Broekhem heeft witte plaatsnaamborden binnen de bebouwde kom van Valkenburg en is daarmee formeel een wijk van die stad geworden. In de praktijk is het nog wel herkenbaar als dorpskern en wordt het ook nog als zodanig door de inwoners ervaren.
Sinds schooljaar 2016-2017 is basisschool Broekhem nog de enige basisschool in Broekhem. Basisschool St. Joseph is namelijk gefuseerd met basisschool De Plenkert. Zij gaan sinds genoemd schooljaar samen verder in het gebouw van De Plenkert.
- Broekhem is een wijk* in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Valkenburg aan de Geul. T/m 30-9-1940 gemeente Houthem. Per 1-10-1940 over naar gemeente Valkenburg-Houthem, in 1982 over naar gemeente Valkenburg aan de Geul.
* Formeel is het een wijk binnen de bebouwde kom van de stad Valkenburg, maar het heeft nog wel een duidelijke eigen identiteit, met dorpse kenmerken. Sommige inwoners vinden het ook nog altijd een dorp. Daarom kun je deze wijk tevens tot de categorie 'dorp in de stad' rekenen.
- Broekhem ligt voor de postadressen in de stad Valkenburg. De kern is ter plekke herkenbaar middels witte plaatsnaamborden binnen de bebouwde kom van Valkenburg.
Terug naar bovenIn het Limburgs
Brokem.
Naamsverklaring
Betekent heem (heim, thuis) in het broekland, het drassige land langs het riviertje de Geul.
De wijk ligt in het W van de stad Valkenburg en grenst in het N aan de A79 en in het Z aan de rivier de Geul. De woongemeenschap bestaat uit 2 delen: Broekhem-Zuid en -Noord. Dat heette vroeger: 'boven de baan' en 'onder de baan'. Met die 'baan' doelde men op de spoorweg.
Terug naar bovenIn 1860 heeft Broekhem 110 inwoners. Tegenwoordig heeft de kern ca. 1.500 huizen met ca. 3.600 inwoners.
Terug naar bovenDe eerste keer dat we de naam Broekhem in geschreven vorm tegenkomen, is in een akte in het archief van het zusterklooster van Houthem. Het document draagt als datum 26 juni 1391 en er is sprake van een stuk land “boven Bruchem, reinende (grenzende, red.) aan land dat aan Thys den rentemeester van Valkenburg toebehoorde en aan land van Tyle van Bruckem.” In 1327 liet Jan III, hertog van Brabant, hier een dam in de Geul leggen om het stadje Valkenburg door overstroming tot overgave te dwingen.
Tussen Valkenburg en Houthem bevindt zich het oude domein der familie Strabach, die ongeveer op de plaats waar zich thans hotel ‘Huize Strabeek’ bevindt, sinds begin 15e eeuw hun kasteel en stamhuis hadden. Ook Broekhem en Koninkswinkel maakten deel uit van hun bezittingen. Verschillende leden van het geslacht behoorden tot de Ridderschap van Valkenburg. In de tweede helft van de 17e eeuw is de familie Strabach uitgestorven. Daarop wordt het goed versnipperd.
In Broekhem verhief zich verder de galg van het gerecht te Houthem. De plaats was genaamd Galgendriesch; nu loopt de Cremerstraat erover heen. Houthem ressorteerde onder de hoofdbank Meerssen van het Land van Valkenburg, hoewel men steeds in hoger beroep ging bij de schepenen van de stad Valkenburg. In 1929 wordt het dorp kerkelijk van Houthem afgescheiden als rectoraat en in 1935 tot parochie verheven. (3165, 3306)
Bij de huizenvernummering in 1959 is een gedeelte van Strabeek (onder meer het gedeelte waar het oude domein van de familie Strabach gelegen was) onder de wijkbenaming Broekhem opgenomen. Tot dat tijdstip was de doorlopende huisnummering (1 t/m 455) van alle huizen uit de voormalige gemeente Houthem voortgezet. Vanaf dat moment werd voor elke straat een eigen nummering (met 1 of 2 aanvangende) gehanteerd. (3013)
In 1864 ontdekte men aan de Cremerstraat een veertigtal graven van Romeinse oorsprong, gedateerd in de eerste of tweede eeuw van onze jaartelling.
In 1995 zijn in Broekhem resten aangetroffen van een nederzetting uit de late Bronstijd / Vroege IJzertijd (ca. 1000-750 v. Chr. volgens C-14 datering uit 1996). Deze vondst is uniek in zijn soort en toont aan dat reeds in de prehistorie ook de drassige beekdalen werden bewoond. In 1997 is ca. 200 meter westelijk van de eerdere vindplaats een soortgelijke vondst uit de jaren zestig in de archieven herontdekt, wat aantoont dat de vondst van 1995 niet op zichzelf staat. (3167)
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit voormalige dorp, kun je terecht bij:
- de publicatie 'Beeld van Broekhem' (Jo van Aken en Jan G.M. Notten, uitg. Valkdruk, 1988).
- Artikel over het verenigingsleven in Broekhem door Jan G.M. Notten (in 't Sjtegelke, 1999).
Terug naar boven- De RK Sint Jozefkerk in Broekhem dateert uit 1931 en is een schepping van de bekende architect Alphons Boosten. De kerk is uitgevoerd in mergelsteen. Je vindt er een fraai gotisch Madonnabeeldje van hout, een houten beeld van Sint Jozef gemaakt door Charles Vos, absisschilderingen van Charles Eyck’s leerling Eugène Laudy, een kruisweg van dom. V.d. Mey en ramen van Henri Jonas, Henri Schoonbrood, Charles Eyck en R. Smeets. In het middelste raam boven het altaar tref je de wapens aan der echtelieden jhr. H. van Nispen tot Pannerden, bij leven kerkmeester en burgemeester van Klimmen, en I. barones Van Voorst tot Voorst. (3307)
- Voormalig Ignatiusklooster, met monumentale bomen, o.a. een mammoetboom.
Terug naar boven- Op de 2e zondag na Pinksteren is er in Broekhem de Sacramentsprocessie, aansluitend aan de hoogmis van 9.00 uur. In 2015 was dit voor de 750e keer.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Broekhem, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Broekhem (online te bestellen).
Terug naar boven- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool Broekhem. - Basisschool St. Joseph is in 2015 gefuseerd met basisschool De Plenkert. M.i.v. schooljaar 2016-2017 zijn beide scholen verder gegaan in de verbouwde en uitgebreide Plenkertschool. - Kinderdagverblijf Broekhem.
- Wijkcentrum: - In Huiskamer Broekhem kunnen inwoners elkaar ontmoeten en gezamenlijke activiteiten ondernemen.
- Zorg: - In samenwerking met bouwonderneming BAM heeft zorginstelling Radar in 2014 woonvorm ‘t Anker herontwikkeld, met 24 cliëntenwoningen voor groepswonen voor senioren en een ruimte voor dagbesteding op locatie.
- Wonen: - "Woningcorporatie Wonen Zuid wil dat iedereen in onze samenleving fijn kan wonen, in goede, betaalbare woningen. Daarom zetten wij ons graag in voor die mensen voor wie dat minder vanzelfsprekend is. Wij houden rekening met mensen in verschillende levensfasen en met hun specifieke wensen en behoeften. Dit is de reden dat wij voor onze appartementen met lift in Broekhem-Zuid een tweehurenbeleid hebben ingevoerd. Vanaf medio 2019 bieden wij de vrijkomende woningen in dit wooncomplex aan aan mensen met, en mensen zonder huurtoeslag. Met dit tweehurenbeleid komen we tegemoet aan de vraag van senioren uit de wijk met een hoger inkomen om toch voor een woning in dit wooncomplex in aanmerking te komen. Voor deze doelgroep is er namelijk weinig tot geen passend ander woningaanbod in de wijk. Zij kwamen dus in de knel. Door voor dit woongebouw een tweehurenbeleid toe te passen zijn wij in staat de oudere woningzoekende die niet in aanmerking komt voor huurtoeslag hier toch aan een woning te helpen.
Het tweehurenbeleid is een aanvulling op onze normale regeling voor het toewijzen van woningen. Deze regeling houdt in dat de woningen die wij aan onze huurders toewijzen, passen bij hun inkomen en huishouden. Wij bekijken of ook andere woongebouwen voor het tweehurenbeleid in aanmerking komen. Want door beide regelingen naast elkaar te laten bestaan, waar dat nodig is, kunnen we al onze doelgroepen blijven bedienen. Op een aantal plekken doen we hier ervaring mee op, zoals in Broekhem-Zuid. Uiteraard hebben we hierover afspraken gemaakt met onze Huurdersraad. Wil je meer weten over deze appartementen met lift? Bel dan gerust met onze verhuurmedewerker Peter Dullens, tel. 088-6653653."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Broekhem.
Reactie toevoegen