Angwier

Plaats
Buurtschap
Leeuwarden
Fryslân

angwier_plaatsnaambord_2008_kopie.jpg

De buurtschap Angwier heeft een zo te zien door de inwoners zelf vervaardigd plaatsnaambordje. Niets mis mee. Maar dan moet je wel af en toe het gras ervoor weghalen, zoals de fotograaf in 2008 heeft gedaan om het bordje er goed op te kunnen zetten, ...

De buurtschap Angwier heeft een zo te zien door de inwoners zelf vervaardigd plaatsnaambordje. Niets mis mee. Maar dan moet je wel af en toe het gras ervoor weghalen, zoals de fotograaf in 2008 heeft gedaan om het bordje er goed op te kunnen zetten, ...

angwier_plaatsnaambord_2014_kopie.jpg

... anders krijg je dit (anno 2014) en ziet de voorbijganger niet meer dat hij door de buurtschap Angwier komt, en dat is nu net wél de bedoeling van het bordje...

... anders krijg je dit (anno 2014) en ziet de voorbijganger niet meer dat hij door de buurtschap Angwier komt, en dat is nu net wél de bedoeling van het bordje...

Angwier

Terug naar boven

Status

- Angwier is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden. T/m 1983 gemeente Idaarderadeel. In 1984 over naar gemeente Boarnsterhim, in 2014 over naar gemeente Leeuwarden.

- De buurtschap Angwier valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Wergea.

- Angwier ligt buiten de bebouwde kom en heeft een wit plaatsnaambordje, dat particulier vervaardigd lijkt.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
De plaats wordt in 1543 voor het eerst vermeld, als Angweer.

Naamsverklaring
Het tweede element van de naam is wier (namen met wier verwijzen naar een geografisch bepaald type nederzetting of een vroeger versterkt huis). Er wordt wel gedacht dat het eerste stukje van de naam zou samenhangen met eng 'nauw' of met hetzelfde woord in de betekenis 'akkerland'. Beide suggesties overtuigen niet. Misschien is het wel een samentrekking van een langer woord, zoals bij Engwier.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Angwier ligt aan het begin van de weg van Wergea naar Warstiens (Warstienserdyk).

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Angwier omvat slechts enkele huizen met ca. 10 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- "Het dorp Wergea verlatend over de Warstienserdyk richting Warstiens lopen we een weidse, groene stilte binnen. Wat zich hier voor het oog uitstrekt zijn vruchtbare, deels hooggelegen weilanden, met hier en daar in het eigen geboomte verscholen boerenplaatsen. Opvallend is dat de Warstienserdyk zich hier gaat gedragen als een bochtig dijkje. En dat was eertijds ook zo. In de middeleeuwen zal deze dijk aangelegd zijn om het water te keren van het Ald Djip, een vroeger riviertje dat komend uit de contreien van Burgum, al kronkelend zijn weg vond tussen Warten en Wergea tot het de Middelzee bereikte.

De dichtgeslibde bedding van dit Ald Djip kunnen we, als we goed kijken, waarnemen aan de rechterkant. De weg ligt er in een ruime bocht omheen tot aan Angwier, een Wergeaster buurtschap. De naam Angwier komt al in de archieven voor rond 1543 en het buurtje bestaat uit een paar terpen waarop de huizingen, 5 in getal, gesitueerd zijn. Het eerste is de links gelegen prachtige kop-hals-rompboerderij van L. Kalsbeek, met een ingemetselde gedenksteen in de voorgevel, die vermeldt dat de eerste steen op 6 mei 1871 gelegd is door Lammert Kalsbeek. De nieuwbouw zal een oudere 'pleats' vervangen hebben, want op dit plekje heeft Schotanus ook al een boerderijtje getekend. De boerderij heet 'Anwier' en de familie Kalsbeek boert hier al sedert 1830. Zij zijn nog de enigen die in deze buurtschap het veeteeltbedrijf uitoefenen. Buurman Vriesinga bijvoorbeeld heeft een geheel andere bestemming aan zijn grote stelpboerderij gegeven. Onder de hoge kap van 'Wiekema' worden sinds een aantal jaren balen ruwe wol samengeperst en klaargemaakt voor verzending over de gehele wereld.

De iets kleinere kop-hals-romp die daar weer naast ligt, is ook aan de veehouderij onttrokken. Eigenaar A.P. Gerbes vermeldt dat op zijn zijmuur: "Fan 'e tuolle", een originele Friese variant om te vertellen dat hij zijn melkkrukje aan de wilgen heeft gehangen. 'Klein Hellinga' zoals deze stee van ouds heette, is nu een door een prachtige bloementuin omgeven rentenierswoning. Ook hier een eerste steen, het jaartal daarop is 1840. Een paar schreden terug, aan de andere kant van de weg, staat het huis van de familie Wobbes. Verbazend hoe iemand van een oude arbeiderswoning zo'n paleisje kan maken. Het stukje bouw ernaast, bereikbaar via een sierlijk bruggetje, getuigt ook al van de zorg waarmee de eigenaar zijn woonhuis omringt.

Verder gaand in de richting Warstiens merken we aan een daling van de weg dat we Angwier verlaten. Direct links ligt op een omhoogwelvend erf 'Nij Jelsma', een pittoresk oud gebouw. Het lagere rechterdeel lijkt ouder te zijn dan het woonhuis waarin een steen het jaartal 1843 draagt. Misschien betrof het toen alleen de aanbouw. Bewoner Tj. Visser heeft op de groen geverfde schuur aan het eind van zijn erf ûleboerd zwanen aangebracht ter herinnering aan de eertijds agrarische bestemming van zijn 'Langhuis'-boerderij.

Voorbij deze boerderij zijn we weer in het open veld waar de aandacht ter rechterzijde wordt getrokken door de antieke klokgevel van het 'Jornahuis', bewoond door J.H. Kooistra. Een historieminnende eigenaar heeft de opvallende gevel echter pas in het jaar 1914 in Franeker gekocht en steen voor steen naar hier laten overbrengen. Van op afstand is goed te zien, dat deze in het groen ingepakte boerderij op een eigen terp ligt, een bewijs van hoge ouderdom van de woonplaats zelf.

Aan het stuk rechte weg dat nu voor ons ligt is weinig te zien, behoudens dan sloten, die dichtbegroeid zijn met pompeblêden en de spelende vaarzen en hokkelingen in het naastgelegen weiland. In de lucht vermaken zich tientallen buitelende kieviten en roept de grutto. Waar uit historisch oogpunt echter wel de aandacht op moet worden gevestigd is dat dit gedeelte van de Warstienserdyk ontbreekt op de kaart van Schotanus. Dat heeft een reden: rond 1700 was het slechts een voetpad en werd daarom niet weergegeven. Moeilijk begaanbaar zal dit pad geweest zijn, want het is bekend dat de boeren hier toen talloze hekken hadden staan om hun vee, en dientengevolge ook de voetgangers de doorgang te beletten. In 1855 neemt de Hervormde Kerk van Warstiens het besluit alle hekken en dammen van de eigenaren over te nemen om daarmee een voor ieder vrij overpad te bewerkstelligen. Weinige jaren later vraagt de gemeente Idaarderadeel aan de provincie subsidie voor "den aanleg eens grindwegs tusschen de dorpen Warga en Warstiens langs den bestaanden reed of rijweg". In 1861 wordt de weg aangelegd." (aldus Haijte Haijtema in zijn artikel 'Het grijze verleden van Idaerderadeel')

Reactie toevoegen