Status

- Amsweer is een buurtschap in de provincie Groningen, gemeente Eemsdelta. T/m 2020 gemeente Delfzijl.

- De buurtschap Amsweer valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Meedhuizen.

- De buurtschap Amsweer heeft officiële, blauwe plaatsnaamborden en heeft daarmee een bebouwde kom.

Naam

Oudere vermeldingen
Answeer, 1447 Damsweer, 1449 toe Amptesweer, 1456 Amtesweer1, 1570 en 1781 Amsweer, 2e helft 16e eeuw Omptijsweer.

Naamsverklaring
Gelegen op een terp, dus weer is in dit geval 'werf, opgeworpen hoogte voor bewoning'. Ampt- wijst misschien op het Oosterambt van Fivelgo. De aanleiding tot deze naam is niet meer te ontdekken. Anderen geven de voorkeur aan een persoonsnaam Amze. De spelling met ampt is dan door reïnterpretatie ontstaan. De variant Omptijsweer is Fries.(1)

Ligging

De buurtschap ligt rond de Amsweersterweg, Z van de stad Delfzijl, ZW van het dorp Farmsum, NNW van het dorp Meedhuizen en ZO van het 'dorp in de stad' Opwierde en de stad Appingedam, N grenzend aan het Eemskanaal, in de polder Amsweer.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Amsweer 8 huizen met 61 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners.

Geschiedenis

Ondanks de geringe omvang was Amsweer in de 19e eeuw een bedrijvige buurtschap. Er waren meubelmakerijen, rijtuigfabrieken en glasbuigerijen.(2)

Vijver / putten
Op de wierde van Amsweer bevond zich vroeger een drinkwatervijver of dobbe die nooit droog viel. In de vijver zaten drie gemetselde putten, die de zusterputten of jufferputten werden genoemd. Deze putten leverden smakelijk drinkwater op, dat bijzonder welkom was in droge zomers, wanneer het water in de omliggende sloten begon te verzilten. Drie vrijgezelle dames die samen een huis bewoonden, zouden de putten hebben gebouwd. Bij de putten stond omstreeks 1820 een schoolgebouwtje. De putten zijn in 1911 gedempt.

Tweede Wereldoorlog
In 1944 is deze omgeving kennelijk geïnundeerd geweest. Op 29-11-1944 heeft de Engelse RAF (Royal Air Force) luchtfoto's van het ondergelopen gebied gemaakt. "Rechts in het midden Amsweer met de boerderijen van Burema, Braams, Tjebbes, Koster en De Muinck en een aantal woningen. Bovenaan: de boerderijen van De Jong en Korf. Rechts boven het Eemskanaal: de woningen van Westerhuis, Engelage, Wildeman en H. Jansema. Linksonder de Farmsumerweg met daarboven het gebied Tuikwerd, met de boerderij van Jansen. In de Eemskanaaldijk en in het land bij Amsweer zijn (vaag) loopgraven te onderscheiden. Voor nadere locatie-aanduidingen van de boerderijen en dergelijke zie foto 2."

Bezienswaardigheden

- Amsweer heeft 3 rijksmonumenten. Het betreft allemaal wierden.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Aardrijkskundig woordenboek van Nederland,
  Witkamp, P.H.
  , p.1508, (1877)