Kerensheide

Wijk
Verdwenen plaats(naam)
Sittard-Geleen Stein
Westelijke Mijnstreek
Limburg

Kerensheide plaatsnaambord [640x480.jpg

Kerensheide kent men tegenwoordig alleen nog van het snelwegenknooppunt  A2/A76 en de wijk Kerensheide in Stein, maar van 1926 tot 1978 was er ook een mijnwerkersdorpje Kerensheide in de gem. Beek. Op deze pagina leest u er alles over.

Kerensheide kent men tegenwoordig alleen nog van het snelwegenknooppunt A2/A76 en de wijk Kerensheide in Stein, maar van 1926 tot 1978 was er ook een mijnwerkersdorpje Kerensheide in de gem. Beek. Op deze pagina leest u er alles over.

Kerensheide Beek voorbereidingen processie [800x600] (Kopie).jpg

Kerensheide, gem. Beek LB, Kerensstraat, ca. 1962, de inwoners draperen bloemen op de straat voor de aankomende processie

Kerensheide, gem. Beek LB, Kerensstraat, ca. 1962, de inwoners draperen bloemen op de straat voor de aankomende processie

Kerensheide Beek processie [800x600] (Kopie).jpg

Kerensheide, gem. Beek LB, processie, ca. 1962

Kerensheide, gem. Beek LB, processie, ca. 1962

Julianakanaal dijk met Patersbeek bij Stein.jpg

Dijk langs het Julianakanaal bij Stein LB, Z van de haven, met links de Patersbeek, waar de kinderen uit Kerensheide vroeger in zwommen

Dijk langs het Julianakanaal bij Stein LB, Z van de haven, met links de Patersbeek, waar de kinderen uit Kerensheide vroeger in zwommen

Kerensheide mijnbrug (Kopie).jpg

Het dorpje Kerensheide is compleet van de kaart geveegd. Alleen de mijnbrug is er nog (foto), en als je door de hekken van DSM kijkt, kun je de bomenrijen van de voormalige woonstraten nog zien...

Het dorpje Kerensheide is compleet van de kaart geveegd. Alleen de mijnbrug is er nog (foto), en als je door de hekken van DSM kijkt, kun je de bomenrijen van de voormalige woonstraten nog zien...

Kerensheide bomenrij (Kopie).JPG

Kerensheide, als je door de hekken van DSM ter hoogte van dit voormalige dorpje kijkt, kun je de bomenrijen van de voormalige woonstraten nog zien staan...

Kerensheide, als je door de hekken van DSM ter hoogte van dit voormalige dorpje kijkt, kun je de bomenrijen van de voormalige woonstraten nog zien staan...

Kerensheide Beek LB e.o. plattegrond 1941 [1024x768].jpg

Kerensheide, gem. Beek LB, plattegrond uit 1941. De oorspronkelijke ligging met omgeving, voor e.e.a. door het DSM-complex werd opgeslokt, is hier goed te zien.

Kerensheide, gem. Beek LB, plattegrond uit 1941. De oorspronkelijke ligging met omgeving, voor e.e.a. door het DSM-complex werd opgeslokt, is hier goed te zien.

Kerensheide oud plattegrond (Kopie).jpg

Kerensheide, gem. Beek LB, plattegrond van het mijnwerkersdorpje zoals dat van 1926 tot 1978 heeft bestaan

Kerensheide, gem. Beek LB, plattegrond van het mijnwerkersdorpje zoals dat van 1926 tot 1978 heeft bestaan

Kerensheide

Terug naar boven

Status

1. Het oude, in 1978 afgebroken Kerensheide was een mijnwerkersdorpje voor staatsmijnpersoneel in de provincie Limburg, in de Westelijke Mijnstreek, waarvan het grondgebied thans in de gemeente Sittard-Geleen ligt, kern Geleen. T/m 1981 viel het gebied onder een noordelijke uitloper van de gemeente Beek (volgens de site van de St. Jozefparochie viel het ook nog deels onder Geleen en Stein. Zie daarvoor verder bij Bezienswaardigheden). Er stonden ook plaatsnaamborden (waarvan je er een elders op deze pagina afgebeeld ziet).

2. Het later ontstane, huidige Kerensheide is een wijk in het dorp en de gemeente Stein.

Deze pagina gaat zowel over het verdwenen als het huidige Kerensheide.

- Het grondgebied van het mijnwerkersdorpje is bij de herindeling van 1982 overgegaan naar de gemeente Geleen (die op haar beurt in 2001 is opgegaan in de gemeente Sittard-Geleen). Sindsdien loopt de gemeentegrens tussen Beek en thans Sittard-Geleen strak N langs Beek en Neerbeek. De grens tussen de gemeenten Stein en Sittard-Geleen loopt ter plekke W langs de A2. De snelweg inclusief het bekende Knooppunt Kerensheide valt dus onder de gemeente Sittard-Geleen.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
De Kaereshei. De ae uit te spreken als een Limburgse langgerekte è.

Naamsverklaring
De boerderij van de familie Hennekens, de Kerenshof, is in 1820 gebouwd op de Beekerheide in opdracht van jonkheer Kerens de Wolfrath uit Beek. De nederzetting Kerensheide is dus vernoemd naar deze jonkheer in relatie tot de ligging in het landschap.

Terug naar boven

Ligging

De voormalige staatsmijnbuurt lag Z van de weg Geleen-Stein, O van de huidige gelijknamige wijk. Deze wijk wordt ook wel 'Nieuw Kerensheide' genoemd, om het te onderscheiden van de oude mijnwerkersnederzetting. Het lag in een noordelijke uitloper van de gemeente Beek (zie de oude plattegrond onderaan de pagina van Beek, waar die uitloper goed op te zien is). Hoe het wijkje ingedeeld was, kun je op de plattegrond bij de foto's hiernaast zien. De Kerenshoflaan heette oorspronkelijk Koestraat, en ver daarvoor Steinderweg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het mijnwerkersdorpje Kerensheide telde ca. 120 huizen en zal dus ca. 500 inwoners hebben gehad. De bewoners bestonden merendeels uit Limburgers, ondergronds en technisch personeel en beambten (administratief en leidinggevend personeel) en ingenieurs. De laatste merendeels bestaande uit 'Hollanders'. Een ruim begrip voor Limburgers, voor iedereen die niet uit Limburg kwam of niet Limburgs sprak. De huidige gelijknamige wijk heeft ca. 1.200 huizen met ca. 2.800 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Oud Kerensheide
Met de bouw van deze buurt is rond 1918 begonnen door de Staatsmijnen (de voorganger van het huidige DSM). In feite was het dus een 'fabrieksdorp', zoals er meer in het land waren. Er waren elders in Zuid-Limburg meerdere buurten en wijken speciaal voor de mijnwerkers gebouwd. Daar werden ze vaak met 'kolonie' aangeduid (met de klemtoon op de laatste lettergreep). Enkele van deze kolonieën bestaan nog. De 'ouw kolonie' in het nabijgelegen Lutterade bijvoorbeeld.

Kerensheide bestond uit 5 straten: de Kerensstraat, Gravin Odastraat, Graetheidelaan, Mgr. Seipellaan en de huidige Kerenshofweg, en was voorzien van hoge platanen en weelderig groen. Het was prachtig omzoomd door weilanden en akkers maar ook door het lawaaiige en stinkende SBB, de grauwe Steenberg, de Staatsmijn Maurits en de cokesfabriek Emma (de latere Polychem).

Kerensheide is in 1978 geheel gesloopt voor de uitbreiding van het terrein van DSM, o.a. voor enkele Naftakrakers. Enkele bomenrijen (platanen) die bij de wijk behoorden, zijn nu nog te zien op Google Earth. Het grondgebied van het voormalige dorpje is nog altijd nauwelijks bebouwd. Vroegere inwoners vragen zich dan ook af of het écht nodig was om hun woonplaats destijds met de grond gelijk te maken (de vergelijking dringt zich op met de ook in de jaren zeventig afgebroken dorpjes Heveskes, Oterdum en Weiwerd t.b.v. de megalomane industrieplannen van Delfzijl, die nooit van de grond zijn gekomen. En het dorpje Blankenburg bij Rozenburg dat in de jaren zestig is afgebroken voor de industrie en havens van Rotterdam, wat wél is gerealiseerd).

November 1975 is een zwarte bladzijde in de geschiedenis van DSM, als door een breuk in een leiding Naftakraker 2 bij Kerensheide ontploft. De explosie is te horen tot in Maastricht en in het Belgische Genk. Duizenden ruiten sneuvelen. De enorme vuurzee, met vlammen tot 30 meter hoogte, wordt bedwongen door brandweerkorpsen uit o.a. Maastricht, Heerlen en Eindhoven en het brandweerkorps van DSM zelf. Er zijn 14 doden en ca. 100 gewonden te betreuren.

Nieuw Kerensheide
Al snel na de bouw realiseert men zich dat verdere nieuwbouw in het mijnwerkersdorpje uitbreidingen van de mijnindustrie in die richting onmogelijk maakt. Daarom wordt W hiervan vanaf 1928 de huidige wijk (Nieuw) Kerensheide gerealiseerd. In 1948 zijn in de oude mijnwerkersbuurt nog wel 10 Oostenrijkse houten woningen geplaatst aan de Mgr. Seipellaan (voor toelichting daarop zie historisch tijdschrift Het Land van Herle, jrg. 2011 nr. 2, pag. 62).

Terug naar boven

Herinneringen van een oud-inwoner

Oud-inwoner van het vroegere mijnwerkersdorpje François Toussaint vindt het spijtig dat ter plekke niets meer aan deze afgebroken nederzetting herinnert, zelfs geen gedenkteken. Ook op het internet was er niets over dit oude Kerensheide te vinden. Wat dat laatste betreft heeft hij in ieder geval de koe bij de horens gevat, door zijn inzending hieronder aan Plaatsengids.nl:

"De 'wijk' Kerensheide - ik kan me geen andere aanduiding herinneren dan 'de Kaereshei' of simpelweg 'de Hei' - bestond uit vier straten in kruisvorm (zie uittreksel uit het kadaster bij de foto's) en was gelegen aan de verbindingsweg tussen Stein en Geleen, de huidige Kerenshofweg (destijds: Kerenshoflaan, daarvoor Koestraat en, nog verder terug in de geschiedenis de Steinderweg) die deels nog bestaat, lopend vanaf de overweg Geleen-Maastricht te Krawinkel tot aan knooppunt Kerensheide (zie de Google Maps kaart hierboven). Hier is vanaf 1918 de grond bouwrijp gemaakt. Daarna werden de eerste mijnwerkerswoningen aan de Gravin Odastraat gebouwd. De bouw van de beambten- en ingenieurswoningen moet hebben plaats gehad in de jaren dertig. De laatste woningen werden rond de oorlog gerealiseerd.

Bouw, stijl en architect
Kerensheide werd gebouwd voor het personeel van de Staatsmijnen, die toen sterk aan het uitbreiden waren. Voor zover ik heb kunnen achterhalen is de architect, te oordelen naar de stijl van vergelijkbare opdrachten voor het mijnbedrijf in de omstreken, waarschijnlijk Alphons Boosten geweest, tevens de bouwer van de St. Jozefkerk en meerdere personeelswoningen in Geleen. Vergelijk de grote overeenkomst met het nabijgelegen Mauritspark in Lutterade (Geleen). Let vooral op de markante overeenkomsten in bouw, stijl en detail.

Ligging van de wijk in het landschap
Kerensheide lag ingeklemd tussen staatsmijn Maurits, het SBB (stikstofbindingbedrijf) en cokesfabriek Emma. Al in de jaren vijftig - volgens sommige ouderen zelfs al kort na de oorlog - werd gezegd dat deze drie bedrijven naar elkaar toe zouden groeien, waarbij heel de wijk zou verdwijnen. In de jaren zeventig is dit inderdaad geëffectueerd. De wijk bestaat niet meer, zelfs niet in een enkel gedenkteken. Daarom tracht ik uit mijn herinneringen deze schets te schrijven.

De huizen in de wijk
De prachtige en solide huizen van Kerensheide, gemetseld met blauwgebakken rode stenen, lagen aan beklinkerde wegen met grote platanen. Daartussen ruime stoepen van Hollandse vierkante cementen stenen. Daartussen lagen weer stroken gras. Beukenheggen omlijstten de voortuintjes. Ieder huis had een houten hekje aan de voorkant met een pad lopend naar of langs de voordeur. Het groen werd in de begintijd nog onderhouden door de Staatsmijnen. Later deden de bewoners dit zelf. Ruwweg kon je de huizen indelen in mijnwerkerswoningen, beambtenwoningen en ingenieurswoningen. De beambtenwoningen vormden de hoofdmoot met de Kerensstraat en Graetheidelaan. Als laatste werd er na de oorlog nog een straat met houten z.g. 'Oostenrijkse woningen' bijgebouwd. Lopend in een boog vanaf de Kerensstraat naar de Graetheidelaan: de Monseigneur Seipellaan. Alle huizen in de wijk waren voorzien van grote en mooie tuinen. Vaak liefdevol onderhouden door hun eigenaren. Blij als ze waren met de afwisseling van het werk op de vaak vuile en lawaaiige staatsmijnbedrijven.

Kerenshof
Boerderij de Kerenshof wás een bezienswaardigheid maar is helaas met de rest van de wijk van de aardbodem verdwenen. Kerensheide werd ooit gebouwd voor het personeel van de Staatsmijnen, die toen sterk aan het uitbreiden waren. Ondanks dat het tussen drie bedrijven lag, werd het hiervan grotendeels gescheiden door de weilanden en akkers van boerderij de Kerenshof. Komende vanaf Stein was er eerst deze monumentale limburgse boerderij. De feitelijke naamgever van de wijk. De Kerenshof stond - komend vanuit Stein - rechts, nog vóór de wijk. Het was een echte Limburgse boerderij; witgekalkt met onderaan een rand zwarte teer. De vierkante boerderij was om een erf gebouwd, een grote ronde poort vormde de ingang. Links naast de boerderij lag de mosem, de moestuin. Daarin stond nog lang een in onbruik geraakte houten stellage om paarden te beslaan, waarschijnlijk een overblijfsel uit de tijd dat Hennekens de mijnpaarden van de Maurits verzorgde.

De familie Hennekens heeft er generaties lang geboerd. Veel Kerensheide-kinderen hebben er kennis kunnen maken met het boerenleven en de boerderij. De Hennekens waren gastvrije en hardwerkende Limburgse boeren. Door de de komst van de Staatsmijnen raakte de boerderij een groot gedeelte van haar land kwijt. Maar nog tot aan de oorlog werden de ondergrondse paarden van de Maurits door Hennekens verzorgd.

Bij het herschrijven van het artikel kreeg ik (François Toussaint, red.) van de zusjes Petra en Monique Hennekens oude foto's en herinneringen opgestuurd. Monique schreef: "Zelf ben ik geen bewoner van Kerensheide geweest, maar mijn vader was de kleinzoon van boer Hennekens. Hij vertelde dat hij het heel fijn gevonden heeft op deze boerderij. Ook hoorde ik onlangs van zijn zus, mijn tante dus, dat er een enorme schaapskudde met herder was, en ander personeel." Voor de 'kènjer van de Hei' was de boerderij een lustoord. Berucht was de 'vijver' die ‘s winters de ideale plek was om 'te beginnen met schaatsen'. Het was een plek niet groter dan een voortuintje waar de hele Kerensheise jeugd zich op verdrong. Wie door het ijs zakte had een probleem. De vijver was tevens gierput.

Sociale cohesie en voorzieningen
Gezien door de ogen van nu was er in Kerensheide heel veel cohesie en contact tussen de mensen. De meeste achterdeuren stonden altijd open, kinderen en moeders liepen bij elkaar naar binnen. In de straten was zo weinig verkeer dat de kinderen er zonder problemen op speelden. Er werd gerolschaatst, gevoetbald en zelfs gevolleybald (met een net gewoon over de straat gespannen). Er was een kruidenier, een café, een bakker, een voetbalveld, een tennisbaan, een bushalte en de eerder genoemde boerderij de Kerenshof. Iedere vader werkte bij de Staatsmijnen. Het leven in de wijk was overzichtelijk. Het had een kwaliteit die niet meer bestaat.

Het culturele leven
Ik herinner me vooral de alom-aanwezigheid van de Staatsmijnen en de Rooms-katholieke kerk. Er was geen school, geen opleiding, vereniging, of ze werden er door bepaald. Voor de autochtone Limburgers was dit de voortzetting van hun bekende leven. 'Hollanders' moet het soms vreemd te moede geweest zijn. Het Limburgs was voor hen niet altijd even toegankelijk. Sommigen volhardden in het Nederlands dat ze thuis spraken. Anderen stuurden hun kinderen naar scholen waar ABN gesproken werd. Het onderwijs was er beter, geëmancipeerder en er werd niet geslagen. Meestal waren dat protestantse of zogeheten 'nutsscholen'. Ze lagen o.a. in Geleen. Ook konden de Limburgers, in aanleg gemoedelijk en gastvrij, aardig met hun rug naar 'de Hollander' toestaan.

Overige herinneringen
De Kerensstraat vormde de hoofdstraat van de wijk, verder waren er nog de Gravin Odastraat, de Graetheidelaan en de Mgr. Seipellaan. Die vormde een singelverbinding tussen het eind van de Kerensstraat en de Graetheidelaan. Achter de Seipellaan lagen de landerijen van boer Hennekens. Zijn boerderij de Kerenshof stond - komend vanuit Stein - nog vóór de wijk. Als je deze weg vanuit Stein nam, zeg vanaf de St. Jozefschool (afgebroken) of de St. Jozefkerk, kwam je eerst langs het Steinerbos, dat nog steeds bestaat. Daarna was - dicht bij het tegenwoordige klaverblad Kerensheide - nog een groepje huizen met bakkerij Wehrenbeck. Zijn zjwartbroead, Limburgs roggebrood, was het lekkerste uit de hele streek. Na school nam ik dat voor mijn moeder mee, die er - nog warm - een dikke plak van sneed met daarna boter erop.

Verder lopend was aan de rechterkant voor het betonnen treinviaduct een opleidingsschool voor jonge mijnwerkers. Door ons kinderen oneerbiedig als 'koelpietjes!' nageroepen als ze in rijen van twee kwamen langsgemarcheerd. Op het fietspad aan de overkant zag je de mijnwerkers na de sjieg (de ondergrondse dienst) vermoeid naar huis toe rijden. Vaak met een pinopet op, shaggie op de onderlip en de voeten enigszins uit elkaar op de trappers, omdat ze hun tas over de stang hadden geslagen.

Tegenover de wijk lag 'de Sjteinberg' (afvalberg van steen uit de wasserijen). De grote cirkelvormge grijze vlek die je nu nog op Google Earth kunt vinden is het restant ervan. Deze 'berg' lag ingeklemd tussen de Staatsmijn Maurits en het SBB (Stikstofbindingsbedrijf). Tussen de Steenberg en Kerensheide lag een groot, altijd druk bereden rangeerterrein. Mevrouw Patinama schreef: "Van mijn moeder heb ik gehoord dat zij met haar moeder en mijn zus in de oorlogstijd in de Steenberg heeft geschuild voor de bommen". Vanaf het rangeerterrein aan de voet van de Steenberg gingen de geladen spoorwagons over het betonnen viaduct naar de haven van Stein.

Voor je de wijk helemaal uitging, bij de driesprong van de Mijnweg en de weg naar Geleen, was er nog een groepje huizen waarin café Spoorzicht (Harms), een bakker (Drenth) en een bandenreparatiebedrijf waren gevestigd. Verder waren er een rijdende melkboer en de groenteboer met kar en paard. Dat was een oude Pool genaamd 'Sjeng'. Met de wagen, de rode weegschaal heftig slingerend aan de achterkant, deed hij zijn ronde in Kerensheide. Hij sprak een mengsel van Pools en Limburgs. Toen op een keer het paard er alleen met de kar vandoor ging, rende hij er in het Pools vloekend achteraan. Wij kinderen waren dol op hem want hij gaf ons vaak een appel of een peer.

De bushalte tegenover het begin van de Kerensstraat was de halte voor de blauwe bussen van de EBAD (Eerste Beekse Autobus Diensten). Schertsend ook wel 'Eerst Betalen Anders Deruit' genoemd. Boven de chauffeur hing het bordje: 'Niet spreken met de bestuurder', maar: ôs mooders sjtonge ummer mit 'm te kalle. Ik was gefascineerd door het glimmend gepoetste koperen brandblusapparaat naast de chauffeur.

Het culturele leven en de vrije tijd van het staatsmijnpersoneel werden gefaciliteerd door de Staatsmijnen, met het Steinerbos als grote trekpleister. Massaal bezocht men daar op zondag de speeltuinen, de roeivijver of het openluchttheater. Verder waren er de wandelingen door de korenvelden van Hennekens en, als je geluk had, zondags met de familie naar de ijscoman, gelegen achter het viaduct. Daar kregen we een SiBeMa-ijsje (Sittard-Beek-Maastricht). Bijna alle inwoners van Kerensheide tuinierden in 'der gaard' (tuin) of 'der mosem' (moestuin). Braakligende stukken grond tusen de huizen waren ook weer gezamelijke moestuinen (zie achtergrond kleurenfoto). Sommigen hielden duiven. En er werd in de schuurtjes druk geknutseld met het afval van de diverse staatsmijnbedrijven.

Euver wat ich mich wier nog herinner
Wo is dat kleen plaetsjke gebleve wo veur aes kènjer sjpeelde, kattekaod oethoalde en gewoean gelökkig woare? Dae vroag sjtilde ich mich in 't veurjoar van 2010. Doe bin ich truukgegange om te zeen of der nog get euver woar van daen tied. Ich bin gevare van Mesjtreech langs 't Julianakanaal en Sjtein noa 'hoes', de Kaereshei. Ich mot uch zigke wieanig woar nog te vinge. Waal woar 't plaetsjke bie Sjtein 'de Patersbaek' (zie foto, red.) nog ummer wie 't vreuger woar. Doa wo veur zjwomme, "sjeper pakde" om mit te vare bis Bunj. Soms koosjte veur gein sjeep miea truukkriege en mooste veer loupe euver dat sjmaal paedje mit die helle steinkes om heivisj te gerake.

Wie ich al sjreef in mien stökske hie in't hollèsj woar d'r gein sjpoor miea van de Kaereshei euver. Ouch neet van ôzze sjoeal de St. Jozefschool in Sjtein, doa wo Gommers de boavemeister woar. Allein 't Sjteinerbos mit zien Bokkeriejersbeildj aan den ingank woar nog doa. De roeiviever en `t restaurant - wo (op dat moment) geine miea in zoot - 't besjtong nog.
De Kaereshei-luu woare gooi luu. Jederinne wirkde op de koel, dat wil zigge: op ein van de bedrieve (stikstofbindingsbedrijf SBB en cokesfabriek Emma, thans opgegaan in DSM, zie verder bij Geleen, red.) die doa bieheurde. De luu woare mekkelik, deure sjtonge oape, mooders en de kènjer leepe in en oet, get wat men mich in dizzen tied neet miea veur kin sjtille.

Wat ich gaer zouw wille weite: zind der nog gegaeves of foto's euver daen tied dat Kaereshei geboewd woar, den architect, en de tied veur, in en noa den oorlog? Doa zou ich gaer get miea wille euver sjrieve en loate zeen.

Weerkerensheide: naschrift
Ruim een jaar na het schrijven van bovenstaande is er contact ontstaan met diverse Oud-Kerensheide-bewoners die met hun aanvullingen en foto's dit verhaal meer kleur en diepte hebben gegeven. Niet lang na publicatie meldde zich mijn oude schoolvriend Hans, die mij van toen af aan trouw ging bijstaan met het achterhalen van allerlei gegevens. De belangrijkste daarvan zijn verwerkt in het artikel. In november 2011 zijn we teruggegaan naar de plek waar de wijk (geografisch) ooit lag. De Kerenshofstraat, inmiddels Kerenshofweg, bestaat nog: het is nu één lange rechte weg van Krawinkel tot aan het snelwegknooppunt. Er staat geen enkele bebouwing meer. Over de hele lengte is de Kerenshofweg nu voorzien van hekwerken voor het DSM-terrein. Met daarachter in een groene parkachtige omgeving hier en daar - moest daarom nu alles gesloopt worden?... - een chemische installatie. Hier en daar loopt er een aluminiumkleurige pijpleiding over de weg heen.

Alleen de inmiddels geel geverfde 'Mijnbrug' - die nu 'van niets naar niets' lijkt te voeren - ligt er nog. De Kerenshoflaan is groener dan groen. Met onze neuzen tegen het gaas gedrukt, de vingers gekromd in het hekwerk om niet achterover in de greppel te vallen, zagen we in een parkachtige omgeving de bomenrijen van de straten staan die ooit de onze waren: de Gravin Odastraat, de Graetheidelaan, de Kerensstraat. Waar de Kerenshof lag, is nu een grote parkeerplaats. Op de flanken van de inmiddels gedeeltelijk afgegraven en van zijn 'mythische hoogte’ ontdane Steenberg liepen schapen te grazen (ook de 'berg' was groen geworden). Als berggeiten. Een - symbolische - terugkeer van de schapenteelt die er ooit op de Kerensheide was.

Inmiddels heb ik samen met de eveneens oud-inwoners en broers Hans en Guus Knibbeler van Chemelot in maart 2014 de kans gekregen en gegrepen om nog eens over de 'straten’ van Kerensheide te lopen. Ze liggen er namelijk nog allemaal! (op Google Earth zijn ze nog te zien). Onder de link hiervoor vind je daar een verslag van.

Het zou mooi zijn als DSM of de gemeente een monument of een infopaneel aan deze bijzondere plaats zouden willen wijden.

Tot slot, augustus 2022:

Nu het in Nederland zo vaak over stikstof gaat moet ik soms denken aan onze grote overbuur het SBB, oftewel het stikstofbindingbedrijf. De betonnen torens, de een nog hoger dan de ander braakten wellustig verschillende kleuren rook uit. Dat was een geruststellend gezicht in een tijd dat "de schoorstenen moesten roken“ als opmaat voor de welvaart.
Bij boerderij de Kerenshof die recht tegenover de ingang van het SBB lag was er aan stikstof ook geen gebrek. In de laag gezolderde koeienstal stond een klein aantal koeien zij aan zij bij het vale licht van een boograampje. Toen wij daar eens met wat kinderen mochten kijken zei de knecht die een ander dialect sprak dan wij: “moejje kiek’n” toen een van de koeien haar staart optilde. Snel schoof hij zijn schep onder de staart en de dunne stront spetterde in het rond. Wij vlogen achteruit!
Alle koeienurine kwam via een pijp terecht in de vijver rechts van de boerderij. Die vijver was ommuurd met een laag muurtje van gele bakstenen. Vaak ging ik daar na school met mijn boekentas naast mij even zitten. Welig groeiden er allerlei soorten planten over de vijver. Statig helikopterden er libellen doorheen in het uitbundige zomerlicht.
In de winter als het vroor gooiden we eerst stenen op het ijs om te testen of het al dik genoeg was om ons erop te wagen.
Dat ijs was niet hetzelfde als de spiegelende harde vlaktes op de roeivijver van het Steinerbos.
Het was meer een soort fondant van een onbestemde kleur.
Kinderen die konden schaatsen deden dat in het midden. Aan de zijkant was een ‘glietsjbaantje’ voor de kleintjes. Het werd nu zo druk dat er bijna geen plaats meer was. Het ijs begon te kraken. Geelbruin water begon vanaf de zijkanten over het ijs te vloeien. Nog ‘eine keer glietsje’ dan maar.
Toen lag ik in de meurende substantie. Met een niet te missen geurvlag ging ik naar huis. Het was inmiddels gaan donkeren.
Mijn moeder zag (en rook) het meteen. Staande in het gangetje van de keuken trok ze mijn natte kleren uit, zette de “tub op gen dusj” en vulde hem met warm water dat altijd klaar stond op het ‘duveltje’. Met Sunlight werd ik afgeboend.
De volgende dag draaide de vuile was in de houten Miele.

NB: Dit verhaal is geschreven uit persoonlijke herinnering, het is geen exacte geschiedenis. Gegevens van de bouw van de wijk, de Kerenshof, en zijn eerste eigenaar komen uit het boek: 'Herinneringen aan Oud-Kerensheide' van Macco en Rooyackers (uitverkocht). Met dank aan Hans, Petra en Monique Hennekens, moeder en zoon Patinama en anderen. Na melding kunnen scholen of heemkunde-instellingen het artikel voor studie gebruiken. Commercieel gebruik wordt niet toegestaan. Foto's blijven eigendom van de desbetreffende eigenaren. François Toussaint.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De vroegere plaats- en huidige wijknaam geniet landelijke bekendheid vanwege het nabij de wijk gelegen Knooppunt Kerensheide: de 'kruising' van de A2 en de A76. Door de toegenomen verkeersintensiteit werd het knooppunt een knélpunt in de verkeersafwikkeling richting het zuiden. Daarom hebben ontwerper Movares en bouwer Heijmans in 2012 een nieuwe fly-over gerealiseerd, met toepassing van de nieuwste innovatieve technieken, waarover je onder de link meer kunt lezen. De 600 meter lange fly-over is een spectaculaire verbindingsboog. Het in het werk voorgespannen, en in elf fasen gebouwde, rijdek van deze fly-over is circa 600 m lang en heeft een horizontale boogstraal van 300 meter. Overspanningen tot ruim 57 meter in combinatie met RVS-randafwerkingen zorgen voor een in het oogspringende inpassing in de omgeving. Het ter plaatse gestorte rijdek is voorzien van gewichtsbesparende sparingen met daar tussendoor voorspankabels. Een prachtig project qua ontwerp, werkvoorbereiding en uitvoering, met een totale doorlooptijd van 2,5 jaar. Aldus het artikel van ingenieursbureau Movares onder de link. - Hier nog wat specificaties van de fly-over. - De 2 bruggen over de fly-over zijn voorzien van een bijzondere, eveneens innovatieve RVS-beplating. - Topic over aanpassingen van het Knooppunt op Wegenforum.nl.

- Bestemmingsplan Bedrijventerrein Kerensheide (2015).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Bestuurlijk viel Kerensheide grotendeels onder de gemeente Beek, maar ook deels gemeenten Geleen en Stein, gezien de ligging rond het punt waar de grenzen van deze gemeenten bij elkaar kwamen. Voor de eucharistievieringen waren de mensen aangewezen op de parochies van Stein en Lutterade. Na enige tijd ontstond de behoefte aan een eigen parochie. Gezien de expansiedrift van DSM kon deze parochie niet gevestigd worden in de oude wijk. De meest geschikte plek werd gevonden aan de rand van het Steinerbos. De hierbij ontstane wijk krijgt de naam 'Nieuw Kerensheide'.

Bij een parochie hoort uiteraard een kerkgebouw. In 1936 wordt kapelaan Geurts van de parochie Lutterade benoemd tot bouwpastoor in Kerensheide. Er komt een jongensschool St. Jozefschool aan de Mauritsweg. In 1938 komt er een kerkbestuur. In afwachting van de bouw van de kerk wordt in 1939 de zolder van de jongensschool ingericht tot noodkerk. De inwoners noemen het 'Onze Lieve Heer op Zolder'... In 1940 breekt de Tweede Wereldoorlog uit en is er regelmatig tekort aan materialen omdat de Duitsers die vorderen. Uiteindelijk komt de St. Jozefkerk in augustus 1943 dan gereed. De kerk is ontworpen door de bekende architect Alphons Boosten.

Over het exterieur en interieur zijn veel bijzonderheden te melden (waaronder prachtige gebrandschilderde ramen), waarover je kunt lezen en wat je kunt bekijken onder de link onder de kerknaam in de vorige alinea. Zie verder ook het artikel geschiedenis St. Jozefparochie* op de site RK Kerken Stein (wat ook de bron is van onze beschrijving van deze kerk). * "De hier weergegeven geschiedenis is een beknopte weergave. Voor diegenen die geïnteresseerd zijn: er zijn in het kader van het 75-jarig bestaan van de Sint Jozefparochie een tweetal DVD’s uitgegeven, per DVD te koop voor de prijs van € 7,50 en te verkrijgen op het parochiekantoor op Halstraat 36 te Stein. Het parochiekantoor is geopend van maandag t/m vrijdag van 09.00-11.00 uur." - In oktober 2016 is de laatste H. Mis gevierd in de St. Jozefkerk. De hoge onderhoudskosten in relatie tot het teruglopend kerkbezoek en daarmee (te ver) teruglopende inkomsten waren de voornaamste redenen om over te gaan tot sluiting. Voor de plannen tot herbestemming zie het hoofdstuk Links > Belangenorganisatie en Links > MFC.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Tijdens de gezellige Garage Sale Kerensheide (op een zaterdag eind september) verkopen bewoners van deze wijk vanuit hun garage, oprit en/of tuin o.a huisraad, speelgoed, kleding, fietsen, verzamelingen en nog veel meer leuke spullen. Kom eens kijken of er iets voor je bij zit. De entree is gratis. Editie 2019 had meer dan 70 deelnemers! De deelnemende straten waren Breinderweg, Bruggeleen, Catuvolcusstraat, Dellevaetestraat, Eburonenstraat, Gerichtstraat, Geurtshof, Grasgraefken, Heerstraat noord, Hubensstraat, Langhaagweg, Mauritsweg, Meexstraat, Meijerstraat, Pennerstraat, Raedstraat, Salmansleen, Sanderboutlaan, Schinekstraat, Sint Cornelisleen, Smeetsstraat, Urnenveldstraat, Van der Meerenstraat en Zwartdriesstraat. De deelnemende adressen zijn herkenbaar aan de ballonnen. Tevens hangt hangt er die dag een deelnemerslijst met plattegrond bij Breinderweg 41 en bij de meeste deelnemende adressen. Tip: maak er een foto van met je mobiele telefoon, dan heb je hem altijd bij de hand. Woon je in de wijk en wil je meedoen aan een volgende editie, dan kun je je aanmelden door een e-mail te sturen naar garagesalekerensheide@gmail.com.

Terug naar boven

Beeld

- Foto van protest inwoners Oud-Kerensheide tegen de dreigende afbraak van hun wijk (1972).

Terug naar boven

Links / voorzieningen

- Belangenorganisatie: - "Stichting Wijkcentrum St. Jozef Kerensheide is opgericht in 2017 en heeft tot doel: het ontwikkelen van initiatieven in het sociale domein om laagdrempelige voorzieningen in llde wijk te realiseren en in stand te houden teneinde de zelfredzaamheid, gezondheid en leefbaarheid van de wijkbewoners te bevorderen; het bewerkstelligen dat wijkbewoners langer in hun eigen woning c.q. eigen omgeving kunnen blijven wonen; het realiseren van een wijk-/zorgcentrum in het gebouw van de St. Jozefkerk, van, voor en door de wijkbewoners; het realiseren van een (woonzorg)voorziening in de (voormalige) St. Jozefkerk voor intra- en extramurale zorg in de wijk voor mensen met een beperking/zorgvraag." Voor nadere informatie zie de 'Eindrapportage haalbaarheidsonderzoek realisering wijkcentrum en woonzorgvoorziening Kerensheide' (zonder datum, vermoedelijk verschenen medio 2018).

- MFC: - "In verband met de onttrekking aan de eredienst van het kerkgebouw St. Jozef wordt voor een mogelijke herbestemming van het kerkgebouw, pastorie en tuin sinds 2013 door een projectgroep onderzoek gedaan. Hierover zijn een 3-tal informatieavonden georganiseerd voor de omwonenden en wel op 4 februari 2015, 2 juli 2016, 26 april 2017. Inmiddels is de projectgroep omgevormd tot de Stichting Wijkcentrum St. Jozef Kerensheide. Haalbaarheidsonderzoek:
Met financiële en inhoudelijke ondersteuning van Gemeente, Provincie, Rabobank en Kerkbestuur is inmiddels een haalbaarheidsonderzoek afgerond naar de behoefte aan wonen en zorg in de wijk en de praktische realiseerbaarheid daarvan. Aan dit haalbaarheidsonderzoek hebben deskundigen op het gebied van wonen en zorg deelgenomen, evenals een tweetal architectenbureaus.

Uit dit onderzoek is gebleken is dat behoefte is aan: 16 Zorgwoningen, te realiseren in de tuin van de kerk en pastorie; ruimte voor dagbesteding; zorghotel (respijtzorg) met 12 kamers, te realiseren in het kerkgebouw; ruimten voor onder meer huisarts, apotheek, fysiotherapeut, pakketdienst, welzijnswinkel; ontmoetingsruimten voor de wijkbewoners (binnen en buiten het kerkgebouw). Denk aan samen koken en eten, beweging, allerlei activiteiten zoals les in IPad gebruik, gezellig samen zijn, informatie door allerlei instellingen zoals over WMO, door PIW, Politie, themabijeenkomsten zoals brandveiligheid, mantelzorg, erven en schenken. De DOP-werkgroep WijKerenshei is al zeer actief binnen onze wijk. Regelmatig worden de inwoners van Kerensheide over deze activiteiten middels een flyer van deze werkgroep geïnformeerd. Op 23 juli 2018 is het onderzoek aan de inwoners toegelicht.

Realisering: Het onderzoek betrof een haalbaarheidsonderzoek waarbij, naast het onderzoek naar behoefte aan wonen en zorg, door 2 architecten mogelijke varianten ontworpen zijn. Deze varianten betreffen geen plannen, maar hebben uitsluitend betrekking op de haalbaarheid. Voor de realisering van het project is financiële overheidssteun noodzakelijk. Hierover zal de Stichting de reeds gestarte overleggen met de Gemeentelijke en Provinciale overheid gaan vervolgen. Verder zal de Stichting afspraken gaan maken met de partijen over de realisering van het vorenstaande. Een van deze partijen is Woningcorporatie “Zaam Wonen” die de 16 zorgwoningen zal gaan realiseren. Uiteraard zullen voor het uitvoeringsproces en de realisering van de te maken plannen deskundige bureaus worden ingeschakeld.

Tijdens de informatieavond op 23 juli 2018 is afgesproken dat over de te maken plannen nauw overleg zal worden gevoerd met: een klankbordgroep. Deze groep is op 4 februari 2015 tijdens de eerste informatieavond in het leven geroepen en bestaat uit inwoners van de wijk Kerensheide; de DOP-werkgroep WijKerenshei (hiervoor genoemd); de direct omwonenden. Hiermee is tijdens een overleg met deze omwonenden op 25 juni de afspraak gemaakt dat zij met name bij de planvorming van de zorgwoningen nauw betrokken worden; een tijdens de informatieavond van 23 juli jl. gevormde groep bewoners aan de Eburonenstraat. Hiermee is de afspraak gemaakt dat zij betrokken worden bij de planvorming. De Stichting zal in goed overleg met partijen afspraken gaan maken over een werkbare en vruchtbare overlegstructuur." Aldus een bericht op de site RKkerkenstein.nl d.d. 24-7-2018. Anno juli 2021 is de stichting voornemens om het kerkgebouw en bijbehorende gronden voor een symbolisch bedrag van €1,- te verkopen aan een marktpartij die de verdere ontwikkeling, realisatie en exploitatie op zich zal nemen.

- Onderwijs en kinderopvang: - In 1939 komt er in de Steinse wijk Kerensheide de St. Jozefschool, in 1950 gevolgd door kleuterschool St. Jozef. Door de bevolkingsgroei wordt rond die tijd ook een tweede lagere school noodzakelijk. Dat wordt in 1953 de Mariaschool. De leerlingen worden verdeeld over een jongens- en meisjesschool. Deze scheiding duurt precies 20 jaar: in 1973 worden de lagere scholen gemengd lager onderwijs. Plaatsgebrek maakt in 1975 een tweede kleuterschool noodzakelijk: De Flierefluiter. De scholen liggen verspreid in de wijk. Door landelijke ontwikkelingen richting basisschool (integratie van kleuterschool en lagere school) ontstaat in 1985 in een nieuw gebouw de huidige Basisschool Kerensheide.

- "Peutercentrum Kerenshöfke van Stichting Spelenderwijs is gehuisvest in Basisschool Kerensheide. Ideaal als er een ouder broertje of zusje op deze basisschool zit en ook vertrouwd voor je peuter, als hij of zij op 4-jarige leeftijd doorstroomt naar deze basisschool. Maar dat hoeft niet. Je bent geheel vrij in het kiezen van een basisschool. In het begin van de ochtend worden er vaak groepjes gevormd om het samenspelen met het creatieve speelgoed te stimuleren. Er wordt gepuzzeld, gebouwd, samen in de poppenhoek gespeeld of samen ‘thee gedronken’, terwijl een ander groepje op een van de driewielers, loopfietsjes of ander rijdend speelgoed in de weer gaat. In de loop van de ochtend maken de peuters met behulp van een van de pedagogisch medewerkers een werkje van klei, met verf of andere knutselmaterialen. Natuurlijk mogen ze dit na afloop (als het droog is) mee naar huis nemen. Als het weer het toelaat, wordt er ook elke ochtend buiten gespeeld in de heerlijke buitenruimte. Hier kunnen de peuters volop ravotten, rennen en hun energie kwijt! Zoek je veilige en vertrouwde opvang voor je peuter bij jou in de buurt? Kom dan een keer een kijkje nemen. Je bent samen met je kind van harte welkom."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Kerensheide (met foto's van de grafzerken).

Reacties

(28)

Van mijn zus Monique vernam ik dat u graag nog foto's van Kerensheide wilde hebben. Ik heb nog een kleine foto van de boerderij Hennekens. Mijn overgrootouders. Ook van hun heb ik nog foto's, onder andere mijn overgrootvader als jager en een foto van de kozakken die de wijk met hun paarden hebben bezocht.
Groetjes Petra Hennekens

Wat een mooi verhaal, ik heb het boek "Herinneringen aan oud Kerensheide" thuis, echt een mooi kijk- en leesboek, kan er echt van genieten.
Toen het dorp van de kaart geveegd was zat ik nog in de luiers, maar ik vind het een intrigerende geschiedenis, triest ook... Ik kom bijna elke dag op de plek waar het dorp lag i.v.m. mijn werk in de groenvoorziening bij Chemelot (er ligt nu midden in de voormalige wijk een soort stort voor groenafval), en inderdaad, de straten liggen er nog, wel in een deplorabele staat maar ze zijn er, op een na, daar staan wel nog de platanen maar 't asfalt is er niet meer, ik vind het echt een prachtige plek tussen de fabrieken...

Reactie hierop, geplaatst namens François Toussaint:
Een grote verrassing in de zoektocht naar de geschiedenis van de wijk uit het hart vanwaar het zich allemaal heeft afgespeeld.
In een van de laatste alinea's heb ik geschreven over de verandering van de voormalige grauwe mijnindustrie naar een groene zône inclusief de Steenberg.
Heel bijzonder om te lezen hoe het daar nu is.
Heel benieuwd ben ik ook hoe de voormalige straten van Kerensheide er nu uitzien. Ik zou dat graag in mijn artikel willen vermelden. Wellicht wilt u contact met mij opnemen?
Hartelijk dank voor deze bijzondere reactie!
François Toussaint
Als U wilt kunt U altijd via Plaatsengids aan mijn adres komen (dit om spam te voorkomen).

De huidige status van de wijk is dat alle huizen weg zijn (het laatste huis is een tijd door DSM als portierwoning gebruikt). De contouren van de wijk zijn er nog (bomen rijen!)

Geachte lezers,

ben naarstig op zoek naar foto's van de huizen die in de jaren 60 op de Kerenshoflaan gestaan hebben. Mijn ouders hebben hier destijds gewoond, en ben een collage aan het maken vam alle adressen (incl. woningen) waar zij gewoond hebben. Dat zijn er nog al wat.

Ben benieuwd of iemand mij daar aan kan helpen. Het huisnummer is mij helaas niet bekend.

Gegroet,
Jean-Pierre Vreugde

Red.:
Als iemand iets voor u heeft en dat ons meldt, zullen wij het aan u doorsturen.

Op deze pagina lees ik veel van heimwee naar Oud-Kerensheide. Oud-bewoners die door het hek gluren om een glimp op te vangen van hun oude dorp. Nou wil het geval dat ik gistermiddag nog door dat dorp gelopen heb, dit in mijn functie van Manager Communicatie Chemelot. Ik bied aan om in overleg eenmalig een uurtje vrij te maken om een klein gezelschap (wat in een auto past) de gelegenheid te bieden om er nog eens rond te lopen.
Bel me op 06 10918196 (of stuur een sms waarop ik terug kan bellen).
Dit voorstel is niet helemaal vrij van eigenbelang. Ik schrijf namelijk (niet voor mijn werk, maar privé) een blog op www.klaasbos.blogspot.com en zou daarop graag eens iets over Oud-Kerensheide zetten. De tekst op de hierboven genoemde pagina zou voor mij heel mooi als bron kunnen dienen (ik zou daar overigens slechts stukjes uit citeren, want de complete tekst is veel te lang voor mijn doel).
Klaas Bos
Manager Communicatie Chemelot
Chemelot Campus B.V.
06 10918196
klaas.bos@chemelot.com

Dank voor uw reactie en aanbod, heer Bos. Ik zal het doorspelen aan de opsteller van het artikel hierboven, ik vermoed dat hij dit zeer zal appreciëren. Hopelijk lezen ook nog anderen het die er band mee hebben, anders kent de auteur van het artikel ook nog wel enkele direct betrokkenen.
Gegroet,
Frank van den Hoven
hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Omdat mijn vader, René Giesbertz, 91 jaar oud, graag over Kerensheide vertelt, ben ik op internet naar informatie gaan zoeken en kwam ik hier terecht. Leuk al die reacties. Mijn grootouders woonden in de Gravin Odastraat op nummer 10. Als kind ben ik daar dus vaak geweest. Opa had daar een moestuin en wij konden er heerlijk spelen. Ik herinner mij ook opa Vermeulen die vaak over het hekje met mijn opa kwam buurten. Met Lenie en Mia had mijn vader nog lang contact.
Wat ik mij ook herinner is de stem van de omroeper van Steinerbos als er weer bootjes moesten binnenkomen.
Wij hebben allemaal het boek "Herinneringen aan Kerensheide", waar ook een door mijn vader geschreven stukje in staat. Regelmatig kijken we erin en leeft mijn vader weer helemaal in de tijd van toen.

Groet, Annelies de Kort-Giesbertz

Hartstikke leuk, deze site! Als je decennia uitgezworven bent en je leest dan dit over je geboorteplaats, ontroerend. Bijna alles herken ik, alleen de groenteboer heette inderdaad Schiepschap (of Sjiepsjap)... de ijskiebel was ik zelfs vergeten voor boer Hennekens (met zijn stinkende vijvertje). Ik vermoed dat genoemde Hans Hans Knibbeler is, mijn buurjongen, wij woonden Graetheidelaan 3 nl... het aanbod van de Chemelotman om beperkt kollektief nog eens het terrein te bezoeken is erg verleidelijk.

Op een van de foto's staat het plaatsnaambord... nou, dat bord heb ik (nog steeds)... ik vond dat dat niet mocht verdwijnen tijdens de sloop... jaren geleden is in het trefcentrum van Nieuw Kerensheide eens een reünie geweest van oud-Kerensheidenaren... heb toen bord meegenomen en menig bod ter overname gekregen... het heeft echter teveel emotionele waarde voor me.

N.a.v. deze reunie is toen een boekje uitgegeven (Hennie Rooyakkers) met diverse persoonlijke impressies. Er zijn echter meer verhalen (mogelijk) mocht iemand interesse hebben eea te bundelen, af te stemmen. Neem de familie voetbal toernooien op ONS voetbalveld, de al of niet waarneembare 'verschillen' tussen arbeiders, beambten en academici. Het leed dat menigmaal onverwacht toesloeg en bewoners het leven kostte, de bullebakken en de lijdende voorwerpen, oudjaar en de carbid-bussen, vuurstoken in de door DSM-personeel bijeengeharkte bladeren-hopen, de expedities van ons naar de Zeven Heuveltjes en later het zwemmen in de blusbassins van DSM, de oorlogen met Stein rond het spoor van Steinerbos, het uitdagen van de Tuinmannen nabij de tennisbaan van de academici, banentrekken door de korenvelden achter de Mgr. Seipellaan, onze "zelf aangelegde skelterbaan" afracen achter de fam. Jacobs, belletje trekken, fruit jatten bij buren enz enz.

De eerste auto's zien verschijnen (Vauxhall buren !), met de brommers ronken op het kruispunt Graetheidelaan / Kerensstraat, ongeveer bij Rooyakkers in de tuin, 's avonds kolenkits vullen met koeienstront uit wei Hennekens voor je vader's tuin als mest, processies met soms de mis nabij de verste goal van het voetbalveld, voetballen tegen de garages in de Gravin Oda straat, huren van 100 gulden per maand, de DSM-kolen die door - toen nog - zwarte Pieten achtige mannetjes van buitenaf in je kolenhok gestort werd en die wij in de kelder dan moesten uitspreiden zodat we zwart snot snoten... nootjes 4, geloof ik... hoe we naar de kleuterschool in Steinerbos liepen aan een lang touw met lussen voor je hand, juffrouw Jorna (en een meisje van van Eijs?) voorop, en op school wachtte zuster Leonidas en die mevrouw van de thee, onze schepjes, harken enz. om in het bos te werken en kabouters te zoeken, daar kwamen we in aanraking met de buitenwereld; die luuj van de Nieuwe Kerensheide... och ja, dat waren nog eens tijden...

Voor het geval iemand iets wil organiseren in de ruimste trant van Terug naar de Kerenshei(de), ik doe mee!!
Succes met de site, aanvulluh maar!

Tollen op de speelplaats.
Om de tol werd vanaf een ronde uitstulping een touwtje naar de punt gewonden, waarna de tol werd weggegooid terwijl het touwtje werd vastgehouden. De tol ging daardoor draaien en bleef op de ijzeren punt staan zolang het draaide. Er waren twee puntuitvoeringen; de appel- en de peerpunt. De appelpunt zorgde voor een goedmoedige dansbeweging maar was vrij gauw uitgetold. De peerpunt daarentegen draaide sneller en bleef langer op zijn plaats doordtollen. Bij het groepstollen moest de tol die er het eerst de brui aangaf in een cirkel worden gelegd. Dat was het moment waarop de de peerpunten hadden gewacht. De peerpunten werden door de jongens van de zesde klas bijgevijld. De buik van de tol werd voorzien van gekleurde punaises . Het weggooien van de tol gadegeslagen door talloze scholieren had veel weg van een flitsende regenboog exercitie. Niet zelden zorgde de vlijmscherpe punt op zijn beurt voor het vroegtijdig einde van de appelpunttol. Meester Gommers die natuurlijk alles wist moest toen wel ingrijpen en verbood het bijvijlen van de peerpunt.

Herfst en de esdoorn
Op de speelplaats stonden drie esdoorns. De esdoornvrucht was voorzien van een grote vleugel en werd door ons "helikoptertje" genoemd. Er zaten twee vruchten aan één steeltje, zodat de vleugels tegenover elkaar stonden en zo een goede verspreiding door de wind gaven. De meisjesspeelplaats was door een paar struiken en een hekje van de jongensspeelplaats gescheiden. Enkele grote jongens namen dan een paar van die helicoptertjes en gooiden die beurtelings de lucht in. Op de meisjesspeelplaats probeerden de meisjes de helicoptertjes uit de lucht te plukken. Als dat lukte was het steevast tot grote hilariteit aan beide kampen. Het was dan zoals dat heette "AAN" tussen de gooier en de vangster. Een jongen uit de derde-klas die het schouwspel met grote nieuwsgierigheid had gadegeslagen vroeg aan meester Gommers wat dat "aan" betekende? Meester Gommers trok een bedenkelijk gezicht en zei dat hij het ook niet wist.

Zaterdagochtend speelkwartier
De jongens van de zesde klas genoten enige privileges. Ze mochten de bel luiden voor aanvang van de school en de pauzes. Maar het mooiste was toch wel de zaterdagse ophaal van de prullebakken. Voor alle duidelijkheid; er waren toen nog geen gft- of papierbakken. De prullebakken werden verzameld en tijdens het speelkwartier achter de school tegen een muur leeggegooid. Vervolgens werd daar met de nodige deskundigheid de fik ingestoken. Het een en ander trok natuurlijk veel bekijks. Zeker toen het afval uit enkele rollen klein behang bleek te bestaan. De pyromanen haalden de brandende rollen uit het vuur en begonnen spontaan aan een indiaanse vredes-sigaar dans. Kuchend, kotsend en aangemoedigd door de joelende kijkers hadden ze de komst van een toesnellende Meester Gommers helemaal niet opgemerkt.

Bij toeval bij deze site uitgekomen. Het bandenreparatiebedrijf (Spronck) op de Steinstraat was van mijn vader. Ikzelf heb er tot ongeveer mijn 6e jaar gewoond. Mijn man Rik van Veen heeft hier echt gewoond en is een zoon van een van die "Hollandse ingenieurs". Wij hebben beide op de houten kleuterschool op de Kerensheide gezeten en hebben hier leuke herinneringen aan. Wij wonen nu zelf in UK en ik ben begonnen wat dingen te verzamelen voor onze kids zodat die wat meer weten over familiegeschiedenis. Leuke site.

Wij hebben 11 jaar op de Kerenshei gewoond Graetheidelaan 2b. Mijn vader maakte dia's en die ben ik aan het digitaliseren. Foto's van een processie in 1960 ben ik tegengekomen. Waar kan ik ze eventueel naar toe sturen?

Groet

Wiekie Bruls

De auteur van het artikel hierboven zal er blij mee zijn denk ik. Ik zal u zijn mailadres mailen.

Ik herinner mij schaatsen op de roeivijver in het Steinerbos met een grote keet die openstond en waar warme chocomel werd verkocht. Als een bepaalde wals werd gespeeld wilde iedereen zwieren op het ijs en was het soms zo vol dat de hele ijsvloer zachtjes op en neer ging. Als het gesneeuwd had bond mijn vader (Bernard Bruls) een hele rij sleeën achter zijn auto en reed dan langzaam door de hele wijk Kerensheide. Er was toch bijna geen verkeer toen.

Ja ik heb nog achter een auto op een slee gezeten toen ik klein was... heerlijk dat dat toen kon!
Walter Meijboom

Ik ben in 1960 geboren in de Kerensstraat nr. 18 en heb er 12 jaar mogen wonen. 1 jaar op de kleuterschool gezeten bij de nonnen en daarna nog 1 jaar kleuterschooltje op de oude Kerensheide. Een betere omgeving om de jeugd door te brengen kun je je niet voorstellen. Zoveel leuke herinneringen zoals fikkie stoken, eigen voetbalteam opstellen, met als trainer Jos Graff, en winnen van de ster uit Stein, waarbij door pa Muyres nog een beker beschikbaar werd gesteld. Schaatsen op het vijvertje, aardbeien jatten uit de moestuin achter de winkel van Grooten.

Er is nog 1 overblijfsel van de oude Kerensheide, er staat namelijk nog 1 originele lantaarnpaal op het Chemelot terrein. Ook nog dank aan Hennie Rooijackers voor het uitbrengen van het boek. Wat ik niet had doorgegeven voor het boek, het volgende verhaaltje; ik heb met mijn broer Walter fikkie gestookt in de wei achter de mgr. Seipellaan. Tussendoor snel naar huis om te eten, maar het vuur niet uitgemaakt. Bij terugkomst stond de hele wei in lichterlaaie. Wij mochten de brandweer van DSM helpen met blussen en werden met brandweerhelm op in de brandweerauto naar huis gebracht. Niemand heeft echter geweten dat wij het vuur zelf hadden aangestoken...

Gr,
Marcel Meijboom

Dank voor je bijdrage Marcel, mooie verhalen. Dat zal zeker veel herkenning oproepen bij andere oud-inwoners.

Heerlijke tijd gehad. Marcel heeft gelijk...

Ik was gisteravond bij de theatervoorstelling 'Pinkpop' met o.a. Rowwen Hèze. De ontploffing van de Nafta-kraker op het terrein bij Kerensheide kwam indringend binnen. Nieuwsgierig en ook wat weemoedig op zoek naar jeugdherinneringen. Hoe zat het ook alweer? Stuitte op deze prachtige site en een aantal verhalen geeft vage herinneringen weer wat kleur. Ik heb het foto-boekje over de wijk in mijn bezit.

Een tijd geleden had ik soms wat slaapproblemen en wat mij toen erg geholpen heeft, was een soort meditatie-oefening, mindfulness avant la lettre. Ik wandelde in gedachten door het oude Kerensheide: straat voor straat, over alle paadjes en afsteekjes en door veldjes in maar ook ver buiten het dorp. Mij viel op hoe haarscherp heel veel daarvan nog aanwezig is: En dat terwijl ik maar tot 1959 in de Mgr. Seipellaan 6 gewoond heb. Het magische van een kinderbrein of toch ook wel de prachtige landelijke jaren vijftig sfeer van dat unieke dorpje?

Misschien beide, Ton. Dank voor je compliment en dank voor het delen van je herinneringen.

Super, om alle verhalen te lezen. De reünie was ook geweldig.
Wij woonden in de Kerensstraat op nr. 18. Ik ben de oudste van 5 kinderen. Ans (ikzelf zei de gek), Els en Roel (tweeling), Walter en Marcel.
Mijn moeder had een Rode Kruispost aan huis en we hadden dan ook een grote plaat bij de voordeur hangen.
Ben geboren in 1956 en heb daar gewoond tot 1972. Toen zijn we naar Geleen verhuisd.
Op dat moment vond ik dat als tiener niet erg, maar heb de Kerenshei later nog vaak gemist.
Mijn ouders, Jan en Miep, leven helaas niet meer, maar mijn moeder heeft de reünie wel nog meegemaakt.
Zou graag de plaats nog eens willen zien, waar we gewoond hebben. Woon al bijna 11 jaar in Valkenswaard, dus kom er nooit meer.

Zelfs de vlam was leuk.
Els en ik hadden de slaapkamer aan de voorkant en als de vlam weer goed brandde, zaten we op de vensterbank in de erker stiekem te lezen.
Toch nog een voordeel dus.
We gingen met een groep vaker via de Napoleonweg, naar de bietenvelden en naar de hooivelden. De bieten sneden we dan uit om er lampionnen van te maken en in het hooi deden we verstoppertje of maakten ruimtes plat en dat waren onze hutten. We zijn vaak weggejaagd door een kwade boer.
Er zijn zoveel verhalen te vertellen, teveel voor een keer. Hoor het wel als jullie iets willen weten. Groetjes, Ans

Hoi Ans,
Als je eens wil wandelen door de straten van de Kerenshei dan meld je je maar bij mij, dan regel ik dat voor je. Er zijn alleen nog bomen dus de rest moet je erbij dromen...

Ik heb net als velen mooie herinneringen aan de Hei. Wij woonden op de Gravin Odastraat 2, naast Van der Meulen (Mia en Lenie). Opa en Oma woonden de eerste jaren naast de familie Bruls. Jos kwam bij ons over de vloer. Hij was bevriend met mijn broer Theo. Ongelofelijke tijd. Kampvuren, voetbal tot in de late uurtjes. Fam Muyris en Schouren. En "mit den Dekker" van naast Weerenbeck. "Kneure" mit brommers , rondhangen bij het elektriciteitskastje. Appels jatten "bie de Beambten". Ik zal de Hei nooit vergeten. Groetjes aan eenieder. Jack Koenen

Ik ben geboren in 1959 op de Kerenshei. Fijne tijd gehad met spelen met alle jeugd. Blik trappen, elastieken met mijn zussen, verstoppertje, hutten bouwen, spruiten eten vanaf de struik (stiekem), miemele eten in de tuin van directeur Gerards van DSM. En nog veel meer... samen met mijn broer Marcel ook op het mijnspoor stenen leggen... dan ratelde dat als een mitrailleur... en dan de vuist van de machinist die uit het raampje stak... hemels... Aan de voet van de steenberg fossielen zoeken en dan inleveren bij meester Gommers. Volgens mij liggen er nog fossielen in het museum in Stein. Kikkers vangen tijdens de pauze op de kleuterschool in het Steinerbos, die zaten in de zandbak en dan de hete thee in een bekertje au au... De vreselijke non in de kleuterschool en daarna de lieve juf Mariet geloof ik. Ze woonde ook in de Kerensheide... Zo klein als ik was was ik al verliefd op haar, haha. Samen fikkie stoken onder de kleuterschool caravan... wisten wij veel... gelukkig ging het goed.

In deze toch wel bizarre tijd van corona virus is het fijn om deze informatie en herinneringen te lezen. Ik heb van 1951 tot 1970 op de Kerensheide gewoond in de Gravin Odastraat en laatste jaren in de Kerenstraat. Daar denk ik met veel plezier aan terug. De vele vriendinnetjes en heerlijke speelruimte waren voor mij als toch wel druk meisje helemaal goed.

Weten jullie dat er een mooi historisch foto boek is met beschrijving en bewoners van Kerenheide.
Veel informatie komt van mijn oom Adrie (Ad) Muyris geb. 1930.
Mijn nicht Els heeft me attent gemaakt op deze pagina.

Dank voor uw tip, maar dat boek is ons bekend. Een deel van de informatie hierboven komt ook uit dat boek. Ik heb het boek vermeld in de laatste alinea van het hoofdstuk Geschiedenis.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Wat een prachtig verhaal. Klopt helemaal. Wij, de Fam. Nieling, woonden op de Kerenshoflaan 7. Naast ons aan de ene zijde Oma en Opa Muyris en aan de andere zijde de Fam. Mulleners. Een geweldige tijd. Ik zat op de St. Jozefschool. Ik hielp bij de fam. Verstraeten in het gemeenschapshuis Kerensheide mee. Daar werd door de staatsmijnen de omscholing gegeven. Jo Verstraeten met zijn vrouw runde het gemeenschapshuis. Hun dochter Beppie en ik verzetten daar nogal wat werk. Maar, wij hebben ook nogal wat kattenkwaad uitgehaald. Samen met Paul en Peter Wollersheim, Jan Makco, Steinbusch, de Rooyakkers, Har, Sjaak en Richard Deckers, Nici Dijks enz. Bij boer Hennekens mee aardappels rapen. 0,05 cent per mand. O, wat mooi. Dank allen voor deze geschiedenis. Een Reunie ????? Gr. Wiel Nieling.

Wow, wat een hoop bekenden hebben al commentaar gegeven in hun Permalink, ik woonde er jarenlang en ben van uit Kerensheide uit getrouwd en naar Geleen verhuisd, ik woon er nog steeds, nu naast de Hanenhof, op dit moment ben ik 83 jaar en ik vond het een fantastische, nostalgische tijd als jongen , noem Jong Nederland , noem het Steinerbos waar we iedere dag doorliepen om naar school te gaan het voetballen, volleybal de spaarzame avonden met muziek op het veldje tussen de Kerensstraat en Gravin Odalaan, hartstikke leuk om al die commentaren te lezen, ik zal alles met plezier volgen

Nu het in Nederland zo vaak over stikstof gaat moet ik soms denken aan onze grote overbuur het SBB, ofwel het stikstofbindingbedrijf. De betonnen torens, de een nog hoger dan de ander braakten wellustig verschillende kleuren rook uit. Dat was een geruststellend gezicht in een tijd dat “ de schoorstenen moesten roken“ als opmaat voor de welvaart.
Bij de boerderij van Hennekens die recht tegenover de ingang van het SBB lag was er aan stikstof ook geen gebrek. In de laag gezolderde koeienstal stond een klein aantal koeien zij aan zij bij het vale licht van een boograampje. Toen wij daar eens met wat kinderen mochten kijken zei de knecht die een ander dialect sprak dan wij: “moejje kiek’n” toen een van de koeien haar staart optilde. Snel schoof hij zijn schep onder de staart en de dunne stront spetterde in het rond. Wij vlogen achteruit!
Alle koeienurine kwam via een pijp terecht in de vijver rechts van de boerderij. Die vijver was ommuurd met een laag muurtje van gele bakstenen. Vaak ging ik daar na school met mijn boekentas naast mij even zitten. Welig groeiden er allerlei soorten planten over de vijver. Statig helikopterden er libellen doorheen in het uitbundige zomerlicht.
In de winter als het vroor gooiden we eerst stenen op het ijs om te testen of het al dik genoeg was om ons erop te wagen.
Dat ijs was niet hetzelfde als de spiegelende harde vlaktes op de roeivijver van het Steinerbos.
Het was meer een soort fondant van een onbestemde kleur.
Kinderen die konden schaatsen deden dat in het midden. Aan de zijkant was een ‘glietsjbaantje’ voor de kleintjes. Het werd nu zo druk dat er bijna geen plaats meer was. Het ijs begon te kraken. Geelbruin water begon vanaf de zijkanten over het ijs te vloeien. Nog ‘eine keer glietsje’ dan maar.
Toen lag ik in de meurende substantie. Met een niet te missen geurvlag ging ik naar huis. Het was inmiddels gaan donkeren.
Mijn moeder zag (en rook) het meteen. Staande in het gangetje van de keuken trok ze mijn natte kleren uit, zette de “tub op gen dusj” en vulde hem met warm water dat altijd klaar stond op het ‘duveltje’. Met Sunlight werd ik afgeboend.
De volgende dag draaide de vuile was in de houten Miele.

P.S. ik dank iedereen die de afgelopen jaren mijn verhaal over Kerensheide heeft gelezen.

Reactie toevoegen