De Weed

Plaats
Buurtschap
Drechterland
West-Friesland
Noord-Holland

lutjebroek_de_weed_ansichtkaart.jpg

Dit is níet De Weed bij Venhuizen, maar de enige andere De Weed in Nederland, nl. een straat in Lutjebroek. Als je dus een ansichtkaart hebt 'Groeten uit De Weed', zónder de plaatsnaam erbij, moet je dus goed uitzoeken over wélke De Weed het gaat.

Dit is níet De Weed bij Venhuizen, maar de enige andere De Weed in Nederland, nl. een straat in Lutjebroek. Als je dus een ansichtkaart hebt 'Groeten uit De Weed', zónder de plaatsnaam erbij, moet je dus goed uitzoeken over wélke De Weed het gaat.

De Weed

Terug naar boven

Status

- De Weed is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Drechterland. T/m 2005 gemeente Venhuizen.

- Buurtschap De Weed valt voor de postadressen onder het dorp Venhuizen. Op (1) staat dat de buurtschap formeel onder het dorp Oosterleek valt. Dat is niet correct; formeel - d.w.z. voor de postadressen en voor de gemeentelijke Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) - valt de buurtschap onder het dorp Venhuizen. Gezien de ligging van de buurtschap kunnen we ons voorstellen dat de inwoners praktisch gezien - ook - banden hebben met het ZW gelegen buurdorp Oosterleek. Zo te zien bedoelt men hier dat de buurtschap voor statistische doeleinden door het CBS gemakshalve samen met Oosterleek wordt geteld, maar dat is niet 'formeel', dat zijn 'maar' statistieken.

- Buurtschap De Weed heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam* - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.
* Niet ver uit de buurt is overigens wél een straatnaam De Weed - waar het dus niet mee moet worden verward -, dat is zelfs de enige straat met deze naam in Nederland, en wel in het slechts enkele km's N gelegen dorp Lutjebroek.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1417 die Weed, 1745 Weder Hoeck.

Naamsverklaring
Waarschijnlijk een dialectvorm van het Nederlandse weide 'grasland'.(2)

Terug naar boven

Ligging

Buurtschap De Weed ligt rond de weg Zuiderdijk (het gedeelte van deze weg tussen huisnummer 16, iets O van de Elbaweg, en huisnummer 30, iets NO van het dorp Oosterleek).

De buurtschap ligt ZO van het dorp Venhuizen, OZO van het dorp Hem, NO van het dorp Oosterleek, Z van het dorp Grootebroek en ZZW van het dorp Bovenkarspel. De buurtschap grenst in het Z aan het Markermeer (voorheen Zuiderzee).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap De Weed 2 huizen met 13 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners, plus ca. 50 vakantiebungalows.

Terug naar boven

Geschiedenis

Bijzonder voor zo'n kleine buurtschap is dat De Weed een eigen brandweerkorps heeft gehad. Onder de link vind je daar oude foto's van. Zo te zien waren alle mannen in de buurtschap daar lid van, want de buurtschap heeft nooit meer dan 20 woningen omvat. In ieder geval in 1965 hebben ze in actie moeten komen, omdat toen de boerderij van de fa. Huisman (huisnr. 30) is afgebrand. Ook daar vind je onder de link foto's van. Zie daar bij de laatste foto (nr. 2860) ook de 5 links naar nog meer foto's van deze brand (nrs. 2861 t/m 2865).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Recentelijk (van 2007 tot ca. 2012) is het project Dijkversterking Hoorn-Enkhuizen gerealiseerd. Die dijk werd in de nieuwsberichten in het kader van dit project de Markermeerdijk genoemd, maar daar wordt doorgaans het hele traject van Enkhuizen tot Amsterdam mee bedoeld. Het traject van Hoorn tot Enkhuizen heet - ook als straatnaam - Zuiderdijk, voluit wordt deze ook wel de 'Zuiderdijk van Drechterland' genoemd. Dit dijktraject van 13,5 kilometer voldeed niet meer aan de veiligheidseisen met betrekking tot de waterkerende functie op grond van de Wet op de Waterkering (Wwk).

Door de uitvoering van het dijkversterkingsplan is voor de eerste keer voldaan aan de in artikel 3 van de Wwk voorgeschreven veiligheidsnorm. De doelen van het project waren: het verbeteren van het dijktraject Hoorn-Enkhuizen zodanig dat deze voldoet aan de voor deze waterkering geldende veiligheidseisen; het zo veel mogelijk ontzien en waar mogelijk versterken van ecologische, landschappelijke en cultuurhistorische waarden; en het zo veel mogelijk behouden en waar mogelijk versterken van (de ontwikkeling van) functies op en langs de dijk.

Enkele inwoners van buurtschap De Weed hebben bezwaar aangetekend tegen de plannen bij de Raad van State. "Appellanten stellen dat niet is gemotiveerd waarom ter plaatse is gekozen voor binnendijkse versterking, terwijl elders binnen de genoemde sectie sprake is van buitendijkse versterking. De binnendijkse versterking gaat ten koste van het bijzondere karakter, wat betreft natuur en landschap, van buurtschap De Weed, aldus appellanten. Voorts zal volgens appellanten een nieuwe ventweg moeten worden aangelegd die lange tijd nodig zal hebben om in te klinken, en zal ten onrechte een restant van een oud kerkenpad verdwijnen." De Raad van State heeft de beroepen van inwoners van De Weed tegen de Dijkversterking Hoorn-Enkhuizen echter ongegrond verklaard (d.d. 7-3-2007).

Uitgangspunt in het kader van kostenbeheersing is namelijk dat binnendijkse versterking plaatsvindt, ténzij dat niet kan, bijvoorbeeld omdat huizen te dicht op de dijk staan (wat hier niet het geval bleek). Buitendijkse versterking is namelijk aanmerkelijk duurder; o.a. omdat er in het water moet worden gewerkt, er moet worden gebaggerd, en dijkbekleding moet worden verwijderd en teruggeplaatst. Het waterschap en de Provincie stellen dat het rietland in buurtschap De Weed geen bijzondere natuurwaarden heeft, dat het bovendien in de omgeving ruimhartig wordt gecompenseerd, en dat een buitendijkse oplossing veel extra kosten met zich brengt. En dat de nieuwe ventweg zodanig wordt aangelegd dat geen sprake is van klink, en dat het historische karakter van de buurtschap en van het kerkenpad, voor zover nog aanwezig*, nauwelijks zal worden aangetast, aldus verweerders. De Raad van State bleek zich in deze argumenten te kunnen vinden, en zag daarom geen redenen het beroep gegrond te verklaren.
* Een groot deel van het kerkepad naar Venhuizen is al verdwenen bij de ruilverkaveling van 1962.

Zij motiveert dit o.a. als volgt: "Niet aannemelijk is geworden dat de natuurwaarden ter plaatse van de percelen van appellanten van een zodanig bijzondere aard zijn dat het verlies hiervan niet gecompenseerd kan worden door de door verweerder voorgestelde maatregelen. Verder overweegt de Afdeling dat ten gevolge van de dijkversterking de bestaande structuur van buurtschap De Weed enigszins zal veranderen. Uit het deskundigenbericht blijkt evenwel dat het in zoverre niet uitmaakt of de versterking buiten- of binnendijks plaatsvindt. Voorts is niet aannemelijk geworden dat de binnendijkse dijkversterking een zodanig groter negatief effect zal hebben op de karakteristieke bochtige dijk en het karakter van het landschap dan de buitendijkse versterking, dat verweerder in zijn belangenafweging hieraan een overwegend gewicht had moeten toekennen. Gelet op het vorenstaande is van een onevenredige aantasting van de landschappelijke en cultuurhistorische waarde van buurtschap De Weed geen sprake.

Bij de uitvoering van het dijkversterkingsplan wordt het door appellanten genoemde restant van het kerkenpad opgebroken, waarna het op een hoger niveau op de nieuwe steunberm wordt teruggelegd. De bomen worden teruggeplaatst dan wel vervangen door jonge exemplaren. Hoewel na herbestrating de hoogte van het pad zal verschillen van de oorspronkelijke hoogte, kan niet worden gezegd dat als gevolg van deze verandering de historische betekenis van deze plaats verloren gaat. Hierbij wordt in aanmerking genomen dat uit het deskundigenbericht is gebleken dat het kerkenpad in de huidige situatie slechts nog aanwezig is op het perceel van appellant en dat de rest van het tracé, en derhalve ook de historische verbindingsfunctie, reeds bij de ruilverkaveling van 1962 verloren is gegaan. Gelet op al het vorenstaande hebben verweerders naar het oordeel van de Afdeling bij buurtschap De Weed in redelijkheid kunnen kiezen voor binnendijkse versterking in plaats van de door appellanten gewenste buitendijkse versterking."

Dirk de Waal* uit Venhuizen heeft in 2015 een kritisch rapport geschreven over de dijkversterking Hoorn-Enkhuizen, getiteld 'De Zuiderdijk van Drechterland. Niet zo maar een Dijk van Enkhuizen tot Hoorn'. Hij rapporteert een aantal onzorgvuldigheden die hebben plaatsgevonden, in de hoop dat ervan geleerd wordt, en plaatst kanttekeningen bij de vermeende noodzaak van de dijkversterking. Via de link is het rapport online te lezen.
* De vader en grootvader van De Waal waren hoofdingelanden van het hoogheemraadschap Waterland. Van hen leerde hij hoe een waterschap behoort te functioneren. Zelf heeft hij 50 jaar werkervaring met projecten in weg- en waterbouwkunde.

Terug naar boven

Bedrijfsleven

- Een kleine buurtschap als De Weed heeft natuurlijk geen voorzieningen en bedrijfsleven zoals dat in een stad of dorp het geval is. Wat er wél gevestigd is aan bedrijfsleven is wel heel bijzonder. In 2008 is hier namelijk Maaibootservice De Weed van start gegaan. Het bedrijf is gespecialiseerd in slootonderhoud met behulp van maaiboten en een amfibievoertuig. Met de maaiboot kunnen ze in de sloot en op de wal vegetatie afmaaien en los drijvende vegetatie uit de sloot of van de wal verwijderen. De maaiboot kan goed worden ingezet in sloten en/of waterrijke gebieden die moeilijk of niet bereikbaar zijn met bijvoorbeeld een kraan of trekker met maaiarm. In ondiepe sloten of plas-dras oevers kan het amfibievoertuig de Mastertrack worden ingezet. Het bedrijf is ontstaan omdat het Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier (HHNK) steeds meer maaibootwerkzaamheden ging uitbesteden. Bart is samen mijn zijn zoon Niels begonnen zich met eigen boten te verhuren aan het HHNK. Bart zijn ervaring op de boot en Niels zijn jarenlange ervaring als monteur bleken een ideale combinatie.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Kenmerkend voor het landschap van buurtschap De Weed is dat door de steilheid van de taluds en de relatief beperkte breedte, de dijk een scherpe scheiding vormt tussen water en land. Vroeger is binnen de dijk klei opgegraven, waardoor smalle stroken water met rietoevers zijn ontstaan. Dit zijn zogeheten kleiputten, in de zich verder uitstrekkende rietlanden. Sommige kleiputten zijn vergraven tot dijksloot. De buitendijkse helling is bekleed met zogeheten Noordse natuurstenen en de binnendijkse helling is begroeid met gras en lage beplanting. Van de bebouwing zijn alleen enkele stolpboerderijen - omgeven door bomen en struikpartijen - nog karakteristiek te noemen. De bochtige dijk heeft een belangrijke ontsluitingsfunctie voor de buurtschap. Bij de ruilverkaveling van 1962 is aan de voet van en parallel aan de dijk een ventweg aangelegd.

- In overleg met Staatsbosbeheer - eigenaar en beheerder van een groot deel van de rietlanden in buurtschap De Weed - en andere belanghebbenden, is door het hoogheemraadschap gezocht naar gebieden die kunnen worden ingericht als compensatiegebieden voor het verlies aan natuur als gevolg van de dijkversterking. Door het creëren van nieuwe gebieden die bestaan uit een afwisseling van open water (onder meer nieuwe kleiputten), moerasbos, drassige graslanden en rietmoeras beogen geschikte gebieden te ontstaan voor de kenmerkende soorten in het plangebied.

Reacties

(2)

Buurtschap De Weed, aan de Zuiderdijk, verdient een plaatsnaambord. Iets dat zo oud is, heeft veel historische waarden. Paradiso Perduto!

Helemaal met u eens. Ik heb nog wat aanvullende wetenswaardigheden over de buurtschap uit boeken en uit alle uithoeken van het internet gehaald, en de pagina hierboven, die nog maar een beginnetje was, daarmee aangevuld. En wat blijkt; de oudste vermelding dateert uit 1417. En aangezien men de oudste vermelding in archieven t.b.v. jubilea doorgaans als oprichtingsjaar aanhoudt, bestaat de buurtschap dit jaar in die zin dus 600 jaar! Zie het kopje Naam. Ik vermoed dat men zich daar ter plekke wellicht niet van bewust is. Dus ik weet niet of u er woont of er mensen kent, anders kunt u hen dit wellicht vertellen. Dat ze een reden hebben om een feestje te bouwen in de buurtschap. En daarbij zou het natuurlijk leuk zijn als hetzij bijvoorbeeld de gemeente, heemkundekring of dorpsraad, als cadeau voor de 'verjaardag' (eenvoudige witte) plaatsnaambordjes zou kunnen plaatsen. Bij een kleine lintbebouwing als deze zijn er maar 2 nodig, dus dat kost geen kapitalen, daar moet toch ergens nog wel een potje voor zijn. Inspirerende voorbeelden van recente plaatsnaambordplaatsingen bij buurtschappen elders in het land, kan men hier vinden: https://www.plaatsengids.nl/kennisbank/plaatsnaamborden-recent-geplaatst

Reactie toevoegen