Heusden

Plaats
Stad en gemeente
Heusden
Langstraat
Noord-Brabant

Heusden.JPG

Heusden is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Langstraat. Bestuurlijk werkt zij daarnaast samen met zowel de regio Hart van Brabant als Noordoost-Brabant.

Heusden is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Langstraat. Bestuurlijk werkt zij daarnaast samen met zowel de regio Hart van Brabant als Noordoost-Brabant.

Heusden (5).JPG

Stadsgezicht Heusden

Stadsgezicht Heusden

Heusden (4).JPG

In Heusden, bij de haven

In Heusden, bij de haven

Heusden..JPG

Tekst en uitleg bij de haven van Heusden

Tekst en uitleg bij de haven van Heusden

Heusden (2).JPG

Heusden in het voorjaar

Heusden in het voorjaar

NB gemeente Heusden in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Heusden in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Heusden in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Heusden

Terug naar boven

Status

- Heusden is een stad en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Langstraat. Bestuurlijk werkt zij daarnaast samen met zowel de regio Hart van Brabant als Noordoost-Brabant.

- De gemeente Heusden is per 1-5-1935 vergroot met de gemeente Herpt, en in 1997 met de gemeenten Drunen en Vlijmen.

- De gemeente Heusden omvat naast de gelijknamige stad verder nog de dorpen Doeveren, Drunen, Elshout, Haarsteeg, Hedikhuizen, Heesbeen, Herpt, Nieuwkuijk, Oudheusden en Vlijmen, en de buurtschappen De Hoeven, Fellenoord, Giersbergen, Kuikse Heide, Luttelherpt en Wolfshoek. In totaal zijn dat dus 1 stad, 10 dorpen en 6 buurtschappen.

- De dorpen in de gemeente van vóór de gemeentelijke herindeling van 1997 (= Doeveren, Hedikhuizen, Heesbeen, Herpt en Oudheusden) en een klein deel van het, in de praktijk, dorpsgebied van Haarsteeg, namelijk een klein, NW deel van buurtschap De Hoeven (dus niet de rest van het dorp Haarsteeg en ook niet de rest van buurtschap De Hoeven, die pas bij de gemeentelijke herindeling van 1997 overgingen naar deze gemeente), hebben in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek en lagen daarom sindsdien voor de postadressen 'in' de 'postale woonplaats' Heusden.

Omdat dit uiteraard misverstanden in de hand werkte (van mensen die op grond van de plaatsnaam in het postadres ter plekke in de verkeerde woonplaats gingen zoeken etc.) was het raadzaam dit op enig moment alsnog te regelen. De gemeente Heusden heeft als eerste stap in dat proces de genoemde dorpen als woonplaats ingevoerd in de rond 2010 in werking getreden gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). Nadien is zij in overleg gebleven met PostNL over de implementatie van eigen postcodes met de bijbehorende postale plaatsnamen voor de genoemde dorpen. Kennelijk was het een tijdrovend proces om deze plaatsen in het systeem in te passen. Dit is namelijk geregeld met ingang van 15 januari 2018.

- Wapen van de gemeente Heusden.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Heusden.

- Burgemeester van Heusden is mevr. Willemijn van Hees.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Héúsde.

Oudere vermeldingen
1286 Husedinne, 1624 Huesden, ca. 1660 Heusden.

Naamsverklaring
Zie Oudheusden.

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Heusden grenst in het W aan het Nationale Park Loonse en Drunense Duinen (dat ook het zuidelijkste deel van de gemeente beslaat, Z van het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen), Kaatsheuvel en Waalwijk, in het N aan de rivieren de Maas en Bergse Maas, Genderen, de provincie Gelderland, Nederhemert-Zuid en Well, in het NO aan Ammerzoden, in het O aan Bokhoven, Engelen en 's-Hertogenbosch, in het ZO aan Cromvoirt en Helvoirt, in het Z aan Biezenmortel en Udenhout en in het ZW aan Loon op Zand, en ligt Z van 'Wijk en Aalburg', Nederhemert-Noord en Wellseind, NW van Vught en NNO van Tilburg. Centraal door de gemeente loopt de A59, van W naar O.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat gemeente Heusden, die dan nog alleen de gelijknamige stad omvat, 495 huizen met 2.066 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 18.000 huizen met ca. 43.500 inwoners, waarvan ca. 550 huizen met ca. 1.350 inwoners in de gelijknamige stad.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van (de kernen in de gemeente) Heusden, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- Heemkundekring Onsenoort (bestrijkt de huidige gemeente Heusden en de voormalige gemeente Engelen). De Heemkamer van de heemkundekring is gevestigd in de Abdij van Nieuwkuijk en is op afspraak te bezoeken. Je kunt er onder meer vele lokale archieven raadplegen en een uitvoerige bibliotheek met vele boeken van alle plaatsen in hun werkgebied en omgeving. Sinds 1951 verschijnt maandelijks hun tijdschrift 'Met Gansen Trou'. Onder de link kun je de inhoudsopgaven vinden van alle jaargangen, plus een repertorium (inhoudsopgave van alle jaargangen op thema). Ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan hebben ze de volledige tekst en afbeeldingen van 67 jaargangen (1951-2017, 13.000 pagina's!) op een usb-stick gezet, die voor slechts 12,50 euro te koop is.

- Museum Het Gouverneurshuis is gehuisvest in het sfeervolle Gouverneurshuis uit 1592. De collectie weerspiegelt aspecten waarmee de stad in het verleden geworsteld heeft: de strijd tegen het water, de strijd om het geloof en de politieke strijd of de stad bij het gewest Holland of het hertogdom Brabant behoorde. Het museum toont met topografische kaarten en stadsaanzichten de ontwikkeling van Heusden van middeleeuwse stad tot bolwerk in de verdedigingslinie van het gewest Holland. Verder de nalatenschap van kunstschilder A.J.M. Weimar uit 's-Hertogenbosch, met prenten, schilderijen en een verzameling Chinees porselein uit de 16e, 17e en 18e eeuw. Er is een collectie archeologica en er zijn tijdelijke tentoonstellingen over diverse aspecten van de geschiedenis van de streek.

- Verhalen over de geschiedenis van Heusden op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De wekelijkse huis-aan-huiskrant de Scherper (sinds 1976), die in de gemeente Heusden verscheen, en als stichting door vrijwilligers werd gerund, heeft eind 2016 moeten stoppen, omdat zij er niet langer in slaagde voldoende adverteerders te werven om de kosten te dekken.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Heusden heeft 122 rijksmonumenten.

- Heusden heeft 97 gemeentelijke monumenten.

- Beschrijving orgel Sint-CatharijneKerk.

- Beschrijving orgel Lutherse kerk.

- Molens: - Molen nr. 1. - Molen nr. 2. - Molen nr. 3.

- Het rijksmonumentale woonhuis op Herptsestraat 2 met boerderij aan de achterzijde en diverse bijgebouwtjes is rond 1875 gebouwd in traditionele en eclectische vormen. De in 1955 aangebouwde ouderwoning aan de rechterzijde van het achterhuis valt buiten de van rijkswege geldende bescherming. Het pand met bijgebouwen is van algemeen belang wegens de cultuurhistorische waarde die het heeft als bijzondere uitdrukking van sociaal-economische en typologische ontwikkelingen; namelijk de ontwikkeling van het boerenbedrijf en het bouwtype woonhuis met boerderij en bijgebouwen in het algemeen. Het complex is van architectuurhistorisch belang vanwege de gebruikte eclectische ornamentiek, en van belang wegens de architectonische gaafheid en de typologische zeldzaamheid. Het pand herinnert aan de vele historische groenplaatsen in de stad. Heusden beschikte als vestingstad over agrarische open binnenterreinen. Als het stadje was belegerd, moesten de burgers en militairen zelfvoorzienend zijn. Dit werd met moestuinen, weilanden en drie standerdmolens ondersteund. De grond, die aan de wallen grenst, was onder meer bestemd voor akkerbouw. Hank Nooteboom werkt anno 2020 aan de restauratie van deze voormalige stadsboerderij.

- Gevelstenen in Heusden.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Ongehoord (weekend begin juni, sinds 2005) is het Heusdense open podium voor zangers, dansers, dichters, muzikanten, theatermakers, vertellers en schrijvers. Ieder jaar vindt het op een andere locatie in de gemeente plaats.

- Rotary Club Heusden organiseert jaarlijks op tweede pinksterdag (in 2020 voor de 15e keer) de Boekenmarkt in de Vesting. De opbrengst komt ten goede komt aan een (lokaal) goed doel. De markt wordt opgeluisterd door live muziek. De Vismarkt is omringd door gezellige terrasjes. Voor verzamelaars en liefhebbers van lezen is de Boekenmarkt een gezellig evenement. Bijzondere exemplaren worden door een veiligmeester geveild. De markt biedt behalve tweedehandsboeken ook nieuwe boeken. De verkoop van deze nieuwe boeken dankt de Rotary Club aan haar contacten met uitgeverijen. Je vindt er kinderboeken, literatuur, spanning, thrillers, humor, science fiction, romans, hobby, geschiedenis, godsdienst, niet-Nederlandse boeken en boeken over de regio. Woon je in de gemeente of in de plaats Waalwijk? En wil je boeken doneren? Vul dan het contactformulier in. De Rotaryleden komen de boeken dan bij je thuis ophalen.

- Jaarlijks is er op een zaterdag in september de Veiligheidsdag (in 2020 voor de 6e keer). In samenwerking met Politie, Brandweer, Ambulance en verschillende andere organisaties wordt er informatie verstrekt over veiligheid, o.a. in en rond de woning. Om het nog leuker en spannender te maken worden er diverse demonstraties gegeven. Ook kunnen kinderen met politie of brandweer op de foto.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "In 1982 speelden problemen rond de Elshoutse Wielen en Landgoed d´Oultremont. Milieuwerkgroep Vlijmen (i.s.m. de Waerdman) overlegde met belangstellenden uit Drunen over de oprichting van een lokale milieuwerkgroep. Op 25 mei 1982 is Natuur- en Milieuvereniging Drunen opgericht. Na de gemeentelijke herindeling in 1997 is het werkterrein van de vereniging verbreed tot de gehele nieuwe gemeente, vandaar dat sindsdien sprake is van Natuur- en Milieuvereniging gemeente Heusden. De vereniging kent de volgende werkgroepen: Werkgroep Natuurbeheer. Sinds 1992 beheert onze vereniging een stuk natuur in de Baardwijkse Overlaat, tussen de afgraving en het Afwateringskanaal, het Natuurpark of´de Ottershoek´. De grond is eigendom van de gemeente. Eind jaren tachtig maakte de vereniging gebruik van het aanbod van graaf Roland d´Oultremont om de voormalige Eendenkooi in Drunen (tussen de Duinweg en de Zeeg) aan te kopen en ging de vereniging ook dit gebied beheren. In 1996 kon dat gebied worden uitgebreid met een houtwal van 100 meter lang en 7 meter breed. De werkgroep Natuurbeheer heeft ongeveer 20 leden. De groep komt elke woensdagmorgen samen om te werken. In de periode van september tot en met april gaat de groep ook op zaterdag in de natuur aan de slag.

Werkgroep Natuurstudie. Leden van de werkgroep Natuurstudie inventariseren regelmatig welke planten, libellen, vlinders, amfibieën, vogels en zoogdieren (b.v. dassen) in de gemeente voorkomen. Werkgroep Ruimtelijke Ordening. Deze groep van zes mensen houdt in de gaten of bouwvergunningen en bestemmingsplannen niet ten koste gaan van de natuur-, cultuurhistorische en landschappelijke kwaliteiten van het buitengebied. Daarnaast ontwikkelt ze zelf voorstellen voor verbetering van landschap, bijvoorbeeld op het gebied van erfbeplanting. Werkgroep Natuureducatie. Deze werkgroep organiseert thema-avonden en wandelingen. Via lezingen en excursies brengt zij de inwoners van de gemeente Heusden in contact met natuur en milieu. Verder organiseert deze groep de uitreiking van de Wijze Uil. Deze prijs wordt eens per twee jaar uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich meer dan gemiddeld heeft ingezet voor natuur of milieu in onze gemeente.

Werkgroep Duurzaamheid. Duurzaamheid staat in de belangstelling. De werkgroep bevordert het bewustzijn op dit gebied, en vertaalt dat in laagdrempelige en concrete acties. Zo is er een succesvolle zonnepanelen actie geweest en is in 2013 een repair-café opgezet. PR- / Website- / Fotowerkgroep. Een groep van tien leden brengt alle activiteiten van de vereniging voor het voetlicht op de website, in het kwartaalblad Natuurlijk, tijdens leden-avonden, middels e-mail-nieuwsbrieven, etc. Wil jij het werk van onze vereniging ook steunen en je eventueel ook inzetten voor de natuur, het landschap en het milieu in de gemeente Heusden? Meld je dan aan als lid, en natuurlijk ben je ook altijd welkom om je in te zetten in een van onze werkgroepen."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Heusden, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Heusden in Beeld van Dick Buskermolen uit Drunen is een site met vele duizenden foto's en honderden filmpjes van alle kernen in de gemeente. Zo te zien is hij voortdurend op pad om evenementen in tekst en beeld te verslaan.

- Ook op de site Heemkunde van de Oostelijke Langstraat van Eef van der Lee vind je veel beeld - duizenden foto's, ansichtkaarten en bidprentjes - van alle kernen in de gemeente Heusden.

- Fotoreportage van Heusden door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook de links naar deel 2 t/m 7.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Heusden (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Heusden. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Algemeen: - Artikelen van journalist Wim Klaassen uit Drunen over (kernen in) de gemeente Heusden, en over kernen in de gemeente Stede Broec, waar hij vroeger heeft gewoond.

- Jeugdburgemeester: - De gemeente Heusden heeft naast de reguliere burgemeester ook jeugdburgemeesters, die met of namens de burgemeester de gemeente vertegenwoordigen bij evenementen, herdenkingen en bijzondere ontvangsten, zoals Boomplantdag, Dodenherdenking, de opening van de Koningsspelen, de ontvangst van Sinterklaas en de sleuteloverdracht aan de carnavalsprinsen.

- Media / nieuws: - HTR Heusdense Televisie & Radio.

- Weekblad Heusden (donderdag) is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers). Dit weekblad is in januari 2020 ontstaan uit een samenvoeging van voorheen de weekbladen Drunen (voor dat dorp en de nabijgelegen kleinere kernen) en Vlijmen (voor dat dorp en de nabijgelen kleinere kernen). Dit weekblad 'dekt' nu dus de hele gemeente.

- Nieuws uit de gemeente van het team van voorheen (t/m eind 2019) Halloheusden.nl.

- Sport: - Voetbalvereniging HHC '09 (Heusden Herpt Combinatie) is in 2009 ontstaan uit een fusie van de verenigingen Herptse Boys en SV Heusden. De thuiswedstrijden worden gespeeld op Sportpark De Oosters.

- Zorg / jeugd / werk: - Bijeen Heusden is het netwerk van partijen dat in deze gemeente zorgt voor de uitvoering van alle taken op het terrein van zorg, jeugd en werk. Het sociaal team van Bijeen is al enige tijd actief. De leden van het team zijn afkomstig van verschillende organisaties en hebben ieder hun specialisme. Zo tref je er een opbouwwerker, een zorgconsulent, een maatschappelijk werker, een jeugdhulpverlener, een Wmo-consulent, een cliëntondersteuner en iemand die deskundig is op het gebied van werk en inkomen. Samen zorgen zij ervoor dat iedereen de zorg en ondersteuning krijgt die nodig is.

- Veiligheid: - Politie Heusden.

- Buurtpreventie Oudheusden - Heusden - Herpt.

Reacties

(2)

Per 15-01-2018 krijgen Doeveren, Hedikhuizen, Heesbeen, Herpt en Oudheusden alsnog hun eigen viercijferige postcode.

Dank voor de tip Bartus! Dit nieuws had ik gemist. We gaan het aanpassen bij alle kernen. Na precies 40 jaar geduld hebben is er dan eindelijk gerechtigheid voor deze dorpen, die hiermee nu uit de postale en daarmee vaak ook statistische anonimiteit treden. Waarmee nu eindelijk ook expliciet gaat worden hoeveel inwoners de stad Heusden én de omliggende dorpen nu écht hebben.

Reactie toevoegen