Status

- Berghuizen is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Heerde (van 1812 t/m 1817 gemeente Veessen).

- De buurtschap Berghuizen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Wapenveld.

- De buurtschap Berghuizen heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Ligging

De buurtschap Berghuizen ligt NO van het dorp Wapenveld, rond de weg De Belt, en ligt tussen het Apeldoorns Kanaal in het W en de IJssel in het O. De buurtschap ligt verder ZO van de stad Hattem en het dorp Hattemerbroek, O van de A50, OZO van het dorp Wezep, NO van het dorp Heerde, N van het dorp Veessen, NNW van het dorp Vorchten, WNW van het dorp Windesheim en Z van de stad Zwolle.

Statistische gegevens

De buurtschap Berghuizen omvat een handvol huizen met ca. 20 inwoners.

Geschiedenis

Berghuizer Papierfabriek
Berghuizen is vooral bekend van de Berghuizer Papierfabriek die hier in 1839 is gesticht. Na diverse overnames in de loop der jaren komt de fabriek in 1998 in handen van het Zweeds-Finse Stora Enso. De Berghuizer Papierfabriek overleefde industriële, economische en politieke ontwikkelingen, maar verloor uiteindelijk de strijd tegen de moordende concurrentie op de internationale papiermarkt. Sinds 2005 gaat het helaas bergafwaarts met Stora-Enso. Reorganisaties in de Berghuizer Papierfabriek mogen niet baten. In 2008 wordt de fabriek gesloten. De sluiting betekende een zware klap voor de lokale samenleving in Wapenveld, die altijd sterk met de fabriek verbonden is geweest. Nadere informatie over de geschiedenis van de Berghuizer Papierfabriek.

Naar aanleidng van de sluiting van de Berghuizer Papierfabriek in 2008 is het boek "Geschiedenis van de Berghuizer papierfabriek. Van mensen, water en papier" verschenen, dat een beeld geeft van de rijke geschiedenis van de papierfabriek. Fraai geillustreerd met historische foto's en documenten. In het tweede deel van het boek wordt uitvoerig stil gestaan bij de mensen die in de fabriek hebben gewerkt, hun werkzaamheden, de techniek van het papier maken, de verwerking van grondstoffen en de papiermachines. De auteurs wilden hiermee een eerbetoon geven aan de werknemers van de fabriek. Stichting Berghuizer Erfgoed stelt zich ten doel het erfgoed van de Berghuizer Papierfabriek te verzamelen en te beheren.

Landschap, natuur en recreatie

- De Provincie Gelderland heeft in 2011 het noordelijke deel van het terrein van de voormalige Berghuizer Papierfabriek in buurtschap Berghuizen aangekocht en omgezet in natuur. Het gaat om circa 13 hectare in de Hattemerpoort: de ecologische verbindingszone van de Veluwe, over de IJssel naar Salland. Stichting Het Geldersch Landschap gaat het nieuwe natuurgebied ontwikkelen. De gemeente Heerde wil, samen met de eigenaar, de rest van het terrein (ca. 20 hectare) herontwikkelen tot een bedrijventerrein dat voldoet aan de eisen van deze tijd. (bron: Provincie Gelderland, 29-3-2011)

- De Provincie Gelderland heeft in 2018 de warmtekrachtcentrale op het terrein van de voormalige Berghuizer Papierfabriek in Berghuizen aangekocht. In 2019 is de centrale gesloopt. Hierdoor wordt de doorgang voor en het leefgebied van verschillende diersoorten tussen de Veluwe en de IJsselvallei veel groter. Ook landschappelijk wordt het gebied veel aantrekkelijker. De warmtekrachtcentrale lag namelijk precies in het smalste deel van ecologische verbindingszone de Hattemerpoort en was daar een lelijke puist in het landschap. Na de sloop zal de natuur zich hier vanzelf herstellen. De aankoop vormde daarom de kroon op de verwerving van het terrein van de Berghuizer Papierfabriek in 2011 en de inrichting tot natuurgebied. De inrichting en het beheer van de Hattemerpoort, gelegen in de gemeenten Hattem en Heerde, gebeurt onder regie van de Gelderse Natuur en Milieufederatie (GNMF). De GNMF is door Provincie Gelderland aangewezen als gebiedsregisseur voor dit gebied.

"De Hattemerpoort is de groene verbindingszone tussen de Veluwe en de IJssel. Het gebied is belangrijk voor veel planten en dieren. Daarom willen we het gebied versterken. Dit doen we o.a. door obstakels weg te nemen, zodat dieren gemakkelijk van de Veluwe naar de IJssel kunnen trekken en omgekeerd. De sloop van de warmtekrachtcentrale is daar een goed voorbeeld van. Ook maken we het gebied aantrekkelijk door nieuwe natuur aan te leggen. Het biedt een voedingsbodem voor verschillende (nieuwe) planten- en diersoorten. Samen met andere organisaties en inwoners maken we van Hattemerpoort een aantrekkelijk gebied voor flora en fauna, waar ook inwoners en recreanten van kunnen genieten al wandelend en fietsend over de vele paden die de Hattemerpoort rijk is." (bron: GNMF)