Driehuizen

Plaats
Dorp
Alkmaar
Kennemerland
Noord-Holland

driehuizen_plaatsnaambord.jpg

Driehuizen is met ruim 200 inwoners het kleinste dorp van de Schermer. Sinds de herindeling van 2015 valt het onder de gemeente Alkmaar. Driehuizen is een zeer bezienswaardig en zeer actief dorpje, waarover je alles kunt lezen op deze pagina. © H.W. Fluks

Driehuizen is met ruim 200 inwoners het kleinste dorp van de Schermer. Sinds de herindeling van 2015 valt het onder de gemeente Alkmaar. Driehuizen is een zeer bezienswaardig en zeer actief dorpje, waarover je alles kunt lezen op deze pagina. © H.W. Fluks

Driehuizen

Terug naar boven

Status

Driehuizen is een dorp in de provincie Noord-Holland, gemeente Alkmaar. T/m 31-7-1970 gemeente Zuid- en Noord-Schermer. Per 1-8-1970 over naar gemeente Schermer, in 2015 over naar gemeente Alkmaar.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1639 Driehuyse, 1665 Driehuysen.

Naamsverklaring
Betekent 'nederzetting bestaande uit drie huizen', waarbij er rekening mee dient te worden gehouden dat drie niet letterlijk hoeft te worden geduid. Volgens (1) is de nederzetting genoemd naar de eerste drie huizen die hier in 1603 zouden zijn gebouwd.(2) Volgens deze bron is echter al in 1564 in de archieven sprake van een vermelding "Zuiderwoude genaamd Driehuizen".

Terug naar boven

Ligging

Driehuizen ligt ZO van Alkmaar, NW van Graft en De Rijp, op de grens van Polder L en de Eilandspolder.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Driehuizen 23 huizen met 156 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 100 huizen met ca. 225 inwoners (waarvan ruim 100 in de dorpskern en de rest aan de omliggende dijken), waarmee het het kleinste dorp is in de Schermer.

Terug naar boven

Geschiedenis

Driehuizen is ontstaan aan de uiterste westrand van het vroegere Schermereiland. Dit deel van het eiland, de Burenmaden, is pas rond 1550 helmaal omdijkt. Voordien was het een onbewoond riet- en hooiland, dat regelmatig door het water van het Schermeer werd overspoeld. De Schermer - tegenwoordig het groene polderland aan de overzijde van de ringvaart - strekte zich uit tot aan Alkmaar.

In 2003 heeft men in het dorp het 400-jarig bestaan gevierd, omdat men tot dat moment niet beter wist dan dat de oudste vermelding uit 1603 dateerde. Maar, zo bleek uit archiefonderzoek in het vermeende jubileumjaar, in werkelijkheid bestond het dorp toen al 439 jaar. Oftewel men heeft toen een oudste vermelding ontdekt uit 1564. De inwoners van Graft bouwen hier dan namelijk een overtoom (ook wel 'overhaal' genoemd) om hun schepen over te zetten naar het Schermeer, sinds zij door de bedijking van de Burenmaden hun vrije doorvaart waren kwijtgeraakt. De schuiten werden met een windas over de dijk gehaald. De overtoom lag ter hoogte van de plek waar nu de kerk staat. De overtoom trekt bedrijvigheid aan zoals een herberg, vissers, boeren en ambachtslieden en zo ontstaat de nederzetting Driehuizen. Café-restaurant De Vriendschap is de verre nazaat van een herberg die bij de Grafter overtoom was gevestigd.

Klein begonnen en altijd klein gebleven, maar met een rijke historie. Met de drooglegging van de Schermer verschijnen er 16 molens aan de ringvaart tegenover het dorp, die inmiddels bijna allemaal zijn verdwenen. Eeuwenlang was het voor veel inwoners een armoedig bestaan in Driehuizen. Tegenwoordig is het een geliefde plek om te wonen en zijn er veel mensen vanuit de steden komen wonen. Daarom hanteert men in het dorp wel de slogan: "Vroeger woonde je in een gat. Nu ben je rijk als je er woont."

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende literatuur en sites:

- Boek ‘Thuis in Driehuizen. Een gewoon dorp, een verhaal apart'.

- Geschiedenis e.a. wetenswaardigheden over Driehuizen.

- Nog een beschrijving van Driehuizen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De brug die vanaf de Oostdijk toegang geeft tot het dorp Driehuizen, was anno 2017 aan vervanging toe. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft in december 2017 de oude brug gesloopt en vervangen door een nieuw exemplaar, dat weer aan de huidige eisen voldoet. De brug is eigendom van en wordt onderhouden door de gemeente Alkmaar.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Driehuizen heeft 2 rijksmonumenten, zijnde het eind 18e-eeuwse woonhuis op nr. 11 en het 19e-eeuwse woonhuis op nr. 13.

- De eerste Hervormde kerk van het dorp is gebouwd in 1648 en is in 1912, nadat hij in dat jaar door brand was verwoest, opgevolgd door de huidige kerk (Driehuizen 17). Het gebouw is tegenwoordig in gebruik als dorpshuis.

- In 1928 wordt elektrisch gemaal Juliana (Oostdijk 17a+b) gebouwd, tussen het Zuiderpolderhuis en Molen nr. 8. Het gemaal vervangt de 16 molens van dit deel van de Schermer. Op zijn beurt valt ook dit gemaal ten prooi aan de vooruitgang, als het in 1998 wordt vervangen door het computergestuurde gemaal Willem Alexander. De Juliana is gerestaureerd, het pomphuis is verbouwd tot twee woningen.

Huisnr. 17b is nu het domicilie van 'Witteman Traditioneel timmer- en schilderwerk' van Johan Witteman, die zijn vader Leo in het bedrijf is opgevolgd. Witteman gebruikt zo veel mogelijk natuurproducten, zoals sappen van bomen en gewonnen Scandinavisch teer en daarnaast doen zij alles nog graag op de oude ambachtelijke manier. Zo smeden zij hun spijkers nog zelf en hebben vader en zoon in Grootschermer een schuur gebouwd waaraan geen spijker te pas kwam; alles is met pen en gat verbindingen bevestigd.

- Molen De Wester (Oudelandsdijk1) wordt in 1653 al genoemd. Tijdens een storm in 1923 vliegt de kap met wieken van de molen. De wieken verdwijnen in het water de Lei en worden nooit meer teruggevonden. De kap gaat er aanvankelijk weer op. Maar de broers Jaap en Jan Koning die er in 1936 in wonen, hebben geen trek in het onderhoud aan de voor hen nutteloze kap en zagen hem eraf. Vandaar dat er vandaag de dag sprake is van een 'gehalveerde' molen.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Toneelvereniging Nut en Genoegen is opgericht in 1857. Sindsdien worden toneelstukken opgevoerd, vaak in Café De Vriendschap of de kerk te Driehuizen en soms op andere locaties in het dorp. De toneelvereniging heeft jaarlijks minimaal één activiteit, dit kan zijn de opvoering van een toneelstuk (april), maar ook bijvoorbeeld een workshop.

- 1x in de 2 jaar, in de even jaren, is er in Driehuizen op een zaterdag eind mei een Rommelmarkt met veiling. Ophaalploegen komen van tevoren bij de inwoners in het dorp en enkele omliggende dorpen langs om ze af te helpen van hun 'sta in de weggetjes', die voor anderen nog heel bruikbaar kunnen zijn. Bijvoorbeeld schone (en hele) kleding, antiek, curiosa, apparaten, gereedschappen, meubilair, boeken, speelgoed, serviesgoed e.d. Heb je geen 'rommel'? Flessen wijn, maar ook kleine cadeautjes die in de kast zijn blijven liggen zijn eveneens van harte welkom, voor het Rad van Fortuin en voor de 'taartenhoek'. Ook zelfgebakken taarten, (cup)cakes, hartige hapjes of quiches zijn welkom.

Voor de inwendige mens is er heerlijke koffie met gebak of cake en natuurlijk de patatkraam met kroketten en frikadellen, ter beschikking gesteld door het café. Bij het Rad van Fortuin zijn mooie prijzen te winnen en de kinderen kunnen een ritje maken te paard. Er zijn prachtige geraniums en andere plantjes die je kunt uitzoeken bij de kraam van Bob en Jan. Om 12.30 uur is er de veiling, waarvan de opbrengst ten goede komt aan het onderhoud van de kerk/het dorpshuis. Inwoners bieden daarvoor diensten en producten aan zoals tuinieren, oppassen, avondje barbecuen, boottochtje, balen hooi, kisten appels of een partij open haardhout, waarop men dan kan bieden.

- IJsclub Driehuizen is opgericht in 1903 en is nog altijd zeer actief. Als er in de winter geen activiteiten zijn, organiseert de club een zomeractiviteit. In het verleden is op deze wijze de Brug tot Brug-zwemmarathon gehouden en wordt er meegewerkt aan de Eilandpolderwandel- en fietstocht. Sinds 1976 heeft de ijsclub een eigen ijsbaan op het Klavertjesveld. Dit speelveld, geschonken aan het dorp door de familie Klaver, wordt in samenwerking met de Driehuizer Gemeenschap gebruikt. Dit veld wordt ’s winters onder water gezet en gebruikt voor het organiseren van diverse winteractiviteiten voor de leden. Een prachtige ijsbaanverlichting wordt geplaatst en de ijstent wordt neergezet met hierin een heuse Koek en Zopie.

De basisschooljeugd heeft traditioneel als eerste toegang tot de ijsbaan. Voor hen worden diverse ijsactiviteiten georganiseerd, zoals kortebaanwedstrijden, sneeuwpop aankleden voor de kleuters, hardrijden met vlaggetjes in de stoof plaatsen, ijshockey en een mini-marathonwedstrijd via de Melksloot en de Leij. Voor de volwassenen zijn er priksleewedstrijden, curling, fakkeloptocht en kortebaanwedstrijden op de Ringvaart. IJsclub Driehuizen werkt via de Eilandspolderkring samen met 6 andere ijsverenigingen in de omtrek aan de organisatie van Nederlands best bezochte schaatsevenement; de Eilandspoldertoertocht. In tijden van een zeer strenge winter maakt de IJsclub ook deel uit van de organisatie van de Noordhollandtocht van 200 km.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Driehuizen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Driehuizen.

- Belangenvereniging: - De Driehuizer Gemeenschap (DG) is een dorpsraad, die tevens als activiteitencommissie door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten organiseert.

- Dorpshuis: - De voormalige Hervormde kerk is tegenwoordig in gebruik als dorpshuis.

- Onderwijs: - Basisschool De Overhael* in Driehuizen is een school waar resultaat en sfeer hand in hand gaan. De Overhael is een kleine gezellige basisschool met ongeveer 80 leerlingen. De Overhael biedt je kind een warme plek met kwaliteit van onderwijs. Ze werken in een prachtig vernieuwd gebouw met 4 combinatieklassen in kleine groepen. Ze bieden uitstekende zorg voor alle leerlingen. Voor Plusklasleerlingen hebben ze speciale leerlijnen en een plusklas gerealiseerd. Samenwerking en respect voor elkaar zijn pijlers in de opvoeding. Tweetalig Onderwijs: er wordt wekelijks aan alle groepen Engelse les gegeven. Ze organiseren cultuurprojecten in maart voor alle groepen met afsluitend een tentoonstelling. Alle kinderen ontdekken en ontwikkelen hun eigen talenten tijdens de lessen talentontwikkeling.
* Genoemd naar de overhaal waardoor de nederzetting hier vanaf 1564 is ontstaan, waarvoor zie verder het kopje Geschiedenis.

- Sport: - Visvereniging ATW (Altijd Wat) is een kleine vereniging met als thuisbasis Driehuizen. Tussen eind mei en half oktober worden 8 wedstrijden gevist. Een wedstrijd is opgedeeld in 6 keer 20 minuten vissen. Elke wedstijd wordt afgesloten met een prijsuitreiking in Café Het Torenerf in Zuidschermer. Elk seizoen wordt er een uitgaansdag georganiseerd, die deel uitmaakt van 1 van de 8 wedstrijden. Jaarlijks helpen diverse leden van ATW met de kermisviswedstrijd voor de schooljeugd (de maandagmiddag van het kermisweekend).

- Zorg: - Zorgboerderij De Voorwayde ligt op een prachtige locatie, midden in de Eilandspolder, NO van de dorpskern van Driehuizen. Frank en Betty Meijer bieden hier zorg op maat, voor maximaal 5 deelnemers tegelijk met 2 begeleiders, zodat de deelnemers alle persoonlijke aandacht krijgen die ze nodig hebben. Ze hebben samen met de buurman een melkveehouderij. In de zomer komen de koeien over de weg om bij hen te weiden. In de herfst en winter staan bij hen het jongvee en droge koeien op stal. Ook hebben ze schapen, die in het voorjaar lammeren krijgen. De deelnemers doen veelal klusjes bij hen in hun eigen tempo. Vaak is dat bij de koeien, in de bloemen-/moestuin of huishoudelijk, maar je kunt bij hen ook gewoon lekker voetballen, vissen, varen, fietsen, ravotten, en hutten bouwen. Ook komen er kinderen bij hen spelen.

- Veiligheid: - Het kleine dorp Driehuizen heeft een eigen vrijwillige brandweer.

Reacties

(2)

(...) (aanpassingen hierboven verwerkt)
Met vriendelijke groet,
Jos Charlie - Webmaster 3hzn.nl

Dank voor de tips! Ik heb e.e.a. verwerkt. Tevens heb ik de pagina nog verder inhoudelijk uitgewerkt. Mijn complimenten voor uw zeer uitvoerige en informatieve site (die ik ook heb gelinkt op https://www.plaatsengids.nl/schermer)! Daar mogen de inwoners en bezoekers van de Schermer blij mee zijn.
M.vr.gr., Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen