Status

- Castenray is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Venray.

- Onder het dorp Castenray vallen ook de buurtschappen Hoogriebroek (deels), Klein Oirlo en Schoor (deels).

Naam

In het Limburgs
Câsele.

Ligging

Castenray ligt ZO van Venray, NW van Horst en grenst in het O aan de A73.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Castenray 29 huizen met 211 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 320 huizen met ca. 800 inwoners.

Geschiedenis

- "Stichting Heemkundig Genootschap Castenray verwerft in eigendom of in bruikleen historische of hedendaagse voorwerpen, die als zodanig karakteristiek zijn voor de periode waarin ze gebruikt zijn of thans nog in het dorp gebruikt worden. Het betreft kleine voorwerpen, zoals o.a. archeologische vondsten, kleding, klederdracht, oude gebruiksvoorwerpen, devotionalia, voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog en voorwerpen van de Castenrayse verenigingen. Deze voorwerpen worden geëxposeerd in Heemkundelokaal 't Moëzehool aan de Lollebeekweg. De stichting verzamelt kennis omtrent deze voorwerpen en beheert, archiveert, beschrijft en documenteert die voorwerpen ter bewaring voor het nageslacht.

De stichting legt fotoverzamelingen, film- en diacollecties aan en voorziet deze van een verantwoorde beschrijving. De foto's, films en dia's worden gedigitaliseerd en voor het publiek toegankelijk gemaakt door publicatie op Rooynet.nl. Eveneens legt de stichting kaartsystemen en registers aan en verzamelt literatuur en boeken over historische onderwerpen. De stichting bevordert de kennis over de historie van Castenray en doet geschiedkundig, oudheidkundig, heemkundig, bodemkundig en volkenkundig onderzoek betreffende het dorp. De lokale historie wordt uitgedragen door wekelijkse publicatie in het Castenrayse dorpsblad De Schans. De stichting organiseert exposities en lezingen. De stichting stelt voorwerpen en documenten beschikbaar aan het onderwijs of andere het algemeen nut beogende instellingen. De stichting werkt waar mogelijk samen met de Castenrayse verenigingen. Ze helpt de verenigingen bij jubilea e.d. door expositiemateriaal beschikbaar te stellen. De stichting geeft boeken uit met een beschrijving van facetten uit de historie van het dorp."

Recente ontwikkelingen

- "Een dorpsontwikkelingsplan maken, leefbaarheid in perspectief. Waarom een dorpsontwikkelingsplan (DOP) voor Oirlo en Castenray? Het eerste doel van het maken van een DOP is het niveau van de leefbaarheid in onze dorpen behouden en waar mogelijk verbeteren. De aandachtspunten in het DOP zijn divers. Van zorg, verenigingsleven, sociale samenhang tot openbare ruimte / ruimtelijke ontwikkeling. Met het DOP reageren wij pro-actief op de ontwikkelingen om ons heen. We kijken terug, staan stil bij het heden, blikken vooruit en durven daarbij ‘out of the box’ te denken. Daarbij houden wij met name rekening met veranderingen, ambities en initiatieven van de inwoners / stichtingen en verenigingen. Hierdoor sluit het DOP aan bij de wensen en ideeën van bewoners en de lokale kennis en creativiteit wordt benut. In het proces worden naast de inwoners en verenigingen ook de gemeente en organisaties/instanties betrokken.

Naast het brede draagvlak is een ander doel van het DOP om mensen te activeren. Tijdens de ontwikkeling van het DOP ontmoeten inwoners van beide dorpen elkaar, men is bewust bezig met de leefbaarheid en toekomst van beide dorpen. Met de hamvraag: ‘Hoe kunnen we de leefbaarheid in beide dorpen behouden c.q. vergroten en daarbij beiden een eigen identiteit behouden?’. Hierbij is de balans van samenwerking essentieel. In dit DOP is er voor gekozen om terug te kijken naar het verleden, stil te staan bij het heden en vooruit te denken naar de toekomst. Dit bewustwordingsproces is belangrijk om samen een goede balans in samenwerking te vinden/houden en toekomstgericht plannen te kunnen maken. Op een aantal punten werken Oirlo en Castenray al intensief samen. Op andere punten zijn er ontwikkelingen voor samenwerking gaande. Op weer andere vlakken kunnen beide dorpen / verenigingen nog volledig zelf functioneren.

Door prioriteiten aan de items in het DOP toe te kennen, ontstaat er een wensenlijst die als basis dient voor de ontwikkelingen in de aankomende jaren in Oirlo en Castenray. Deze wensenlijst dient als inspiratie voor de gebiedsagenda van de gemeente Venray. De keuze is gemaakt om het DOP uitgebreid op te stellen. Alle betrokken partijen hebben de mogelijkheid gekregen hun visie aan het papier toe te vertrouwen en toe te voegen aan dit DOP. Zo ontstaat er een duidelijk naslagwerk voor alle inwoners en overige bij onze dorpen betrokkenen.

Als dorpsraden krijgen wij vaak de vraag ‘Wat doen jullie nu eigenlijk?’. Door alle commissies in dit DOP weer te geven krijgt een ieder een beeld van ons takenpakket. Binnen elke commissie is minimaal één dorpsraadslid actief. De commissies worden verder aangevuld met inwoners die affiniteit hebben met de betreffende commissie. Wanneer er een nieuw initiatief komt van een inwoner kan er altijd worden overlegd of dit in samenwerking met de dorpsraad/dorpsraden kan worden uitgevoerd. Hierdoor ontstaat er mogelijk een nieuwe commissie onder de dorpsraad/dorpsraden. Daarnaast is dit DOP een naslagwerk voor verenigingen; welke verenigingen hebben beide dorpen, hoe kijken zij naar de toekomst?

In het verleden schreven de beide dorpsraden afzonderlijk een DOP. Deze keer is er voor een overkoepelend Dorpsontwikkelingsplan Oirlo/Castenray gekozen. De basis voor deze keuze is de intensieve samenwerking tussen beide dorpen, die naar verwachting de komende jaren nog verder door zal groeien. Het DOP wordt voor vijf jaar geschreven. Dit DOP is in oktober 2019 aan het college van B&W overhandigd. Vijf jaar vooruit kijken is een hele tijd. Vandaar dat wij, als dorpsraden, het DOP jaarlijks tijdens de DOC-jaarvergadering in juli op de agenda plaatsen voor eventuele actualisatie." Aldus het voorwoord van het in 2019 verschenen huidige Dorpsontwikkelingsplan (DOP).

- Basisschool De Stek is na afloop van schooljaar 2014-2015 gesloten en gefuseerd met de basisschool in buurdorp Oirlo, waar de kinderen uit het dorp sindsdien naar school gaan. De school had nog slechts iets meer dan 50 leerlingen en dat vonden de Dorpsraad, de ouders en het schoolbestuur te weinig om nog verantwoord door te kunnen gaan. Door de fusie beoogt men in ieder geval nog één school voor de beide dorpen duurzaam te kunnen behouden.

Bezienswaardigheden

- Castenray heeft 3 rijksmonumentende hallehuisboerderij uit 1715 op Lollebeekweg 21, de hallehuisboerderij uit 18e eeuw/1854 op nr. 57, en de RK Sint Mathiaskek (Horsterweg 55). In de 15e eeuw staat hier reeds een kapel, die omstreeks 1500 met het huidig laatgotische koor tot kerk is uitgebreid. In 1804 is de kapel afgebroken en is er een nieuw schip gebouwd, met behoud van het koor. Van 1910-1911 is het schip vervangen door een neogotisch schip, ontworpen door Caspar Franssen. In 1933-1934 is het schip door Joseph Franssen verlengd. In 1944 is de toren opgeblazen. Van 1946-1948 is een nieuwe toren en een sacristie gebouwd, eveneens onder architectuur van Joseph Franssen. In 2004 is de kerk gerestaureerd. Beeld van de Heilige Matthias uit de 16e eeuw. Glas-in-loodramen van Charles Eyck en Hans Truijen. De 19e-eeuwse preekstoel is afkomstig van Abdij Lilbosch. Het hoofdaltaar is van 1933. Het Verschueren-orgel dateert uit 1949.

- "Stichting Heemkundig Genootschap Castenray ziet de oprichting van het Indiëmonument in 2007 als een eerbetoon aan de Indiëgangers, als een permanente herinnering aan deze voor velen zo droevige en traumatische periode en als een kunstzinnige uiting van de broosheid van vrede onder de mensen. Het is een monument met een educatieve functie voor onze jongeren; een monument, waar een duidelijk historisch verhaal achter zit. Behalve de herdenking van de Indiëgangers, van wie de Castenrayse marinier Gerrit Arts bij de vervulling van zijn plicht op Java sneuvelde, vindt de stichting het van groot belang dat de jeugd kennis neemt van deze episode uit onze nationale en lokale geschiedenis. De achtergrondgedachte daarbij is dat vrede een kostbaar goed is en dat de jongeren dagelijks moeten werken aan een betere wereld en het instandhouden van de vrede.

Hen leren dat dit begint in hun eigen leefomgeving met respect voor elk ander is daarbij het uitgangspunt. Het Heemkundig Genootschap stelt het dan ook zeer op prijs dat het onderwijsteam van de Castenrayse basisschool vooafgaande aan de onthulling van het monument in samenwerking met het Heemkundig Genootschap voor de groepen 5 t/m 8 een gehele projectweek heeft gewijd aan het Indiëthema. Het Heemkundig Genootschap heeft ook een boek samengesteld met een historisch overzicht van de strijd om Nederlands-Indië, met onder meer de volgende elementen: historisch overzicht; het Limburgs thuisfront; het Castenrayse thuisfront en passages uit de Thuisfrontblaadjes; persoonlijke verhalen van de Indiëgangers uit Castenray en Klein Oirlo." Nadere informatie over zowel het monument als het boek vind je onder de link.

Evenementen en activiteiten

- Activiteitenagenda Castenray.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Schanseknuppels.

- Câselse Kermis (gedurende 5 dagen eind augustus).

Landschap, natuur en recreatie

Castenrayse Vennen en Lollebeek
ZW van Castenray ligt het 70 hectare grote natuurgebied Castenrayse Vennen, rond het dal van de Lollebeek. Aan de westkant van het dorp ligt tegen de dorpsgrens de Castenrayse Berg. Dit is een bosgebied met stuifduinen. Ook ligt daar het waterwingebied Breehei. "In 2022 verbetert Waterschap Limburg de Lollebeek en de Castenrayse Vennen. De Lollebeek ten westen van de A73 wordt aangepakt. En tegelijkertijd bestrijden we de verdroging van de Castenrayse Vennen. Het doel is om de Lollebeek over een lengte van ongeveer vier kilometer ecologisch te herstellen. Dit project is onderdeel van Uitvoeringsprogramma Maasgaard. Dit programma streeft naar invulling van natuurdoelen, robuust watersysteem, landbouw en leefbaarheid. Het project wordt uitgevoerd door het bedrijf ‘Vissers-Ploegmakers’ uit Oss.

Projectdoel. Het 'Uitvoeringsprogramma Maasgaard' bestaat uit: - Herstel van de natte natuurparel Castenrayse Vennen. Voor de natte natuurparel Castenrayse Vennen worden maatregelen genomen om het peil in dit natuurgebied te verhogen. Verder wordt het gebiedseigen water (regenwater en kwelwater) vastgehouden en leiden we het ‘gebiedsvreemde’ water om. Dit is water van buiten het gebied dat een andere kwaliteit heeft dan het gebiedseigen water. Daarmee wordt de basis gelegd voor het herstellen van de natte natuurparel.

- Herinrichting Lollebeek. De Lollebeek wordt robuust ingericht zodat deze voldoet aan haar natuurfunctie. Ook wordt de beek omgelegd om de Castenrayse Vennen, afgestemd op het behoud van een duurzame positie van de landbouw in de directe omgeving. Realisatie ecologische verbinding. Het ecologisch verbinden van Landgoed de Gortmeule met de Castenrayse Vennen. Hierbij wordt ruimte gemaakt voor het vasthouden en opvangen van water in droge en extreem natte perioden. Zo worden afvoerpieken en -dalen verminderd. Herstel van het Schaatsven. Het binnen de Castenrayse Vennen gelegen Schaatsven wordt grotendeels hersteld. Samen met de dorpsraad worden maatregelen genomen om de beleving van dit ‘Schaatsven’ en omgeving te vergroten. De ‘Herinrichting Lollebeek en Castenrayse Vennen’ wordt uitgevoerd door Waterschap Limburg samen met de Provincie Limburg, de gemeente Venray, de gemeente Horst aan de Maas, de LLTB, Staatsbosbeheer, Dorpsraad Castenray en Landgoed de Gortmeule.

Wat gaan we doen?: - We gaan de natte natuurparel ‘Castenrayse Vennen’ herstellen door het waterpeil van de Lollebeek licht te verhogen en het grondwater vast te houden; - De Schaatsven gaan we herinrichten (baggeren en vegetatie verwijderen); - De Lollebeek laten meanderen en herinrichten en de bestaande Lollebeek voor een deel dempen; - We verwijderen bestaande stuwen in de Lollebeek, zodat vissen weer vrij door de beek kunnen zwemmen; - Drie voordes en stapstenen aanbrengen voor passage van de Lollebeek; - Het realiseren van een cascade voor de overgang van de omgelegde Lollebeek naar de bestaande loop van de Lollebeek; - De Kastenraayse Loop omleggen en herprofileren; - Een deel van de Kastenraayse Loop of hierop afwaterende watergangen dempen;

- Het realiseren van de verbinding Gortmeule-Diepeleng; - De Diepeleng verleggen ten behoeve van de bochtafsnijding; - Duikers aanbrengen voor passage van de beekloop; - Realiseren van het ecologisch herstelproject Nieuwe Natuur; - Recreatieve routes door het beekdal aanleggen; - Een eiland, fundering en toegang tot het Schaatsven herstellen en het plaatsen van bebording; - Een half- verhard wandelpad aanleggen vanaf de Rietweg naar de vlonder met toegang tot het eiland. Planning. In maart 2022 is gestart met de uitvoering van het project. In de loop van 2022 zal het werk worden afgerond. Betrokkenen bij project. Provincie Limburg; Gemeente Venray en gemeente Horst aan de Maas; Limburgse Land en Tuinbouw Bond (LLTB); Staatsbosbeheer; Dorpsraad Castenray, Uitvoeringsprogramma Maasgaard." (bron: Waterschap Limburg) Zie ook het Inrichtingsplan Lollebeek-Oost.

Links

- Algemeen: - Site van en over Castenray.

- Nieuws: - Dorpsblad De Schans houdt de inwoners van Castenray wekelijks op de hoogte van de actualiteiten in het dorp. Het blad wordt door vele vrijwilligers in elkaar gezet (zowel qua redactie als fysiek). Na maanden van scannen en voorbereiden staan sinds april 2019 de jaargangen 1971-2010 van weekblad De Schans op RooyNet.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Castenray is een stichting en heeft ten doel: het adviseren van het gemeentebestuur met betrekking tot de leefbaarheid van het dorp en het welzijn van de inwoners en alles wat daarmee rechtstreeks of zijdelings verband houdt. Enkele onderwerpen waar men aan kan denken zijn het realiseren van de jongerenontmoetingsplek (JOP), waar twee maal per jaar een skatebaan staat, het opknappen van het dorpsplein, het attenderen van de gemeente op gebreken aan bijvoorbeeld de speeltoestellen op de speelveldjes, het inventariseren van wensen op het gebied van woningbouw, het adviseren van de gemeente over verkeersmaatregelen en het verbeteren van de verkeersveiligheid, het organiseren van een activiteit tijdens de jaarlijkse kermis etc. Vaak gebeuren deze activiteiten in samenwerking met de verenigingen in het dorp of met de gemeente.

- Buurtvereniging: "Sinds 1999 hebben wij (Leikeswei, Pastoor Verheggenstraat, Horsterweg en Venrayseweg) een gezamenlijke buurtvereniging, namelijk Buurtvereniging Câsele Vur-Uut. Door de jaren heen is onze buurt uitgebreid met de Gerrit Artsstraat en Rietweg en sinds kort zijn ook de straten Roerdomp en Aan het Broek er nog bij gekomen. Onze buurtvereniging heeft als doel het versterken van de onderlinge contacten door het organiseren van gezellige activiteiten voor jong en ouder door het jaar heen, zoals buurtbarbecue, fiets-/wandeltochten, uitstapje voor ouderen, en nieuwjaarsreceptie."

- Dorpshuis: - "Jeugd- en Gemeenschapshuis De Wis te Castenray (Matthiasstraat 2) ligt naast de kerk. Samen vormen we dan ook het middelpunt van het dorp. Ons gemeenschapshuis wordt door vele verenigingen gebruikt voor het organiseren van allerlei festiviteiten. Denk hierbij aan eigen clubactiviteiten, carnaval, kermis, jaarvergaderingen, feestavonden etc. Deze activiteiten stimuleren de samenhang, het wij-gevoel en de trots binnen ons dorp. De verenigingen zijn voor hun activiteiten afhankelijk van een goed functionerend en naar hun wensen ingericht gemeenschapshuis. Het stichtingsbestuur bestaat geheel uit vrijwilligers. Heb je op- of aanmerkingen, laat het ons weten."

- Jeugd: - Stichting Jeugdwerk Castenray.

- Muziek: - Fanfare Dorpsklank is opgericht in 1977. Uit een peiling in het dorp bleek dat er behoefte was aan een eigen muziekvereniging voor het opluisteren van kerkelijke en wereldlijke gebeurtenissen. In de loop der jaren heeft de fanfare deelgenomen aan diverse concoursen en wedstrijden. Zo behaalde men diverse promoties en kampioenschappen en in 1993 o.l.v. dirigent Chris Cuppen het Wereldkampioenschap in de afdeling Uitmuntendheid tijdens het 12e Wereld Muziek Concours in Kerkrade. De fanfare komt uit in de 4e Divisie (voorheen 1e afdeling) en staat sinds 2009 onder leiding van dirigent Robert Theeuwen uit Helenaveen.

- Sport: - Voetbalvereniging SVOC '01 is in 2001 ontstaan uit een fusie tussen DIS uit Oirlo en SV Castenray uit het gelijknamige dorp.

- Dartclub Darten ien Casele.

- Landbouw: - Een van de Limburgse boeren die zich van harte schaart achter het streven van de overheid naar een duurzame landbouw, is pluimveehouder Eric Thielen uit Castenray. Zijn Lamberdina's Hoeve telt 40.000 kippen. Ze worden volgens Eric "als prinsesjes behandeld". Hij gooide het roer compleet om. Met dank aan zijn oma. "Mijn oma Lamberdina had op deze grond tussen de bomen 4.000 kippen lopen. Met de technieken van nu doe ik eigenlijk precies hetzelfde. De kippen kunnen doen en laten waar ze zin in hebben." Thielen onderschrijft het 10-puntenplan dat in januari 2020 is overhandigd aan landbouwminister Carola Schouten en, in Limburg, aan landbouwdeputé Hubert Mackus. Het plan uit de koker van verschillende natuur- en landbouworganisaties wil dat er wordt ingezet op kringlooplandbouw. Thielen: "Het is een cyclus. Goed zijn voor de dieren, het milieu, het product en de consument. Dit bedrijf op deze schaal met zoveel ruimte voor de kippen heb ik kunnen realiseren omdat het allemaal eigen grond is. Dat is niet voor iedere collega-pluimveehouder weggelegd." De kippenmest die zijn dames produceren gaat naar compostbedrijf Heereco in Broekhuizen. Daar verwerken ze wekelijks 1200 ton verse kippenmest tot compost waar champignons op worden gekweekt.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Castenray.