Boerakker

Plaats
Dorp
Westerkwartier
Westerkwartier
Groningen

boerakker_en_lucaswolde_historisch_werkgebied_kaart.jpg

Kaartje met het werkgebied van Stichting Historisch Boerakker en Lucaswolde

Kaartje met het werkgebied van Stichting Historisch Boerakker en Lucaswolde

boerakker_survival_wilgepad.jpg

Een van de jaarlijkse tradities in Boerakker is de Survivalrun in oktober. Vermoedelijk trainen de inwoners met deze installaties aan het Wilgepad door het jaar heen voor dat evenement. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Een van de jaarlijkse tradities in Boerakker is de Survivalrun in oktober. Vermoedelijk trainen de inwoners met deze installaties aan het Wilgepad door het jaar heen voor dat evenement. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

boerakker_roordaweg_vader_en_zoon_op_oude_trekker_kopie.jpg

Oude tractoren worden een zeldzaam verschijnsel. Deze vader en zoon houden er nog een in ere, hier op de Roordaweg tussen Boerakker en Niebert. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2020/05/21/rondje-noordwijk)

Oude tractoren worden een zeldzaam verschijnsel. Deze vader en zoon houden er nog een in ere, hier op de Roordaweg tussen Boerakker en Niebert. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2020/05/21/rondje-noordwijk)

Boerakker

Terug naar boven

Status

- Boerakker is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 2018 grotendeels gemeente Marum, deels gemeente Leek; in 2019 in zijn geheel over naar gemeente Westerkwartier. T/m 1989 viel een groter deel van het dorp onder de gemeente Leek dan erna, tot aan de opheffing van die gemeente in 2019; in die laatste periode viel nog maar een klein deel van het dorp onder de gemeente Leek en betrof het nog slechts een tiental panden, met ca. 25 inwoners (en met een eigen postcode: 9359 is voormalige gem. Leek en 9361-9362 is voormalige gem. Marum).

- Onder het dorp Boerakker vallen ook de buurtschappen Bakkerom en De Jammer.

- De inwoners van het dorp Boerakker werken op veel gebieden samen met die van het kleinere buurdorp Lucaswolde. Ze hebben diverse gemeenschappelijke verenigingen en voorzieningen.

- Vereniging Boerakker-Lucaswolde wenste zijn identiteit zichtbaar te maken door middel van een wapen en een vlag. Het Consulentschap voor de Heraldiek in de Provincie Groningen voldeed aan het verzoek van de vereniging en verzorgde een wapen en een vlag op basis van historisch-geografische bronnen, die je beschreven vindt onder de link.

Terug naar boven

Naam

Klemtoon
Boerákker.

Oudere vermeldingen
Weg: 1781 de Buir Acker, op de kaart van 1851-1855 is de plaatsnaam Boerakker met pen bijgeschreven. De naam komt ook voor op de gemeentekaart van Marum van Kuyper uit 1866.

Naamsverklaring
Oorspronkelijk een veldnaam ter aanduiding van bepaald bouwland, vergelijk te Bork 1556 een acker landes up de suyttelt van Borricker eyschs geheten den Boerenacker. De eerste aantoonbare bebouwing dateert uit het begin van de 19e eeuw.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Boerakker ligt NW van het dorp Leek. Het dorpsgebied grenst in het Z aan de A7.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Boerakker heeft ca. 250 huizen met ca. 650 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Boerakker is ontstaan aan een oude zandweg genaamd Buirenackers of Boerenakkers die liep vanaf het nonnenklooster Maria`s Poort (gesticht in 1204) bij Kuzemer in zuidelijke richting tussen de weilanden, moerassen en veel riet. Dat deze weg oud is bewijzen de vondsten van resten van een oude veenbrug die dateren uit de late middeleeuwen, tijdens de aanleg van een nieuwe brug iets ten noorden van het dorp. De omgeving bestond uit grote heidevelden en veel woeste grond en veen. Tijdens afgravingen van het veen en het ontginnen van onrendabele landerijen zijn voorwerpen gevonden zoals stenen bijlen en zelfs een bronzen speerpunt (Dijkweg en Roordaweg). Deze wijzen erop dat er vele jaren voor Christus al bewoning moet zijn geweest.

Rond 1800 begint men met de vervening en de winning van baggelturf. De turf wordt meest door Friese schippers naar Friesland gebracht. Aan de oude zandweg tussen Vredewold en Langewold staan in 1812 vier ongenummerde huizen. Dit zullen waarschijnlijk de eerste huizen van Boerakker zijn. Volgens de atlas van Kuijper uit 1867 zien we dat ter hoogte van het huidige dorp 10 woningen staan. In 1875 besluit de raad van Marum de zandweg, ook wel 'hobbelweg' genoemd, wat nu de Hoofdweg is, te bestraten, mits Leek bijdraagt in de kosten. Deze weg was de gemeentegrens. De oostzijde was gemeente Leek en de westzijde was gemeente Marum. In 1877 wordt besloten dat Marum, Leek en Oldekerk de weg gezamenlijk onderhouden.

Op een kaart van 1907 is te zien dat er verschillende woningen bij komen, haast allemaal op een afstand van 100 tot 250 meter van de Hoofdweg. De bebouwde kom telt dan 15 woningen. Omdat het hier destijds een veenrijk gebied is, zijn de bewoners voor een groot deel betrokken bij de vervening. De arbeiders krijgen kleine huisjes met wat grond in erfpacht voor 15 tot 20 gulden per jaar.

Tussen 1900 en 1910 ontstaat het eigenlijke dorp. In 1909 wordt de Christelijke school gebouwd, in 1910 de Openbare school aan de Hoge Tilweg met onderwijzerswoning. De nieuwe school aan de Olde Ee wordt in 1986 in gebruik genomen. In 1911 wordt de kerk gebouwd. In 1929 komt een nieuwe kerk naast de oude, deze keer met toren. De klok is één van de weinige klokken die is blijven hangen tijdens de klokkenroof van de Duitse bezetting. In 1984 komt sport- en ontmoetingscentrum Oomkegast gereed, gebouwd door leerling-bouwvakkers en met veel zelfwerkzaamheid van 150 vrijwilligers. (bron: Dorpsvisie Boerakker - Lucaswolde)

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Stichting Historisch Boerakker en Lucaswolde, die op haar site o.a. pagina's heeft van vrijwel alle panden in deze dorpen, met oude foto's en beschrijvingen. - Nieuws van de stichting op Facebook.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Dorpsvisie Boerakker - Lucaswolde 2017 (projectvoorstel).

- De publicatie 'Boerakker & Lucaswolde. Sterke Verhalen van Groninger Dorpen' (Eric-Jan Bijker, Instituut voor Communicatie en Media, Hanzehogeschool Groningen, mei 2013) laat zien hoe ook een klein dorp vitaal kan zijn. "Inwoners zetten samen de schouders onder hun dorpsverenigingen, zorgen voor activiteiten en helpen elkaar waar nodig. Dat lukt heel goed, zoals blijkt uit dit 10-tal verhalen en impressies. Ze vormen een mooie illustratie bij de cijfers van het Waarderingsonderzoek Boerakker & Lucaswolde (2012), dat Eric-Jan in dezelfde periode uitvoerde.

Eric-Jan Bijker heeft vol inzet verhalen in Boerakker en Lucaswolde opgespoord en vastgelegd. In verhalen gaat het om een beleefde werkelijkheid, niet om wetenschap. Vertellers en luisteraars scheppen elk hun eigen beeld. Behalve verhalen van bewoners vind je in deze pubicatie observaties van een jonge student die het tweelingdorp vanaf zomer 2012 een half jaar lang heeft doorkruist en beleefd. Hopelijk dragen deze verhalen op hun eigen bescheiden wijze bij aan het voortbestaan van deze kernen als kleine, maar sterke woon- en leefgemeenschap." Aldus een citaat uit de inleiding van de publicatie.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De eerste kerk van Boerakker op Hoofdweg 48 dateert uit 1911 en is tegenwoordig in gebruik als consistorie.

- In 1929 verrijst de huidige Gereformeerde kerk (nu PKN) er vlak naast, op nr. 50. De kerk maakt tegenwoordig deel uit van de Protestantse Gemeente te Boerakker - Nuis - Niebert.

- Sinds 2011 is er het kerkverband van de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN), een verband van een 12-tal kerkelijke gemeenten, die vonden dat ze niet langer in de GKv konden blijven, vanwege de koers die deze kerken zijn gegaan. Een van die kerkelijke gemeenten is de Gereformeerde Kerk Assen / Boerakker (De vaste Rots), die sinds 2014 naast Assen ook bijeenkomen in het dorp, in een eenvoudig gebouw op Hoofdweg 70.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- In de laatste week van de zomervakantie is er de Speelweek Boerakker voor de basisschoolkinderen uit het dorp en omstreken. Door de week heen zijn er allerlei sport-, spel- en crea activiteiten. Op vrijdag is er een voorstelling voor familie en andere dorpsgenoten, met jaarlijks een ander thema.

- De Survivalrun Boerakker (op een zaterdag in oktober, in 2018 voor de 24e keer) trekt tegen de 1000 deelnemers. Er zijn diverse categorieën met allemaal hun eigen route en afstand. Voor de kinderen van 8-9 jaar en de ouder-kind run is er een parcours van 3,5 km, voor de cracks wordt een parcours van 13 km opgebouwd met maar liefst ca. 60 hindernissen. De jeugd van 10-14 jaar krijgt een afstand van 5 km, de jeugd van 15-17 jaar en de recreanten een afstand van 8 km. Daarnaast is er nog een route voor de zeer goed getrainde recreant die 10 km kan afleggen, zij krijgen als extra een deel van het zware 13 km parcours.

Op de woensdag voorafgaand aan de Survivalrun voor volwassenen is er voor de schooljeugd uit de groepen 5 t/m 8 de Kidsrun, waaraan ca. 800 basisschoolleerlingen uit het hele Westrekwartier meedoen. Een deel van de opbrengst gaat naar een regionaal goed doel. Aan het enthousiasme van de kinderen is te merken dat ze genieten van het springen en lopen door sloten, water en modder en het nemen van de diverse hindernissen. Het lopen op pallets over de vijver heen, het door touwhindernissen slingeren en een lange slootloop doen een beroep op hun lef en doorzettingsvermogen en wordt door de kinderen als zeer leuk ervaren.

Een dergelijke dag is alleen te organiseren dankzij de hulp van de maar liefst 250 vrijwilligers. Zij vervullen belangrijke rollen bij de hindernissen om aanwijzingen te geven, het regelen van het verkeer, de catering, ontvangen van de sporters en het opruimen aan het einde van de dag. Hulde voor deze mensen!

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Tussen het dorp en buurdorp Lucaswolde kun je het Sint Lucaspad wandelen of fietsen. Het wordt gemarkeerd met paaltjes waarop het fraaie wapen van Lucaswolde en Boerakker is bevestigd. Het rood en het geel komt van de heren van Nienoord, die hier eeuwenlang de baas waren. Het zwart staat voor het veen, de gevleugelde stier voor de evangelist Lucas, de lelie voor het Kuzemerklooster dat hier velden had met boekweit.

- Z van de dorpskern van Boerakker loopt vanaf de Boerakkerweg een paadje, dat in de volksmond het Hoge Diekje wordt genoemd. Het pad is een meter breed, naar schatting zo'n vijftig meter lang en loopt langs het erf van de boerderij op nr. 22 en vervolgens over de rand van een weiland naar het Elzepad. Het pad is onderdeel van een 'ommetje', dat al 'sinds jaar en dag' door de inwoners wordt gebruikt om een wandeling rond het dorp te kunnen maken. Ook het parcours van de jaarlijkse Survivalrun gaat over het Hoge Diekje. Tijdens de zomerstorm van begin juni 2020 is een grote eik afgeknapt, die sindsdien het pad verspert. Later is er nog snoeihout bij de afgeknapte boom gestort, waardoor een onpasseerbare barrière is ontstaan. In april 2020 is ook nog een 'verboden toegang'-bord geplaatst.

De inwoners en Dorpsbelangen Boerakker balen hiervan en willen graag dat het pad weer toegankelijk wordt: "Het is een mooi paadje, dat belangrijk is voor het dorp en onze inwoners", aldus Anton van Spronsen van Dorpsbelangen. Een buurtbewoner heeft het Hoge Diekje naar eigen zeggen in overleg met de eigenaresse zo'n dertig jaar lang onderhouden. Maar in 2015 overleed de vrouw en werd het pad nagelaten aan een inwoner van Tolbert. Deze is kennelijk niet genegen om het paadje weer open te stellen. De voorzitter van Dorpsbelangen is langs geweest om over de situatie te praten, maar dat heeft niets opgeleverd. Op verzoek van Dorpsbelangen gaat wethouder Bert Nederveen ook nog met de eigenaar om de tafel (na de 'Coronacrisis'), om te kijken wat de eigenaar beweegt om het pad afgesloten te houden en of hij wellicht te bewegen is om het pad weer te openen. RTV Noord heeft in april 2020 geprobeerd contact te krijgen met de eigenaar, om een toelichting te verkrijgen van zijn kant, maar dat is niet gelukt. Wordt vervolgd...

- Ten noorden van de A7 bij Leek ligt een stroomdalletje dat bekend staat als 'het ravijn van Boerakker'. Het watertje is een zijtak van de Oude Riet, een zeearm die ooit vanuit de Lauwerszee diep het land instroomde. De bijzondere vorm van het dalletje kan verklaard worden door de aanwezigheid van een potkleilaag. In dit gebiedje zijn zeer veel archeologische vondsten gedaan, zoals krabbers, bijlen, pijlpunten en haardkuilen. Het zijn sporen van de eerste mensen in het Westerkwartier, van onder andere de Rendierjagers, de Trechterbekercultuur en de Klokbekercultuur.

Spectaculair is het landschap hier zeker, maar niet vanwege diepe ravijnen, wat de naam van het gebied lijkt te suggereren. Het zijn de vele elzensingels, die dit landschap bij Boerakker een bijzonder aanzien geven. Dus smalle rijen bomen en struiken langs een greppel of sloot, die voornamelijk bestaat uit elzen. Samen met de Friese Wouden is dit het grootste aaneengesloten elzensingellandschap dat we in Nederland kennen, cultuurhistorisch hoog gewaardeerd. Maar ook een landschap dat voortdurend onder druk staat, omdat de landbouw als drager van het landschap een grote dynamiek kent. In het artikel onder de link (d.d. januari 2018) houdt Henk Baas (OCW) een pleidooi voor een beheer van landbouwgebieden dat meer rekening houdt met de cultuurhistorie. Want, zo stelt hij o.a., "vergeten wordt dat de elzensingels ook voor de huidige landbouw van nut kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan plaagbestrijding, biodiversiteit , invang van fijnstof, biomassa en windvang (vasthouden van organische stof)." Voor nadere informatie zie de link.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Boerakker, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Boerakker en Lucaswolde.

- Nieuws: - Nieuws uit Boerakker op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelangen Boerakker - Lucaswolde.

- MFC: - MFC Oomkegast.

- Onderwijs: - Samenwerkingsschool De Klimboom biedt ook onderdak aan Peuterspeelzaal 't Clowntje, de enige zelfstandige peuterspeelzaal in de gemeente Marum, voor peuters tussen 2 en 4 jaar oud. De peuterspeelzaal heeft de beschikking over een eigen lokaal. Ze hebben een ruime keus aan materiaal dat op de peuters is afgestemd, zoals een klimhuis, watertafel, poppenhoek, keukentje, trekkers, fietsen, zandbak etc. Als het weer het toelaat kan er buiten worden gespeeld op de mooie ruime speelplaats.

De peuterspeelzaal is een mooie gelegenheid voor de peuter om met leeftijdsgenootjes om te gaan. Ook vormt het een goede aansluiting op het basisonderwijs. Hier leren ze spelenderwijs omgaan met elkaar, de juf en wordt kennis gemaakt met de structuur van onderwijs. Het bestuur van ’t Clowntje bestaat uit vrijwilligers/ouders. Er is ook een Oudercommissie; de betrokken ouders die in deze commissie zitten, organiseren ook activiteiten voor de peuters en de ouders samen. Je kunt dan denken aan uitstapjes naar de kinderboerderij of een activiteit in de schoolvakantie.

- Muziek: - Fanfare Nil Sine Labore heeft ca. 25 leden. Het repertoire bestaat uit marsen, koralen, populaire muziek, pop hits, klassieke muziek, concourswerken enz.

- Sport: - Voetbal Vereniging Boerakker. - Futsal (zaalvoetbal). - Volleybalvereniging.

Reactie toevoegen