Status

- Haarsteeg is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de subregio Langstraat, gemeente Heusden. T/m 30-4-1935 viel het dorp onder 4 gemeenten, en wel grotendeels onder de gemeente Hedikhuizen en deels onder de gemeenten Vlijmen, Nieuwkuijk en Herpt. Per 1-5-1935 komt het dorp geheel onder de gemeente Vlijmen te vallen*, en in 1997 gaat het met de gemeente Vlijmen over naar de gemeente Heusden.
* Met dien verstande dat een klein deel van het dorpsgebied, zijnde het NW deel van de Haarsteegse buurtschap De Hoeven, met de gemeente Herpt is meegegaan naar de gemeente Heusden.

- Onder het dorp Haarsteeg valt ook de buurtschap De Hoeven.

Naam

Oudere vermeldingen
1840 (De) Haarsteeg.

Naamsverklaring
Samenstelling van haar 'zandige rug' en steeg ' smalle weg', in dijkgebieden ook 'op- of afrit aan een dijk'.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Haorendam.

Ligging

Haarsteeg ligt ZO van Heusden, N van Vlijmen.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Haarsteeg 100 huizen met 617 inwoners, verdeeld in 60/375 (= huizen/inwoners) in de gemeente Hedikhuizen en 40/242 in de gemeente Vlijmen. Onder de gemeenten Nieuwkuijk en 'Herpt en Bern' worden de delen van het dorp die destijds onder die gemeenten vielen, niet apart vermeld. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met ruim 2.000 inwoners.

Geschiedenis

In 1572 is er in de archieven voor het eerst sprake van de plaats Haarsteeg, in het kader van een kerkvisitatie: men vernoemt dan een kapel te Haersteghe, die ressorteert onder de parochie Hedikhuizen. Drie jaar later komt de naam ook voor in een Heusdense schepenacte. In 1610 kampt het dorp met een grote dijkdoorbraak, die tezamen met die van 1740 de enorme Haarsteegse Wiel doet ontstaan. Nog erger wordt het in 1795, als aan het Vergereind de dijk het op drie plaatsen tegelijk begeeft, maar men had daarvoor al gevreesd en daarom vallen er geen slachtoffers. Op 22 februari 1799 echter, slechts vier jaar later, doet zich de grootste ramp uit de Haarsteegse historie voor, als volkomen onverwacht een stuk van de dijkkruin wordt weggedrukt door een ontzaglijk grote ijsschots. Het binnenstromende water verrast mens en dier en in een grenzeloze ontreddering, waarvan nog een ooggetuigenverslag bewaard is gebleven, vinden velen de dood.

Rond 1700 heeft Haarsteeg een schuurkerk op de plaats waar nu de pastorie staat. In 1788 wordt door pastoor Jac. Grevers een kerkje annex pastoorswoning gebouwd, maar dit gaat ten onder in de overstroming van 1799. In 1800 wordt het herbouwd, maar kennelijk niet stevig genoeg, want al een paar maanden later wordt het door een storm verwoest. In 1801 wordt dit kerkje opnieuw opgebouwd en in 1826 krijgt het een meer 'kerks' uiterlijk, als het wordt voorzien van een leien dak. In 1846 wordt het dorp een zelfstandige parochie. In 1873 wordt de huidige, door pastoor A. Ceelen gebouwde kerk in gebruik genomen.

Haarsteeg is een uitgesproken agrarische plaats. De enige industrieën die er van de grond komen zijn de mandenmakerij en de klompenmakerij. Verder is de scheepvaart voor verschillende Haarsteegse families gedurende lange tijd een kostwinnig geweest. De haven is tot 1904 in gebruik geweest en in 1917 gedempt.

Recente ontwikkelingen

- De komende jaren wordt in Haarsteeg in fasen de nieuwe wijk Victoria gebouwd, die uiteindelijk ca. 160 woningen gaat omvatten. Er worden meerdere woningtypes gerealiseerd zoals tweekappers, hoekwoningen, tussenwoningen en vrijstaande woningen. De nieuwe wijk wordt gerealiseerd tussen de Mommersteeg en de Kavelingweg. "Het nieuwbouwplan is ruim van opzet, heeft voldoende speelplekken voor kinderen en heeft een prachtige, groene omgeving met een geweldig uitzicht op het Brabantse polderlandschap." Aldus de brochure van de makelaar.

Bezienswaardigheden

- Haarsteeg heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de boerderijen aan de Haarsteegsestraat 43 en 76.

- Haarsteeg heeft 4 gemeentelijke monumenten, zijnde de kerk op Haarsteegsestraat 10, het klooster op nr. 11, de pastorie op nr. 12 en het woonhuis op nr. 20-22.

- De RK Sint Lambertuskerk (Haarsteegsestraat 10) dateert uit 1873 en is een driebeukige kruisbasiliek in eenvoudige neogotische vormen, met niet-uitspringend transept en veelhoekig gesloten koor. Rechts van het koor een uitbreiding (1950) onder leien tentdak. Biechtstoeluitbouwen met nissenversiering.

- Het voormalige klooster Sint Gertrudis (Haarsteegsestraat 11) dateert uit 1906 en is in 1998 verbouwd en herbestemd tot wooncomplex.

Evenementen en activiteiten

- Creativiteitscentrum De Ark is een vereniging die al meer dan 30 jaar creatieve activiteiten voor de inwoners van Haarsteeg organiseert. Maak wat je mooi vindt en waar je zin in hebt, in een gezellige sfeer, onder deskundige leiding. Er zijn groepen voor tekenen, schilderen (olieverf, acryl of aquarel), potten bakken, keramische vormgeving, speksteen of hout bewerken en textiele werkvormen.

- Carnaval. - " 't organiseren van het carnavalsfeest op de Haorsteeg is ne serieuze en veul omvattende toak, die wij echter mee de nodige souplesse en blijdschap vervullen", aldus de in 1929 opgerichte Carnavalsvereniging Haorendam op haar site. - CV De Pleeboys. - Wat ze elders in het land meeatal 'tonpraten' of 'buutereednen' noemen, is in Haarsteeg de Haorendamse Kletsmaaiersavond (januari), die altijd goed is voor 2 uitverkochte avonden. - Foto's Kletsmaaiersavond 2018. - 's Maandags met carnaval presenteert Toon van Falier al jarenlang het succesvolle "Haorendam got Talent". Een playbackshow voor iedereen en op zéér hoog niveau (aldus de site van Dorpscafé De Steeg).

- Op het pleintje voor de Lambertuskerk organiseerde Stichting Hart voor Haarsteeg in juni 2019 met succes de 1e editie van de Landmarkt. Volgens van de organisatie is de Landmarkt beslist geen rommel- of brocantemarkt, maar een kruising tussen een Landschapsfair en een markt met streekproducten. Het is ook een markt voor mensen uit het dorp en directe omgeving, die iets kunnen, iets maken, iets hebben of iets waar ze trots op zijn. En dat bleken er nog best veel te zijn.

- Jeugdvakantieweek Haarsteeg (augustus).

- "Op de 1e zaterdag van september (in 2020 voor de 3e keer) is er vanaf 15.00 uur de Kermisproloog. Een proloog is een korte tijdrit van nog geen 8 km waarna de eerste wielrenner in de beoogde trui zal starten. Waar het in Frankrijk geel, in Italië roze en in Spanje de rode trui is, is dat hier de paarse trui waar om gestreden wordt. In deze proloog zitten drie heuse minicols. Direct na de start bij de Steeg in de Meester Prinsenstraat moet als eerste de 'Col du Kaaij' beklommen worden. Bij het fort in Hedikhuizen ligt een 2e pittige col, de 'Col du Fort', en net voor de finish weer het dorp in ligt de 'Col du Gooij', waarna een snelle afdaling naar de finish volgt. Voor de amateurs, liefhebbers dames en heren is het een serieuze zaak. In de Kermisklasse mag iedere fiets deelnemen, mits het maar geen e-bike is. Om 20:00 is er de prijsuitreiking door de rondemissen in de Steeg. Daarna is er nog een optreden van een band. Wil je een volgende keer meerijden stuur dan een mailtje naar kermisprolooghaarsteeg@gmail.com. Het inschrijfgeld is 7,50 euro en komt ten goede aan Stichting Hart voor Haarsteeg. Natuurlijk hopen we op veel deelnemers, maar ook als publiek ben je natuurlijk van harte welkom om de fietsers aan te moedigen." Voor een indruk van dit evenement zie de recensie van Kermispoloog editie 2019.

Landschap, natuur en recreatie

- Natuurgebied de Haarsteegse Wiel (voorheen De Nieuwe Wiel) ligt NW van Haarsteeg. Het diepste punt is bijna 20 meter diep. Daarmee is het het diepste wiel in Nederland. Met een oppervlakte van 40 ha is het waarschijnlijk ook nog eens het grootste wiel van Nederland. Het wiel ontstaat in 1610, als door een ijsdam in de Maas het water wordt opgestuwd en de dijk het begeeft. Hierdoor is het zuidelijke bekken gevormd. Bij een tweede overstroming, in 1740, ontstaat het noordelijke bekken.

Door studie van het sediment in het wiel heeft men niet alleen de ouderdom ervan kunnen bepalen, maar zijn ook gebeurtenissen als vroegere en historisch bekende overstromingen teruggevonden. Daarnaast zijnn door door elementaire en isotopenanalyse ook vele veranderingen in menselijke activiteit waargenomen. Het is ongelofelijk wat men hieraan allemaal heeft kunnen zien. Voor nadere informatie zie de link.

Rond de jaren veertig van de 20e eeuw was Janus van Engelen gedurende een aantal jaren beheerder van het door hemzelf geschapen zwembad in de wiel. De oudere inwoners van Haarsteeg hebben daar nog goede herinneringen aan. Op HalloHeusden.nl heeft André van der Heijden hier een mooi artikel over geschreven, waaruit wij hier een klein stukje citeren: "Aan de zuidzijde was door Janus eigenhandig een badplaats gemaakt. Op slimme wijze had hij ’s winters vele kruiwagens witte grond op de ijsvlakte aangebracht. Toen deze ontdooide zakte het zand naar de bodem, waardoor de sliblaag bedekt werd met een goed begaanbare zandbodem. Daar waar ‘het diepe’ begon had hij een soort houten wandelpier gemaakt, die dreef op een ponton van uit de oorlog stammende lege granaatcontainers. Voorbij deze grens had hij een reusachtige schommel gemaakt, waarop hijzelf luid zingend op het hoogste punt aangekomen zich met een sierlijk duik in het water stortte. Dat stukje machogedrag maakte een diepe indruk op de bezoekers van de Wiel.

Op het strand had hij de nodige kleedhokjes gebouwd en wat speeltoestanden aangebracht. Een uitkijktoren bood de in smetteloos wit badmeesterpak gestoken Janus de mogelijkheid toezicht op het geheel te houden. Volgens de strenge eisen van de kerk mocht er niet gemengd gezwommen worden. In de beginjaren had Janus daar een oplossing voor bedacht: Tijdens de openingstijd mocht het eerste uur door de meisjes worden gezwommen en vervolgens door de jongens. Later bracht hij een scheidingswand aan waar meisjes en vrouwen aan het oog van de mannen en jongens werden onttrokken. Uiteraard leidde dit tot een overtreding van het negende van de Tien Geboden: "Gij zult geen onkuisheid begeren". In Haarsteegse Wieltaal vertaald: "Gij zult niet door de rieten omheining gluren". Vele jongensharten klopten sneller als ze er in slaagden een opening in de wand te vinden. Bij de gemeente Vlijmen vond men het maar niks dat iemand in Haarsteeg op eigen initiatief en met eigen middelen zijn dorpsgenoten van zo’n mooi zwembad had voorzien." Enfin, wat hier allemaal aan vooraf ging, en hoe het allemaal verder ging, kun je lezen onder de link.

- Natuurgebied Sompen en Zooislagen met de daarin gelegen eendenkooi, N en NO van de dorpskern van Haarsteeg, wordt beheerd door Staatsbosbeheer en is (nog) niet openbaar toegankelijk. Wel is het gebied te bekijken vanaf de omliggende wegen (Vergereindseweg en Inlaagdijk). "Het gebied Sompen en Zooislagen behoort tot het Natuurnetwerk Brabant. Maar dit natuurgebied is nog niet af. ARK Natuurontwikkeling is in gesprek met grondeigenaren om de landbouwpercelen in het middelste deel, met steun van de provincie Brabant, aan te kopen. Als dat is gelukt wordt de landbouwgrond omgezet in natuur, zodat een groot aaneengesloten natuurgebied ontstaat.

Waarom is Sompen en Zooislagen een belangrijk natuurgebied? In dit gebied bij Haarsteeg lag vroeger een rivierarm van de Maas. Deze arm is op den duur afgesloten geraakt van de rivier en opgedroogd. Maar nog steeds was het gebied heel waterrijk, met veel planten- en diersoorten die veel water nodig hebben. Toen het gebied werd omgezet in landbouwgrond, werd het waterpeil ten bate van de landbouw verlaagd. Door het verlies van planten- en diersoorten in Brabant en de verdroging in de afgelopen decennia, is het belangrijk geworden dat er weer meer waterrijke plekken terugkomen. Als de landbouwpercelen beschikbaar komen, dan kan er weer meer water in Sompen en Zooislagen worden vastgehouden. Dieren zoals de otter kunnen dan weer terugkeren. Maar het gebied wordt ook een belangrijke waterbuffer voor tijden van droogte. Ook willen we de nieuwe natuur toegankelijk maken, zodat mensen ervan kunnen genieten. Zo profiteren zowel mensen als dieren en planten van de maatregelen.

Op zoek naar grond en beheerders. ARK Natuurontwikkeling is de organisatie die de opdracht heeft om van Sompen en Zooislagen bij Haarsteeg een aaneengesloten Natuurnetwerkgebied te maken. Daarvoor verwerft of - indien gewenst - ruilt ze landbouwpercelen. Dat wordt betaald met geld dat de provincie, via het Groen Ontwikkelingsfonds Brabant, beschikbaar stelt voor de verwerving en inrichting van gronden in het Natuurnetwerk Brabant. Samenwerken is belangrijk. Om het doel te bereiken wil ARK graag samenwerken met onder meer agrariërs, waterschap, natuurterreinbeheerders en lokale organisaties. Als zich mogelijkheden voordoen werkt de gemeente Heusden mee in het kader van het verwezenlijken van haar natuurdoelstellingen. Cruciaal zijn ook de mensen die eigenaar zijn van percelen in het gebied. Grondbezitters die nu of in de nabije toekomst een plan hebben voor hun grond en tegelijkertijd de natuur een warm hart toedragen. ARK kan deze eigenaren hierbij van dienst zijn. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Daarom is ze op zoek naar mensen die: willen investeren in de realisatie van natuurontwikkeling; kansen zien in kavelruil met eigen gronden, eventueel in combinatie met natuurontwikkeling; geïnteresseerd zijn in het verwerven en/of het omvormen naar natuur van gronden in Sompen en Zooislagen.

Bewezen successen. Grondaankoop en -ruil en het daarna in goede handen achterlaten, is voor ARK bekend terrein. In verschillende provincies heeft het geleid tot tevreden grondeigenaren en méér percelen waarmee de natuur de ruimte krijgt. Zo is het Natuurnetwerk Brabant al op verschillende plekken succesvol uitgebreid en de agrarische verkaveling verbeterd. Wil je meedoen aan grondverkoop of -ruil, natuurontwikkeling of natuurbeheer? Neem dan contact op met Anke Dielissen van ARK Natuurontwikkeling." (bron: ARK Natuurontwikkeling, december 2020)

Beeld

- Haarsteeg in Beeld is een site van Dick Buskermolen uit Drunen met heel veel foto's van evenementen en objecten uit het dorp in verleden en heden.

- Ca. 130 oude foto's, ansichtkaarten e.d. van Haarsteeg. - Nog een pagina met oude foto's en ansichtkaarten van het dorp.

- Fotoreportage van Haarsteeg door Kees Wittenbols uit Breda.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Haarsteeg (online te bestellen).

Links

- Belangenorganisatie: - De in 2017 opgerichte Stichting Hart voor Haarsteeg zet zich in voor de leefbaarheid in het dorp. De afgelopen jaren is het aantal voorzieningen in het dorp teruggelopen. Zo is de Rabobank weg, partycentrum De Hut en café-zaal De Harmonie zijn gestopt, Worstenbroodbakker Van Beurden is in 2017 vertrokken, een van de fietsenzaken is gestopt. Het is van belang voor de leefbaarheid in het dorp dat er een locatie blijft waar verenigingen terecht kunnen, en waar de inwoners elkaar kunnen ontmoeten en grotere activiteiten kunnen houden, zoals Carnaval en Sinterklaas. Ouders met jonge kinderen treffen elkaar op en rond school. Als kinderen eenmaal naar de middelbare school gaan, is er weinig meer wat ze bindt. Daarom is een dorpshuis(functie) onontbeerlijk om de onderlinge banden te behouden.

Aan de andere kant zijn er voor een relatief klein dorp als Haarsteeg ook nog best veel voorzieningen en bedrijvigheid over: de basisschool met peuterspeelzaal, de voetbalvereniging, schuttersgilde, toneelvereniging, muziekgezelschappen, autobedrijven, een restaurant, een manege, thuisverkoop van bloemen, aardappelen, groente en fruit, kapsalons, een jeu-de-boulesbaan, de kerk, een autorijschool, speelterreintjes, een doe-het-zelfzaak. Naast aandacht voor het thema 'ontmoeten' zet de stichting zich verder in voor hoe het nóg beter kan in het dorp m.b.t. thema's als zorg, openbare ruimte, en verkeerssituaties. Een actueel onderwerp is het realiseren van een café-dorpshuis voor het hele dorp, waarvoor zie de volgende alinea.

- Dorpshuis: - Na het stoppen in 2017 van partycentrum De Hut en Café De Harmonie (dat 37 jaar is gerund door Jos en Wilma Schuurmans en reeds in 1750 was ingeschreven bij de KvK), is het van belang dat er in het dorp weer een punt komt dat als horeca en dorpshuis kan fungeren voor o.a. verenigingen en lokale evenementen, en als ontmoetingspunt voor de inwoners. Stichting Hart voor Haarsteeg heeft daarom in overleg met alle betrokken instanties en personen gewerkt aan een 'doorstart' van De Hut als café-dorpshuis. Op 12 november 2017 zijn de plannen in De Hut voor ca. 350 belangstellenden toegelicht. Inwoners kunnen voor 1.000 euro een obligatie kopen waarmee ze aandeelhouder worden in het nieuwe dorpshuis. De intentie is om hiermee 100.000 euro aan obligaties binnen te halen.

In januari 2018 zijn de overeenkomsten getekend, inhoudende dat de dorpsgemeenschap van Haarsteeg het pand vooralsnog huurt, met de intentie het later in 2018 te kopen. Het complex is omgedoopt tot Dorpscafé De Steeg. Met tientallen vrijwilligers uit het dorp, in alle mogelijke disciplines, is er in januari 2018 en nadien met man en macht gewerkt aan de herinrichting, om te zorgen dat het Carnaval 2018 reeds in De Steeg kon plaatsvinden, te beginnen met de Kletsmaaiersavond die reeds op 19 en 20 januari plaatsvond. En dat is prima gelukt! Zo te zien op hun Facebookpagina loopt De Steeg nu al als een tierelier en is het dus een groot succes. De bedoeling is dat in 2019 ook Buurthuis De Haarstek (waarvoor zie de volgende alinea) in De Steeg integreert.

- Buurthuis: - In Buurthuis De Haarstek vinden allerlei sociaal-culturele activiteiten plaats voor inwoners van de gemeente Heusden, en die van Haarsteeg in het bijzonder. Je bent er altijd welkom voor een drankje en een praatje. Er vinden wekelijks wisselende activiteiten plaats op het gebied van creativiteit, gezelligheid, bewegen en nog veel meer. Er is altijd wel wat te beleven. Buurthuis De Haarstek wordt sinds 2017 geheel gerund door een lokale stichting met vrijwilligers (voorheen was dat Stichting ContourdeTwern). De gemeente bouwt stapsgewijs de subsidie af, waardoor het buurthuis in toenemende mate zelf 'de broek moet ophouden'. Het bestuur heeft er vertrouwen in dat dat gaat lukken, door o.a. meer gebruikers aan te trekken (zoals de harmonie die er sinds 2017 weer oefent), verhoging van de consumptieprijzen, en verhuur van het dak t.b.v. zonnepanelen.

- Onderwijs en kinderopvang: - De Lambertusschool heeft ca. 250 leerlingen en is voortdurend in beweging. Ze gaan voor (sociale) duurzame vernieuwingen die uitdagend, bruisend en prikkelend zijn voor de leerlingen. Met ouders, leerlingen en buurt maken ze een school om trots op te zijn (wat zo te zien tevens een ezelbruggetje is naar hun kernbegrippen Teamgeest, Respect, Openheid, Talent en Structuur). - Peuterspeelzaal Haarsteeg. - Kindercentrum Dikkertje Dap biedt opvang aan kinderen van 0 t/m 4 jaar. - BSO 't Speelveld vangt kinderen op van 4 t/m einde basisschoolleeftijd buiten de schooltijden.

- Muziek: - "Bij Harmonie St. Cecilia kan jong en ouder zich uitleven in muziek. Van getalenteerd tot beginnend. Oerbrabantse gezelligheid verpakt in muziek", aldus de vereniging op haar site. Harmonie St. Cecilia is opgericht in 1843, en is als 'bejaarde' nog altijd vernieuwend, verrassend en bruisend! (aldus het opschrift op de taart t.g.v. het 170-jarig bestaan in 2013). Na enkele omzwervingen is Harmonie St. Cecilia sinds 2017 weer terug in het dorp. De vereniging heeft een nieuwe thuisbasis gevonden in Buurthuis De Haarstek. "Wij voelen ons hier helemaal op onze plek! In Haarsteeg zijn we bijna 175 jaar geleden begonnen. Het voelt als thuiskomen", aldus de muzikanten. "We zijn door hen benaderd omdat er nog ruimte was voor de harmonie. Er is ook voldoende opslagruimte voor onze spullen. In overleg met de vrijwilligers kan er van alles geregeld worden. Ook met onze wensen wordt heel goed rekening gehouden." De harmonie kan met haar 4 orkesten en diverse muzieklessen naar hartenlust repeteren in de Haarstek. En ze bezorgen er niemand overlast mee. Integendeel: "De biljarters spelen in de zaal naast ons en die vinden het harstikke gezellig dat we er bij gekomen zijn. Het gaat allemaal in heel goede harmonie." (bron: Hallo Heusden)

- SaxeBelle is een ca. 20-koppige vrouwenband uit Haarsteeg en omstreken. Bijzonder is dat de band alleen uit saxofonisten en slagwerkers bestaat. - Interview met Saxebelle in de Scherper (2008).

- Muziekske Blaostumop is eind 2006 opgericht. Ze zijn voortgekomen uit Muziekske ’t is wè. Ze hebben ca. ca. 17 leden, afkomstig uit de gehele gemeente Heusden. Ze spelen het gehele jaar door maar de nadruk ligt op Carnaval. Een ander jaarlijks hoogtepunt is de Bemmelse Dweildag. In 2009 hebben ze voor het eerst een groots muziekfestival georganiseerd: 'Muziek rond de ki-JOS-k', en dit was een groot succes. Sindsdien is dit een jaarlijks terugkerend evenement geworden. Ze repeteren om de week op vrijdagavond in de kapel in Haarsteeg.

- Sport: - Voetbalvereniging VV Haarsteeg telt ongeveer 1000 leden, waarvan ontzettend veel vrijwilligers (aldus hun site). De vereniging heeft een schitterend nieuw complex. Het is uitgerust met o.a. 2 kunstgrasvelden. Het vlaggenschip komt uit in de 2e Klasse F op zondag. De vereniging is opgericht in 1943 en heeft dus in 2018 haar 75-jarig bestaan gevierd. - Facebookpagina Dames 1.

- "IJsvereniging Jaap Eden is opgericht in 1953 met als doel het bevorderen van ijsvermaak. In 1956 werd een afdeling opgericht met de naam trainingsclub Jaap Eden. Deze oprichting kwam tot stand door o.a. een initiatief van Willy v.d. Berk. De successen van de leden werden al spoedig zo talrijk dat in de media met bewondering werd gesproken over Haarsteeg als ‘schaatsdorp’. Met de komst van de kunstijsbaan in Eindhoven en in Den Bosch is veel veranderd. Een en ander werd professioneler aangepakt en de tijden van de te rijden afstanden werden telkens aangescherpt. Om zich te kunnen aanpassen ontstaat in 1981 een zelfstandige vereniging ‘schaatstrainingsclub Jaap Eden’. Omdat er nu twee clubs waren met de naam ‘Jaap Eden’ is in 1991 de naam van onze vereniging gewijzigd in schaatstrainingsclub STC Willy v.d. Berk, genoemd naar een van de medeoprichters. De verengiing heeft ca. 150 leden. Wij zijn een vereniging die bezig is met de wedstrijdsport maar ook recreatief schaatsen hoog in het vaandel heeft staan. Onze trainingen zijn op de 400m baan in Breda alsook de 60m baan in Den Bosch. Tevens bieden wij het gehele jaar droogtrainingen in de Drunense Duinen en in de zomer ook skeelertraining op skeelerbaan De Heuvelen te Nieuwkuijk."

- Hengelsportvereniging Haarsteeg is met ongeveer 500 leden een van de grootste verenigingen van de gemeente Heusden. De vereniging werkt samen met de gemeente en het waterschap aan goed viswater voor vis en visser.

- Biljartvereniging B.B.G. (Biljarten Brengt Genoegen).

- Overige verenigingen: - Schuttersgilde Sint Ambrosius.

- Toneelverenging Ernst en Luim is in 1930 ontstaan uit de harmonie. De bloeiende toneelclub komt iedere dinsdagavond bij elkaar, om toneel te spelen: improviseren, scenes oefenen, spelen vanuit verschillende emoties; alle facetten komen aan bod.

- Zorg en welzijn: - De Haarsteegs Hoeve (Mommersteeg 66, Haarsteeg) van zorginstelling Leunzorg biedt begeleiding aan mensen die niet volledig zelfstandig kunnen wonen (vanaf 18 jaar). Zij hebben zorg nodig door psychische problemen, verslavingsproblematiek, een licht verstandelijke beperking, autisme of een vorm van dementie. Deze mensen hebben voor korte of langere tijd behoefte aan begeleiding op het gebied van wonen, werk, dagbesteding en/of vrije tijd. Het doel van de organisatie is om de cliënt te ondersteunen een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden. Zij bieden zowel begeleid wonen in een groep, als ambulante begeleiding aan huis. In 2017 is de Haarsteegse Hoeve gestart met een heel bijzondere vorm van dagbesteding, namelijk een Zorgimkerij. Daar kun je terecht met een indicatie voor dagbesteding, of vanuit het UWV.

- Dagactiviteitencentrum D'n Steeg (Haarsteegsestraat 11, Haarsteeg) is een ontmoetingsplek voor mensen die op zoek zijn naar zinvolle, leuke, leerzame of gezellige bezigheden. Bedoeld voor mensen met een psychische beperking, die nog onder behandeling zijn bij een therapeut of psychiater (of dit hebben afgerond) en die graag deel willen nemen aan (culturele) activiteiten. Opfrissen van oude vaardigheden en leren van nieuwe dingen, zoals omgaan met geld, kleine huishoudelijke reparaties uitvoeren, kleding verstellen, handwerken, timmeren of koken.

- Haarsteegsestraat 11 is tevens een beschermd wonen-locatie van zorginstelling Reinier van Arkel.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Haarsteeg, met foto's van de grafzerken.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)