Beek (Montferland)

Plaats
Dorp
Montferland
Liemers
Gelderland

Beek (Montferland)

Terug naar boven

Status

- Beek is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Liemers, gemeente Montferland. T/m 2004 gemeente Bergh.

- De buurdorpen Beek en Loerbeek werken op veel gebieden samen en delen veel voorzieningen. Je zou ze dan ook als een tweelingdorp kunnen beschouwen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1206 Beke, 1665 Beeck.

Naamsverklaring
Betekent het Oudnederlandse beke = beek 'natuurlijke waterloop'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Beek ligt ZO van de dorpen Nieuw-Dijk, Didam en Loil en de stad Zevenaar, ZZO van het dorp Nieuw Wehl, Z van het dorp Loerbeek en de A18, ZZW van het dorp Wehl, ZW van de dorpen Kilder en Braamt en de stad Doetinchem, W van het dorp Zeddam, NW van de dorpen Stokkum en Lengel, de stad 's-Heerenberg en de plaats Emmerich in Duitsland, N van de rivier de Rhein in Duitsland, NNO van het dorp Elten in Duitsland, het dorp Spijk en de rivier de Boven-Rijn, NO van de dorpen Lobith, Tolkamer en het wijkdorp Tuindorp, ONO van de dorpen Aerdt, Herwen en Pannerden, O van de A12 en het dorp Babberich en OZO van het dorp Oud-Zevenaar.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Beek 104 huizen met 573 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 800 huizen met een kleine 2.000 inwoners (hierin zijn niet begrepen de aantallen voor het gebied dat voor de postadressen onder dit dorp valt, maar in de praktijk onder buurdorp Loerbeek valt, waarvoor zie de pagina van Loerbeek, kopje Status, 2e en 3e alinea).

Terug naar boven

Geschiedenis

Molen
"Gradus Neijenhuis (1859-1937) heeft vele jaren leiding gegeven aan de in 1857 door zijn vader Hendrikus Neijenhuis in Beek gevestigde aannemersmaatschappij Neijenhuis. Een grote bijzonderheid is dat Gradus in samenwerking met molenaar Kreeftenberg een molen in de Zaanstreek in zijn geheel heeft afgebroken en vervolgens op 20 boerenwagens over een afstand van 125 km naar zijn dorp heeft vervoerd en daar weer heeft opgebouwd." Wij vinden deze aantekening op de site van Chris van Keulen, die op die pagina nog veel meer wetenswaardigs vermeldt over de geschiedenis van dit dorp en omgeving. Maar elders hebben wij tot heden niets kunnen vinden over deze molen, dus als iemand hier meer van weet, houden wij ons aanbevolen.

- In 1999 heeft de befaamde streekhistoricus - en (eind jaren zestig) oprichter van de Werkgroep Genealogie tussen Rijn en IJssel - John Thoben (1922-2016) het tweedelige boek 'Het kerspel Beek in de Liemers' gepubliceerd, waarin de complexe dorpsgeschiedenis uitvoerig is beschreven.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Beek heeft 5 rijksmonumenten.

- Beek heeft 7 gemeentelijke monumenten.

- De oudste delen van de RK Sint Martinuskerk (Sint Jansgildestraat 54) zijn de onderste geledingen van de in Nederrijnse stijl opgetrokken toren en het schip, die beide uit het tweede deel van de 15e eeuw stammen. De bovenste geleding van de toren, met een ingesnoerde torenspits, is in 1884 toegevoegd, gelijktijdig met de zijbeuken. De zijbeuken met steile schilddaken zijn gebouwd naar ontwerp van Hendricus Johannes Wennekers. Door de toevoeging werd de kerk een driebeukige hallenkerk. In 1914-1915 is de kerk verder uitgebreid met een transept, priesterkoor en zijkoren naar ontwerp van Wolter te Riele. De kerk is in neogotische stijl opgetrokken. In de toren van de kerk is een uurwerk aanwezig van klokkengieterij Eijsbouts. Het orgel uit 1898 is afkomstig van de orgelfamilie Gradussen. Voor de kerk staat een Heilig Hartbeeld uit 1933, gemaakt door atelier Gebr. Thissen. Kerk en geloofsgemeenschap vallen tegenwoordig onder de Parochie H. Gabriël.

- Mariakapel.

- In december 2010 is het door Toon Abbing ingerichte historische klaslokaal in zijn ouderlijk huis aan de St. Jansgildestraat officieel geopend. Het betreft mede een hommage aan zijn vader, meester Abbing, hoofd van de St. Martinusschool in Beek van 1940 tot zijn overlijden in 1966.

- In 2014 zijn in het Bergerbos bij Beek aan beide zijden van de grens restanten van verdedigingswerken uit de Eerste Wereldoorlog blootgelegd. Het loopgravenstelsel is door Duitsers in 1917 aangelegd om een eventuele aanval vanuit het toen neutrale Nederland af te weren, omdat er rekening mee werd gehouden dat Nederland alsnog de kant van de geallieerden zou kiezen. Hoewel deze regio een catastrofale loopgravenstrijd bespaard is gebleven en de verdedigingswerken in 1921 door de Fransen grotendeels zijn verwoest, tonen de nu gereconstrueerde restanten veel van de militaire techniek uit die periode. De Fransen mochten de verdedigingswerken destijds ontmantelen omdat volgens het Verdrag van Versailles Duitsland geen militaire objecten meer mocht hebben. Een deel van de blootgelegde Duitse verdedigingswerken ligt vanwege een grenscorrectie in 1963 tegenwoordig op Nederlands grondgebied.

- Oorlogsmonument (Arnhemseweg).

- Op de RK begraafplaats onder meer 8 oorlogsgraven van Gemenebest-vliegeniers die op 12 maart 1943 zijn gesneuveld.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Dösvlègels organiseert jaarlijks de carnavalsgerelateerde activiteiten in Vlègeldarp (Beek en Loerbeek). Rondom carnaval zijn tal van vrijwilligers druk in de weer om te zorgen voor een geweldig feest. Zo organiseren ze o.a. een Pronkzitting (11-11), Prinsenbal, Olde Wievenbal, Schoolcarnaval, Jeugddisco, Wagenbouwersfeest, Kafbal, Rosenmontag Optocht, Dweildinsdag en natuurlijk het Haringhappen. Ook wordt jaarlijks een bezoek gebracht aan de ouderen in de verzorgingshuizen, zieken en gehandicapten en zijn ze graag aanwezig bij de Kruusrakkers tijdens hun carnavalsavond.

- Kermis samen met buurdorp Loerbeek (gedurende 4 dagen eind augustus).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Waterbedrijf Vitens heeft een wandeling van ca. 5 km uitgezet door waterwingebied Montferland vanuit Beek. Tijdens de wandeling krijg je informatie over de natuurvriendelijke akkers van Natuurmonumenten rond Bergherbos, het gevaar van tekenbeten, de heuvels, houtproductie en bosverjonging. Onderweg zijn 7 luisterpunten, waar wandelaars de bijbehorende gesproken tekst kunnen beluisteren via hun mobiele telefoon.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Beek, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging: - "Dorpsraad Beek - Loerbeek zet zich in voor de leefbaarheid, veiligheid en het welzijn van de inwoners van deze dorpen. Daartoe onderhouden ze contacten met gemeente, politie en andere relevante instanties, en geven ze gevraagd en ongevraagd advies. Onderwerpen kunnen worden aangedragen door inwoners, door de gemeente, of worden op eigen initiatief op de agenda gezet. Naast de gemeente en de politie onderhoudt de dorpsraad ook contacten met allerlei verenigingen. Wil je een onderwerp op de agenda van de Dorpsraad zetten dan ben je van harte welkom om dat te doen. Je wordt dan uitgenodigd voor het inloopuur (voorafgaand aan de bestuursvergadering). Je moet wel een inwoner van een van de dorpen zijn of een organisatie uit een van de dorpen vertegenwoordigen. Wij behandelen alleen onderwerpen die van algemeen belang zijn (dus geen gevallen die zich beperken tot een individu)."

- Onderwijs: - Basisschool Het Rondeel is in 2014 ontstaan uit fusie van Basisschool De Kolkstede uit het dorp en de Sint Martinusschool uit buurdorp Loerbeek (die is gesloten). "Het Rondeel werkt met een enthousiast en professioneel team dat de kinderen voorbereidt op de maatschappij van morgen. We zetten ons samen in voor kwalitatief goed en modern onderwijs voor onze kinderen. We hebben aandacht voor zowel de opbrengsten en leerprestaties, als de persoonlijke behoeftes van onze kinderen. We hechten veel waarde aan samenwerken, nieuwsgierig en coöperatief leren. Het kind staat centraal. Voorop staat dat de kinderen met plezier naar school gaan en dat er een sfeer is waarin ieder kind zich geaccepteerd voelt. Zowel het kind, de ouders als de leerkrachten moeten zich veilig voelen op school."

- Muziek: - RK Harmonie Volharding is in 1935 opgericht vanuit het zogeheten werkliedenverbond. In de beginperiode bestond de vereniging alleen uit een harmonieorkest. Men had toen ca. 20 muzikanten en trad voornamelijk op bij kerkelijke gelegenheden en bij activiteiten van het Sint Jansgilde. In de oorlogsjaren is er niet gemusiceerd. Helaas is er weinig informatie uit de jaren vijftig bewaard gebleven. In de jaren zestig is het pijpers-tamboerkorps van schutterij De Eendracht opgenomen in de Volharding als een drumband. Deze drumband bestond toen bijna geheel uit dames. Sindsdien heet de vereniging Muziekvereniging Volharding. De vereniging bestaat nu uit een percussiegroep, een harmonieorkest en Regionaal Opleidingsorkest Montferland (ROOM), wat een samenwerkingsverband is met Muziekvereniging Sint Jan uit Kilder.

- "Zangroep No Limit is opgericht in 1988. Aanvankelijk waren de leden alleen afkomstig uit Beek, maar tegenwoordig komen de leden uit de gehele Liemers. Onze leden zijn allemaal vrouwen die graag zingen. Het koor heeft vier stemgroepen en het repertoire dat we zingen bestaat uit muziek uit de jaren zestig tot heden in de Nederlandse en Engelse taal. Wat No Limit zo bijzonder maakt is dat we één groep zijn waar gezelligheid en betrokkenheid naar elkaar toe heel belangrijk is. Daarnaast proberen we onszelf te blijven en ontwikkelen we ons door nieuwe uitdagingen aan te gaan. We hebben ruim 20 leden en ons streven is en blijft om mooie optredens neer te zetten waarvan mensen kunnen genieten. Regelmatig organiseren we zelf concerten en we nemen ook graag deel aan festivals. Sinds 2016 staan we onder de vakkundige leiding van Hans de Leeuw. Nieuwe leden zijn van harte welkom."

- Sport: - In 1929 wordt in Beek voetbalclub R.K. B.V.C. (Rooms Katholieke Beekse Voetbalclub) opgericht. Aanvankelijk is de Beekse pastoor Peeters fel gekant tegen het voetballen in korte broeken maar door tussenkomst van de 's-Heerenbergse kapelaan Marinus Van Rooyen schuift pastoor Peeters zijn bezwaren terzijde. Omdat in de omgeving meerdere clubs zijn met een ongeveer gelijkluidende naam wordt na de Tweede Wereldoorlog de naam BVC veranderd in RKSV 't Peeske.

- "Gymnastiekvereniging 't Peeske is officieel opgericht in 1965. Maar het eigenlijke ontstaan was al eerder. De voetbalvereniging vond dat er ook een sport voor de dames uit Beek en Loerbeek moest komen. Bij Kreeftenberg in Varsseveld zijn toen een aantal toestellen gekocht, waaronder een balk en een brug. Zo kon de gym starten onder leiding van Tonnie Bekker in de oude zaal van ’t Heuveltje. Dit was niet optimaal want als er een feest was dan moesten alle toestellen buiten worden gezet. De oude zaal werd afgebroken en de gym verhuisde naar het Gildehuis. Bij De Roos werden de kinderen verzameld en het bestuur bracht de kinderen te voet naar het Gildehuis. Op een gegeven moment kwam het parochiehuis vrij, waar toen een naaiatelier in zat. Door vrijwillige bouwvakkers uit het dorp is daar een mooie sportzaal van gemaakt. De vereniging heeft ca. 250 leden. We bieden vele mogelijkheden voor jong en ouder. Kijk maar in het lesrooster."

- "Volleybalvereniging 't Peeske in Beek is in 1970 opgericht vanuit de gelijknamige gymvereniging. We zijn een kleine en gezellige volleybalvereniging met een herenrecreantenteam, een damescompetitieteam en een damesrecreantenteam. Wij hebben nog plaats voor spelers die gezellig willen recreëren of competitie willen spelen. Heb jij volleybalervaring, of wil je het graag leren? Meld je dan nu aan! Ook nieuwe jeugd mag van zich laten horen. Als er genoeg vraag is, kunnen we wellicht weer een jeugdteam opzetten."

- Paardensportvereniging De Liemers is ontstaan in 2004 uit een fusie van LR & PC De Hooglanders uit Zeddam en PC & RV De Liemersruiters in Beek. De vereniging met ca. 120 leden heeft haar basis bij Manege De Liemers in het dorp en beschikt over een prachtig buitenterrein in Zeddam, waar zij onderlinge wedstrijden en het jaarlijkse Outdoorconcours (weekend eind mei) organiseren.

- "Let's dance - dansvereniging Beek beoefent garde en showdanssport. Wij geven diverse optredens en dansen wedstrijden bij het NDO. Groepen al vanaf 5 jaar! Let's dance (voorheen Dansgarde de Dösvlègels) bestaat al sinds 1970. Onze vereniging bestaat uit junioren, jeugd, en hoofdklasse. Meiden worden ingedeeld naar leeftijd en niveau."

- Senioren: - De Averhof is een complex van 16 seniorenwoningen, die met een overdekte gang zijn verbonden met een centraal gebouw. Ouderensteunpunt De Averhof is in 2016 'gered' door KBO afdeling Beek, Loerbeek en 's-Heerenberg, die het beheer heeft overgenomen. Sluiting dreigde, omdat welzijnsstichting Welcom er door bezuinigingen mee moest stoppen. Daarmee zou het doek vallen voor activiteiten als sjoelen, bingo, kaarten en yoga. Ook worden in De Averhof onder meer lezingen gehouden en fungeert het als bloedprikpost. De lokale afdeling van ouderenbond KBO (375 leden) onderzocht of ze voldoende geld bij elkaar kon krijgen om het beheer voor in ieder geval de komende vijf jaar - vanaf 2016 dus - op zich te nemen. Dat is gelukt. In 2017 is de voormalige bibliotheekruimte verbouwd en herbestemd tot twee woningen.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Beek, met foto's van de grafzerken.

Reactie toevoegen