De Mariakapel bij Moerdijkse Postbaan 43, in buurtschap Bremberg, aan de splitsing met de Hoogstraat, is in 1947 gebouwd door de parochie Liesbos, uit dankbaarheid dat zij voor de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog gespaard is gebleven.
- Bremberg is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Etten-Leur.
- De buurtschap Bremberg valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Etten-Leur.
- Bij automobilisten is de naam bekend van het naar de buurtschap genoemde tankstation Bremberg aan de noordzijde van de A58, tussen afrit 16 en 18.
Terug naar bovenNaamsverklaring
“Brem, Sarothamnus scoparius, en braam, Rubus spec., zijn in het dialect in samenstellingen niet te onderscheiden: een bremberg kan evengoed een berg begroeid met bramen als met brem zijn. De buurtschap met deze naam te Etten blijkt, gezien de oudste attestatie van 1353 (Braemberge) een berg begroeid met bramen te zijn. De percelen met de naam Brem zullen meestal wel naar de Sarothamnus genoemd zijn, ofwel omdat die langs de randen, op de wallen groeide, ofwel omdat deze plant opzettelijk gezaaid werd, zoals op de schraalste zandgronden nog wel eens gebeurde: zo kocht de provisor van de abdij Tongerlo in 1773 wel honderd potten bremzaad om er heide mee te bezaaien. De Bremheining zal wel een perceel met een wal begroeid met bramen zijn. Dan zijn er nog de toponiemen Bremakker, Bremveld en Bremstrijp.”(1)
De buurtschap ligt ZO van Leur. Onderscheiden in de delen Lage (N van de N58) en Hoge Bremberg (Z van de N58). Gelegen aan de gelijknamige wegen. Ook de bebouwing aan de W kant van de Moerdijkse Postbaan, die de grens vormt met de gemeente Breda, kan tot de buurtschap worden gerekend. De bebouwing aan de O kant valt onder de gemeente Breda en daarmee onder de buurtschap Liesbos.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Bremberg 28 huizen met 194 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 50 huizen met ca. 120 inwoners.
Terug naar bovenIn den beginne
Het blok Bremberg ten oosten van Etten zou vanaf 1332 door Antwerpse poorters worden ontgonnen. Het werd daarom ook de Antwerpse Moer genoemd. De turf uit dit blok werd vervoerd via de speciaal gegraven Leurse Vaart en de rivier de Mark. De meeste bebouwing van Etten was te vinden aan de westzijde. Hier stonden de belangrijkste gebouwen zoals de kerk, het gasthuis, het dorpshuis en het kasteel. Dat laatste was oorspronkelijk eigendom van het geslacht Uten Houte. In de wijdere omgeving van de Banakker concentreerde de bewoning zich veelal rond de wat hogergelegen zandruggen (donken). Deze lagen veelal noord-zuid en als gevolg daarvan kennen wij nu nog een aantal noord-zuid lopende straten als Hoge/Lage Donk, Hoge/Lage Vaartkant en Hoge/Lage Bremberg.
Eerste wegverharding
In de jaren 1936-1937 zijn veel wegen voorzien van een vorm van verharding, meestal bestaande uit puin. Zo werden onder andere de Bankenstraat, de Bremberg en de Goorstraat beter begaanbaar. Pas na de Tweede Wereldoorlog kwamen veel andere wegen in het buitengebied aan de beurt, zoals de Vaartkant en de Geerstraat in de jaren 1947-1948.
Zie ook bij Zandspui.
Voor nadere informatie zie het artikel Geschiedenis van buurtschap de Bremberg, door de Leurse heemkundige Jan Hendrickx, op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- Door de bouw van allereerst Schoenmakershoek (in Schoenmakershoek-Oost worden vanaf 2011 ruim 500 woningen gebouwd) en later nieuwbouw aan en bij de Lage Bremberg, ‘dreigt’ Etten-Leur een voorstad van Breda te worden. Gelukkig zal het Liesbos daarbij als ‘groene buffer’ en ecologische verbindingszone gehandhaafd blijven.
Terug naar bovenMariakapel
De Mariakapel bij Moerdijkse Postbaan 43, aan de splitsing met de Hoogstraat, is in 1947 gebouwd door de parochie Liesbos, uit dankbaarheid dat zij voor de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog gespaard is gebleven. Al vóór de Hervorming (na de Vrede van Munster in 1648) had de Bremberg een kapel. “Dergelijke devotiekapellen vormden weleer een religieus centrum van de gehucht- of wijkbewoners, alwaar zij samenkwamen, om hun gemeenschapsbelangen aan te bevelen en toe te vertrouwen aan de schutse van Gods Moeder; alwaar zij in tijden van nood hun toevlucht zochten; alwaar zij genezing afsmeekten voor een zieke en erbarming voor een dierbare overledene; alwaar de hemel werd bestormd in tijden van pest, hongersnood en oorlog; in één woord, waar zij elkander troffen in lief en leed en steunden bij alle voorvallen van het leven, bij alle rampen in huis en stal en schuur; zoodat zulk een kapel, door hun voorouders gebouwd en met inkomsten verrijkt, een gemeenschappelijk, waardevol, religieus bezit werd.
Voor dergelijke kapellen werden doorgaans uit en door de gehucht- of wijkbewoners dan ook jaarlijks twee kapelmeesters gekozen, die de bezittingen en inkomsten moesten beheeren, de kapel onderhouden en versieren, en althans als zij zelf een kapelaan konden bekostigen, de eeredienst moesten verzorgen. Wellicht moesten die kapelmeesters ook zelf voorbidden, tenzij er een schoolmeester op het gehucht woonde. Het is wel jammer, dat wij omtrent die kapelmeesters van den Bremberg niets vonden opgetekend.”(100, 1947)
"Het bedehuisje aan de Moerdijkse Postbaan in buurtschap Bremberg is een driezijdig gesloten gebouwtje in gele baksteen onder een rieten wolfdak. Het interieur heeft een gemetseld gewelf. Tegen de blinde sluitingszijden zijn achter een klein bakstenen altaar voorstellingen van Maria en kind met bijbehoren teksten aangebracht in segmentvorige spaarvelden. Een ingelijst glasmozaïek toont een gekroonde Lieve Vrouw met het kind op de arm. Links en rechts hiervan lezen we de geschilderde tekst: “Sancta Maria succere misereris juva pusillanimes refove flebilis ora pro populi” en de vertaling: “Heilige Maria, help ons arme mensen, steun de kleinmoedigen, wek de wenenden, bid voor het volk”. Geschilderd rankwerk van loof en bloemmotieven omgeeft de beide teksten." (bron: 'Langs ’s heren wegen')
Steenfabriek
Vlak Z van de N58, aan de Hoge Bremberg, staan nog de restanten van een voormalige steenfabriek.
- Zorg: - In 2009 zijn Jacinta Roks en dochter Floor Kolsteren Zorgboerderij De Bremberg gestart. De stichting biedt dagbesteding aan voor onder andere mensen met een verstandelijke beperking, autische stoornis, niet-aangeboren hersenletsel of psychische of psychiatrische problemen. Het doel is om de deelnemers te laten genieten van het buitenleven. Er wordt bewust gesproken over deelnemers en niet over cliënten. "Bij cliënten denk je al gauw aan zieke mensen. Hier zijn wij met zijn allen één team. Wij denken en overleggen met zijn allen. Wij groeien en bloeien hier samen op”, aldus de eigenaren. Sinds 2014 staat op het terrein ook een boekenruilkast. Daar kun je een boek in plaatsen dat je zelf toch niet meer opnieuw gaat lezen, zodat een ander er nog iets aan heeft. En je kunt dan tegelijk een ander boek uit de kast meenemen.
Kwekerij en zorgboerderij De Bremberg gaat vanaf 2017 fors uitbreiden. In dat jaar hebben ze namelijk 2,5 hectare grond aangekocht, waarmee hun terrein meer dan twee keer zo groot is geworden. Nu zijn er dagelijks 8 tot 10 deelnemers werkzaam. Dat is één groep. Dankzij de uitbreiding is er ruimte voor minimaal nog een groep. De entree verhuist naar de Liesbosweg. Daar komt een pluktuin waar mensen bessen en bramen e.d. kunnen plukken. Er komt ook een multifunctioneel gebouw met horeca, een terras, vergaderzaal, een plek voor zorg, teamuitjes en ontvangst van scholen en een stal en werkschuur. Ook is er ruimte voor een natuurspeeltuin waar kinderen kunnen ravotten in de modder en hutten kunnen bouwen, en er komt een 'voedselbos' met onder meer fruitbomen. Dat is een vernieuwende manier van landbouw met respect voor de natuur. De Vriendentuin is een van de eerste projecten die is opgepakt. Daar verbouwen ze voedsel dat ten goede komt aan Voedselbank Etten-Leur.
Reactie toevoegen