Beek en Donk

Plaats
Dorp
Laarbeek
Zuidoost-Brabant Peelland
Noord-Brabant

NB gemeente Beek en Donk in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Beek en Donk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Beek en Donk in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Beek en Donk

Terug naar boven

Status

- Beek en Donk is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Laarbeek. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1996. Het is de hoofdplaats van de gemeente.

- Wapen van de voormalige gemeente Beek en Donk.

- Onder het dorp Beek en Donk vallen ook de buurtschappen Beemdkant (deels, één pand), Bemmer (grotendeels), Broekkant, De Hei (deels), Donkersvoort, Groenewoud, Heereind, Karstraat en Peeldijk (deels). In totaal dus 9 buurtschappen.

Terug naar boven

Naam

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Ganzendonck.

Terug naar boven

Ligging

Beek en Donk ligt NW van Helmond.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Beek en Donk 216 huizen met 1.272 inwoners, verdeeld in de dorpen Beek 40/270 (= huizen/inwoners) en Donk (A) 45/299 en de buurtschappen Broekkant 35/167, Donk (B) 62/365 en Beekerheide 34/171. De gemeente omvatte verder nog de buurtschappen Bemmerstraat, Donkersvoort, Heereneinde, Heuvel, Karstraat en Lekkerstraat. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 4.000 huizen met ca. 9.800 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Beek en Donk, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- "Heemkunde is volgens Van Dale kennis van de lokale geschiedenis van een streek en haar bewoners. Heemkunde richt zich op het verleden. Maar vanuit dit verleden leren wij het hedendaagse beter begrijpen en het helpt ons bij het ontwikklen van een visie op de toekomst. Soms vragen wij ons af waarom zaken zijn zoals ze zijn. Vaak ligt het antwoord in de achter ons liggende tijd. Heemkunde begint dus veelal met de vraag “waarom”. Het is dus vooral een activiteit voor nieuwsgierige mensen. Ben je geïnteresseerd in het leven van je (over)grootouders? Wil je weten hoe het dorp waarin je nu woont er vroeger heeft uitgezien? Wil je weten door wie en onder welke omstandigheden je huidige huis en zijn omgeving tot stand zijn gekomen? Ben je op zoek naar je wortels? Met dit alles kan Heemkundekring De Lange Vonder je helpen m.b.t. Beek en Donk.

Heemkunde is interessant, leuk en gezellig. Natuurlijk mag je gerust in je eentje met je hobby bezig zijn, maar het hoeft niet. Er zijn vele gelijkstemde geesten met heemkunde bezig. Via de heem kom je met verlerlei zaken in aanraking: natuurlijk met heemkunde en geschiedenis, maar ook met archeologie, met oud schrift, met economische, huishoudelijke en technische ontwikkelingen, met veranderingen in gebruiken en menselijke gedragingen enzovoorts. In deze tijd met zijn snelle veranderingen is het goed om tijd in te ruimen voor het verleden, om dat zo goed mogelijk te bewaren.

Ondanks dat de heemkunde zich vooral met het verleden bezig houdt, is het geen stoffig gedoe. Ook de heem wordt betrokken in de hedendaagse ontwikkelingen. De gemeentelijke herindelingen van enkele jaren geleden zorgden bij de heemkundekringen voor nieuwe activiteiten. Door het gemeentebestuur worden we regelmatig om advies gevraagd over meerdere zaken o.a. over straatnamen en de opzet en het vaststelen van het gemeentelijk monumentenbeleid. We hebben een afgevaardigde in de monumenten- en straatnamencommissie. De digitalisering en het internet zijn evenmin ongemerkt aan onze heemkundekring voorbij gegaan. De heemkunde ontwikkelt zich mede hierdoor steeds verder. Deze ontwikkelingen bieden telkens weer nieuwe kansen en uitdagingen.

Heemkundekring De Lange Vonder is opgericht in 1951 en heeft ca. 170 leden. Er is een ruim aanbod aan activiteiten. Vijf tot zesmaal per jaar wordt er een lezing gehouden over heemkunde onderwerpen, die meestal betrekking hebben op Beek en Donk, Peelland of Noord-Brabant. Ze zijn ook voor niet-leden toegankelijk. Twee maal per jaar wordt er een tentoonstelling georganiseerd in de Heemkamer, deels uit eigen collectie aangevuld met zaken van derden of andere musea. In de Heemkamer aan de Parklaan bij de Koppelstraat hebben wij een permanente heemkundige en archeologische expositie ingericht. Onze verzameling groeit nog steeds. Daarnaast verzorgen wij op verzoek rondleidingen in de heemkamer voor enkelingen of groepen.

In de Heemkamer hebben wij een uitgebreide collectie boeken op het gebied van heemkunde, (streek) geschiedenis, genealogie en aanverwante onderwerpen; ca 1600 stuks. Ook beschikken we over een uitgebreide collectie (oude) foto’s van vooral Beek en Donk en Beek en Donkse mensen. Onze bidprentjesverzameling mag belangwekkend worden genoemd. Ook alle van het begin af aan uitgegeven Laarbekers zijn aanwezig. Vanaf 1975 zijn alle krantenknipsels verzameld over zaken die op ons dorp betrekking hebben en die in de plaatselijke kranten zijn verschenen. Dit zijn er ca. 9.000! Dit alles is gedigitaliseerd en dus snel op trefwoorden te doorzoeken. Ten slotte beschikt de Heemkamer over doop-, trouw en begraafboeken, alsmede de registers van de burgelijke stand van de voormalige gemeete Beek en Donk. Deze gevens zijn ook op microfiches beschikbaar en op de Heemkamer in te zien."

- Verhalen over de geschiedenis van Beek en Donk op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Beek en Donk heeft 25 rijksmonumenten.

- Beek en Donk heeft 10 gemeentelijke monumenten.

- In 1894 splitste de nieuwe parochie St. Leonardus zich af van de Sint-Michaelparochie. Voor die splitsing bediende de Sint-Michaelskerk Beek en Donk, na de splitsing bediende de Sint-Michaelskerk de gelovigen in Beek en de Sint-Leonarduskerk de gelovigen in Donk. De RK Sint-Leonarduskerk (Kapelstraat 31) dateert uit 1897 en is ontworpen door architect Caspar Franssen. In 1929 is het kerkgebouw uitgebreid met twee zijbeuken, naar ontwerp van architect Cor Roffelsen. De niet-georiënteerde bakstenen kruisbasiliek is noord-zuid in neogotische stijl opgetrokken en bestaat uit een kerktoren aan de noordzijde voorzien van ingangsportaal, een vijfbeukig schip met vijf traveeën in basilicale opstand, een eenbeukig transept en een koor met twee traveeën en driezijdige koorsluiting. De kerktoren heeft drie geledingen en een naaldspits met flankerende pinakeltorentjes.

In 1980 zijn de genoemde parochies gefuseerd tot één parochie. In 2013 is de Sint-Leonarduskerk aan de eredienst onttrokken. Initiatief Stuurgroep Herbestemming Leonarduskerk is al jaren doende met het inventariseren en onderzoeken van ideeën voor een mogelijke herbestemming, maar voor zover ons bekend heeft dat tot heden nog niet tot een concreet resultaat geleid. CDA Laarbeek heeft in januari 2016 een motie ingediend waarin het college wordt opgedragen het parochiebestuur te houden aan de voorwaarden op basis waarvan in 2010 150.000 euro subsidie is verstrekt voor renovatie van de Sint-Leonarduskerk (zijnde dat de kerk opengesteld wordt voor bredere maatschappelijke activiteiten en voor bezoek aan kerk en toren, waarbij het CDA constateert dat de kerk sinds de sluiting in januari 2013 niet meer geopend is geweest).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsstichting Teugelders van Ganzendonck is opgericht in 1959.

- Sinds 2017 organiseren Stichting Color Fun!, Café Thuis, Café v.d. Burgt en Café De Tapperij tijdens Koningsdag en de avond ervoor in Beek en Donk het gratis toegankelijke OranjeFestival Laarbeek: 2 dagen muziek en vermaak voor jong en ouder rond het Beekse Heuvelplein.

- Jaarlijks organiseert KPJ Beek en Donk de Scholenzeskamp en Dorpszeskamp (weekend in juni) voor alle Laarbekenaren, vriendengroepen en families. Vele leden zijn tijdens of al ver voorafgaand aan dit weekend bezig met de organisatie en voorbereidingen van dit evenement.

- WiSH Outdoor is een driedaags festival (weekend eind juni, in 2018 voor de 12e keer). Het festival, dat bij de best gedecoreerde festivals van Nederland hoort, vindt plaats op Festivalterrein De Aa aan de Lekerstraat.

- Jaarlijks bezorgen meer dan 100 vrijwilligers bijna 400 kinderen in de basisschoolleeftijd in augustus een geslaagde Kindervakantieweek, die in Beek en Donk beter bekend is als Hiep-Hoi.

- Sinterklaas.

- Op een vrijdag eind december (in 2020 voor de 10e keer) is er de jaarlijkse dorpskwis Kwizut. Het is de bedoeling dat je zelf een team samenstelt en een eigen locatie regelt waar de kwiz gemaakt gaat worden. Het team mag uit zoveel personen bestaan als je maar wilt, en er mogen ook mensen van buiten Beek en Donk deelnemen. De start is om 18.30 uur bij D’n Ekker, waarna je de kwiz na een (aantal) opdracht(en) mee krijgt. Het is de bedoeling dat je zelf met je team op zoek gaat naar een locatie om de quiz te maken. Dit kan bijvoorbeeld bij iemand thuis zijn, maar het kan natuurlijk ook bij sportverenigingen, cafés, gemeenschappelijke ruimtes etc. Tijdens de kwiz mag je gebruik maken van alle soorten hulpmiddelen die je maar kunt bedenken, zoals computers, laptops, rekenmachines, telefoons, buren, vrienden etc. De kwiz bestaat uit ongeveer 125 vragen waarvan zo’n 30 à 40 procent over het dorp gaat. Tot 23.30 uur heb je de tijd om de quiz te maken. Dan wordt het wachten geblazen tot een zaterdag half januari. Op deze spannende en gezellige avond wordt het slimste team van het dorp bekendgemaakt.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In Dierenpark Regter Eind (Hermelijnstraat 100) vind je o.a. geiten, wallaby's, schapen, hoenders, konijnen, kippen, een volière, en een bijenhal met drachtplanten.

- "Ons doel is dat mensen met een glimlach naar Drie Essen komen en met een nóg grotere glimlach naar huis gaan. Drie Essen Beek en Donk vind je midden in de groene long van Laarbeek. Direct gelegen aan de muziektuin geven we zwemles en organiseren we sportieve activiteiten, van banenzwemmen tot zwemfeesten. Water is plezier. En wat is er leuker dan met z’n allen gaan zwemmen?! Lekker ravotten in het water met vriendjes en vriendinnetjes of met het hele gezin. Een gezellig uitje voor alle leeftijden! Wist je dat recreatief zwemmen ook een hele goede voorbereiding is op de start van de zwemles? Jouw kinderen worden dan namelijk al aardig watervrij! Maar ook tijdens de zwemopleiding is het een heel goed idee om zelf extra te gaan oefenen. Recreatief zwemmen is plezier voor alle leeftijden en hét dagje uit tijdens elk seizoen."

- In 2011 is langs de Goorloop ter hoogte van de wijk Laarsche Velden in Beek en Donk een ecologische verbindingszone aangelegd. Naast de ecologische functie krijgt de zone ook een belangrijke functie voor waterberging en als uitloopgebied. De ecologische verbindingszone Goorloop verbindt het natuurgebied Sang en Goorkens ten zuiden van het Eindhovens kanaal, de natuurgebieden 't Groot Goor en Eenselaar met het natuurgebied Wijboschbroek ten oosten van Schijndel. Bovendien staat de Goorloop via de Boerdonkse Aa in verbinding met het stroomdal van de Aa. Het totale traject is ongeveer 12 kilometer lang, waarvan een belangrijk deel in de gemeente Laarbeek ligt.

Er zijn amfibieënpoelen en (vlonder)paden aangelegd. Via een apart buizenstelsel wordt het hemelwater afgekoppeld. Het hemelwater uit de wijk Laarsche Velden en de toekomstige wijk De Hoge Recht gaat in de toekomst naar de verbindingszone. Daar kan het water vervolgens infiltreren in de bodem. Hierdoor wordt er geen schoon water meer naar de rioolwaterzuivering afgevoerd, worden de waterlopen niet met extra water belast en wordt tevens een bijdrage geleverd aan het bestrijden van verdroging. Dit betekent dat afhankelijk van het weer, de zone natter of droger zal zijn. De natuur bepaalt in feite de waterstand in de ecologische verbindingszone.

- Beek en Donk heeft in september 2017 de titel 'groenste stad van Europa' toegekend gekregen (in het kader van deze verkiezingen beschouwt men plaatsen boven een bepaald inwonertal als 'stad', vandaar). Burgemeester Frank van der Meijden: "We zijn ongelooflijk trots. Het is echt een hoofdprijs. Een beloning voor het vele werk van alle ambtenaren, vrijwilligers en organisaties in het dorp. Dat gaan we ongekend vieren." In 2016 is Laarbeek al gekozen tot groenste gemeente van Nederland. De gemeente gaf de dorpskern Beek en Donk daarna ook op voor de Europese Entente Florale. En dat bleek dus een geslaagde zet. Bij de toekenning van de prijs keek de jury niet alleen naar de stad met de mooiste en meeste bloemen. Het gaat ook om het beleid dat wordt gevoerd op het gebied van groen, duurzaamheid en betrokkenheid van de burgers. De gemeente Laarbeek is van plan om de Europese titel om te zetten in nieuwe acties. Wethouder Meulensteen: "We gaan een Entente Locale opzetten om onze inwoners nog meer te betrekken. We willen ze actief laten meedenken en inzetten om de woonomgeving nog groener te krijgen." Zie ook de promo-video t.b.v. de Entente Florale Europe 2017.

- Kringloop De Peel (Heuvelplein 91, Beek en Donk) wil door haar werkzaamheden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op weg helpen. Ze beschikken over een goedgevulde kringloopwinkel. Daarnaast bieden ze een totaalpakket voor ontruimen, opruimen, afvalverwijdering, klussen en (internationale) transporten. Denk hierbij aan situaties bij samenwonen, emigratie, scheiding, overlijden of bedrijfsbeëindiging. Zo kunnen zij je woning of bedrijfspand, nadat je uit het pand verhuisd bent, verder leeg halen en bezemschoon opleveren. Het verwijderen of verplaatsen van tuininrichtingen, de afvoer van overtollige goederen, opruimen en het afvoeren van afval behoort ook tot de activiteiten van Kringloop De Peel.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Beek en Donk, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Beek en Donk (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Belangenvereniging: - Dorpsraad Beek en Donk zet zich in voor een nog betere omgeving voor alle inwoners van dit dorp. Heb je een goed idee? Of, samen met anderen een project dat bijdraagt aan een beter leefbare samenleving? Wil je hierbij advies of ondersteuning? Mogelijk dat de Dorpsraad je op weg kan helpen. Ook tips m.b.t. knelpunten verneemt zij graag. Naast goede raad en advies biedt de Dorpsraad projecten financiële ondersteuning om ze (mede) mogelijk te maken.

- Jeugd en jongeren: - Tienerwerk De Boemerang.

- KPJ Beek en Donk heeft ruim 100 leden, verdeeld in de groepen Aspiranten (6 t/m 15 jaar) en Senioren (16 jaar en ouder). De KPJ neemt actief deel aan de handbalcompetitie. De jeugd speelt met verschillende teams in de competitie van het Nederlands Handbal Verbond (NHV) en de seniorenleden spelen in de recreantencompetitie. Verder organiseert de KPJ door het jaar heen tal van activiteiten, in hun clubgebouw De Zwink of elders. Maandelijks worden er voor de jeugd culturele avonden en Zwinkavonden gehouden. Tijdens deze avonden wordt er geknutseld, spelletjes gedaan etc. In de zomer gaan de jeugdleden op aspirantenkamp. De activiteiten die voor de senioren worden georganiseerd, zijn onder andere het busuitje, Zwinkavonden, ledendagen, kermisvoetbal en -handbal. Een van de jaarlijkse hoogtepunten voor de KPJ is ook de Scholenzeskamp en Dorpszeskamp (zie daarvoor hierboven onder Jaarlijkse evenementen).

- Scouting Beek en Donk heeft een mooie 'blokhut' aan de IJsweg. Het spel scouting is gebaseerd op samenwerking en respect voor een ander. De leden worden op een recreatieve en ontspannen manier bezig gehouden met voor de leeftijd aangepaste creatieve en culturele activiteiten in de natuur en de maatschappij. Het spel van scouting is een mooie opstap voor later.

- Muziek: - Koninklijke Harmonie O&U (Oefening & Uitspanning). - Slagwerkgroep O&U is opgericht in 1960.

- Enkele muzikanten hebben in 2009 het initiatief genomen om een orkest op te richten dat overdag zou gaan repeteren. Het was dus bestemd voor muzikanten die niet meer werkzaam zijn in het arbeidsproces of anderszins tijd hebben om overdag te repeteren. Daarmee was ook de naam OverDagEnsemble (ODE) geboren. ODE Laarbeek is gestart met 22 enthousiaste muzikanten. Door de jaren heen zijn ze uitgegroeid tot een volwaardig orkest met 43 muzikanten, afkomstig uit verschillende plaatsen in de regio.

- De Coöperatieve Stoomafblaas Kapel (CSK) is opgericht in 1986 en heeft ca. 30 leden. Alleen leden van Buurtvereniging De Eendracht uit Beek en Donk kunnen lid worden van deze buurtkapel.

- Muziekmakerij De Biks Bent is opgericht op de negende van de negende negentiennegentig en is inmiddels uitgegroeid tot een grote en enthousiaste club van 30 muzikanten. Ze spelen overwegend makkelijk in het gehoor liggend populair repertoire, maar er liggen ook regelmatig wat zwaardere nummers als studieobject op de lessenaar. Ze treden regelmatig op, met als hoogtepunt het jaarlijkse tweedaagse Biks Bent-weekend. De naam zorgt nogal eens voor verwarring omdat men twijfelt aan het goede gebruik van de Nederlandse taal en denkt aan een 'bigband'. Daarom leggen ze het graag nog even uit: Biks is dialect voor ‘afkomstig uit Beek’ en ‘bent’ is een oud Nederlands woord dat ‘een verzameling kunstenaars’ betekent. De Biks Bent staat onder leiding van de bevlogen dirigent en arrangeur Yorick van Lieshout, die ondanks zijn jonge leeftijd de groep stevig in zijn greep houdt.

- Sport: - Voetbalvereniging RKSV Sparta '25. - Sparta '25 Dames. - Al sinds 1972 staat de Winter Avond Competitie (W.A.C) garant voor wekelijks zaalvoetbalplezier in Beek en Donk (op donderdagavond). De zaalvoetbalvereniging heeft ruim 300 leden en speelt zijn competities - in 2 klassen - in sporthal D’n Ekker.

- Bij Zwemvereniging Beek en Donk geven ze al sinds 1971 zwemles. Ze zijn begonnen in Helmond. Sinds 1994 is hun thuisbasis Zwemrecreatie Drie Essen. Ca. 40 donderdagen per jaar kunnen kinderen en volwassenen hier leren zwemmen op een ontspannen en leuke manier. Het plezier krijgen en hebben in zwemmen staat voorop en er wordt ook geoefend voor de verschillende zwemdiploma’s. Verder is er ook de mogelijkheid om te trimzwemmen, en organiseren ze tevens diverse activiteiten in en buiten het zwembad.

- De in 1983 opgerichte WTC Beek en Donk is een toerfietsclub die sport en gezelligheid combineert. Vanaf de 1e zondag in maart rijden ze routes die door hen zelf zijn samengesteld. Ze beginnen met routes van 65 km en bouwen dit op naar 100/120 km. Wat betreft de snelheid is hun moto “samen uit, samen thuis”, waardoor ook minder getrainde fietsers zich in de groep kunnen handhaven. Voor fanatiekere fietsers is er een “zaterdagprogramma” waarbij de snelheid hoger ligt dan op zondag, maar ook hier is “samen uit, samen thuis” van toepassing. Jaarlijks in juni staat er een uitstapje op het programma naar een gebied met bergen voor een fantastische klimweek. Op de 1e zondag van oktober wordt het wegseizoen afgesloten en beginnen ze met het winterprogramma, waarbij mountainbikers zich kunnen uitleven. In november organiseren ze jaarlijks een Veldtoertocht.

- Badmintonclub BC Mixed.

- Budoclub Beek en Donk verzorgt lessen in Judo, Karate, Budofit en Jiu-Jitsu.

- Tennisvereniging ‘t Slotje is opgericht in 1969 en vernoemd naar de vroegere boerderij ‘t Slotje. Deze boerderij stond vlak bij de locatie van het voormalige park, bij de IJsbaanlaan en ‘t Slotje. In 1989 is het park naar zijn huidige locatie verhuisd, waar ze de beschikking hebben over 6 verlichte kunstgrasbanen, 2 verlichte smashcourtbanen en 3 mini-kunstgrasbanen.

- Zorg: - Zorgboerderij De Liesvelden.

- In Woonzorgcomplex De Regt in Beek en Donk wonen mensen die langdurige zorg nodig hebben. Zij wonen in 42 huurappartementen, 4 kleinschalige groepswoningen met elk 7 bewoners, een somatische afdeling met 10 woningen of tijdelijk in een van de kortverblijfkamers. De bewoners van de huurappartementen maken gebruik van een ‘all inclusive’ pakket met zorg en voorzieningen zoals de dagelijkse warme maaltijd. In de groepswoningen wonen psychogeriatrische bewoners: mensen die beschermd wonen omdat ze bijvoorbeeld dementerend zijn. Bij De Gasterij van De Regt kun je 7 dagen in de week terecht voor een kopje koffie met gebak, een lunch met broodjes en soep of een driegangenmenu. Ze organiseren ook regelmatig speciale thema- restaurantavonden. De Gasterij is niet alleen toegankelijk voor bewoners en familieleden; het hele dorp komt hier op bezoek. En naast heerlijk eten en drinken kun je er ook regelmatig terecht voor leuke activiteiten zoals muziekavonden.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Beek Columbarium, - Beek en Donk en - Donk.

Reactie toevoegen