Beugen

Plaats
Dorp
Land van Cuijk
Noordoost-Brabant Land van Cuijk
Noord-Brabant

beugen_plaatsnaambord_met_verkeskopperiek_carnavalsnaam_kopie.jpg

Beugen is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Cuijk, gemeente Boxmeer. T/m 30-4-1942 gemeente Beugen en Rijkevoort. Tijdens carnaval heet het dorp het Verkeskopperiek. (© H.W. Fluks)

Beugen is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Land van Cuijk, gemeente Boxmeer. T/m 30-4-1942 gemeente Beugen en Rijkevoort. Tijdens carnaval heet het dorp het Verkeskopperiek. (© H.W. Fluks)

Beugen

Terug naar boven

Status

- Beugen is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente (en streek) Land van Cuijk. T/m 30-4-1942 gemeente Beugen en Rijkevoort. Per 1-5-1942 over naar gemeente Boxmeer, in 2022 over naar gemeente Land van Cuijk.

- Onder het dorp Beugen vallen ook de buurtschappen Haart, Helbroek, Startwijk en Werveld (grotendeels).

Terug naar boven

Naam

In het Brabants
Béúge.

Oudere vermeldingen
1294 Bughene, Boghene, Petrus de Boghen, 1308 Boghen, 1500 Boegen, 1556 Beughem, 1599 Bueghen, 1665 Bueghem, 1773 en 1803-1820 Beugen.

Naamsverklaring
Wel te verbinden met buigen en boog, en het Oudengelse beag 'bocht in een rivier', naar een bocht in de Maas. Ter vergelijking: het Duitse plaatsje Beugen ligt aan een kromming van de Rijn. Zie ook Beugt.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp het Vèrkeskôpperiek.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Beugen grenst in het Z aan Boxmeer, in het ZW aan Rijkevoort, in het NW aan Haps, in het N aan Oeffelt, in het O aan de rivier de Maas en Heijen en in het NO aan Gennep, en ligt O van de A73 en ZO van Cuijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Beugen 162 huizen met 1.052 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.700 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2018 heeft de Dorpsraad middels een enquete aan de inwoners gevraagd wat zij in het dorp veranderd of verbeterd zouden willen zien, met een langere termijn bril kijkend richting 2025. Student Joeri van Kuppeveld van Hogeschool Arnhem heeft daar een analyse van gemaakt en dat verwoord in het boekje 'Resultaten onderzoek Kijk op Beugen 2025', dat onder de inwoners is verspreid.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Beugen heeft 7 rijksmonumenten.

- Beugen heeft 13 gemeentelijke monumenten.

- Beschrijving orgel kerk H. Maria ten Hemelopneming.

- Molen Martinus (Molenstraat 24) is een in 1868 gebouwde ronde stenen korenmolen. De Martinus is in bedrijf tot 1955 en raakt daarna in verval, totdat de gemeente Boxmeer de molen in 1974 koopt en hem in 1978 laat restaureren. In 1996 is de molen opnieuw gerestaureerd. Bij deze restauratie zijn balken die afkomstig zijn van een oude wipmolen en die bij de bouw zijn hergebruikt, ontdaan van larven van de bonte knaagkever. De molen is op woensdag- en zaterdagochtend en op afspraak te bezichtigen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "In een weekend in januari 2019 was er de 1e editie van het Beugen Buiten Winterfestival. Het hele dorp was uitgenodigd om te komen schaatsen bij het Jeugdhuis. En dat geheel gratis! Een gezellig weekend voor de hele familie, met heerlijke winterdranken, Koek & Zopie, Snert met worst en 2 dagen langs gratis schaatspret. ’s Avonds gingen ze los in winterse sferen met verschillende DJ’s uit de regio en special acts.

Tijdens dat weekend was er ook het 1e Open Beugense Fluitketelschuifkampioenschap. In teams van 5 personen (4 gooiers en 1 veger) ging men de strijd aan met verschillende teams uit Beugen. De winnaar ontving na het winnen van de spetaculaire finale een waanzinnige prijs. En Fluitketelschuiven zonder mascotte, dat kan natuurlijk niet. Voor de leukste mascotte was er zelfs een prijs te winnen. En de mooist versierde vegers (zachte bezem) dongen mee naar de originaliteitsprijs."

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Vèrkeskôp.

"Als je op carnavalszondag een mooie race wilt zien tussen mensen die op de rug van andere mensen zitten, moet je zeker naar Beugen komen. Je snapt dat de ruiters noch de ‘paarden’ er gewoontjes uitzien. Het is immers carnaval! De Knakworstrennen zijn er in 2019 al voor de 35e keer en zijn daarmee een begrip geworden, en ook in de toekomst willen we de titel ‘Meest kolderieke paardenrennen van Nederland’ waar blijven maken. Naast de paardenrace verwelkomen we elk jaar een groep enthousiastelingen die voor extra vermaak zorgen door een originele en amusante act op te voeren. Uit honderden Brabantse carnavalsevenementen heeft de Brabantse Carnavals Federatie de Knakworstrennen geselecteerd als een van de meest authentieke tradities gedurende de carnaval. Het geeft maar aan dat de Knakworstrennen een doorslaand succes zijn! Bijzonder is ook dat er op de site van het evenement op carnavalszondag een ‘live stream‘ verbinding beschikbaar is voor diegenen die de Knakworstrennen niet kunnen bijwonen, zodat ze op die manier toch kunnen meekijken."

- TOBE (Toneelvereniging Beugen) brengt jaarlijks in april een nieuw stuk op de planken.

- In een weekend begin juni organiseert de KBO jaarlijks een Boekenmarkt in MFC Het Kruispunt.

- Kermis (gedurende 4 dagen eind juni / begin juli). - Beugen Buiten is een familiefestival voor jong en ouder tijdens de kermiszondag. Diverse activiteiten en entertainment voor kinderen, jeugd en volwassenen; koffie & cocktailbar, bierstube, dorps-BBQ, voorleesvlonder en heel veel live muziek. Alles rondom een groot terras.

- Festival PodiumB is er jaarlijks op een zaterdag begin november (in 2018 voor de 8e keer). PodiumB biedt een podium aan talentvolle artiesten uit de regio. Hierdoor ontstaat een veelzijdig programma met muziek, theater en kleinkunst op 3 podia. De entree is gratis; bestel een drankje en geniet van nieuwe ontdekkingen!

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

Wandelen
"Ommetje De Vilt (11 km) gaat voor het grootste gedeelte door (het hieronder beschreven, red.) natuurgebied De Vilt om vervolgens via het maasheggengebied de Oeffeltse Weiden weer terug te keren naar Beugen. In natuurgebied De Vilt ligt de meest gave oude meander van de Maas in Nederland. Deze meander is zo'n vijftienduizend jaar geleden ontstaan. Ook ga je in natuurgebied De Vilt over een wat hoger gelegen pad met mooie doorkijkjes. Het pad is een spoordijk die in het verleden onderdeel geweest is van het Duits Lijntje, een spoorverbinding uit 1878 die het Nederlandse Boxtel met het Duitse Wezel verbond. Als je in deze omgeving komt moet je ook het Maasheggenlandschap gezien hebben, het laatste deel van het ommetje gaat door dit gebied. De maasheggen vormen een uniek cultuurhistorisch landschap; al tijdens het Romeinse Rijk was er in dit gebied een heggenlandschap. De heggen bestaan uit in elkaar gevlochten levende meidoorns of sleedoorns."

De Vilt
- Natuurgebied De Vilt, NW van Beugen, omvat enkele plassen (waaronder de Beugense Vilt en de Oeffeltse Vilt) met bos en weiland eromheen. In het verleden was het een bocht in de Maas. Deze is grotendeels dichtgegroeid. Het gebied is eigendom van Brabants Landschap. De plassen zijn in 2009 uitgebaggerd, waardoor de waterkwaliteit is verbeterd. Ook de oevers zijn afgegraven. De oevers bestaan namelijk uit veen en wanneer dat niet zou worden weggehaald, zou het water opnieuw troebel worden. In 2010 is de voedselrijke toplaag van een aantal weilanden nabij de Grote Vilt afgegraven. Dit was nodig omdat de bodem veel fosfaat bevatte en daardoor te voedselrijk was voor het ontwikkelen van natuurwaarden. Tevens is een aantal poelen schoongemaakt.

Een andere maatregel van het natuurherstelproject was het rooien en afvoeren van takken en boomstronken van wilgen die op de oever van het meertje de Kleine Vilt groeiden. Tevens is door deze maatregel de oever uitgebreid waar de hengelsporters hun hobby kunnen uitoefenen. Tegenwoordig is het gebied bekend als Natuurparel De Vilt. De opknapbeurt van De Vilt is in september 2010 officieel afgerond. Met de onthulling van een steen met daarin een gedicht van Mientje Wever over De Vilt, opende gedeputeerde Onno Hoes de herstelde 'natte natuurparel'.

"In 2015 was het gebied De Vilt bij Beugen toch weer in verval geraakt. Het water was voedselrijk geworden en de drie waterplassen waren grotendeels dichtgeslibd; op sommige plaatsen was de modderlaag zelfs meer dan een meter dik. Door de aanwezigheid van veel blauwalgen was het water van De Vilt troebel. Soms, vooral in de zomer, stonk het ook. Daar komt bij dat het waterpeil niet de natuurlijke dynamiek volgde en kwelwater maar beperkt kon toestromen. De Vilt verloor daardoor zijn aantrekkingskracht voor zeldzame dieren, voor bijzondere plantensoorten en voor natuurliefhebbers, die graag in het natuurgebied verblijven. Waterschap Aa en Maas, de gemeente Boxmeer en Brabants Landschap wilden die ontwikkeling een halt toeroepen. De Vilt moest weer een ‘natte natuurparel’ worden, een duurzaam en gezond leefgebied voor zowel dieren, planten als mensen.

Om dat te kunnen realiseren waren rigoureuze maatregelen nodig. Firma De Beijer Bladel heeft een groot aantal populieren verwijderd, die later door essen zijn vervangen. En er is wilgenstruweel verwijderd. De dichte begroeiing rond de plassen moest weg. Noodzakelijk, omdat het vooral de bladeren van de populieren en de wilgen waren die ervoor zorgden dat de waterplassen dichtslibden. Helder water is niet alleen nodig om de waterhuishouding van De Vilt weer op orde te krijgen, maar ook om de snoek en de ruisvoorn, vissoorten die zijn gebaat bij schoon water, leefruimte te bieden." (bron: (het in 2018 opgeheven) Cultuurtechnisch Loonbedrijf De Beijer Bladel te Hapert, 2015)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Beugen.

- Nieuws: - Nieuws uit Beugen op Facebook.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Beugen heeft tot doel om de leefbaarheid in het dorp te waarborgen en waar mogelijk te verbeteren. Activiteiten die de Dorpsraad uitvoert dragen bij aan een prettige(r) leef- en woonomgeving in het dorp."

- MFC: - Voorheen was het gemeenschapshuis Het Wapen van Beugen, maar met de opening van het nieuwe pand, in maart 2013, is er ook een nieuwe naam bedacht: multifunctioneel centrum MFC Het Kruispunt. Vanwege de ligging op een kruispunt van wegen in het centrum van het dorp, een punt waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Er is ruime parkeergelegenheid tegenover het MFC op het Kerkplein en ook een stukje verderop bij de Kuil. Het MFC is de thuisbasis voor een 13-tal verenigingen uit het dorp. Daarnaast is er regelmatig van alles te doen, en zijn er diverse zalen te huur voor feestelijke of zakelijke activiteiten.

- Onderwijs en kinderopvang: - "In 1985 fuseerden de kleuterschool en de lagere school in Beugen met elkaar. Onze Bouwsteen was oorspronkelijk de naam van de kleuterschool. Men vond dit een goede naam voor de nieuwe basisschool. Onze Bouwsteen is een katholieke basisschool, die ook open staat voor andere geloofsrichtingen en zij die geen geloof hebben. We leveren een ondersteunende bijdrage bij de voorbereiding van de Eerste heilige Communie (groep 4) en het Vormsel (groep 8). Onze slagzin is: “Wat je met plezier leert vergeet je nooit”. Uit onderzoek is gebleken dat plezier een positief effect heeft op de hersenen. Leerstof blijkt hierdoor makkelijker te worden opgenomen en duurzamer te beklijven. Daarnaast willen wij graag dat onze school bijdraagt aan het welbevinden van de kinderen.

Onze Bouwsteen is een school waar wij alle kinderen uit het dorp Beugen en omstreken onderwijs geven. Wij willen hen met al hun talenten en mogelijkheden voorbereiden op hun toekomst door middel van goed onderwijs. Onze missie willen wij bereiken door de volgende kernwaarden centraal te stellen: Autonomie: leerlingen zijn in staat om, zonder externe sturing, zelfstandig rationele keuzes te maken. Ontwikkeling en groei: de ontwikkeling en groei van een leerling is een natuurlijk proces zodat hij meer gedrags- en handelingsmogelijkheden verwerft. Een leerling vergroot zijn kennis, bekwaamheden en/of vaardigheden voor specifieke handelingen. Vertrouwen: een leerling heeft vertrouwen in zichzelf. Hij/zij gelooft dat hij/zij iets kan, maar ook dat hij/zij iets kan leren. Een leerling heeft het vertrouwen in zijn medeleerlingen en leerkrachten dat zij het beste met hem/haar voor hebben. Vindingrijkheid: een leerling is in staat met originele oplossingen te komen voor problemen die hij tegenkomt. Door verbeeldingskracht is een leerling in staat een nieuwe werkwijze te bedenken.

Kids Okay is een kleinschalige organisatie voor kinder- en buitenschoolse opvang in Beugen. Door hun kleinschaligheid bieden zij kinderopvang op maat. Zij verzorgen ook de tussenschoolse opvang op Onze Bouwsteen. Ze bieden kinderen van 0 tot 13 jaar een prettig thuisklimaat in een vertrouwde en veilige omgeving. De opvang vindt plaats in het schoolgebouw. Kinderen van het kinderdagverblijf mogen regelmatig deelnemen aan activiteiten in onze school. Op deze wijze maken zij al kennis met onze school."

- Jeugd: - Jeugdhuis Beugen.

- Muziek: - Muziekvereniging Were Di.

- Sport: - VC Achilles is opgericht in 1968 en heeft in 2018 het 50-jarig bestaan nog kunnen vieren, maar in juli 2019 zijn de volleybalverenigingen Achilles (Beugen), Luctor (Rijkevoort) en Argos (Oeffelt) gefuseerd tot VV Vocala. De fusievereniging is begonnen met maar liefst 32 teams. "Onze focus ligt op de breedtesport, op het aanbieden van volleybal in alle drie de dorpen. Het heeft geen zin om als doel te stellen dat we met het vrouwenteam naar de eerste divisie willen. In het Land van Cuijk zijn er andere mogelijkheden die naar een hoog niveau leiden, via Activia en FAST", aldus bestuurslid Paul Kempen. Vocala heeft teams van de derde divisie tot de derde klasse. "Bij de allerkleinsten mixen we zo weinig mogelijk, zodat de mini’s veelal in hun eigen dorp spelen. Dat het eerste vrouwenteam in Beugen actief blijft, heeft vooral te maken met het feit dat het daar altijd al speelde en de meerderheid van de volleybalsters uit dat dorp komt. Plus dat de exploitatie van de Beugense Slaterthal bij Vocala ligt en in de Oeffeltse sporthal een uitbater zit. Ik sluit niet uit dat we in de toekomst in alle drie de dorpen gaan spelen."

- Gilde: - "Omstreeks 1500-1520 waren er in Beugen drie gilden: een Sint Antonius-, een Sint Sebastianus- en een Heilig Sacramentsgilde. Hiervan is nog een schild in het bezit van het Gilde in de vorm van een zilveren hart waarop de drie gilden zijn afgebeeld, voorstellende Sint Antonius met het varken, Sint Sebastianus als martelaar met pijlen doorboord en het Heilig Sacrament in de vorm van een monstrans. Aan dit zilveren hart is een zilveren schildje bevestigd uit het jaar 1714. Hierop is een ploeg met daarop een vogeltje afgebeeld. De ploeg met de vogel is nog altijd het Wapen van Beugen.

Bij de heroprichting in 1933 kreeg het Gilde de naam Sint Antonius-, Sint Sebastianus- en Heilig Sacramentsgilde. In 1963 waren de Gildebroeders van mening dat de in 1933 gekozen naam veel te omslachtig was, daarom werd toen de naam gewijzigd in de Drie Verenigde Gilden. Omdat deze naam de buitenstaander weinig zegt, heeft het Gilde inmiddels de oude naam weer aangenomen. In de laatste tientallen jaren kent het Gilde een periode van grote bloei. Op de diverse Gildedagen komt het steeds uitstekend voor de dag en dat komt ook tot uitdrukking in de talrijke gewonnen zilverprijzen. Het Gilde bezit op dit moment zo'n 250 zilveren schilden, gewonnen in de optocht, bij het trommen, het vendelen en bij het kruisboog- en geweerschieten. Veel van deze schilden zijn op draagmantels (nu al 8 stuks) gespeld en worden in de Gildeoptochten meegedragen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Beugen.

Reactie toevoegen