Boxtel

Plaats
Dorp en gemeente
Boxtel
Noordoost-Brabant
Noord-Brabant

boxtel_plaatsnaambord_kopie.jpg

Boxtel is een dorp en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant.

Boxtel is een dorp en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant.

gemeente_boxtel_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Boxtel anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Boxtel anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (© www.atlasenkaart.nl)

boxtel_buurtschappen_kopie_kopie.jpg

De meeste buurtschappen in de gem. Boxtel hebben in 2009 informatiepanelen gekregen, zodat je nu weet dat je in die buurtschap bent aanbeland en tevens kunt lezen wat er nu zo bijzonder is aan die buurtschap. Een goed voorbeeld voor andere gemeenten!

De meeste buurtschappen in de gem. Boxtel hebben in 2009 informatiepanelen gekregen, zodat je nu weet dat je in die buurtschap bent aanbeland en tevens kunt lezen wat er nu zo bijzonder is aan die buurtschap. Een goed voorbeeld voor andere gemeenten!

Boxtel

Terug naar boven

Status

- Boxtel is een dorp en gemeente in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant.

- De gemeente Boxtel is in 1996 vergroot met de gemeente Liempde en in 2021 met het dorp Esch en de bijbehorende buurtschappen Hal en Schorvert.

- Wapen van de gemeente Boxtel.

- De gemeente Boxtel van voor de hierboven genoemde herindeling in 2021 omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Lennisheuvel en Liempde, en de buurtschappen De Roond, Hal, Heult, Hezelaar, Kasteren, Kinderbos, Kleinder Liempde, Langenberg (grotendeels), Luissel, Nergena, Selissen, Tongeren en Vrilkhoven. Dat zijn 3 dorpen en 13 buurtschappen.

De meeste van deze buurtschappen hebben in 2009 fraaie informatiepanelen gekregen met de plaatsnaam groot erboven, zodat je sindsdien sowieso weet dat je in dat plaatsje bent aanbeland (wat voorheen nergens aan te zien was, behoudens een evt. straatnaambordje wat vaak gelijk is aan de buurtschapsnaam) en tevens kunt lezen wat er nu zo bijzonder is aan de buurtschap in kwestie. Een goed voorbeeld voor andere gemeenten! Hoe mooi dit eruit ziet, kun je bekijken op de pagina Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Boxtel.

- Onder het dorp Boxtel vallen ook de buurtschappen De Roond, Heult, Kleinder Liempde, Langenberg (grotendeels), Luissel, Nergena, Selissen en Tongeren (bij elkaar zijn dit 8 buurtschappen), en alleen voor de postadressen ook het dorp Lennisheuvel.

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Bóksel.

Oudere vermeldingen
1108-1110 Buchestelle, 1108 vervalst? eind 12e eeuw Buctelle, 1152 kopie 15e eeuw Bocstella, 1173-eind 13e eeuw Bucstel, 1290 Bucstelle, 1308 Boecstel, 1312-1350 Bouxstele, Boucstele, Boecstel, 1394 en 1395 Boextel, 1493 Boecxtel, Boecxtell, 1506 Boxtel, ca. 1516 ook Boexstel.

Naamsverklaring
Samenstelling van stelle 'stal, veilige verblijfplaats' en buk 'reebok'. Gezien de betekenis van het tweede deel is het niet waarschijnlijk dat het eerste deel bok 'beuk' is.(1)

Terug naar boven

Ligging

De gemeente Boxtel grenst in het W aan Oisterwijk en Haaren, in het N aan Esch en Vught, in het NO aan Sint-Michielsgestel en Gemonde, in het O aan Schijndel, Olland en Sint-Oedenrode, in het ZO aan Boskant, in het Z aan Best, Oirschot en Spoordonk en in het ZW aan Moergestel. De A2 loopt O door de gemeente, van N naar ZO. De gelijknamige hoofdplaats ligt centraal tot N in de gemeente.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Boxtel 715 huizen met 4.222 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 260/1.425 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Munzel (Munsel) 90/499, Gemonde (het ZW deel ervan) 60/372, Kleiner Liempde (Klein Liempde) 50/269, Lennisheuvel 65/385, Tongeren 35/270, Roond en Luijssel (De Roond en Luijssel of Liessel) 38/242, Breukelen 80/480, Selissen 21/163 en Hal (Hal en Hever) 16/117. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 13.000 huizen met ca. 33.000 inwoners; het gelijknamige dorp heeft ca. 10.000 huizen met ca. 24.500 inwoners (exclusief het dorp Lennisheuvel, dat ca. 1.200 inwoners heeft).

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Boxtel, kun je terecht bij de volgende instanties, sites en literatuur:

- Heemkunde Boxtel is opgericht in 1941. Ze zijn trots dat ze zich daarmee de oudste heemkundekring van Noord-Brabant mogen noemen. In 1991 is een boek uitgegeven t.g.v. het 50-jarig bestaan van de kring, geschreven door Gied Segers. Het doel van de vereniging is: het in brede kring wekken en bevorderen van belangstelling voor en kennis van de heemkunde in het algemeen en die van het werkgebied van de vereniging in het bijzonder; het onderzoeken en bestuderen van de aspecten die tot het begrip heemkunde behoren, zoals geschiedenis, volksleven, landschapsontwikkeling, toponiemen, archeologie, milieu etc.; het bewaren en/of veiligstellen van heemkundig belangrijke terreinen, roerende en onroerende goederen, voorwerpen, monumenten, volkstaal, oudheidkundige gegevens en archieven.

Zij beoogt dit doel onder meer te bereiken door: alle personen, wonende in Boxtel of in de omgeving daarvan, die werkzaam zijn op heemkundig terrein, te verenigen; het houden van lezingen, studiebijeenkomsten, excursies en/of tentoonstellingen, en/of het verlenen van medewerking daaraan; het daadwerkelijk steunen van degenen die zich met de beoefening van historie bezighouden en/of het instellen van werkgroepen; het onderhouden van contacten en het zoeken van samenwerking met verwante personen en instellingen; het verzamelen, ordenen en beschikbaarstellen van (documentaire) informatie en het uitgeven of doen uitgeven van publicaties; de aandacht van de daarvoor in aanmerking komende organen en instellingen te vestigen op onderwerpen, die binnen het werkterrein van de vereniging vallen; bij de voorbereiding en/of uitvoering van wettelijke en andere maatregelen terzake van onderwerpen binnen haar werkterrein, desgevraagd of uit eigen beweging adviserend, coördinerend en/of stimulerend op te treden. - Nieuws van de heemkundevereniging op Facebook.

- Verhalen over de geschiedenis van Boxtel op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

- Na enkele jaren onderzoek te hebben verricht, heeft Jean Coenen in 2004 het boek 'Baanderheren, boeren & burgers. Een overzicht van de geschiedenis van Boxtel, Liempde en Gemonde' gepubliceerd, waarin dankzij zijn onderzoeken veel nieuwe gegevens over de geschiedenis van deze kernen boven water zijn gekomen, die deels een nieuw licht werpen op de geschiedenis ten opzichte van voorheen, en tevens een aantal misverstanden oplossen. Via de link is het boek deels ook online te lezen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Boxtel heeft 36 rijksmonumenten.

- Boxtel heeft 133 gemeentelijke monumenten.

Sint-Petrusbasiliek
De RK Sint-Petrusbasiliek (Oude Kerkstraat 20) is een laatgotische kruiskerk die gebouwd is in de 15e en 16e eeuw. De kerk is gebouwd op een - kunstmatig opgeworpen - kerkheuvel. Deze was oorspronkelijk eigendom van de Heer van Boxtel. De kunstmatige heuvel was nodig omdat het gebied waar de kerk gebouwd werd door haar ligging nabij de Dommel te moerassig was. De oudste vermelding van de kerk dateert van 1293. Reeds in 1290 is hier sprake van een plebaan. Vermoedelijk is de eerste, romaanse, kerk omstreeks dat jaar gebouwd. Het is denkbaar, maar niet bewezen, dat op de heuvel oorspronkelijk een burcht heeft gestaan, die verlaten werd toen Willem I van Boxtel Kasteel Stapelen verwierf. In 1380 is het Heilig Bloedwonder erkend, waardoor hier veel bedevaartgangers naartoe kwamen.

In de 15e eeuw is begonnen met de bouw van de nieuwe, huidige kerk. Men bouwt eerst een nieuwe toren, waarna de oude toren is afgebroken en het schip van de nieuwe kerk is gebouwd. Tufsteen van de oude romaanse kerk is toegepast in de speklagen. Rond 1500 is ook het priesterkoor vergroot en van straalkapellen voorzien. De toren stamt waarschijnlijk uit 1469, toen een nieuwe luidklok werd aangeschaft. In 1493 is de kerk tot kapittelkerk verheven, "teneinde den goddelijcken dienst in de parochiale kercke van den dorpe van Boxtel (..) te vermeerderen". Het was het laatste kapittel dat in Brabant werd ingesteld. Het bestond uit negen kanunniken. In 1561 is een nieuwe Heilig-Bloedkapel gebouwd.

In 1648 is de kerk door de hervormden overgenomen. Gezien het geringe aantal hervormden raakt de kerk in verval en in 1660 stort het schip in. In 1800 stort bovendien, tijdens een storm, nog een overeind gebleven muur van het schip in. Hoewel de katholieken hun kerk in 1798 weer terugkregen ontstond er een twist over herbouw van de bestaande dan wel de bouw van een nieuwe kerk. Terwijl de Hervormden in 1812 een nieuw, door Hendrik Verhees ontworpen (en nog steeds bestaand) kerkgebouw betrokken, maakten de katholieken nog gebruik van hun schuurkerk. Pas in 1823 begonnen de katholieken met de herbouw, onder leiding van Gerrit Heessels. In 1827 is de hernieuwde kerk ingewijd. Het Smits-orgel is opgeleverd in 1842. Een bijzonder toeval is dat het orgel evenveel orgelpijpen telt als het jaartal waarin het is opgeleverd. 1842 dus. In 1925 is de kerk gerestaureerd en in de jaren tachtig volgt de restauratie van de toren. In 2011 is aan de Petruskerk door de Romeinse Congregatie voor de Goddelijke Eredienst de eretitel van basiliek toegekend. Daarmee werd deze kerk de 23e basiliek in Nederland. Binnen de RK kerk is de titel basiliek een eretitel voor bijzondere kerken. - Beschrijving orgel Sint-Petrusbasiliek.

Heilig Hart van Jezuskerk
Rond 1900 werd in de Stationswijk in Boxtel een nieuwe parochie gesticht, aangezien hier steeds meer mensen kwamen te wonen. De parochie splitste zich daartoe af van de Sint-Petrusparochie en er werd een nieuwe kerk gebouwd naar ontwerp van architect Caspar Franssen, de Heilig Hart van Jezuskerk (Baroniestraat 26), die in 1901 gereed kwam. Het is een grote neogotische kruisbasiliek zonder toren. Wel is er een vieringtoren en bovendien wordt de voorgevel geflankeerd door twee slanke achtkante traptorentjes met spits. Er zijn drie ingangsportalen en daarboven vijf lancetramen. In 2014 is hier de laatste Mis opgedragen, waarna de kerk aan de eredienst is onttrokken. In 2017 is het gebouw verkocht. Het interieur is grotendeels verwijderd en is naar het bisdom gegaan. Het Verschueren-orgel is in april 2021 gedemonteerd en afgevoerd naar een Poolse parochie in Krasnik. In 2021 is begonnen met de verbouw van de kerk, waarin 20 appartementen en 1 stadsvilla worden gebouwd. Het wooncomplex heeft de naam Sacre Coeur gekregen. Het uiterlijk van de kerk blijft behouden.

Protestantse kerk
"De Boxtelse protestanten kijken op een lange geschiedenis terug. Al in 1649 werd de eerste predikant benoemd. Tijdens de Reformatie namen de protestanten de katholieke Sint Petruskerk in bezit. Het kleine groepje protestanten kon die grote kerk onmogelijk onderhouden en uiteindelijk waren grote gedeelten ingestort. Nadat de grote kerk was verlaten, bood een gemeentelid zijn huiskamer aan. Daar is anderhalf jaar gebruik van gemaakt. In 1805 kon de kleine gemeente gebruik maken van het vroegere jagershuis van kasteel Stapelen. In 1809 bracht koning Lodewijk Napoleon een bezoek aan het dorp. Hij gaf toestemming voor de bouw van een eigen kerkgebouw en stelde waardepapieren ter waarde van 7000 gulden ter beschikking. Daar moest een gebouw voor worden neergezet dat er ook uitzag als een kerk, zo mogelijk met een torentje. Architect Hendrik Verhees kreeg de opdracht om een ontwerp te maken. Toen met de bouw begonnen was, bleek dat de waardepapieren behoorlijk in waarde gedaald waren. Om de bouw toch te laten doorgaan, werd het gebouw gewoon wat kleiner gemaakt. Dat is het gebouw zoals het nu aan de Clarissenstraat staat. Op 20 december 1812 werd de Hervormde kerk in gebruik genomen. Eindelijk een eigen plek voor de lokale protestanten om samen te komen.

Het kerkgebouw. In 1863 werd een kleine consistorie aangebouwd. Deze werd in 1906 afgebroken om plaats te maken voor een groter geheel. In 1959 werd een houten aanbouw geplaatst, die dienst gedaan heeft tot 2006. In 2007 zag de kerk met de glazen doorloop naar de nieuwe Schakel er weer prachtig uit. Ook de kerk werd twee keer gerestaureerd. In 1961 werden de oude, zeer ongemakkelijke banken vervangen. Bij de tweede restauratie in 1995 werd de donkere lambrizering weggehaald en de banken vervangen door stoelen. Zo kon de ruimte voor meerdere doeleinden gebruikt worden. In 1996 kreeg de protestantse gemeente het angelusklokje van de zusters Ursulinen bij hun vertrek uit Boxtel. Het hangt in de klokkenstoel op het dak en wordt voor het begin van de dienst en tijdens het bidden van het Onze Vader geluid.

Het interieur. Bij het binnenkomen in de kerk vallen een paar dingen op. Als eerste de voor dit gebouw vrij grote preekstoel. Hij is gemaakt van eikenhout en waarschijnlijk 17e-eeuws. Op de kansel een koperen lezenaar uit 1734 in bruikleen gegeven door de Hervormde Gemeente van Oss. Bijzonder is het antieke wandbord in oud zwart met in gouden letters erop geschilderd de Apostolische Geloofsbelijdenis en het Onze Vader. Het hardstenen doopvont in de kerk is geschonken door de jonge koningin Wilhelmina. In mei 2012 is tijdens een feestelijke kerkdienst een Pels & Van Leeuwen-orgel in gebruik genomen. Het oude orgel was een geschenk van een anonieme gever en gebouwd in 1954. Drie-eenheid. Links voor in de kerk staat het beeld "Drie-eenheid" gemaakt door de Boxtelse kunstenares Gerda Fraanje. De drie zijden verwijzen naar de Vader - waarbij een afdruk van een hart zichtbaar is in het beeld - de Zoon - hiervoor is een kruis afgebeeld - en de Heilige Geest - in deze zijde staat een vlam afgedrukt." (bron en voor nadere informatie zie Protestantse Gemeente Boxtel)

- Beschrijving orgel Heilig Hartkerk.

Voormalige zagerij
Daisy en Mart Renders kochten in 2018 de oude zagerij van Theo Steenbakkers aan de Wilhelminastraat in Boxtel, met de bedoeling deze markante productiehal om te toveren in een moderne en volledig duurzame woning. Het karakter van het pand (gebouwd tussen 1926 en 1962) moest bewaard blijven. Anno 2021 is de woning geheel energieneutraal en grotendeels klaar. Ondanks het grote woonhuis dat gerealiseerd is in de oude zagerij heeft het stel nog maar een derde van de totale inhoud van het pand in gebruik. Wat ze met de overige ruimte gaan doen weten ze nog niet.

Oertijdmuseum / Dinosaurusmuseum
In 1971 gaan Werner en Cilia Fraaije met hun kinderen in de zomervakantie naar Overijssel. Tijdens een dagtocht naar de hunebedden komen ze langs een grindgroeve. Daar vinden ze hun eerste fossielen. Die dag slaat het ‘fossielenverzamelvirus’ toe. Daarom gaat René (de huidige directeur van het Oertijdmuseum) in 1978 geologie studeren aan de Universiteit Utrecht. In 1983 worden de Stichting Ammonietenhoeve en het gelijknamige museum opgericht in de grote schuur bij het ouderlijk huis, een voormalige stal. Het museum sluit zich in 1988 aan bij de Museumvereniging. Het huidige Oertijdmuseum in Boxtel is in 1999 geopend door toenmalig staatssecretaris dr. Rick van der Ploeg. In 2007 is de grote dinosaurushal gebouwd en de oertijdtuin uitgebreid met het oertijdbos. Jaarlijks ontvangt het museum meer bezoekers. In 2016 overschrijdt dit aantal de 70.000. Het Oertijdmuseum / Dinosaurusmuseum heeft veel te bieden voor jong en ouder. Zo zijn er verschillende educatieve speurtochten en oertijdspelletjes te doen. In de bioscoop draaien diverse films. Maak kennis met “Lucy”, een van de oudste mensen ooit gevonden. Bekijk de grootste potvis van Nederland, en de vele dinosaurusskeletten zoals o.a. een Brachiosaurus, Diplodocus en T. rex. Buiten is er een speeltuin, oertijdtuin en oertijdwoud. Tussen de meer dan 1.000 soorten bomen en struiken staan allerlei levensechte diermodellen uit lang vervlogen tijden.

Museum Vekemans
"Museum Vekemans heeft Europa's grootste collectie op was- en strijkgebied. Daarnaast een collectie mutsen en poffers. Het museum toont de jarenlange traditie van doodgewone bezigheden als wassen en strijken. Maar wie iets beter kijkt, ontdekt onze westerse geschiedenis van eeuwen geleden tot nu. In gebruiksvoorwerpen, maar vooral ook in buitengewoon interessante schilderijen, prenten en tekeningen. De collectie van "Wasschen en Strijken" vertelt niet alleen over het dagelijkse kledingonderhoud, maar juist ook over hoe mensen vroeger met elkaar omgingen. 350 jaar geschiedenis binnen handbereik! Een collectie op hoog niveau. Het museum is zeker ook interessant voor kinderen. Niet alleen leuk, maar ook heel leerzaam. De collecties "Wasschen & Strijken" en "Brabant Goed Gemutst" zijn deels in particulier bezit van de familie Vekemans en deels van de Stichting Museum Vekemans. Sinds 2011 is ons museum opgenomen in het Nederlands Museumregister. Hierdoor zijn we formeel erkend als geregistreerd museum. Wij zijn trots op het team medewerkers, dat - na jarenlange voorbereidingen - erin geslaagd is aan alle pittige voorwaarden te voldoen, die voor deze erkenning gelden."

Gevelstenen
- Gevelstenen in Boxtel.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Oktoberfest (weekend eind oktober).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Uitkijktoren
Natuurmonumenten-boswachter Frans Kapteijns is in september 2016 met pensioen gegaan. Hij blijft sindsdien wel actief als vrijwillig boswachter. Bij zijn pensionering sprak hij de wens uit voor een nieuwe uitkijktoren in zijn geliefde natuurgebied Kampina. Via een crowdfunding brachten twittervolgers van Frans, natuurliefhebbers en organisaties uit de streek de hiervoor benodigde middelen bijeen. De toren is naar hem de 'Tour de Frans' genoemd. De toren staat op Banisveld, een gebied aan de oostzijde van de Kampina, ZW van Boxtel. Sinds het begin van deze eeuw ontwikkelt zich hier een stuk prachtige heide. Waar ooit een maisakker en een vuilnisbelt het landschap bepaalden, broeden nu veel vogels, waaronder roodborsttapuit, veldleeuwerik en fitis. Bovenop de toren is het genieten van het open landschap en zijn bewoners. Onder meer wandelaars die de paarse Koevoortseroute en de rode Banisveldroute lopen, komen langs de toren.

Duits Lijntje
De gemeenten Boxtel en Meierijstad hebben in januari 2019 een deel van het zogeheten Duits Lijntje gekocht van ProRail, voor een symbolisch bedrag van 1 euro. Het gaat om het gedeelte van de buiten gebruik geraakte goederenspoorlijn tussen eerstgenoemde gemeente en het Máximakanaal. Die gemeente gaat het spoortracé gebruiken om de Keulsebaan te verbreden; Meierijstad denkt over de aanleg van een snelfietspad en wil twee natuurgebieden met elkaar verbinden. Er blijven wel elementen van het Duits Lijntje in het landschap zichtbaar, vanwege de cultuurhistorische waarde.

Hooge Beek
"Met de verwerving van het perceel Hooge Beek, pal tegen natuurgebied De Geelders, O van Boxtel, O van de A2, heeft ARK Natuurontwikkeling eind 2020 opnieuw een ontbrekende schakel in het gebied toegevoegd voor het Natuurnetwerk Brabant. Het perceel van 11 hectare kwam via kavelruil in handen van ARK. De ruilende partij kreeg in ruil kwalitatief betere landbouwgrond terug. Daarmee draagt de kavelruil niet alleen bij aan de verbetering van de natuur in Het Groene Woud, maar wordt ook de gewenste structuurversterking van de landbouw in Het Groene Woud gerealiseerd. ARK wil in De Geelders (onderdeel van Het Groene Woud) de samenhang van bestaande bos- en natuurgebieden herstellen, versterken en uitbreiden. In 2019 kocht ARK hiervoor al 50 aaneengesloten hectares aan op Savendonk in De Geelders. Het perceel Hooge Beek, tussen de Oostelijke Geelders en het Elderbroek, is daar nu aan toegevoegd. Het perceel ligt laag tussen de kenmerkende leembossen van De Geelders en heeft ecologisch een zeer grote potentie, mede door de Beekse Waterloop die 875 meter parallel aan het gebied stroomt.

Fundatie Verhagen ruilt voor de toekomst. Het 11 hectare tellende perceel is al decennialang in gebruik als landbouwgrond. De akkerbouwer die de grond bewerkte, pachtte deze van de Fundatie Verhagen. Deze stille stichting beheert de bezittingen, waaronder grond, van voormalig burgemeester van Schijndel, Peter Arnoldus Verhagen. “Net vóór zijn dood in 1905 heeft deze burgemeester zijn hele bezit ondergebracht in de Fundatie”, vertelt Mari Vermeer, vicevoorzitter van de stichting. “Dan konden er goede dingen mee worden gedaan voor de toekomst, zowel op sociaal als agrarisch gebied.” Het ruilen van deze kavel om er kwalitatief betere grond voor terug te krijgen, is daarvan een eigentijds voorbeeld. Kwaliteitsgrond helpt de landbouw. Ger van den Oetelaar van ARK: “Kavelruil is voor ons een beproefde methode die we al vaak hebben toegepast, juist vanwege de tweeledige doelstelling: de natuur herstellen en de landbouw versterken. Zodra we agrarische percelen op het oog hebben voor omvorming tot natuur zorgen we eerst dat we in de buurt kwalitatief betere gronden in bezit krijgen. Daar kan de agrariër zijn bedrijfsvoering dan voortzetten. Zo gaat ook de landbouw erop vooruit.”

Groen licht van bisdom. Bij Hooge Beek betekende dit dat ARK overlegde met zowel de Fundatie Verhagen als de pachter. Vermeer: “In de geest van Verhagen bleek de ruil een prima oplossing: het perceel dat we in ruil voor de Geelders-grond krijgen, is mooi rechthoekig verkaveld, ligt hoger, is minder nat en bevindt zich dichter bij de dorpsgrenzen van Schijndel. Daar kan het agrarisch gebruik onder uitstekende omstandigheden jaren worden voortgezet.” Nadat zowel de Fundatie als de pachter akkoord waren met de ruil moest er nog één partij naar kijken: het bisdom ’s-Hertogenbosch. “Dit is zo bij de oprichting van de Fundatie vastgelegd: het bisdom heeft het laatste woord over de bezittingen van wijlen burgemeester Verhagen.” Toen ook het bisdom groen licht gaf, stond niets de kavelruil in de weg. Naast het perceel Hooge Beek verwierf ARK ook nog enkele aanpalende percelen, goed voor zo’n vijf hectare. De akte met alle betrokkenen is in november 2020 bij de notaris gepasseerd.

Herstel leembossen in De Geelders. De verwerving van het perceel Hooge Beek hoort bij de landschapsontwikkeling die ARK voor De Geelders O van Boxtel in petto heeft. De ideeën zijn niet nieuw. Rond 1950 kwam er al een Nationaal Plan om complete ontginning te voorkomen en bijna dertig jaar geleden waren er al plannen om de leembossen daar in ere te herstellen. De onschatbare waarde van De Geelders is daardoor behouden gebleven en de biodiversiteit in het gebied behoort tot de rijkste van Nederland. Verder herstel kwam in 2004 op de agenda te staan toen de provincie Noord-Brabant De Geelders aanwees als Natte Natuurparel, om natuurwaarden te behouden en te versterken.

Ontbrekende schakel in Natuurnetwerk Brabant. Met de verwerving van percelen in De Geelders vervult ARK ook een andere opdracht: het realiseren van een kwalitatief hoogwaardige, ecologische verbinding tussen De Geelders en het Elderbroek. Die verbinding - die onderdeel moet worden van Natuurnetwerk Brabant - ontbreekt nu nog. In Landschapsvisie De Geelders staat beschreven hoe die verbinding hier tot stand moet komen. Centraal daarin staat het verwerven van gronden - via vrijwillige kavelruil of aankoop - waarna de natuur er zijn gang kan gaan. Onder de noemer ‘Brabants Goud in Het Groene Woud' heeft ARK op deze manier al meerdere ontbrekende delen aan dat Natuurnetwerk toegevoegd." (bron: ARK Natuurontwikkeling, november 2020)

Dommelbimd
"Hans Volmer is een laatbloeier. Tenminste, als het gaat om zijn inzet als natuurvrijwilliger. Maar in de tien jaar die de 71-jarige Boxtelaar nu actief is voor Natuurwerkgroep Boxtel, heeft hij zijn sporen ruim verdiend. Hans is onder meer coördinator van de zaterdagse knotploeg van de Natuurwerkgroep. Ook in de Dommelbimd, een bijzonder stukje natuur daar waar de Dommel het centrum van het dorp binnen stroomt, komen zijn technische vaardigheden volledig tot hun recht. Zijn kunststukje? Hij bouwde er samen met een maat in twee weken tijd een complete houten brug, als onderdeel van het aangelegde laarzenpad. De Dommelbimd is volgens Hans in meerdere opzichten uniek. Enerzijds vanwege de ligging: niet alleen tegen de Dommel en het centrum aan, maar ook grenzend aan het park rond Kasteel Stapelen. “Mijn kinderen hebben in dat park leren fietsen en op de poel in de Dommelbimd leren schaatsen. Voor mij dus echt een plekje om te koesteren.” Anderzijds gaat het hier om een burgerinitiatief, dat geleid heeft tot het behoud van een authentiek Dommeldalgebied van 6,5 hectare. En waarin de zeldzame natuurwaarden van een beemd - bimd op zijn Brabants - nu stukje bij beetje terugkeren." (bron en voor nadere informatie zie Provincie Noord-Brabant, januari 2021. Dit is een artikel uit de serie 'Groene Helden' van provincie Noord-Brabant)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Boxtel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Fotoreportage van Boxtel door Kees Wittenbols uit Breda. Zie onderaan de pagina ook de links naar deel 2, 3 en 4.

- Op de Beeldbank van de heemkundevereniging kun je ruim 45.000 ansichtkaarten en andere foto’s uit Boxtel inzien. Er is ook een begin gemaakt met het digitaliseren van het fotoarchief van het Brabants Centrum.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Boxtel (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Boxtel. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Media / nieuws: - Omroep Dommelland is de lokale omroep voor de kernen van de gemeente Boxtel. "Omroep Dommelland is altijd op zoek naar vrijwilligers. Lijkt het je leuk om meer van de gemeente te laten zien? Ben je nieuwsgierig van aard, heb je oog voor beeld en/of gevoel voor tekst? Camerawerk, monteren van items, redactiewerkzaamheden of interviews afnemen zijn facetten waarmee je te maken krijgt als vrijwilliger bij Omroep Dommelland. Ervaring is gewenst, maar wanneer je open staat om te leren ben je van harte welkom. Stuur ons een bericht via de contactpagina en wie weet word jij onze nieuwe collega!"

- Duurzaamheid: - "Onze gemeente, ons land en onze aarde op een goede manier achterlaten voor nieuwe generaties. Daar zijn we allemaal verantwoordelijk voor. Dat kan alleen als we samenwerken. Daarom hebben we samen met inwoners en ondernemers een Visie Duurzaam Boxtel 2030 en een uitvoeringsprogramma opgesteld. In de Duurzaamheidsvisie lees je wat wij doen om duurzaam te worden en welke thema's belangrijk zijn voor onze gemeente. In het uitvoeringsprogramma staan acties die bijdragen aan het einddoel: een duurzame gemeente. We richten ons hierbij op vier thema's: - Samen leven: een samenleving waar iedereen betrokken en verbonden is; - Groen leven: we passen ons aan op het veranderende klimaat, stimuleren biodiversiteit en verminderen onze voetafdruk; - Ondernemend leven: we zetten in op duurzaam ondernemen en verbinden lokale initiatieven met elkaar; - Energiek leven: we verbruiken minder energie, verwarmen alle gebouwen zonder aardgas en wekken lokaal onze eigen energie op.

We moeten landelijk, regionaal én lokaal aan de slag met de afspraken uit het Klimaatakkoord. Hiervoor moeten we lokaal keuzes maken over de opwekking van duurzame elektriciteit, de benodigde opslag en energie-infrastructuur. Die keuzes maken we samen met maatschappelijke partners, het bedrijfsleven en bewoners. In de Regionale Energiestrategie Noordoost-Brabant worden deze keuzes beschreven. Een belangrijke stap richting duurzame energie is het verkennen van alternatieven voor aardgas. Het gebruik van aardgas zorgt namelijk voor een grote CO2-uitstoot. Dat gaan we terugdringen. Bovendien raakt het aardgas op. Dat betekent dat we onze woningen op een andere manier gaan verwarmen en naar een alternatief gaan voor het koken op aardgas. Nieuwbouwwoningen worden niet meer aangesloten op aardgas. De komende tijd gaan we onderzoeken hoe we ook onze bestaande woningen op een andere manier kunnen verwarmen. We doen dit samen met inwoners, ondernemers, woningbouwcorporaties en de netbeheerder. Voor het einde van 2021 moet de Warmtevisie klaar zijn. Lees op de pagina 'Aardgasvrij wonen' wat jij kunt doen om te wonen zonder aardgas. Op de pagina 'Aardgasvrij Boxtel' lees je over wat de gemeente op dit gebied doet." Zie ook de gemeentelijke site over het thema duurzaamheid.

Reacties

(2)

Leuk dat onze heemkundekring vermeld wordt. Het klikken op de titel "Heemkunde Boxtel" verwijst naar onze facebook pagina. Het lijkt me nuttig ook ergens naar onze website heemkundeboxtel.nl te verwijzen.
Andere opmerking. Bij Beelden ligt nu nadruk op 2014 en Kees Wittenbol.
Wij zouden ook graag onze foto collectie hier vermeld zien: beeldbankboxtel.nl

Graag gedaan. Dank voor uw tips. Ik heb ze verwerkt.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen