Status

- Bruisterbosch is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Eijsden-Margraten. T/m 1981 gemeente Sint Geertruid. In 1982 over naar gemeente Margraten, in 2011 over naar gemeente Eijsden-Margraten.

- De buurtschap Bruisterbosch valt, ook voor de postadresen, onder het dorp Sint Geertruid.

- De buurtschap Bruisterbosch heeft officiële, blauwe plaatsnaamborden en heeft daarmee een bebouwde kom.

Naam

In het Limburgs
Bruûsjterbusj.

Oudere vermeldingen
Breusterbosch, Bruysterbosch, 1266 Brusterbosch.

Naamsverklaring
Betekent ‘bos van Breust’, en verwijst naar de stichting van Bruisterbosch vanuit Breust* bij Eijsden.(1) (3208)
* Zie verder bij Breust.

Ligging

De buurtschap Bruisterbosch ligt rond de gelijknamige weg, NO van het dorp Sint Geertruid, O van de dorpen Eckelrade en Gronsveld, ZO van het dorp Cadier en Keer, ZW van het dorp Margraten, WNW van het dorp Reijmerstok, N van het dorp Banholt en NNO van het dorp Mheer.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Bruisterbosch 28 huizen met 170 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 25 huizen met ca. 60 inwoners.

Geschiedenis

Bruisterbosch is een van de zeer weinige kernen in deze omgeving waarvan het stichtingsjaar exact bekend is. In een oorkonde uit 1157 krijgen zeven met naam genoemde inwoners van Breust bij Eijsden toestemming van de grondheer, het Kapittel van Sint Martinus te Luik, om op het plateau een nederzetting te stichten. Ze noemen hun dorp naar hun geboorteplaats: Bruisterbos ofwel ‘Bos van Breust’.

Bezienswaardigheden

- Bruisterbosch heeft 5 rijksmonumenten, zijnde de hoeven op nrs. 1, 5, 7 en 9, en een wegkruis bij nr. 25. De monumentale 18e- en 19e-eeuwse hoeven zijn opgetrokken in baksteen, gedeeltelijk witgesausd en gelegen om de gesloten binnenplaats.

- Bruisterbosch is een beschermd dorpsgezicht.

- Het grote carré-gebouw De Roosenhof bestaat uit een hoeve en een herenhuis. Het is in de 18e eeuw gebouwd als buitenverblijf door de Maastrichtse familie De La Hault, die in en rond Bruisterbosch tevens een groot areaal landbouwgrond wist aan te kopen. Door vererving via de families Roosen en Kerens, kwam de hof in 1898 in het bezit van de familie De Looz Corswarem, waarna het tenslotte door huwelijk in handen kwam van de familie De Marchant et d’ Ansembourg. De hof ontleent zijn naam aan de familie Roosen, vroegere bezitters van de hof. Een telg uit deze familie, Otto, werd in 1828 de eerste burgemeester van de toen opgerichte gemeente Sint Geertruid.

- Midden in de buurtschap, op de plaats van de in 1948 gesloopte dorpsput, staat sinds 1949 een fraai Mariakapelletje, dat op 15 juli van dat jaar door de toenmalige bisschop van Roermond, mgr. Lemmens, plechtig is ingezegend.

- De Galling is de naam van een terrein achter Bruisterbosch. Hier heeft in de 18e eeuw een galg gestaan, waaraan zeker twee zogegenoemde bokkenrijders op 6 november 1776 zijn opgehangen wegens hun (vermeende) deelname aan deze bende. Het waren Anthon Oberkorn (op het kruis staat abusievelijk Overkorn) en Leonard Eijssen. Ter herinnering aan dit gruwelijke feit is door de Stichting Kruisen en Kapellen Margraten in 1991 op deze plek een wegkruis neergezet. Het is een eenvoudig uit beton gegoten kruis, dat waarschijnlijk voorheen een graf heeft gesierd.

In recent gepubliceerd onderzoek naar de Bokkenrijders zijn overigens grote vraagtekens geplaatst bij het bestaan van deze ‘grote georganiseerde roversbende’. Volgens de schrijver heeft het veelvuldig toepassen van foltering bij verdachten geleid tot het noemen van honderden namen van zogenaamde deelnemers. De executie van honderden vermeende leden mag misschien wel de grootste gerechtelijke dwaling van de 18e eeuw worden genoemd.

Landschap, natuur en recreatie

- Bruisterbosch ligt op het Plateau van Margraten. Het landschap is cultuurhistorisch van grote waarde.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)