Status

- Benderse is een buurtschap in de provincie Drenthe, in grotendeels gemeente De Wolden, deels gemeente Westerveld. T/m 1997 gemeente Ruinen. In 1998 grotendeels over naar gemeente De Wolden, deels over naar gemeente Westerveld.

- De buurtschap Benderse valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Ruinen.

- De buurtschap Benderse heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Naam

In het dialect
De Benderse.

Oudere vermeldingen
Gebied: 1899 Benders, 1936 Bendersche.

Naamsverklaring
Wel verklaard als bent-dressche, een samenstelling met bent 'bentgras (Molinia)' en geduid als 'gemeenschappelijke weide met veel bentgras'. Zonder oudere vormen blijft deze naam onduidelijk. Misschien verband met de familienaam Benders?(1)

Ligging

De buurtschap Benderse ligt rond de gelijknamige weg, NO van het dorp Ruinen. De buurtschap ligt verder aan de zuidkant van Nationaal Park Dwingelderveld, O van het dorp Ansen, Z van het dorp Dwingeloo en WNW van het dorp Pesse.

Statistische gegevens

De buurtschap Benderse omvat ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- Op 9 april 2018 is het in de regio bekende 'Huisje op de Benderse Berg' (NO van buurtschap Benderse) door brand verwoest. De brandweerkorpsen van Ruinen en Dwingeloo waren zeer snel ter plaatse, maar hebben het pand niet kunnen redden. Na het blussen van de vuurzee zijn de overgebleven muren door een kraan gesloopt om alle vuur te kunnen doven. Het huisje, dat niet op gas of electra was aangesloten, stond leeg. Het was geen monument. Het was als voormalig keuterboerderijtje grotendeels in de jaren zestig van de vorige eeuw verbouwd en werd jaarlijks tijdens de Open Monumentendag opengesteld. De afgelopen jaren was het midden op de Benderse Berg in de Dwingelose Heide gelegen huisje een geliefde plek voor fietsers en wandelaars om even af te stappen en te rusten. Van hieruit, 12 meter hoger dan de omgeving, kon je genieten van het weidse uitzicht over de grote stille natte heide.

Voordat dit keuterboerderijtje werd verbouwd, was het geregeld in gebruik bij Anne de Vries, de auteur van de beroemde streekroman Bartje. In deze voormalige jachthut schreef De Vries "De man in de jachthut". Natuurmonumenten was van plan om het pand beperkt her in te richten en van nieuw meubilair te voorzien. In 2017 heeft Natuurmonumenten nog flink geïnvesteerd in het huis. Door een grondwaterpomp, zonnepanelen en nieuw rieten dak zou het duurzaam, bruikbaar en zelfvoorzienend zijn. Voor 2018 was het plan om een pilot met 'heidewachters' te starten; vrijwilligers zouden telkens twee aan twee gedurende een week in het huisje verblijven om mensen te informeren over het grote stille natte heidegebied, over de bijzondere planten en dieren, over de historie van het huisje en om toezicht te houden. Natuurmonumenten gaat zich nog beraden over wat er in de toekomst met de plek gaat gebeuren en of herbouw van het huisje al dan niet wenselijk en mogelijk is. (bron: Nationaal Park Dwingelderveld)

Landschap, natuur en recreatie

- De Benderse Heide NO van buurtschap Benderse vormt met de Dwingeloose Heide en de Kraloër Heide een aaneengesloten heidecomplex in Nationaal Park Dwingelderveld. Dit natuurgebied wordt evenals de Dwingeloose Heide beheerd door Natuurmonumenten (de Kraloër Heide wordt beheerd door Staatsbosbeheer). In het gebied liggen diverse plassen en vennen, zoals het Kolenveen, de Hoornse Plas en de Benderse Plassen. Op het wat hoger gelegen gedeelte, de Benderse Berg, stond de woning waar schrijver Anne de Vries na de Tweede Wereldoorlog heeft gewerkt (waarvoor zie verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen). Het gebied wordt begraasd door Schaapskudde Ruinen (die op de pagina van Ruinen wordt beschreven). De schaapskooi staat aan de zuidwestrand van het gebied.

De oude schaapskooi dateerde van 1949. Door ruimtegebrek in de kooi en omdat hij was verouderd, is in 2017 een nieuwe schaapskooi gebouwd. De oude kooi is gerenoveerd en wordt gebruikt als onderkomen voor de lammetjes. Dankzij de nieuwe schaapskooi zal de kudde de komende jaren groeien van 300 naar zo'n 450 schapen. De schapen begrazen een oppervlakte van zo'n zeshonderd hectare. Ook is er sinds mei 2018 een informatieruimte permanent geopend.

- In buurtschap Benderse ligt Bezoekerscentrum Dwingelderveld. Daar staan ze voor je klaar om al je vragen te beantwoorden over je bezoek aan de natuur. Of je nu wilt wandelen, fietsen, varen, mountainbiken of paardrijden, ze helpen je graag op weg. Dat doen ze samen met tientallen vrijwilligers. Zij verzorgen ook excursies en andere activiteiten, voor jong en ouder. Voor groepen, scholieren en kinderfeestjes zijn er speciale mogelijkheden. Ze verwelkomen je graag om je in de natuur iets geweldigs te laten beleven! Natuur waar je van kunt genieten en die ze zorgvuldig beschermen.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)