Overslag

Plaats
Dorp
Terneuzen
Zeeuws-Vlaanderen
Zeeland

overslag_muziekvereniging_concordia_kerstconcert.jpeg

Op de zaterdag voor Kerst geeft Harmonie Concordia jaarlijks een concert in de kerk van Overslag

Op de zaterdag voor Kerst geeft Harmonie Concordia jaarlijks een concert in de kerk van Overslag

gemeente_overslag_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Overslag anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Overslag anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Overslag

Terug naar boven

Status

- Overslag is een dorp, voor het Nederlandse deel gelegen in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Axel, in 2003 over naar gemeente Terneuzen.

- Het dorp Overslag ligt deels ook in België; de landsgrens loopt er midden door het dorp. Vergelijkbaar met de eveneens Zeeuws-Vlaamse dorpen Clinge en Koewacht en het Brabantse dorp Putte. Het Belgische deel van het dorp valt onder de gemeente Wachtebeke. Overigens vinden de inwoners beide delen samen één dorp en bestaat de landsgrens voor hen in de praktijk niet, ook niet vóór het openen van de grenzen i.v.m. de Europese Unie in 1992. "Deze bewering wordt gestaafd door het feit dat de Belgische inwoners van dit dorp net zo vrolijk in het buurthuis Koninginnedag komen vieren als de Nederlandse", aldus de PZC in een artikel d.d. 13-11-1986.

- Wapen van de voormalige gemeente Overslag.

- Onder het dorp Overslag valt ook de buurtschap Rode Sluis.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1542 ten Overslach, 1740 De Overslag, 1846 Overslagh.

Naamsverklaring
De plaatsnaam verwijst naar de plaats waar sinds de middeleeuwen de lading van boten ‘overgeslagen’ werd naar kleinere boten om zo Gent te bereiken. Om overstromingen te vermijden, werd de Axelse Vaart (Axel-Gent) afgedamd en zo kreeg de plaats haar naam. Met het graven van de Sassevaart in de 16e eeuw, de voorloper van het Kanaal Gent-Terneuzen, werd de overslag overbodig. (bron: het Vlaamse project 'Kerk in het Midden', waarvoor zie verder het hoofdstuk Bezienswaardigheden)

Terug naar boven

Ligging

Overslag ligt ZZW van het dorp Zuiddorpe en de stad Axel, WZW van het dorp Koewacht, NW van de plaats Moerbeke in België, NO van de plaats Wachtebeke in België, O van de plaats Zelzate in België en het Kanaal van Gent naar Terneuzen, ZO van het dorp Westdorpe en OZO van de stad Sas van Gent. Het dorp valt deels op Belgisch grondgebied (o.a. de RK kerk).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 hebben de Nederlandse gemeente en het Nederlandse deel van het dorp Overslag 75 huizen met 459 inwoners. Tegenwoordig heeft het Nederlandse deel van het dorp ca. 100 huizen met ca. 250 inwoners. Het Belgische deel heeft ruim 600 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Overslag is al zeer oud. Hier lag vroeger een kreek die van Gent naar de Honte liep. De Grote Kreek of Zoutevaart was bevaarbaar, maar om overstromingsgevaar te voorkomen in het achterland werd de Grote Kreek afgedamd; men kende in die tijd de techniek om sluizen te bouwen nog niet. In het jaar 780 stichtte men hier een handelspost en laadde men de goederen over van de ene kant van de dam naar de andere.

Overslag was oorspronkelijk een dorp van vissers en kooplieden. Met de voltooiing van de Sassevaart in 1547, die grotere schepen toeliet om rechtstreeks naar Gent te varen, ging het snel bergaf met het dorp. Na de Vrede van Münster in 1648 en het sluiten van de grens tussen de Noordelijke Nederlanden en de Spaanse Nederlanden, verloor het dorp zijn handelsfunctie volledig. Een groot deel van de bebouwing bevindt zich in het Belgische gedeelte, waar ook de parochiekerk staat.

Religie
"In 1648 legt het verdrag van Münster de grens vast tussen België (Koningsbodem) en Nederland (Statenbodem). De grens loopt dwars door Overslag, en vormt ook de grens tussen protestanten en katholieken. Voortaan moeten de katholieken naar Wachtebeke om een eredienst te volgen. Om de afstand in te korten wordt in het dorp een grenskapel opgericht. De paters Recolletten organiseren in de kapel de goddelijke diensten van 1692 tot 1822. De eerste grenskapel wordt ingericht in een schuur, die later is omgebouwd tot een klein gebouw van boomstammen. Op een andere locatie ontstaat in 1711 de eerste stenen kerk na een legaat met bouwgrond van Anna Lippens en Pieter Joannes Thierens. Deze kerk wordt toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte. Door de oprichting van de kapel ontstaat ook de zelfstandige parochie Overslag, die zowel op Belgisch als op Nederlands grondgebied ligt. Rond de kapel is er vanaf het begin ook een kerkhof. Pas in 1721 wordt het huidige kerkhof rond de nieuwe kerk ingewijd.

De eerste stenen kerk bestond oorspronkelijk uit één beuk die ongeveer overeenkomt met de huidige middenbeuk. De huidige ingangsdeur met omlijsting was toen al aanwezig. De kosten van de bouw in 1711 werden gedragen door mecenas-bisschop Philippe Van der Noot van Gent. Hij was voorstander van het oprichten van grenskapellen, om de calvinistische invloeden in de regio tegen te gaan. Legaten en giften bepaalden het tempo om de kerk af te werken, al gooide een brand in 1733 roet in het eten. De bevolking was trouwens vindingrijk om inkomsten aan te trekken voor het onderhoud van de kerk. Zo graasden tot 1844 schapen op het kerkhof tegen betaling. De toestemming van het bisdom Gent in 1788 om net over de Nederlandse grens in Zuiddorpe toch een katholieke kerk te bouwen, was een tegenslag voor Overslag. De gelovigen uit het noorden gaven vanaf dan hun centen immers aan deze nieuwe kerk...

In 1849 telt de parochie 1100 inwoners. Omdat 98% daarvan kerkgangers zijn, wordt de kerk uitgebreid met twee zijbeuken, een aparte doopkapel en een bergplaats. In 1876 vraagt het kerkbestuur toestemming om de kerk te verlengen met één travee en een nieuwe kerktoren te bouwen, maar die krijgen ze uiteindelijk pas twintig jaar later! De reden: er waren niet genoeg middelen en bouwgrond. De inwijding van de vernieuwde kerk van Overslag in zijn huidige vorm vindt plaats op 14 mei 1900. Pas in 1902 worden de gekleurde glasramen met vermelding van de schenkers geplaatst. De Lourdesgrot komt er door initiatief van E.H. Richard De Buyst, de lokale boeren schonken landbouwmateriaal voor de bouw. Deze pastoor betaalde ook de stenen muur met de zeven kapellen van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën rond het kerkhof. (bron: project 'Kerk in het Midden', waarvoor zie het eind van de kerkbeschrijving in het hoofdstuk Bezienswaardigheden)

Eerste Wereldoorlog; deel Belgisch Overslag klem tussen 'dodendraad' en Nederlandse grens
Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) slaagden de Duitsers, die België hadden bezet, terwijl Nederland neutraal bleef, er aanvankelijk niet in om de 450 km lange rijksgrens tussen Knokke / 't Zwin in het W en het drielandenpunt in het O hermetisch af te sluiten. Veel mensen konden daardoor de grens overschrijden: vrijwilligers voor het Belgische leger, spionnen, bezorgers van clandestiene post, verzetslui, smokkelaars en militaire en burger-vluchtelingen. Daarom hebben de Duitsers in 1915 langs de grens België-Nederland een elektrische draadversperring geïnstalleerd (waar 2000 volt op stond). Hierbij moet men zich realiseren dat de bezetter vanaf de aanvang van de oorlog natuurlijk geprobeerd heeft om de grens met Nederland af te sluiten door o.a. op de voornaamste doorgangswegen hindernissen te plaatsen en de grens te laten bewaken door militairen. Elke poging om de grenzen hermetisch af te sluiten vereiste uiteindelijk een aanzienlijke hoeveelheid manschappen. Door de komst van de 'dodendraad', zoals hij in de volksmond al snel werd genoemd, waren er voor de bewaking minder Duitse troepen nodig. Hier vind je een uitvoerige toelichting op alle bijzonderheden m.b.t. deze 'dodendraad', door de heemkundekring van Baarle-Nassau, welk dorp daar natuurlijk ook mee te maken heeft gehad.

Door het soms grillige grensverloop werd niet altijd de exacte grens gevolgd. Gevolg was dat sommigen ingeklemd kwamen te zitten tussen de 'dodendraad' en de Nederlandse grens N ervan. Ook in een deel van het Belgische deel van Overslag was dat het geval. Dit deel verkeerde daardoor in de onmogelijke positie dat de Duitsers hen vanaf de Belgische kant van de draad niet konden voorzien in de behoefte aan levensmiddelen, terwijl de Nederlanders geen eten mochten uitvoeren naar Belgisch grondgebied. Waardoor deze inwoners wel gedwóngen werden om te smokkelen...

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Een nieuw pleintje met speeltuin in het dorp is in juni 2017 feestelijk geopend door de burgemeesters van Terneuzen en Wachtebeke. Twee zandboten voor de kinderen verwijzen naar het rijke 'overslag'-verleden van het dorp, een muurschildering verhaalt over de geschiedenis ervan, en ruim 1000 bloembollen zorgen het hele jaar door voor een fleurige uitstraling van het plein.

- De dorpskern van Overslag is in 2016, in overleg met de inwoners, ingericht als 30 km-zone. Op de bebouwdekomgrens is de rijbaanuitbuiging verwijderd. Hier is een verkeersplateau aangelegd met een rijbaanversmalling. Op het kruispunt van de Zuiddorpseweg met ’t Hoeksken is het bestaande verkeersplateau aangepast. Dit is ook gebeurd ook op het kruispunt van de Dorpsstraat met ’t Hoeksken. Tussen deze twee kruispunten is een wegversmalling geplaatst. De aansluiting van de Buurtweg op de Dorpsstraat is aangepast, waardoor een gelijkwaardige kruising is ontstaan. Naast deze verkeersmaatregelen zijn 9 parkeerplaatsen aangelegd op het deel van de Dorpsstraat naar de grens toe. Tevens zijn op dit deel 3 zogeheten straatjuwelen geplaatst; smalle verkeerselementen om het verkeer extra te remmen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De kerk van Overslag staat in het Belgische gedeelte. Het is een zogeheten hallenkerk met drie beuken, gescheiden door zuilen, onder één gezamenlijk dak. Het opvallendste aan de buitenkant is de barokke toegangsdeur geaccentueerd door de omlijsting in witte zandsteen. In de nis boven deze deur staat het oudste beeld van de kerk: een houten gepolychromeerd beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Niet Onze-Lieve-Vrouw Geboorte, maar wel Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen die staat op een slang met in de bek een appel. Daarmee wordt verwezen naar het paradijsverhaal waarin Adam en Eva door de slang worden verleid om in de appel te bijten. Boven de nis staat het wapenschild van de grootste geldschieter van de kerk, bisschop Philippe Van der Noot. Op het wapen zijn vijf St-Jacobsschelpen in kruis en daaronder een banderol met zijn familiespreuk “Respice finem” ("Denk aan het einde") te zien. Van der Noot was in de 18e eeuw een belangrijke bisschop en zijn barokke praalgraf is te bekijken in de Gentse Sint-Baafskathedraal.

Aan de buitenzijde van het koor van de kerk is er een voorstelling van het vagevuur onder het Christusbeeld aangebracht. Op het kerkhof kwamen regelmatig beenderen naar boven en uit eerbied werden die naar het beenderhuis op het kerkhof gebracht. Die beenderhuizen werden later omgevormd tot een aards vagevuur met beeldhouwwerken en schilderijen. In Overslag werd het vagevuur enkel voorgesteld door muurschilderingen met een ijzeren rooster ervoor (verdwenen) en bovenaan de nis het opschrift: “Want de hand des Heeren heeft mij geraakt” (Job 19; 21). Van dergelijke ‘vagevuren’ zijn er niet veel bewaard gebleven.

Het interieur van de kerk geeft een open en overzichtelijke aanblik. Aan elke kant van de middenbeuk staan vijf zuilen met witgeschilderde heiligenbeelden uit de 19e eeuw. Aan de vrouwenkant, de linkerkant kijkend naar het altaar, staan enkel vrouwelijke heiligen. Terwijl aan de andere kant, de mannenzijde, enkel mannelijke heiligen te zien zijn. Het valt op dat de kerk drie grote kruisbeelden heeft. Twee aan de buitenkant: eentje boven het vagevuur aan het koor en een wit geschilderd houten beeld bij de hoofdingang. Tegen de eerste zuil binnen in de kerk prijkt nu het beeld uit 1720 dat vroeger vermoedelijk buiten aan het vagevuur hing. Samen met het Onze-Lieve-Vrouwbeeld boven de hoofdingang is dit een van de oudste beelden in de kerk.

In het koor staat een barokaltaar gewijd door Mgr. L.J. Delebecque in 1851. De reliëftaferelen op dit altaar stellen van boven naar onder een gekruisigde Christus, God de Vader onder een baldakijn met engelen, het Lam Gods op een verzegeld boek en Jezus de Goede Herder voor. Onderaan staat er nog een afbeelding van het Lam Gods. Opmerkelijk in het interieur is de houten lambrisering. Ze werd in 1854 geplaatst en komt uit de kerk van Burst (Erpe-Mere). De eenvoudige lambrisering bestaat uit een houten wand met daarvoor een doorlopende zitbank met afsluiting. Opvallend zijn de haken met nummering boven de banken. Dit was ook een van de inkomsten; leden van verenigingen en gilden betaalden om een vaste plaats te kunnen krijgen! In de lambrisering zijn ook twee biechtstoelen in dezelfde stijl verwerkt.

De kerk van Overslag telt naast de kruisweg slechts vier monumentale, 19e-eeuwse schilderijen. Wie ze geschilderd heeft is onbekend. Er worden vier knielende personen voorgesteld, een op elk schilderij. Het gaat daarbij om de Heilige Ambrosius met kromstaf, bisschopsmijter en bijenkorf, de heilige Coleta Boylet van Corbie, een onbekende biddende kloostervrouw, en een voorstelling van de “Verschijning van Onze-Lieve-Vrouw aan Margaretha van Cortona". De glasramen verdienen een speciale vermelding. Naast het altaar zijn Onze-Lieve-Vrouw en de Heilige Cornelius afgebeeld. Het glasraam in de doopkapel stelt de goddelijke deugden geloof, hoop en liefde voor met bovenaan de Heilige Geest als duif. De andere kleurrijke geometrische glasramen werden geschonken door parochianen. Tot slot nog het orgel, dat werd in 1838 geplaatst en al na twintig jaar vervangen door een nieuw. Na WOII hergebruikte orgelbouwer Jos Loncke uit Essen delen voor het nieuwe orgel. (bron: project 'Kerk in het Midden', waarvoor zie de volgende alinea)

De Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk te Overslag (hier nog een beschrijving van de geschiedenis van kerk en parochie) dateert oorspronkelijk uit 1712 en is in de tweede helft van de 19e eeuw uitgebreid. Wegens teruglopend kerkbezoek is besloten de kerk medio 2019 aan de eredienst te onttrekken. De inwoners is verzocht ideeën aan te dragen voor een mogelijke herbestemming. Het resultaat daarvan is in november 2018 gepresenteerd. Het voorstel is van de kerk een multifunctionele ruimte te maken voor cultuur, vrije tijd, ontmoeting en kleinschalige commerciële activiteiten. Het kerkplein wordt daarbij getransormeerd van een "betonnen woestijn naar een groene oase". Actuele ontwikkelingen vind je op de Facebookpagina van het project 'Kerk in het Midden', waar onder andere dit dorp deel van uitmaakt, samen met nog enkele andere Vlaamse pilot-dorpen die voor de uitdaging staan om hun kerk een goede herbestemming te geven.

- De pastorie van Overslag bestond zeker al in 1634 maar werd pas gekocht door het bisdom Gent in 1700. Enkele jaren later is de dreef naar de kerk aangelegd en uiteindelijk schenkt het bisdom het gebouw aan de parochie. Pastoor Eduard Steenput, die eerste uitbreiding van de kerk realiseerde, besloot toen ook een aanvraag te doen voor een nieuwe pastorie. De onderhoudskosten van het oude gebouw waren torenhoog. De huidige pastorie is gebouwd in 1860.

- Overslag heeft 1 rijksmonument in het Nederlandse deel, zijnde de romp die nog resteert van de voormalige Ronde Molen (De Gebuurte bij nr. 1a). De stenen korenmolen is gebouwd in 1859 door de familie Schaut, omdat de rosmolen van de boerderij te weinig capaciteit had. In 1865 is de boerderij met de beide molens verkocht aan de familie Plasschaert. Later is de molen uitgebreid met een aanbouw en is in de molen een dubbele maalstoel gebouwd, aangedreven door een motor. In 1925 is een roe afgebroken en is de molen onttakeld. De kap, de stelling, het wiekenkruis en het gaande werk zijn toen verwijderd. Voortaan werd er enkel op de motor gemalen. De molenromp en de aangebouwde mechanische maalderij worden nu enkel nog gebruikt als opslagruimte. De rosmolen is in 1989 gesloopt. De molenromp heeft een beduidende landschappelijke functie in een open omgeving.

De molenromp met mechanische maalderij is van algemeen belang: vanwege bouwtechnisch-historische waarden als herkenbaar en representatief relict van een ronde stenen korenmolen uit het midden van de 19e eeuw; vanwege cultuurhistorische waarden als onderdeel van de geschiedenis van de graanmaalderijen van Nederland en de industriële ontwikkeling van Zeeland en de plaatselijke geschiedenis; vanwege ensemblewaarden van de molenromp met de aangebouwde mechanische maalderij; vanwege situationele waarden betreffende de historische gaafheid van de omgeving; vanwege de gaafheid van de molenbiotoop.

- Overslag heeft 3 gemeentelijke monumenten in het Nederlandse deel, zijnde het woonhuis dat vroeger bij de molen hoorde (Dorpsstraat 1), de voormalige lagere school op 't Hoeksken voorheen nr. 5 (welk huisnr. voor de gemeentelijke basisregistratie BAG niet meer bestaat, omdat het pand is samengevoegd met het naastgelegen woonhuis op nr. 7), en het voormalige gemeentehuis op nr. 9.

- De Belgisch-Nederlandse grens tussen de respectievelijke delen van het dorp is afgebakend met zogeheten Oostenrijkse grenspalen. Deze vierkante stenen palen heten zo omdat ze zijn geplaatst (in 1770) in de periode (1713 tot 1795) dat de Zuidelijke Nederlanden (het huidige België) onder het Oostenrijkse keizerrijk vielen. Op de webpagina 'Oostenrijkse grenspalen in de Nederlanden' van Peter Dirven vinden wij daar de volgende toelichting op: "Na de vrede van Munster in 1648 bepaalde men de grens in het midden van de kreek en dus ook dwars door het dorp. Ter beslechting van een in 1754 gerezen geschil tussen de magistraat van het Ambacht van Assenede en de magistraat van het Ambacht van Axel betreffende de grenzen van hun jurisdictie in de wijk Overslag tussen de St.-Elooipolder (West) en de Zoute Vaart (Oost), is op 13 juli 1768 in Gent een conventie getekend. Volgens deze conventie werd overeengekomen hier 14 grenspalen op te stellen die de grens zouden vastleggen tussen de Republiek der Zeven provinciën of de Noordelijke Nederlanden en de Oostenrijkse of Zuidelijke Nederlanden.

De palen zijn in 1770 geplaatst. Deze zogeheten 'Oostenrijkse grenspalen' in Overslag zijn elegante vierkante arduinen palen die lichtjes versmallen naar boven toe en bovenaan eindigen op een afgeknotte geprofileerde top. De grenspalen zijn ware kunstwerken en vertonen aan beide zijden een medaillon met daarin het wapen van het desbetreffende land. Voor Oostenrijk bestaat dit uit een dubbelkoppige adelaar die met de bek ver opengesperd naar weerskanten kijkt. De vleugels zijn uitgespreid en naar boven gericht; boven de gespleten hals komt een keizerlijke kroon. Daaronder staat het opschrift 'Oostenryk'. Aan Nederlandse zijde is een staande en gekroonde leeuw afgebeeld met in één klauw een krom zwaard, symbool voor recht en in de andere klauw 7 pijlen, symbool voor de Zeven Verenigde Provinciën. Daaronder staat het opschrift 'Haar hoog mogende'. Hiermee worden de Staten Generaal bedoeld."

- Het voormalige douanekantoor is nog bewaard gebleven.

- In 2011 is in het dorp een Thematiseringsproject uitgevoerd, met als thema 'Overslag, Grenzeloze Tweeling'. Het project behelsde o.a. de plaatsing van het kunstwerk d'n Overslagh van inwoner Tony Dielen. Daarnaast zijn 2 informatiepanelen onthuld die de geschiedenis weergeven van deze voormalige kleinste gemeente van Nederland, thans de kleinste kern van de gemeente Terneuzen. Het project, op initiatief van Stichting 't Overslags Comité, is uitgevoerd naar idee en ontwerp van inwoner John van Eck. Op 16 april 2011 is e.e.a. feestelijk onthuld door burgemeester Lonink en wethouder Broekhuysen van de gemeente Terneuzen en 1e schepene Penneman van de Belgische gemeente Wachtebeke, waar het Belgische deel van het dorp onder valt. - Op deze pagina vind je een mooi verslag van deze dag in tekst en beeld, door Peter Dirven.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Voor de bevolking van Overslag is er één belangrijke dag in het jaar, namelijk het feest van Onze-Lieve-Vrouw Geboorte. Die dag, 8 september of de eerste zondag erna, viert het dorp kermis en zoals het een goede en aangename traditie betaamt, is dat nog altijd het geval.

- Op de zaterdag voor Kerst geeft Harmonie Concordia jaarlijks een concert in de kerk van Overslag.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Zeeland is als een grote oester met veel prachtige parels. Met de interactieve parelroutes ontdek je deze verborgen schatten. Soms zijn ze zo goed verborgen dat je ze alleen kunt vinden door goed te kijken, te luisteren en te doen. Ook in Overslag ligt een parel verstopt. Volg de Smokkelroute met aanwijzingen en ga mee op zoek naar de gesmokkelde parel. Startlocatie: parkeerplaats Omer van Puyveldeplein. Lengte route: 4,5 kilometer.

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Wijkplatform Overslag is een grensoverschrijdend platform, d.w.z. zij zet zich in voor de belangen van zowel het Nederlandse als het Belgische deel van het dorp.

- Buurthuis: - Buurthuis 't Hoeksken in het Nederlandse deel van Overslag, in 1982 als zodanig in gebruik genomen na het opheffen van de lagere school, wordt beheerd door (de hieronder beschreven) Harmonie Concordia. In 1986 verkeert het buurthuis in deplorabele staat, onder meer door een lekkend dak. De toenmalige gemeente Axel heeft geen trek in de herstelkosten van 50.000 gulden en zoekt een nieuwe huurder die dat voor zijn rekening neemt, in ruil voor een zeer bescheiden huur van honderd gulden (45 euro) per jaar. De harmonie denkt die kosten dankzij veel zelfwerkzaamheid te kunnen terugdringen tot 5.000/6.000 euro en was blij het pand daarmee te kunnen behouden voor de harmonie en als gemeenschapshuis voor het dorp.

Tot 1986 werd het pand gehuurd en geëxploiteerd door de Overslagse jeugdclub Snoopy, maar die kon het niet bolwerken. De gemeente vond het geen probleem dat het pand in beheer zou komen van de - toen in ieder geval - grotendeels Belgische harmonie: "Dat is heel gebruikelijk in Overslag. Op het gebied van het parochiewerk doen de Belgen ook het werk voor de Nederlanders", aldus de toenmalige Axelse wethouder J.M. van Schaik in de PZC d.d. 13-11-1986, welk artikel wij gelinkt hebben onder het kopje Status. Het gaat hier dus al net zo zeer in goed overleg gezamenlijk aan toe qua voorzieningen als in het bekendere Belgisch/Nederlandse dorp Baarle-Nassau/Baarle-Hertog.

- Muziek: - Harmonie Concordia Overslag is in 1900 ontstaan uit een zangvereniging, die al in 1865 actief was. Waarschijnlijk werd de zangvereniging reeds ondersteund door enkele muzikanten. Reeds bij de oprichting komen de leden uit zowel het Belgische als het Nederlandse gedeelte van het dorp, en dat is nog altijd zo. Het opgestelde reglement bevat enkele clausules om deze specifieke eigenheid te vrijwaren. De kenspreuk wordt "Door eendracht sterk". Tijdens de Eerste Wereldoorlog is er een muzikale onderbreking door het plaatsen van een elektrische draad, bijgenaamd de 'dodendraad', die het dorp letterlijk in twee verdeelt (nadere informatie hierover vind je in het hoofdstuk Geschiedenis).

1979 is het jaar van grote veranderingen. Een muziekvereniging ondersteund door een marjorettengroep is in. "Het oog wil ook wat". Dat jaar start de samenwerking met The Flemish Girls uit Lokeren, die in 1979 kampioen van België worden. Het wordt geen fusie, iedereen behoudt zijn eigenheid. In 1987 komt er een einde aan de samenwerking. De harmonie komt na hoogtes en laagtes in rustiger muzikaal vaarwater. Muziek komt terug op de eerste plaats. In 1986 komt ook buurthuis 't Hoeksken in Overslag als repetitie- en uitvalsbasis in eigen beheer.

Reacties

(6)

-De 30 km-zone is uitgewerkt in 2016.
-Stichting Het Overslags Comité is op verzoek van de gemeente beëindigd, de werking is overgegaan op het grensoverschrijdende Wijkplatform Overslag.
-Buurthuis ‘t Hoeksken wordt beheerd door Harmonie Concordia.
-‘t Hoeksken huisnummer 5 is de voormalige lagere school welke in de BAG is samengevoegd met het bijbehorende woonhuis op nummer 7.
Met vriendelijke groet,
Marc Zaan Overslag

Dank voor je aanvullingen Marc! Hier ben ik blij mee: al mijn vragen over dit dorp in een keer opgelost! Ik heb alles aangepast. Dit is over een dag te zien, omdat de site naar de bezoekers toe 1x per dag wordt bijgewerkt. Tevens heb ik een beschrijving van de harmonie toegevoegd. Deze had ik nog niet 'ontdekt', dus ook dat is weer een mooie aanvulling.

Goedemorgen. Mooi stuk. Ik ben in het bezit van een ansichtkaart uit 1919 van Vlaardingen naar Roodesluis (gem. Overslag), gericht aan:
Freule Odile van Regenmortel - Kasteel de Bonte Os. Kunt u hierover meer vertellen? Alvast bedankt voor uw reactie. Met vriendelijke groet, Edwin van der Ham, Vlaardingen.

Dank voor uw compliment. Rode Sluis is een buurtschap NO van en vallend onder het dorpsgebied van Overslag, deels, net als het dorp zelf, ook in België gelegen. Onder Status vindt u de link naar onze pagina van buurtschap Rode Sluis. Helaas is er over beide namen niets op het internet te vinden en dan houdt het voor ons even op, omdat wij geen bronnenmateriaal hebben van deze omgeving. Het is wel intrigerend dat er over een kennelijk (voormalig?) kasteel en een adellijke mevrouw niets op het internet te vinden is. Het dorp heeft zelf geen historische vereniging. Er is wel de Oudheidkundige Kring De Vier Ambachten, die deze regio waaronder dit dorp als werkgebied heeft. Wellicht hebben zij dit al eens uitgezocht en weten zij er meer van, dan wel zijn zij bereid dit voor u na te zoeken. Dus ik adviseer u contact met hen op te nemen. Hun site vindt u op https://www.devierambachten.nl/.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Dank voor de tip! Ik had die grenspalen hierboven al wel vermeld maar wel erg summier. Gezien de bijzonderheid van dit soort palen mocht dat wel wat uitgebreider. De link verwees naar een soortgelijke paal bij Heikant, dus die heb ik daar nu beschreven: https://www.plaatsengids.nl/heikant. Maar op de pagina van de link staat ook een link naar deze Oostenrijkse grenspalen in bredere zin, waar een mooi verhaal staat over hoe het nu precies zit met het wanneer en waarom van die palen in Overslag, dus daarmee heb ik dit onderwerp hierboven nu mooi kunnen uitbreiden.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen