Status

- Arcen en Velden is een voormalige gemeente in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg. De gemeente omvatte de dorpen Arcen, Velden en Lomm, de buurtschappen Hasselt, Knikkerdorp, Schandelo, Veld, Velgart (tegenwoordige naam: Vilgert) en Vorst (tegenwoordige naam: Het Vorst), en vóór een grenscorrectie van 2001 ook een N stukje van de vroegere buurtschap Genooi (Fazantweg e.o.). De gemeente is in 2010 opgegaan in de gemeente Venlo. - Wetsvoorstel herindeling gemeente Arcen en Velden.

In februari 2008 hebben de burgemeesters van de beide gemeenten de fusie bekendgemaakt. De gemeenteraden hebben dat besluit in maart 2008 bekrachtigd. Arcen en Velden verkoos daarmee Venlo boven Horst aan de Maas, dat wilde fuseren met die gemeente plus de gemeenten Meerlo-Wanssum en Sevenum. In die tijd werden in Noord-Limburg verschillende herindelingsgesprekken gevoerd. De provincie wilde het aantal gemeenten in die regio terugbrengen van 14 naar 6. Al die herindelingen hebben in of rond 2010 hun beslag gekregen.

- Wapen van de voormalige gemeente Arcen en Velden.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Arcen en Velden 284 huizen met 1.636 inwoners, verdeeld in de dorpen Arcen 114/622 (= huizen/inwoners) en Velden 34/203, en de buurtschappen Lomm 38/211, Schandelo 41/249, Vorst 27/172, Hasselt 9/76 en Velgart 21/103.

Geschiedenis

De gemeenten Arcen en Velden behoorden bij het Overkwartier van Gelre of Spaans Opper-Gelre. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd het gebied door Pruisische troepen bezet, en zo bleef het als deel van Pruisisch Opper-Gelre ongeveer een eeuw lang Duits (tot 1814).

Bezienswaardigheden

- Aanvankelijk lag het raadhuis van de gemeente Arcen en Velden naast de Petrus en Pauluskerk in Arcen, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn zowel kerk als raadhuis verwoest. Om die reden werd besloten om een nieuw raadhuis te bouwen, op een meer centrale locatie. Daarvoor werd de iets zuidelijker gelegen Markt uitgekozen, die vanaf dat moment de naam Raadhuisplein kreeg. Aanvankelijk werd architect P. Leusen gevraagd om een ontwerp te maken. Deze heeft enkele ontwerpen aangeboden, maar ze werden steeds afgekeurd door het provinciebestuur. In 1949 werd daarom Alexander Kropholler aangetrokken. Kropholler verzorgde het ontwerp van het pand, terwijl Leusen voor de uitvoering van het ontwerp zorgde. Het raadhuis is ontworpen in een traditionalistische stijl die doet denken aan Berlage. Kropholler gebruikte vaker kenmerken van deze architect in zijn ontwerpen. Het pand heeft een vierkant grondplan en wordt afgedekt met een tentdak, bekroond met een torentje waarop een windhaan. Als materiaal voor de buitenmuren is gekozen voor kloostermoppen. De entree ligt verhoogd en is met een asymmetrische bordestrap vanaf de Maaszijde bereikbaar.

Het pand is in 2010 aangemerkt als gemeentelijk monument, vanwege de historische betekenis, de aanwezige kunstwerken en de stedebouwkundige waarde. Het gemeentearchief van Venlo heeft in 2014 een boekwerk in de serie Venlose Katernen gewijd aan het voormalige raadhuis. Nadat het pand in 2010 zijn functie als raadhuis van de per dat jaar opgeheven gemeente Arcen en Velden verloor, kwam het grotendeels leeg te staan. Wel vinden er nog huwelijksvoltrekkingen plaats. Aanvankelijk wilde de gemeente het pand gebruiken als cultureel pand met nog onbekende bestemming, maar zag daarvan af. De gemeente vond het niet langer rendabel om het pand langer open te houden. In 2013 besloot de gemeente om het pand te verkopen. Een nieuwe eigenaar is echter nog niet gevonden.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Arcen en Velden (online te bestellen).