Status

- Benedeneind is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente West Betuwe. T/m 1985 gemeente Herwijnen. In 1986 over naar gemeente Lingewaal, in 2019 over naar gemeente West Betuwe.

- De buurtschap Benedeneind valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Herwijnen.

- De buurtschap Benedeneind heeft witte plaatsnaamborden onder de blauwe komborden van het dorp Herwijnen, en ligt derhalve binnen de bebouwde kom van dat dorp; desondanks lijkt het te rechtvaardigen, het als een op zichzelf staande woonplaats op te vatten wegens de afgescheiden ligging ervan ten opzichte van de dorpskern.

Ligging

De buurtschap Benedeneind ligt rond de wegen Rij- en Uitweg, Waaldijk (het gedeelte van deze weg tussen het kruispunt met de Wadensteinsesteeg en het kruispunt met de Molenstraat), Wadensteinsesteeg (het gedeelte van deze weg Z van het kruispunt met de Graaf Reinaldweg (de N830)), Achterweg (het gedeelte van deze weg ZW van huisnummer 11) en Molenstraat. De buurtschap ligt aan de N oever van de rivier de Waal en ligt direct ZW van het dorp Herwijnen, WZW van het dorp Hellouw, W van het dorp Haaften, WNW van het dorp Nieuwaal, NW van het dorp Zuilichem, NO van het dorp Brakel en O van het dorp Vuren.

Statistische gegevens

De buurtschap Benedeneind omvat ca. 100 huizen, een enkel woonschip en een handvol bedrijfsgebouwen, met ca. 250 inwoners.

Bezienswaardigheden

- Het rijksmonumentale peilschaalhuisje in het W buitengebied van buurtschap Benedeneind (Waaldijk 2) dateert uit 1874. Het is het enige bewaard gebleven peilschrijverstation in Nederland (wat dat inhoudt, wordt uitvoerig beschreven op de site onder de link). Het is in 1989 buiten gebruik gesteld, omdat de computers dit werk overnamen, maar kan, als de computers evt. uitvallen, zo nodig weer in werking worden gesteld. "Het peilhuisje diende voor het meten van de waterhoogten en het waarnemen van ijs. Binnen staat het oude meetinstrument uit 1926, dat nog geheel intact is. Ter linkerzijde bevinden zich nog drie zogeheten buitenschalen. Een dergelijk peilhuisje heeft ook gestaan in Bruinisse. Het peilhuisje is: van architectuurhistorische waarde vanwege de zeldzaamheid van het bouwtype, de bouwstijl en vanwege de gaafheid van de hoofdvorm en detaillering. Het peilhuisje is geheel intact met een nog haarzuiver werkend meetinstrument, inclusief de bijbehorende buitenschalen; van stedenbouwkundige waarde als markant onderdeel van de dijkbebouwing; van cultuurhistorische waarde als betekenisvol element in de historische ontwikkeling van de streek, met name op het gebied van de beheersing van het water." Aldus de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Rond 1900 waren er in totaal ca.150 peilhuisjes in heel Nederland. Al die huisjes maakten deel uit van een samenhangend waterkundig peilmeetnet.

In 1991 is het peilhuisje, inclusief de peilschrijver, voor een symbolisch bedrag overgedragen aan de Stichting tot Behoud van het Peilschaalhuisje. Omdat dijkverzwaring aanstaande was en de toekomst voor het peilhuisje ongewis, beperkte de stichting zich in het begin vooral tot onderhoud. Na uitvoerig overleg schiep het Polderdistrict Tieler- en Culemborgerwaarden alle voorwaarden om het peilhuisje en de meetapparatuur te laten voortbestaan. Dankzij subsidies van de gemeente Lingewaal, de Vervoorn-stichting en van particulieren kon het peilhuisje grondig worden gerestaureerd. Zie ook het artikel over het peilhuisje van journalist, oud-inwoner en voorzitter van genoemde stichting Rudie van Meurs, en zijn zeer informatieve toespraak - in relatie tot het peilhuisje én het bestuur van de stichting - bij de opening van de feestelijke viering op 30-8-2014 van het 140-jarig bestaan van het peilschaalhuisje en het 25-jarig bestaan van de stichting.

Links

- Zorg: - "De in 2017 van start gegane Zorgboerderij Nooit Gedacht is gevestigd in de Herwijnense buurtschap Benedeneind. Wij bieden dagbesteding aan mensen met een verstandelijke beperking en aan ouderen. Op de zorgboerderij bieden wij een breed scala aan activiteiten, zowel binnenshuis als buitenshuis. Zo hebben wij verschillende soorten dieren om te verzorgen zoals varkens, herten, kippen en tamme ganzen. Buitenshuis is er ook een moestuin en zijn er fruitbomen. In het achterhuis hebben wij een grote ruimte waar diverse binnenactiviteiten verzorgd kunnen worden. Wat kunnen deelnemers hier zoal doen?: moestuin en siertuin bijhouden; dierenverzorging en het contact met dieren; weiland en erf bijhouden; sportieve activiteiten zoals wandelen en fietsen; koken en bakken (taarten en cakes bakken, lunch bereiden, appelmoes en jam maken); schilderen; houtbewerking (vogelhuisjes maken, oude meubels opknappen); huishoudelijke bezigheden; muziektherapie; knutselactiviteiten met textiel, wol en papier."