Breskens

Plaats
Dorp
Sluis
Zeeuws-Vlaanderen
Zeeland

breskens_collage.jpg

Breskens is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Sluis. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Oostburg, in 2003 over naar gemeente Sluis. (© Jan Dijkstra, Houten)

Breskens is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Sluis. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Oostburg, in 2003 over naar gemeente Sluis. (© Jan Dijkstra, Houten)

Breskens. (3).JPG

Bij de visafslag van Breskens

Bij de visafslag van Breskens

Breskens..JPG

De vissershaven van Breskens

De vissershaven van Breskens

ZL gemeente Breskens in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Breskens in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Breskens in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Breskens

Terug naar boven

Status

- Breskens is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Sluis. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Oostburg, in 2003 over naar gemeente Sluis.

- Onder het dorp Breskens vallen ook de buurtschappen Kruisdijk (deels) en Nieuwesluis.

- Verwarrend is dat in de provincie-atlas Zeeland (1) ook Het Heem en Schoneveld, gelegen NW van Breskens en W van de N58, als "plaats" staan gekwalificeerd, vermoedelijk omdat er officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden) staan met die namen. Het zijn echter "gewoon" bungalowparken.

- Wapen van de voormalige gemeente Breskens.

Terug naar boven

Naam

In het Zeeuws
Bresjes of Bressies.

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Bressiaander.

Oudere vermeldingen
Bresjens, Breskin, Bresaens, Breesande, Ca. 1300 Brescins, 1399 Brestkinssand, 1486 Breskinssant, 1570 Breskin, 1573 Bresskijn, 1664 kopie 1679 Breskens.

Naamsverklaring
Etymologie onzeker. Geopperd is dat de naam verband houdt met het Middelnederlandse britse 'latwerk' en eigenlijk een dijkbescherming zou aanduiden, maar de oude vormen ondersteunen dit niet. Misschien een afleiding van bres, bresse 'gat, opening, scheur', ter aanduiding van een plas ontstaan door dijkdoorbraak, of van bres, bresse, in de Zeeuwse betekenis van 'brok afzakkend duinzand, door de zee losgewoeld'. Beide gaan terug op het Franse brèche 'breuk, bres', dat zelf weer teruggaat op het Frankische breka-* 'breuk'.(2)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Breskens ligt in het uiterste NW van Zeeuws-Vlaanderen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Breskens 254 huizen met 1.638 inwoners; het dorp binnen de kom heeft dan 620 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.900 huizen met ca. 4.700 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Breskens is van hoge ouderdom, reeds aan het begin van onze jaartelling was het bekend. Het dorp is sterk opgebloeid door de aanleg van de grote weg van Brugge naar Middelburg (1808-1818).

Visserij
Visserijmuseum Breskens vertelt allereerst het verhaal van de Breskense visserij. Hoe de eerste Breskense visser in 1890 geregistreerd werd als visser van de Br 1 en hoe zijn vissersboot eruitzag. Aan de hand van scheepsmodellen, maquettes foto's en filmbeelden maakt de bezoeker kennis met de geschiedenis van de kleine vissersplaats. Een spannende film toont het leven aan boord van een moderne kotter en van de vissers die bij nacht en ontij op zee zijn om hun, vaak gevaarlijke, beroep uit te oefenen. Naast de geschiedenis van de visserij laat het museum fragmenten zien van een veel oudere historie. Tijdens het vissen op platvis slepen de netten van de vissers over de zeebodem. Daarbij komen er, naast de vissen, nog vele andere zaken boven water. Niet alleen de beroemde oude schoenen, maar ook restanten van ooit vergane schepen en fossielen. Deze stammen uit het Pleistoceen toen de huidige Noordzee een toendra-achtige vlakte was, waar de Mammoet en de Wolharige Neushoorn rondzwierven. Fossiele haaientanden die langs de kust van Zeeuws Vlaanderen gevonden zijn, stammen uit het Mioceen en Eoceen.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voert een herstructureringsproject uit in de Noordwesthoek van Breskens. Het project richt zich op de sloop van 127 verouderde woningen, die niet meer voldoen aan de eisen van deze tijd. Hiervoor komen 112 energiezuinige woningen terug. De Sportlaan, Langeweg, Karel Doormanlaan en Prins Bernhardlaan omsluiten het plangebied. De sloop wordt in vijf fasen uitgevoerd. We verwachten het project in 2022 af te ronden. Wij zijn benieuwd wat je van de nieuwsbrieven vindt. Heb je opmerkingen of ideeën? Laat het ons weten via communicatie@woongoedzvl.nl. Voor het aan- of afmelden voor de nieuwsbrief kun je eveneens een mail sturen naar dit e-mailadres. Ook kun je contact opnemen met Boud Bakels of Pol van de Vijver van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen."

- Het Veerplein Breskens is in 2010 heringericht en heeft een recreatieve functie gekregen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 1527 wordt in Breskens een kerk gebouwd, die na de Reformatie in gebruik kwam bij de Hervormden. De vorige Hervormde kerk, uit 1924, die ook aan de Dorpsstraat stond, is in 1944 tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest. In 1953 is na de Watersnoodramp de huidige Hervormde (thans PKN) kerk (Hoofdstraat 50) in gebruik genomen, en kreeg daarbij de naam Sion. De opvallende wederopbouwkerk is een karakteristiek voorbeeld van naoorlogse protestantse kerkbouw in Zeeuws-Vlaanderen.

- De Molen van Risseeuw (bij Oude Rijksweg 64) is een opvallende molenromp, die vrijwel geheel met klimop is begroeid. Oorspronkelijk betrof het een ronde stenen stellingmolen die gebouwd is in 1858 en in gebruik was als korenmolen. De bouwer was Johannes Cornelis Cappon. In 1874 werd de familie Risseeuw eigenaar. In 1938 is de molen onttakeld en begint men een elektrische maalderij. Het bovenwiel is gebruikt om Molen Nooit Gedacht te Cadzand te herstellen. De molen is het enige rijksmonument van Breskens.

- Fort uit 1835.

- In 1997 is de haven verrijkt met een levensgrote muurschildering (20 meter breed, 22 meter hoog) van de Breskense kunstenaar Johnny Beerens. Op een graansilo schilderde hij vijf broden en twee vissen in een reliekschrijn om het graan in de silo en de wereld van de visserij te verbinden. De silo staat voor de onuitputtelijke levensbron, geinspireerd op het verhaal van de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging uit de bijbel.

- De vuurtoren van Breskens staat in de buurtschap Nieuwesluis (en heet daarom officieel ook 'sectorlicht Nieuwesluis') en wordt daarom aldaar beschreven.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Koningsdag.

- De jaarlijkse Visserijfeesten Breskens (weekend in augustus) zijn er al sinds 1953 en staan bekend als een groot en gezellig evenement voor iedereen. Er zijn optredens van bekende Nederlandse artiesten, verschillende bands en straatartiesten, een grote braderie, twee kermissen, een rommelmarkt, kinderattracties enz. Kom de vissersschepen en het Visserijmuseum bekijken of neem deel aan een rondvaart, eet een gratis visje in de Vismijn of bekijk de zwemwedstrijd in de haven. 3 avonden is er een volksbal met artiesten in de Vismijn.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Waterdunen
De afgelopen jaren is aan de Noordzeekust W van Breskens en grotendeels onder dat dorpsgebied vallend (en deels onder het dorpsgebied van Groede) natuur- en recreatiepark Waterdunen gerealiseerd. Met name op het gebied van recreatie, waterberging en -veiligheid, natuur en werkgelegenheid worden grote 'ecosysteembaten' verwacht. In 2019 is in het gebied Waterdunen een inlaatkreek gegraven. Via de inlaatkreek stroomt het zeewater van de Westerschelde het gebied in en uit. Dankzij de inlaatkreek wordt een verbinding gemaakt tussen de van schuiven voorziene getijdenduiker en de geulen van Waterdunen. Door het in- en uitstromen van het zeewater zal er zilte natuur ontstaan met schorren en slikken.

De inlaatkreek is ongeveer 500 meter lang. Vlakbij de getijdenduiker is het kanaal maar circa 12 meter breed. Richting de geulen wordt de inlaatkreek steeds breder, tot 75 meter op het einde. Ongeveer halverwege is een brug aangelegd waarover voetgangers, fietsers en auto’s naar het recreatiepark kunnen. Er zijn ook wandelpaden aangelegd. De grond die vrijkwam bij het graven van de inlaatkreek, is in het gebied hergebruikt voor het aanleggen van de laatste eilanden in Waterdunen. Recreatieondernemer Molecaten zal de komende jaren het recreatiepark gaan inrichten en natuurorganisatie Het Zeeuwse Landschap zorgt voor vogelkijkhutten in het gebied en maakt een informatiepunt met speelnatuur. Ook zal de komende tijd het Kustlaboratorium verder ingericht worden, zodat ondernemers er aan de slag kunnen met zilte teelten. (bron: Provincie Zeeland, 16-1-2019)

"Op 7 oktober 2021 is tijdens een feestelijke bijeenkomst Waterdunen officieel geopend voor publiek. Het zilte natuur- en recreatiegebied aan de West-Zeeuws Vlaamse kust is na de opening van de getijdenduiker in september 2019 uitgebloeid tot een gebied met een afwisselend landschap waar getij de natuurontwikkeling bepaalt. Waar vogels een plek hebben om te rusten, eten en te broeden, waar natuur van dichtbij te beleven is, waar ondernemers aan de slag zijn met zilte aquacultuur en waar recreanten straks een unieke natuurvakantie kunnen vieren.

De eerste wandelroute is open. Gedeputeerde Anita Pijpelink van Provincie Zeeland opende samen met Rob van Westrienen (directeur stichting Het Zeeuwse Landschap), Luke Slager (directeur Molecaten), Luc Mangnus (dagelijks bestuurder Waterschap Scheldestromen) en Jack Werkman (wethouder gemeente Sluis) de wandelpaden in Waterdunen. Hiermee is weer een belangrijke mijlpaal in dit project behaald. De groene Zeekraalroute, een wandelroute van 4,5 km over verhard en onverhard pad, is nu toegankelijk voor publiek. De overige wandelpaden in het westelijke gedeelte van Waterdunen openen zodra de werkzaamheden in dit gedeelte zijn afgerond. Mede door het overweldigende succes van het broedseizoen op de vogeleilanden in Waterdunen liepen de laatste werkzaamheden in dit gedeelte wat vertraging op.

Pitstop voor vogel en mens. Waterdunen combineert natuur, recreatie en getijdenwerking in een innovatieve kustversterking met veiligheid als randvoorwaarde. Door de getijbewegingen ontstaan slikken en schorren met zeldzame flora en fauna. Dit zorgt voor een waardevol natuurgebied waar vooral kustvogels een stop zullen maken voordat ze de Westerscheldemonding oversteken. Waterdunen biedt de trekvogels ruimte om te rusten en eten te zoeken. In het voorjaar zitten grote aantallen kustvogels op de broedeilanden. Bezoekers kunnen de vogels van dichtbij zien vanuit verschillende vogelkijkhutten in het gebied of al fietsend over het fietspad rondom het gebied. Verder is in Waterdunen het Kustlaboratorium te vinden. Het kustlab is bedoeld als proeftuin: een plaats waar zilte teelten op land en concepten in de praktijk kunnen worden uitgewerkt en uitgetest.

Integrale aanpak. Hoe is het zo gekomen? De kust van West-Zeeuws-Vlaanderen was een van de acht Zwakke Schakels die vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma aangepakt werd. Naar aanleiding van deze kustversterking, waarvoor camping Napoleonhoeve plaats moest maken, kwam de toenmalige recreatieondernemer met het idee voor een landschappelijk ingepaste recreatiefaciliteit aan de kust. Tegelijk had Het Zeeuwse Landschap plannen voor een internationaal trekvogelreservaat met de naam Waterdunen. Deze initiatieven leidden tot de samenwerking van verschillende partijen. “Het project Waterdunen is een prachtig voorbeeld van hoe overheden en private partijen met elkaar kunnen samenwerken en zo meerwaarde kunnen creëren”, aldus gedeputeerde Pijpelink. Luc Mangnus vult aan: “Het is een integrale aanpak. Meerdere belangen zijn in dit project verenigd: veiligheid, natuur en economie. Tegelijk is zo efficiënt mogelijk gewerkt. Materiaal dat vrijkwam bij de werkzaamheden in het gebied, is hergebruikt, onder andere voor de aanleg van het klimaatduin. Het waterschap stond destijds voor de uitdaging om een veilige dijk te bouwen en tegelijk te zorgen voor getijdenwerking in het gebied. Er werd gekozen voor een ingenieuze constructie: een duiker onder de nieuwe dijk die werking van het getij mogelijk maakt, maar als het nodig is, ook volledig kan worden afgesloten.” (bron: Provincie Zeeland)

"Provincie Zeeland heeft de gronden voor het recreatiedeel van Waterdunen bij Breskens in december 2021 overgedragen aan recreatieonderneming Molecaten. De combinatie van natuur, kust en het inspirerende achterland is bij uitstek geschikt om nieuwe energie op te doen. Luke Slager is dan ook verheugd om hier een nieuw recreatiepark te realiseren. “Molecaten Park Waterdunen staat voor rust en ruimte midden in de natuur, met duurzaamheid als uitgangspunt. Eenvoud, comfort en interactie met de omgeving zijn hierbij de kernwoorden. Naast circa 350 vakantiewoningen en 38 glamping tenten realiseren we ongeveer 200 kampeerplaatsen. De huisjes worden volledig ingepast in het landschap. Mede daarom kiezen we ook niet voor ‘kavels’, heggen of schuttingen. Buitenruimte is tenslotte van ons allemaal.” In het voorjaar van 2023 hoopt Molecaten de eerste gasten te kunnen ontvangen." (bron: Provincie Zeeland)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Breskens, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Breskens (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Breskens.

- Nieuws: - BRSJS.nl is sinds december 2017 een maandelijks magazine over Breskens. Via de link zijn ze ook online te lezen (ook oudere nummers). - Nieuwspagina BRSJS.nl op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Breskens is opgericht in 2002. De stichting is onafhankelijk. Zij heeft geen bindingen met godsdienstige stromingen of politieke partijen. De dorpsraad wil het woon- en leefklimaat in het dorp bevorderen door stimulering van samenwerking van en tussen bewoners, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke organisaties. De dorpsraad vertegenwoordigt de kern bij overheid, semi-overheid en maatschappelijke instellingen. De dorpsraad zet zich in voor de lokale cultuur en het welzijn van bewoners en recreanten. Burgerparticipatie en burgerinitiatief stelt de dorpsraad zeer op prijs. Heb je een onderwerp dat je graag besproken wilt hebben in de dorpsraad neem dan contact op. De dorpsraad onderhoudt een goede communicatie met de bewoners en belangengroepen van het dorp. De dorpsraad onderneemt actie bij knelpunten, problemen en wensen zoals bewoners die aangeven. De dorpsraad adviseert gevraagd en ongevraagd het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Sluis.

- MFC: - Op de plek van de voormalige bibliotheek is in 2014 het nieuwe multifunctioneel centrum (MFC) De Korre gerealiseerd. Het pand biedt huisvesting aan de basisscholen Breskens en De Golfbreker, een (onbemande) bibliotheek, kinderopvang, peuterspeelzaal, gymzaal, consultatiebureau en een dorpshuis.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool Breskens. - Kinderdagverblijf. - BSO.

- Muziek: - Tijl Damen schrijft en speelt interactieve, muzikale theatervoorstellingen voor kinderen in heel Nederland en Vlaanderen en kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking. Daarnaast is hij singer-songwriter en werkt hij als illustrator voor kinderboeken. De theatervoorstellingen zijn een echt meedoefeest: zijn publiek hoeft zich geen moment te vervelen. Tijl speelt voor zowel grote als kleine groepen, in scholen, theaters, op festivals en dorpsfeesten enz.
Op zijn website vind je meer dan 100 van zijn kinderliedjes, spreekteksten en rijmpjes, inclusief teksten en akkoorden.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Breskens is opgericht in 1920.

- Bij de oprichting van Zwemvereniging Scheldestroom in 1931 was er slechts sprake van een plaatselijke vereniging. De eerste jaren werd gezwommen in brak water in een van de grachten van het voormalige Fort Frederik Hendrik. Later werd gezwommen in het Wilhelmina zwembad (waar nu de jachthaven is). De exploitatie van het zwembad was geheel in handen van Scheldestroom. In 1974 verhuisden ze naar het nieuw gebouwde verwarmde open­luchtzwem­bad De Veste te Breskens (waar nu vakantiepark Scheldeveste is gevestigd). In 1995 is zwembad De Veste gesloten. Nadat het overdekt zwembad De Veerhoek in Oostburg beschikbaar kwam, verhuisden ze voor de winterperiode voor zowel training als wedstrijden naar Oostburg. Dit betekende voor de vereniging dat zij vanaf dat moment een regio­naal karakter kreeg, waardoor de leden nu uit geheel West Zeeuws-Vlaanderen komen. In 1996 wordt zwembad De Veerhoek gesloten en wordt het nieuwe zwembad De Eenhoorn in gebruik genomen.

- Korfbalvereniging BKC.

- "Watersportvereniging Breskens is een enthousiaste vereniging met als thuishaven de jachthaven van het dorp. De haven ligt op loopafstand van het centrum en je ligt er lekker beschut. De wedstrijdcommissie organiseert het hele jaar door diverse wedstrijden en de recreatiecommissie zorgt voor leuke uitstapjes, cursussen en toertochten. Daarnaast verlenen wij ondersteuning bij de evenementen Delta Combi en het Breskens Sailing Weekend. De vereniging heeft onder meer een Eredivisie Zeilteam. In 6 indentieke J70 boten is er een competitie verdeeld over 5 weekenden gedurende het zeilseizoen. 20 zeilers per team, 9 zeilers per wedstrijd. Er is ook een speciale afdeling voor het Jeugdzeilen. Afhankelijk van je ervaring word je ingedeeld in een groepje van 6 tot 8 kinderen. Je kunt natuurlijk ook meedoen zonder ervaring. Tijdens de lessen leer je op jouw niveau basiskennis over knopen leggen en de wind, daarnaast leer je de vaardigheden van het zeilen in de Optimist, aanleggen, sturen, de stand van je zeil en in de gevorderdengroep zelfs af en toe een wedstrijdje. De zeillessen worden gegeven in de haven. De gevorderdengroep gaat ook naar buiten als het weer het toelaat. Voorafgaand aan de lessen in de jachthaven houden we een zwembad-les om kennis te maken met de Optimist.

De Westerschelde is het zuidelijke zeewater van het Deltagebied tussen Zuid-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen. De zeearm heeft een open verbinding met de Noordzee en de Schelde. Gigantische (zee)schepen banen zich via de Westerschelde een weg naar de grote zeehavens in Antwerpen en Vlissingen. Ze zien passeren maakt dit gebied onvergetelijk. Het getij zorgt, elke keer weer opnieuw, voor een flinke uitdaging voor watersportliefhebbers. Profiteer van de krachtige stroming en leerrijke momenten op de Westerschelde. Een echte ontdekkingstocht. Ook op het land. De sfeervolle polderdijkjes, oneindige landweggetjes, culturele bezoeken en het uitzicht op de machtige Westerschelde. Slikken, schorren en rijke flora en fauna maken de Westerschelde tot een prachtig vaar- én recreatiegebied."

- Zorg: - Verzorgingstehuis Ter Schelde is tussen 1969 en 1972 gebouwd in opdracht van Stichting Protestants Tehuis. Het gebouw aan de Ringlaan kwam leeg te staan toen bewoners rond 2006 naar het nieuwe zorgcentrum Hooge Platen verhuisden. Daarna deed het complex nog enkele jaren dienst als opvang voor bewoners van De Burght in Oostburg, tot het nieuwe gebouw in Oostburg en de zorgappartementen Goedertijt in Breskens gereed waren. Sinds medio 2016 staat het echt leeg en is het complex geleidelijk in verval geraakt. Makelaar Verhage Lemahieu kocht het complex met de bedoeling om het te slopen en op die locatie ruim 30 levensloopbestendige zorgappartementen te realiseren, die de makelaar in samenwerking met ZorgSaam heeft ontwikkeld. Het project staat anno 2019 echter 'in de parkeerstand'. De provincie kan zich namelijk vooralsnog niet in het project vinden, omdat op de locatie de bestemming 'maatschappelijk' rust en de provincie het nieuwbouwplan niet in de randvoorwaarden vindt passen. Het plan zou ook niet passen in het provinciale woonbeleid.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - Bedrijfsbelangen Vereniging Breskens (BBVB) behartigt de belangen van alle ondernemingen die bij haar aangesloten zijn, ongeacht de branche. De BBVB wil overkoepelend werken en de belangen in een ruimer daglicht stellen.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Breskens.

Reactie toevoegen