenigingsbehoeften, ook particulieren en instellingen en bedrijven vinden er hun plek. Het Gemeenschapshuis wordt geëxploiteerd door een stichting. Deze heeft 2 personen in dienst voor het beheer."

- Onderwijs: - Basisschool Swentibold. - Basisschool De Wissel.

- Muziek: - "In 1886 is uit de toenmalige zangvereniging L'Union een fanfare geformeerd. Stuwende krachten bij de oprichting van de fanfare waren de in het kasteel van Born wonende adellijke familie. De fanfare groeide uit tot een zeer gewaardeerd blaasorkest dat niet alleen in de dorpsgemeenschap, maar ook in de naburige dorpen van betekenis was. Door deelname aan de bondsconcoursen is de superieure afdeling gehaald. Sinds 1967 is L'Union een harmonie-orkest. De harmonie is aangesloten bij de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen en komt uit in de 3e divisie. Het orkest bestaat momenteel uit ongeveer 50 spelende leden, waaronder veel jongeren.

De drumband bestaat uit een 20-tal leden. Ze komen uit in de 1e en hoogste divisie binnen de KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie). Jaarlijks geeft de drumband, samen met de harmonie, acte de presence bij de Taptoe van Born, waar muzikaliteit gecombineerd wordt met creativiteit. Samen met de vijf andere korpsen uit deze voormalige gemeente zetten zij een mooie show neer voor het publiek. De drumband neemt ook deel aan podiumconcerten waar ze het grotere concertslagwerk zoals pauken en marimba's bij gebruiken. Ze nemen jaarlijks ook deel aan het Maasgouwtoernooi, waar alle drumbands uit het Land van Swentibold deelnemen in hun eigen divisie."

- Sport: - WV (= Watervrienden) Neptunus Born is een NCS zwemvereniging met ca. 300 leden. Zij zwemmen in zwembad 't Anker te Buchten. Ze leiden op voor alle zwemdiploma's, vanaf het kikkerbadje naar het Zwem-ABC tot en met de Zwemvaardigheids Diploma's. Verder is er voor volwassenen de mogelijkheid om recreatief te zwemmen. Naast het Les Zwemmen hebben ze ook een Wedstrijdploeg die diverse avonden per week traint en WV Neptunus vertegenwoordigt op nationale en internationale wedstrijden.

- Handbalvereniging HV Born is opgericht in 1975 en heeft ca. 150 leden. De thuisbasis van de club is Sportpark Het Anker. Het is een gezellige vereniging waar plezier voorop staat.

- Schutterij: - De oudste zilveren vogel van Schutterij St. Martinus draagt als jaartal 1610, maar vermoedelijk is de schutterij al vóór de Reformatie opgericht. - Geschiedenis Schutterij St. Martinus.

- Woonzorg: - "Born heeft een prachtig woonzorgcentrum dat voor de buurt ook wijkcentrum en wijksteunpunt is. In woonzorgcomplex Aldenhof zijn 5 kleinschalige woonvormen voor in totaal 30 psychogeriatrische cliënten en 60 zorgappartementen voor verzorgingshuiscliënten. Ook zijn er bijbehorende voorzieningen zoals een keuken, restaurant en kantoorruimten. In het woonzorgcomplex verhuurt Woonpunt ook 38 huurappartementen. Wijksteunpunt. Aldenhof biedt dagbesteding aan mensen uit de omgeving. Bij het wijksteunpunt kunnen wijkbewoners terecht voor ontmoeting, informatie en advies. Zij kunnen er een kopje koffie drinken, cursussen volgen, bewegen en deelnemen aan activiteiten. Bewoners van het woonzorgcomplex, wijkbewoners, maar ook familie kunnen gebruikmaken van diverse faciliteiten zoals het restaurant, de kapper, de pedicure, de winkel en de stilteruimte. Huurappartementen. Woonpunt verhuurt de 38 huurappartementen in het woonzorgcomplex. De bewoners wonen hier volledig zelfstandig maar kunnen als ze willen, zorgafspraken maken met de zorgverleners."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Born.

Reacties

(2)

Geachte, Allereerst mijn complimenten over deze site.
Wat ik er wel in mis zijn de plaatsen die behoren tot het Land van Swentibold.
Graag uw reactie hierop.
Met vriendelijke groet,

Jan Stoffels

Dank voor uw compliment. Dat doet ons altijd goed om te horen. Maar ik snap niet wat u bedoelt. Als u bijv. hierboven onder Status Sittard-Geleen aanklikt, krijgt u bijna alle plaatsen in het Land van Swentibold keurig op een rijtje (die daar net omheen liggen, kunt u vinden via de zoekfunctie). Wij hebben pagina's van alle plaatsen in ons land, tot aan de allerkleinste, dus ook alle plaatsen van het Land van Swentibold.

Reactie toevoegen