Status

- Beggelder is een buurtschap en tegenwoordig ook woonwijk en bedrijventerrein in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, in grotendeels gemeente Aalten (t/m 2004 gemeente Dinxperlo), deels (enkele panden) gemeente Oude IJsselstreek (t/m 2004 gemeente Gendringen).

- De buurtschap Beggelder valt, ook voor de postadressen, grotendeels onder het dorp Dinxperlo, deels onder het dorp Breedenbroek.

- De buurtschap Beggelder heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Naam

Spelling
De plaatsnaam wordt ook gespeld als Het of 't Beggelder.

Oudere vermeldingen
De huidige spelling en voorlopers daarvan zoals Begler en Begeler komen in ieder geval al voor in 17e-eeuwse geschriften. In de archieven van de armenzorg komt het in de 18e en 19e eeuw voor als Dorp-Beggelder.

Naamsverklaring
Men heeft deze plaatsnaam gelijkgesteld met het Fries-Groningse baggelder 'turf', Nieuwnederlands baggelaar 'turf uit laagveen'.(1)

Ligging

De buurtschap Beggelder ligt rond de wegen Beggelderdijk (het gedeelte van deze weg rond en N en NO van het kruispunt met de Hoonhorstweg) en de Rietstapperweg Z daarvan. De buurtschap ligt W van het dorp Dinxperlo, Z van het dorp Breedenbroek, OZO van het dorp Gendringen, N van de plaats Isselburg in Duitsland en NO van de plaats Anholt in Duitsland.

Het in het dorp Dinxperlo opgegane deel van de buurtschap ligt in de wijk Beggelder, aan de Beggelderdijk en de Beggelderveldweg.

Statistische gegevens

In 1840 omvat buurtschap Beggelder 47 huizen met 404 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 20 huizen met ca. 50 inwoners.

Geschiedenis

De buurtschap is in de tweede helft van de 20e eeuw grotendeels opgeslokt door de nieuwbouw van Dinxperlo. Alleen de westelijke rand heeft nog het oorspronkelijke karakter behouden, met verspreid gelegen boerderijen langs de Beggelderdijk en de Rietstapperweg. Het zuidelijke deel van Beggelder is bedrijventerrein geworden: in de jaren tachtig is bedrijventerrein De Rietstap ontwikkeld, in 2009 is het bestemmingsplan van het aangrenzende 't Hietveld vastgesteld.

Bezienswaardigheden

- Het op bedrijventerrein Beggelder gelegen kerkje De Rietstap, dat bekend staat als de kleinste kerk van Nederland, is een rijksmonument. Het kerkje hoorde bij het landgoed De Rietstap, eigendom van een familie Te Rietstap, die reeds in 1647 wordt vermeld. Rond 1900 was G.H.A.N. Rietstap uit Den Haag eigenaar van boerderij De Rietstap. In zijn testament bepaalde hij dat zijn erfgenaam in Dinxperlo een RK kerk moest bouwen. Zijn neef, die alles erfde, had daar niet veel zin in, maar kon er niet onder uit. In 1912 bouwde hij daarom in de tuin voor de boerderij dit kleine kerkje. De kerk is echter nooit door een priester ingezegend en heeft ook nooit gefunctioneerd als plek voor religieuze samenkomst. Wel diende het als opslagruimte en als stal voor varkens en geiten. In 1984 moest het kerkje wijken voor de uitbreiding van een naastgelegen bedrijf. In deze tijd werden diverse scenario's voor een nieuwe locatie opgesteld. De keuze viel op een verplaatsing van ca. 50 meter in zuidelijke richting. Het kerkje is steen voor steen afgebroken en even verderop opnieuw opgebouwd. Tegenwoordig functioneert het kerkje als gratis toegankelijke expositieruimte, die plaats biedt aan 12 à 15 personen en alleen op zondagmiddag en in de zomer ook op woensdag geopend is. Elke maand wordt een nieuwe collectie uitgestald. Het betreft werk van kunstenaars uit zowel Dinxperlo als daarbuiten. Het kerkje wordt beheerd door Stichting Bewaar ’t Olde Dinxperlo.

- De Joodse begraafplaats aan de Meniststraat (Z van het zwembad) is een gemeentelijk monument.

Landschap, natuur en recreatie

- Op bedrijventerrein Beggelder bevindt zich een recreatieplas (voormalige zandwinplas) met ligweide en een klein verwarmd zwembad, het Blauwe Meer, met aan de zuidzijde een tennispark. Ten westen ervan is een sportcentrum gelegen. De afvalwaterzuiveringsinstallatie, volgens de zogeheten Nereda technologie, met daarnaast de heuvel op de voormalige vuilstort Brüggenhütte, is een andere 'groene' enclave op het bedrijventerrein.

- Overzicht van waargenomen planten- en diersoorten in Beggelder.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)