Blauwestad

Plaats
Dorp
Oldambt
Oldambt
Groningen

Blauwestad

Terug naar boven

Status

- Blauwestad is een dorp en recreatiegebied in ontwikkeling in de provincie Groningen, gemeente Oldambt.

- De nieuwbouw in Blauwestad heeft een eigen postcode (9685) en postale plaatsnaam gekregen en is daarmee dus een nieuwe formele woonplaats.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen en naamsverklaring
In 1994 is de Stichting ter ontwikkeling van de Blauwe Stad opgericht; een geplande woonplaats rondom het kunstmatig aangelegde Oldambtmeer. Blauw verwijst naar het waterrijke karakter.(1)

Spelling
Aanvankelijk is er (ook) sprake geweest van een spelling in twee woorden. Tegenwoordig wordt de plaatsnaam en de naam van het project echter als één woord geschreven.

Terug naar boven

Ligging

Blauwestad ligt N van Winschoten en de A7, ZO van Midwolda, Z van Oostwold en ZW van Finsterwolde, en grenst in het midden van het dorpsgebied aan de Z enclave van Oostwold, de ZO enclave van Midwolda en de kleine N enclave van Winschoten, en is, behalve in het O, omgeven door het Oldambtmeer. Blauwestad heeft zelf ook een (O) enclave, in het W grenzend aan het Z van het dorpsgebied van Finsterwolde in de omgeving van de buurtschap Ekamp, in het NO en O aan Beerta en in het ZW aan Winschoten. Verder ligt het dorp O van Scheemda.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Blauwestad heet ca. 200 huizen met ca. 500 inwoners. Er is ruimte voor in totaal 1.200 kavels, dus het dorp blijft voorlopig nog wel even doorgroeien.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het vroegere Schiereiland van Winschoten bevat het Oldambtmeer, het Midwolderbos en de natuurontwikkelingsgebieden De Tjamme en Reiderwolde. Het ligt centraal in het Oldambt. Het Schiereiland bestaat uit een ring van zandruggen neergelegd als stuwwallen in de voorlaatste ijstijd, het Salien, tussen 200.000 en 120.000 jaar geleden. Daaromheen spoelde het water van de Dollard, dat in de loop van de tijd dikke lagen klei afzette. Een ideale bodem voor het verbouwen van graan. Het Oldambt heeft daar zijn rijke boerenhistorie aan te danken. De hoge zandruggen boden veiligheid en er ontwikkelden zich verschillende nederzettingen: Scheemda, Midwolda, Oostwold, Finsterwolde, Ekamp, Beerta en Winschoten. In de loop van de tijd werd het Dollardwater door de aanleg van dijken teruggedrongen. Hiermee werd begonnen in 1519. Door de inpoldering werd het schiereiland vasteland. Binnen de ring van zandruggen lag een laaggelegen vlakte, het Huningameer, dat met veen werd gevuld, en soms door inbraken vanuit de Dollard met zeewater werd overspoeld. Veen werd weggespoeld en kleilaagjes werden afgezet. Door drooglegging werd het gebied geschikt gemaakt voor de landbouw. Twee hoogveenrestanten, de laatste in Groningen, zijn nog aanwezig in Meerland. (bron: Avifauna Groningen)

Het grote open landbouwgebied gelegen tussen (met de klok mee) Winschoten, Scheemda, Oostwold, Finsterwolde en Beerta had al jaren niet veel perspectief meer, o.a. omdat boeren geen opvolgers konden vinden. Daarom ontstaat al in 1988 het idee voor een kunstmatig aangelegd Oldambtmeer met woonkavels. In 1997 wordt het plan voor Blauwestad goedgekeurd door de betrokken gemeenten (Winschoten, Scheemda en Reiderland) en Provinciale Staten. In 2004 wordt het gebied aan de landbouw onttrokken. Dijkjes worden aangelegd, voorgezuiverd water wordt binnengelaten - in 2005 opent koningin Beatrix de kraan om de landbouwgrond terug te geven aan het water - en samen met het hemelwater is in november 2006 het vroegere Huningameer gevuld, waarmee het Oldambtmeer een feit is. Een deel van het meer is ondiep en bedoeld voor natte natuurontwikkeling, de rest is voor de recreatie en het wonen aan het water. Het meer heeft ook een functie gekregen als waterberging, dit naar aanleiding van de wateroverlast in Noord-Nederland in 1998. Naast het meer van ruim 800 hectare is er in dit gebied sprake van 350 hectare nieuw natuurgebied, toeristische en recreatieve voorzieningen, en de mogelijkheid om te wonen aan het water, midden in de natuur.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "De gemeente Oldambt stelde haar inwoners in 2017 de volgende vraag: ‘Hoe willen jullie dat onze wijken en dorpen er over tien jaar uitzien, hoe willen jullie dan wonen?’ Voor ons - bewoners van Blauwestad, Meerland en Ekamp - was dat een mooie aanleiding om onszelf af te vragen: “Wat willen we eigenlijk met dit gebied, met onze woongebieden, met het Oldambtmeer? Hoe zien wij onze toekomst hier?” Vereniging Bewonersbelangen vormde een werkgroep met bewoners en stuurde elke woning in haar werkgebied een enquête en organiseerde een bijeenkomst. Op grond van de uitslag van de enquête en de feedback tijdens de bijeenkomst schreven we deze visie. De visie beschrijft de toekomst die de bewoners voor ogen hebben, alsof de wensen al gerealiseerd zijn en de initiatieven genomen. De Toekomstvisie Blauwestad is dus een terugblik vanaf 2030. Maar eerst vertellen we de geschiedenis die daaraan vooraf ging, vanaf het idee om deze nieuwe woonplaats te creëren tot 2018. Voor alle duidelijkheid staat aan het eind een opsomming van alle grote en kleine zaken die wij én de gemeente moeten doen om deze visie te realiseren."

- In juni 2017 is de bouw van de nieuwe wijk Havenkwartier van start gegaan.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 2014 is in Blauwestad, op Strand-Zuid, nabij Elfenbank 100, het belevingskunstwerk Triadeem gerealiseerd. Het kunstwerk is gemaakt van zwerfkeien die onder meer afkomstig zijn uit de bouwput van het Groninger Forum, het nieuwe cultuurhuis in de binnenstad van Groningen. Het bestaat uit een 1,75 meter hoge zandheuvel, met op de top een 18 ton zware zwerfkei. Diverse kleinere zwerfkeien zijn in speelse, ronde vormen rondom deze centrale steen aangebracht. Aan één kant van de heuvel stroomt water uit het Oldambtmeer. Rondom de heuvel zijn zitplekken, bosschages en speelelementen aangebracht. Het kunstwerk is ontworpen door de Groningse kunstenaar Derk den Boer.

Aan de westzijde van de heuvel, aan de rand van het Oldambtmeer, zijn de zwerfkeien in treden aangebracht. In de rotspartij stroomt water naar beneden. De handpomp, pompt het water uit het meer onzichtbaar door de heuvel naar boven. De rotspartijen en het water dienen als speelaanleiding voor kinderen en volwassenen. Stenen mogen verplaatst worden om de waterstroom te beïnvloeden. De poel ten oosten van het Triadeem is nat en drassig, waar onder meer zwanenbloem, diverse lissen en andere waterplanten groeien. Bovendien biedt de poel een plek voor amfibieën, zoals kikkers, padden en salamanders. Ter illustratie heeft een houtkunstenaar deze dieren van hout gemaakt. - Videoreportage van de onthulling van het Triadeem in juli 2014.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Ontwikkelingsvisie Blauwestad in het Oldambt (2010).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Nieuwjaarsduik.

- Ook als je zelf geen waterbenen hebt, is WaterWeekend Blauwestad (weekend in juni) een feest. Er zijn zeilwedstrijden, demonstraties, clinics, optredens en heel veel boten op en rond het Oldambtmeer. De activiteiten zijn zaterdag in de havens van het Havenkwartier en Reiderhaven, en zondag in de havens van Midwolda en Reiderhaven.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In voorjaar 2019 is de bouw gestart van de langste fietsbrug van Europa (800 meter lang), die Winschoten met Blauwestad moet verbinden. De brug heeft vooralsnog als naam De Blauwe Loper, maar de kans is groot dat hij wordt vernoemd naar burgemeester Pieter Smit, die op 10 april 2018 is overleden. De brug wordt gebouwd van azobéhout uit Kameroen. De brug kost ca. 6,5 miljoen euro. Dat is veel geld, maar de brug moet het natuurgebied over, de snelweg en het Winschoterdiep. En een brug is nu eenmaal een stuk duurder dan het aanleggen van een weg op de grond. Dat maakt het een relatief dure investering, maar wel een belangrijke, want de voorzieningen in Winschoten worden zo per fiets toegankelijk voor de bewoners van Blauwestad, en andersom natuurlijk, aldus de motivatie van de provncie - die het gros van de kosten betaalt - voor het kostenplaatje van de brug..

- Strand-Zuid, bij het Havenkwartier en de uitkijktoren, is sinds seizoen 2017 een officieel strand, wat o.a. inhoudt dat de waterkwaliteit wordt gemonitord. Er is een toiletunit geplaatst, die ook door eigenaren van campers is te gebruiken.

- "Het jonge Oldambtmeer is rijk aan watervogels. Opvallend zijn de aantallen Meerkoeten, Knobbelzwanen, Aalscholvers en Futen die foerageren tussen de velden ondergedoken waterplanten als fonteinkruiden, smalle waterpest en veenwortel. In het heldere water met doorzicht tot op de bodem hebben deze planten zich optimaal kunnen ontwikkelen. Het grote meer is daardoor uniek. Er kunnen zich interessante populaties watervogels ontwikkelen, maar dan moet het beheer wel gericht zijn op behoud van die helderheid.

Recente waarnemingen zijn Kleine Zilverreiger, Geoorde Fuut, Dwergmeeuw, Zwarte Stern en ontsnapte Zwarte Zwaan. Twee paartjes Zwartkopmeeuwen zijn in 2008 op het vogeleiland in de noordoosthoek van het meer gesignaleerd. Hier nestelen nu nog honderden Kokmeeuwen. Op termijn zal het eiland dichtgroeien met struiken en bomen en zal een eind komen aan het rijke broedbiotoop voor de meeuwen, tenzij stringent maaibeheer wordt toegepast. Komt het door de grote aantallen meeuwen dat de zwaluwwand nog niet door Oeverzwaluwen is bevolkt? In 2007 zijn veel Witvleugelsterns gezien. Op één dag, 16 mei 2007, zijn er zelfs 158 geteld. Natuurlijk behoren bij de vogelrijkdom van het Oldambtmeer ook roofvogels zoals Visarend. De jachthaven aan de noordzijde van het Oldambtmeer lijkt ook aantrekkelijk te zijn voor bijzondere vogels zoals Roodpootvalk." (bron: Avifauna Groningen) Rondom het grootste deel van Oldambtmeer kan worden gefietst over de dijkjes. Het 1,30 meter diepe gedeelte van het Oldambtmeer kan worden bevaren.

- Aan de oostzijde van het Oldambtmeer liggen de natuurgebieden De Tjamme en Reiderwolde. Deze gebieden maken deel uit van het - onder Geschiedenis beschreven - vroegere Schiereiland van Winschoten. De grote stuwwal in De Tjamme verloopt geleidelijk naar het zuiden toe in een lager gelegen moerasgebied met open water. Hier loopt het oorspronkelijke riviertje de Tjamme doorheen. Het gevarieerde terrein is aangekocht in 1983 en was een van de eerste natuurontwikkelingsprojecten in Nederland. Dit is niet verwonderlijk gezien de waterondoorlatende bodem waarop gewassen het slecht deden. Een groene natuurstrook van 100 meter breed met riet en slenken langs de zuidzijde van het Oldambtmeer verbindt het Midwolderbos met natuurgebied De Tjamme. Het gebied van De Tjamme kan worden bereikt via de C.G. Wiegersweg tussen Beerta en Finsterwolde, of via Hardenberg in Finsterwolde.

- Het nieuwe natuurgebied Reiderwolde ligt aan de oostzijde van het gebied. Het is een gevarieerd gebied van ca. 200 ha, bestaande uit graslanden, moerassen, poelen en bossen. Op een heuvel staat een steenrode uitkijktoren van 7,20 meter, die een weids uitzicht biedt over het hele gebied. Als je rond kijkt, zie je Winschoten, Blauwestad, Finsterwolde en Beerta. In een uitholling van de heuvel is een amfitheater aangelegd. Bijzonder aan natuurgebied Reiderwolde, dat formeel in 2011 is 'geopend' en wordt geprofileerd als 'het Groene Hart van Blauwestad', is dat het geheel door boeren uit de omgeving wordt beheerd.

- De toeristische voorzieningen bij het Oldambtmeer worden aanzienlijk uitgebreid. Er komt onder meer een nieuwe haven, een boulevard, horeca en een zeilschool.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Blauwestad, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Blauwestad. - Informatie over (de voortgang van) Blauwestad op de site van de Provincie Groningen.

- Nieuws: - Nieuws van Blauwestad op Facebook. - Nieuws van Blauwestad op Twitter.

- Belangenorganisaties: - Vereniging Bewonersbelangen Blauwestad is opgericht in 2017. Tot het werkgebied behoren ook de buurtschappen Ekamp en Meerland. Voor zover ons bekend zijn zij nog niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

- De woonplaats Blauwestad omvat verschillende woongebieden. Woongebied De Wei - die de straten Meerkoet, Watersnip, Leeuwerik, Grutto, Kievit en Kiekendief omvat - is het meest verbonden met het water. Lange landtongen, gescheiden door rechte, beschoeide kanalen, zorgen voor een typisch Hollands lijnenspel. De inspiratie voor de inrichting van De Wei komt dan ook uit Giethoorn. De bewoners hebben in 2011 Bewonersvereniging De Wei Blauwestad opgericht. Het doel van de vereniging is de belangenbehartiging van de leden voor zover deze belangen een gemeenschappelijk karakter hebben, en bijdragen aan het bevorderen van de leefbaarheid, inrichting en veiligheid van de woongebied De Wei en aangrenzende omgeving. Tevens treedt de vereniging op als gesprekspartner in aangelegenheden richting publieke en private partijen. Ook ondersteunt de vereniging activiteiten t.b.v. de samenhang in de buurt.

Reactie toevoegen