Amersfoort

Plaats
Stad en gemeente
Amersfoort
Eemland
Utrecht

amersfoort_plaatsnaambord_kopie.jpg

Amersfoort is een stad en gemeente in de provincie Utrecht, in de streek Eemland.

Amersfoort is een stad en gemeente in de provincie Utrecht, in de streek Eemland.

amersfoort_collage.jpg

Amersfoort, collage van stadsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Amersfoort, collage van stadsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

amersfoort_sint_joriskerk_en_zevenhuizen_1_3_5_7.jpg

Amersfoort, rijksmonumentaal rijtje panden op Zevenhuizen 1/3/5/7 in de oude binnenstad, met daarachter de grootste, imposantste, oudste en bekendste kerk van de stad: de Sint Joriskerk op de Hof.

Amersfoort, rijksmonumentaal rijtje panden op Zevenhuizen 1/3/5/7 in de oude binnenstad, met daarachter de grootste, imposantste, oudste en bekendste kerk van de stad: de Sint Joriskerk op de Hof.

amersfoort_huis_tinnenburg_muurhuizen_25.jpg

De muurhuizen in de gelijknamige straat in de oude binnenstad van Amersfoort waren onderdeel van de eerste stadsmuur. Aan de Muurhuizen staan maar liefst 60 rijksmonumentale panden, waarvan deze, Huis Tinnenburg op nr. 25, de bekendste is.

De muurhuizen in de gelijknamige straat in de oude binnenstad van Amersfoort waren onderdeel van de eerste stadsmuur. Aan de Muurhuizen staan maar liefst 60 rijksmonumentale panden, waarvan deze, Huis Tinnenburg op nr. 25, de bekendste is.

Amersfoort.JPG

Nog een fraai ensemble aan de Muurhuizen in Amersfoort

Nog een fraai ensemble aan de Muurhuizen in Amersfoort

Amersfoort Museum Flehite en kerk t Zand 640x480].jpg

Amersfoort, kerk aan 't Zand en Museum Flehite (rechts)

Amersfoort, kerk aan 't Zand en Museum Flehite (rechts)

Amersfoort (2).JPG

Stadsgezicht Amersfoort, gezien vanaf de Appelmarkt

Stadsgezicht Amersfoort, gezien vanaf de Appelmarkt

Amersfoort..JPG

Waterpoort Monnikendam in Amersfoort

Waterpoort Monnikendam in Amersfoort

Amersfoort. (2).JPG

De Lieve Vrouwe Toren in Amersfoort

De Lieve Vrouwe Toren in Amersfoort

UT gemeente Amersfoort in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Amersfoort in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Amersfoort in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Amersfoort

Terug naar boven

Status

- Amersfoort is een stad en gemeente in de provincie Utrecht, in de streek Eemland.

- Wapen van de gemeente Amersfoort.

- De gemeente Amersfoort is in 1974 vergroot met de gemeente Hoogland. In 1998 heeft de gemeente er middels grenscorrecties kleine stukjes van de gemeenten Nijkerk (= deel van de buurtschap Palestina), Hoevelaken (= voormalige buurtschap Vinkenhoef) en Leusden (= het deel Stoutenburg-Noord van het dorp Stoutenburg) bij gekregen, ten behoeve van beoogde woningbouw en bedrijventerreinen. Vinkenhoef is inmiddels bebouwd met bedrijven, Palestina en Stoutenburg-Noord blijven vooralsnog verschoond van de aanvankelijk beoogde woningbouw.

- De gemeente Amersfoort omvat naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog de dorpen Hoogland en Hooglanderveen, een deel van het dorp Stoutenburg en de buurtschappen Coelhorst, Palestina (deels) en Zeldert. Dit zijn bij elkaar 1 stad, 3 dorpen en 3 buurtschappen. Een topografisch bijzonder geval is de Bernhardkazerne op de Vlasakkers (het bosgebied Z van de dierentuin, Z van de spoorlijn), waar een blauw plaatsnaambord (kombord) 'Vlasakkers' staat, wat een (woon)plaats met die naam lijkt te suggereren. Maar die is er dus niet. Kennelijk beoogt men hiermee aan te geven dat men het kazerneterrein als 'bebouwde kom' beschouwt.

- Burgemeester van deze gemeente is sinds 2010 Lucas Bolsius.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1028 kopie ca. 1530 Amersfoirde, 1225 Amersforden, 1319 Amervoirde, 1502 Amersfordia, 1573 Amersfort, 1599 Amersfoort.

Naamsverklaring
Betekent voorde 'doorwaadbare plaats' in de rivier de Amer. De -s- zou het restant zijn van een oude genitiefvorm op -ôs (geworden tot -as), die ook voorkomt in de met waternamen gevormde plaatsnamen Ammerzoden, Lexmond en Rijnsburg. Anderen vatten de -s- op als een toevoeging ter vergemakkelijking van de uitspraak. De Tegenwoordige Staat van 1772 vermeldt dat "de gemeene weg, op de plaats, daar nu de Vischmarkt is, door de Eem liep, eer Amersfoort nog ene Stad was". Men beschouwt Amer als een afleiding van Eem (waarvoor zie Eembrugge) met middenvocaal plus -r- suffix. Een dergelijke afleiding is echter in het Germaans niet gangbaar en daarom neemt men aan dat Eem en Amer Pregermaans zijn. Men vermoedt verder dat van de twee beken waaruit de Eem ontstond, de Lunterse Beek Eem en de Barneveldse Beek Amer heette. Zie ook Amerongen.(1)

Bijnaam
De stad geniet ook bekendheid onder de bijnaam Keistad. En Amersfoorters worden daarom ook Keientrekkers genoemd. Waar die namen vandaan komen, kun je lezen onder de link. Zie ook deze video waarin burgemeester Lucas Bolsius een en ander toelicht. Sinds 1972 was de stad ook bekend om de jaarlijkse, hiernaar genoemde Keistadfeesten. In 2009 komt hier na de 40e editie, in het slotweekend van Amersfoort 750 jaar stad, een einde aan, omdat er nauwelijks nog sponsors voor zijn te vinden en de veiligheidseisen steeds strenger worden.

Terug naar boven

Ligging

Amersfoort ligt in het NO van de provincie Utrecht en grenst in het W aan Soest, in het ZW aan Soesterberg, in het ZO aan Leusden, in het O aan Hoevelaken, in het NO aan Nijkerk en in het N aan Bunschoten-Spakenburg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Amersfoort, die dan nog slechts de stad omvat, 2.311 huizen met 12.664 inwoners. Tegenwoordig heeft de gemeente ca. 70.000 huizen met ca. 155.000 inwoners (dus inclusief de dorpen Hoogland en Hooglanderveen), waarvan ca. 140.000 in de gelijknamige stad.

Terug naar boven

Geschiedenis

Archeologie
- Bij opgravingen in 2020 langs de Energieweg in Amersfoort zijn de contouren blootgelegd van een kolossaal erf dat hoorde bij een 13e-eeuwse pionierboerderij. De Amersfoortse archeologische dienst beschouwt de vondst als een belangrijk puzzelstuk in de ontstaansgeschiedenis van het op de natuur veroverde buitengebied.

- De gebruiksvoorwerpen die archeologen in 1991 aantroffen op de Hof in het centrum van Amersfoort waren waarschijnlijk rituele offers en geen afval, zoals eerder werd aangenomen. Dat stelt archeoloog Francien Snieder in het Flehite Historisch Jaarboek 2020. Haar bevindingen zijn een kwestie van voortschrijdend inzicht. Ten tijde van de opgraving was volksgeloof nog geen onderwerp binnen de archeologie. "Sindsdien is veel (kunst)historisch en archeologisch onderzoek gedaan naar de betekenis van schijnbaar dagelijkse taferelen en voorwerpen, waar voor de middeleeuwse mens een wereld van bijgeloof en magie achter schuilging", aldus Snieder. Veel spullen die werden gevonden in de 14e-eeuwse drenkplaats op de Hof verkeerden in verrassend goede staat, wat erop wijst dat het niet louter afval kan zijn.

Snieder komt nu tot de conclusie dat de vondsten samenhangen met de opkomst van de Moderne Devotie, een spirituele beweging binnen de katholieke kerk die voortkwam uit de onvrede onder de bevolking over haar situatie en de misstanden onder de geestelijkheid. In een tijd waarin de pest toesloeg en oogsten mislukten, werd ook de Amersfoortse bevolking ontvankelijker voor een boodschap van hel en verdoemenis, zoals verkondigd door Geert Grote. De geleerde predikte onthouding en kastijding. Hij ging tekeer tegen onkuisheid, heb- en drankzucht en gulzigheid. Dat zou verklaren waarom in de drenkplaats op de Hof in Amersfoort objecten lagen die wijzen op een vorm van boetedoening. Zo kwamen er veertig puntgave bierkannen uit de grond. Ook viel het vele speeltuig, waaronder dobbelstenen en mondharpen, op. Er bestaat weliswaar een verband tussen deze voorwerpen en de jaarmarkten die op de Hof werden gehouden, maar het ligt volgens Snieder niet voor de hand dat nog goed bruikbare spullen tussen het afval belandden.

In den beginne
De eerste vermelding van Amersfoort dateert uit 1028. Er moet toen sprake geweest zijn van een boerennederzetting. De strategische ligging was voor de bisschop van Utrecht aanleiding om er een van zijn hoven te bouwen, om van hieruit de Gelderse Vallei te ontginnen. Waarschijnlijk is dit bisschoppelijk hof in de eerste helft van de 12e eeuw gesticht op de plaats waar thans de Sint-Joriskerk staat. Handel en nijverheid leefden op. In 1259 kreeg de nederzetting stadsrechten van de Utrechtse bisschop Hendrik van Vianden. In de desbetreffende akte werd het stadje omschreven als een oppidum, dat wil zeggen dat de stad versterkt was, waarschijnlijk door een aarden wal, wellicht met poorten. Tegen het einde van de 13e eeuw werd de eerste stenen muur gebouwd, met een lengte van 1550 meter, en omgeven door een gracht. Op de plattegrond van het centrum is deze eerste stadsmuur nog goed terug te vinden.

Omwallingen / bedevaartsoord
In 1340 was er een grote stadsbrand, waarbij ongeveer de helft van de gebouwen werd vernietigd of beschadigd. Omstreeks 1380 werd begonnen met de bouw van een nieuwe muur (gereed rond 1450) met de totale lengte van 2850 meter, die het oppervlak van de ommuurde stad verdrievoudigde. In deze muur werd een aantal poorten gebouwd die tot op de dag van vandaag te bewonderen zijn, zoals de Koppelpoort en de Monnikendam. Van de eerste muur is weinig bewaard gebleven; slechts de sterk gerestaureerde Kamperbinnenpoort resteert hier nog van. Niettemin is het verloop van de eerste muur nog intact; de Muurhuizen volgen het tracé van de muur en maken gebruik van diens fundering. In de middeleeuwen kreeg de stad na wonderen rond een Mariabeeld, het zogeheten Mirakel van Amersfoort, grote betekenis als bedevaartsoord, waardoor de economie opbloeide en vanaf 1444 de Onze-Lieve-Vrouwetoren kon worden gebouwd.

Oorlogen in de 16e en 17e eeuw
In de 16e eeuw had de stad veel te lijden van oorlogshandelingen. Zij werd in 1572 bezet door de Staatsen en in 1573 door de Spanjaarden. In 1579 werd Amersfoort heroverd door Jan VI van Nassau-Dillenburg, waarop in 1579 gedwongen aansluiting bij de Unie van Utrecht plaatsvond. In 1629 werd de stad door Ernesto Montecuccoli veroverd tijdens zijn Inval van de Veluwe. De Inval op de Veluwe en de inname van de stad hadden tot doel paniek te veroorzaken in de Republiek, waardoor Frederik Hendrik van Oranje het Beleg van 's-Hertogenbosch zou moeten opgeven. Dit was tevergeefs doordat het Spaans-keizerlijke leger moest terugtrekken na de onverwachte inname van Wesel.

Opbloei vanaf 2e helft 19e eeuw
Sinds de 16e eeuw ging het economisch slechter. De inwonersaanwas stagneerde en in het begin van de 19e eeuw telde Amersfoort nog maar 8.000 mensen. Rond 1850 braken de inwoners grote delen van de wallen en poorten af. Dat bood de armen werk en de stenen waren nuttig voor straten, pleinen en wegen. Ingrijpen van koning Willem II voorkwam sloop van de Koppelpoort, Monnikendam, Kamperbinnenpoort en een restant van de stadsmuur.
De komst van de spoorwegen in 1863 deed de stad uit haar 19e-eeuwse slaap ontwaken. Amersfoort werd een belangrijk knooppunt en is dat tot op heden gebleven. Rond 1870 werd de stad door de regering verkozen voor de uitbreiding van het leger, mede vanwege de centrale ligging aan spoorwegen en nabij de Hollandse Waterlinie en heideterreinen die als oefenterrein konden dienen (Vlasakkers, Leusderheide).

Industrie
In Amersfoort kwam de industriële revolute pas laat op gang, zo rond 1860. De introductie van stoommachines bevorderde de vestiging van moderne ondernemingen in sterke mate; de eerste stoommachine verscheen in 1866 in de stad. In korte tijd werden talloze speciaal ontworpen fabrieken gebouwd op gunstige locaties: aan de oevers van de Eem en langs uitvalswegen. Toen het gemeentebestuur in 1914 het Eemkwartier bestempelde als industriegebied, kwam de ontwikkeling van de Amersfoortse industrie hier in een versnelling. Vooral bedrijven in de metaalverwerking, de chemie en de productie van genotmiddelen vestigden zich in het Eemkwartier (de wijk begrensd door Puntenburgerlaan, Geldersestraat, Koppelweg en Smallepad).

Na een langdurige afbraakperiode zijn er weinig complexen overgebleven. Op dit moment kent de stad nog 6 (gedeeltelijk) bestaande grotere complexen: Rohm & Haas, NS Wagenwerkplaats, Warner Jenkinson, NCS station aan het Smallepad, Intradal en De Slegte. Naast deze grotere complexen bestaan er verspreid over de stad nog allerlei kleinere industriële restanten en overblijfselen van het waterstaatkundige en militaire verleden uit verschillende perioden. Siesta (Stichting Industrieel Erfgoed in de STad Amersfoort) spant zich in om het industriële erfgoed te documenteren en onderneemt initiatieven die leiden tot behoud. Zo is er een voorlopige lijst van nog aanwezig industrieel erfgoed in de stad opgesteld. Deze lijst wordt regelmatig aangepast en aangevuld. En in 2004 heeft de Amersfoortse fotograaf Tjeerd Jansen in opdracht van Siesta het nog bestaande industriële erfgoed op beeld vastgelegd. De foto’s zijn ondergebracht bij Archief Eemland. Op de site van Siesta vind je tientallen industrieel erfgoed-objecten in tekst en beeld beschreven, verdeeld in de categorieën handel, fabrieken, infrastructuur, spoorwegen en nutsvoorzieningen.

Phoenix Brouwerij
Een van de beeldbepalende bedrijven aan het Smallepad was de in 1970 gesloten Phoenix Brouwerij. Helaas is het hele complex inclusief het monumentale hoofdgebouw afgebroken. Om de herinnering aan deze lokaal decennialang vermaarde brouwerij levend te houden, is Titus Klijsen rond 2000 begonnen met het digitale museum 'Phoenix Brouwerij Amersfoort'. In het bijna 100-jarige bestaan van de brouwerij is door de jaren heen natuurlijk veel verzamelwaardigs verschenen en dat probeert Titus zoveel mogelijk te bemachtigen en op zijn site te publiceren. Het gaat om voor de hand liggende spullen zoals etiketten, flessen en viltjes, maar bijvoorbeeld ook correspondentie, pensioenbrieven, affiches enz. Op de pagina 'Geschiedenis' vind je een mooi chronologisch overzicht van de geschiedenis van de brouwerij, van het begin in 1872 tot de ondergang in 1970 en latere oplevingen. - Nieuws van e-museum Phoenix Brouwerij op Facebook.

Tweede Wereldoorlog
Kamp Amersfoort (Loes van Overeemlaan) is in 1939 in gebruik genomen als kazernecomplex voor Nederlandse gemobiliseerde militairen, die werden ingezet bij de aanleg en verbetering van de Grebbelinie en de verdedigingswerken rond de stad. Vanaf 1941 deed het voor de Duitse bezetters dienst als Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort (PDA). Het was een transit-kamp voor uitzending naar Duitsland, maar het voldeed zeker ook aan de criteria voor werkkamp of strafkamp. In het kamp verbleven in de jaren 1941-1945 in totaal 37.000 geregistreerde gevangenen. Daarvan zijn er circa 20.000 gedeporteerd naar (meestal Duitse) concentratiekampen. Sommigen werden eerst overgebracht naar andere kampen in Nederland, waaronder Kamp Westerbork, en vandaaruit doorgestuurd naar de vernietigingskampen.

Na de oorlog wilde men de verschrikkingen uit het kamp zo snel mogelijk vergeten en is het kamp volledig ontmanteld. Ondanks dat alles is teruggebracht tot resten van de fundamenten is de beklemming voelbaar gebleven. In 2004 is er een mooie, bescheiden gedenkplaats gerealiseerd, die het herrijzen van de herinnering uit de grond (uit de vergetelheid) symboliseert. Herinneren, bezinnen en leren is het motto van Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort. De stichting is opgericht om niet te vergeten. Of, anders gezegd, om de herinnering levend te houden aan wat zich in de jaren 1940-1945 in en rondom het kamp heeft afgespeeld. Het bezoekerscentrum vraagt bezoekers zich te bezinnen op het verleden, om lessen van het verleden door geven aan nieuwe generaties en waar mogelijk parallellen te trekken met hedendaagse ontwikkelingen. In 2019 is de originele toegangspoort teruggeplaatst. De stenen poort dient nu als ingang van het bezoekerscentrum, dat in 2019 is uitgebreid. De poort was voorheen eigendom van de naastgelegen politieschool.

Minister-president Rutte heeft in april 2021 het nieuwe ondergrondse Museum Kamp Amersfoort geopend. De jaren daarvóór is gewerkt aan de herinrichting van het voormalige kampterrein en de bouw van een nieuw ondergronds 1100 m2 groot museum. Het museum bevat onder andere een permanente tentoonstelling, een wisseltentoonstelling, een virtual reality voor groepen (apart te boeken) en een bezinningsruimte. In het museum wordt het verhaal van het Kamp onder meer verteld aan de hand van tien biografieën, een fotowand met gevangenen en historische objecten. Tijdens de opening van het museum hield de premier een toespraak. Deze is onder de link na te lezen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Amersfoort, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:

- De in 1878 opgerichte Oudheidkundige Vereniging Flehite heeft als doelstellingen: het stimuleren van de liefde tot en de studie van de historie en de heemkunde, van het gebied, bestreken door de oude gouw Flehite (= grofweg het huidige Eemland); de instandhouding en uitbreiding van Museum Flehite; zo veel mogelijk medewerking te verlenen tot instandhouding en restauratie van oude gebouwen, historische monumenten en andere oudheidkundige zaken te Amersfoort en in de gouw Flehite; het houden van bijeenkomsten ter bespreking van oudheidkundige onderwerpen ter bevordering van de kennis van geschiedenis en kunst. De vereniging heeft een kleine 600 leden.

- Archief Eemland is hét historisch informatiecentrum voor deze regio. Start je onderzoek online en kom langs voor advies, inspiratie en activiteiten. Het raadplegen van hun omvangrijke grote collectie cultuurhistorische bronnen over de geschiedenis van de regio is gratis. Archief Eemland is gevestigd in het Eemhuis op het Eemplein in Amersfoort. Op de site van het archief is o.a. de Historische Encyclopedie van Amersfoort (dr. J.A. Brongers, uitg. Filatop, 1998) online te lezen. Deze encyclopedie behandelt de geschiedenis van de stad en haar inwoners van de vroegste tijd t/m de Eerste Wereldoorlog. De encyclopedie geeft beschrijvingen van ongeveer 3000 trefwoorden variërend van historische personen, gebouwen en straten tot generieke begrippen die vertaald zijn naar de lokale context. Daarnaast worden nog ruim 400 jaartallen uit de geschiedenis van de stad behandeld. De encyclopedie is ook beschikbaar in de publieksruimte van Archief Eemland. Op de pagina Bouwtekeningen van Archief Eemland kun je o.a. 6.000 bouwtekeningen van monumenten online raadplegen.

- Museum Flehite is het kunsthistorisch museum van de gemeente Amersfoort. Gevestigd in drie historische panden toont het museum de geschiedenis van de stad en brengt het telkens weer andere tentoonstellingen met (inter)nationale kunst uit de periode van grofweg 1850 tot 1950. Het museum is gevestigd in drie laat-middeleeuwse 'muurhuizen', gebouwd omstreeks 1540. De Amersfoortse muurhuizen (= de panden in de straat Muurhuizen en de Breestraat) staan op het tracé van de eerste stadsmuur, die omstreeks 1300 is aangelegd. Als de stad in de 14e eeuw sterk groeit, is meer grondgebied nodig en worden tussen 1380 en 1450 een ruimere, tweede stadsmuur en stadsgrachten aangelegd. De eerste stadsmuur wordt vervolgens afgebroken, maar de fundamenten blijven zitten. Op deze ondergrondse muurresten worden na 1540 grote woonhuizen gebouwd, de muurhuizen. De muurhuizen zijn ondiep, maar wel brééd. Een rondgang door Museum Flehite toont veel sporen van de oorspronkelijke bouw en vroeger gebruik van de museumpanden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De provincie Utrecht en de gemeente Amersfoort gaan de komende jaren samenwerken bij de ontwikkeling van het Hoefkwartier. Deze toekomstige woon-, werk- en leerwijk staat nu nog bekend als kantorengebied De Hoef-West. In de periode tot 2030 komen er 2.500 nieuwe woningen door middel van nieuwbouw en transformatie van kantoorpanden. Van de woningen valt 55 procent in het sociale en middeldure segment. De gemeente en de provincie hebben hiervoor in maart 2020 een samenwerkingsovereenkomst getekend.

- "De provincie Utrecht wil met een bijdrage van 2 miljoen euro de bouw van 3.000-4.000 woningen in het gebied Langs Eem en Spoor/Kop van Isselt in Amersfoort een stap dichterbij brengen. Het geld wordt gebruikt om de ROVA (milieubrengstation en het regionaal overslagcentrum) naar een andere locatie te verplaatsen. Dit geeft een impuls aan de herontwikkeling van het gebied door de gemeente tot een uniek woon-, werk- en recreatiegebied. Op 9 december 2020 nemen Provinciale Staten een definitief besluit over de financiële bijdrage.

De regio Amersfoort behoort al jaren tot de meest gespannen woningmarktregio's van Nederland. Om de druk op de woningmarkt weg te nemen zijn meer woningen nodig. Met de herontwikkeling van het gebied worden er 3.000 tot 4.000 nieuwe woningen gebouwd, waarvan 35 procent van de woningen in het sociaal segment valt en 20 procent in het middensegment. Gedeputeerde Rob van Muilekom: “Het gebied Langs Eem en Spoor is een mooi voorbeeldproject van hoe een verouderd bedrijventerrein bij een station wordt heringericht tot een gebied waar wonen, werken en recreëren worden verenigd. En ik ben ervan overtuigd dat wij als provincie het verschil kunnen maken door actief met partijen samen te werken en te zorgen voor de benodigde financiële middelen, maar daar hebben we ook het Rijk voor nodig, zodat hier uiteindelijk 3.000 tot 4.000 woningen neergezet kunnen worden.”

Samenwerking. In 2019 zijn gemeente Amersfoort en provincie Utrecht een intentieovereenkomst aangegaan als opmaat naar een langjarige samenwerking bij de transformatie van het gebied Langs Eem en Spoor. Partijen hebben gedeelde ambities op het vlak van bijvoorbeeld de woningbouwopgave in dit gebied, gezond stedelijk wonen, duurzaamheid en mobiliteit. Beide partijen zijn voorstander van deze integrale ontwikkeling waarbij de opgaven gecombineerd worden opgepakt. De samenwerking tussen provincie, gemeente en betrokken partijen in het gebied is dan ook intensief. Versnelling woningbouw. De herontwikkeling sluit aan bij de ambitie van de provincie om 10.000 woningen per jaar te bouwen, waarbij gestreefd wordt naar tenminste 50 procent in het sociale en middeldure segment. Met het Uitvoeringsprogramma Versnelling woningbouw 2021-2024 worden de bestaande inspanningen geïntensiveerd. De provincie pakt nog meer haar rol als stimulator en facilitator om de woningproductie op te voeren." (bron: Provincie Utrecht. november 2020)

- Schipper Bosch heeft samen met de gemeente Amersfoort, de bewoners, huurders en andere stakeholders het voormalige Oliemolenkwartier getransformeerd tot een vernieuwende en bruisende plek: De Nieuwe Stad. Het is een dynamische microstad met ruimte om te werken, leren en verblijven; een levendige en sociale plek met festivals, een poppodium, restaurants, gedeelde moestuinbakken en een sterke lokale gemeenschap. De bewoners vormen een mix van grote en kleine bedrijven, afkomstig uit verschillende sectoren, variërend van zakelijke dienstverlening en onderwijs tot horeca en cultuur. De ambitie is om een innovatieve microstad te creëren met een mix van functies, waar gebruik boven bezit gaat en waar ze gezamenlijk met de bewoners van onderop een stad creëren.

Gezamenlijk hebben ze 5 pijlers geformuleerd, die sturing geven aan de gebiedsinrichting en programmering: 1) Verbonden identiteit: de ambitie is om van De Nieuwe Stad een goed verbonden en open stuk te maken, als onderdeel van het stadshart, met een sterke eigen identiteit; 2) Industriële poëzie: de kwaliteit, herkenbaarheid en diversiteit van de huidige gebouwen dienen als uitgangspunt bij de toekomstige ontwikkelingen; 3) Mix van functies: met een stedelijke mix van functies streven ze naar een veelzijdig milieu: niet alleen op gebiedsniveau maar ook op de schaal van de individuele gebiedsonderdelen; 4) 18 uurs dynamiek: de mix van functies en activiteiten zorgt ervoor dat het 18 uur per dag levendig is, doordat meerdere soorten gebruikers en bezoekers elkaar afwisselen; 5) Innovatieve duurzaamheid: met De Nieuwe Stad willen ze bijdragen aan een duurzame ontwikkeling, waar van onderop wordt gebouwd aan een zo veel mogelijk zelfvoorzienend stuk stad. Deze 5 pijlers zijn vastgelegd in het Ambitiedocument, dat in 2015 door de gemeenteraad is vastgesteld. Voor nadere informatie zie ook De Krant van De Nieuwe Stad (2017).

- Rapport m.b.t. mogelijke herbestemmingen van de oude spoorzone in Amersfoort (Wageningen UR, 2013). - Samenvatting rapport spoorzone.

- "Doorgaand verkeer in West-Amersfoort rijdt nu door een woonwijk en over een gelijkvloerse spoorwegkruising. Om de leefbaarheid en de doorstroming te verbeteren realiseert de gemeente de Westelijke Ontsluiting. Hierdoor gaat het doorgaande verkeer straks niet meer door de woonwijk, maar om de Beroemde Vrouwenbuurt heen en onder het spoor door. Zo blijft de bereikbaarheid gegarandeerd en wordt het schoner, stiller en veiliger. Doelen en resultaten. In de toekomstige situatie rijden de auto’s straks onder het spoor door en kruisen fietsen en voetgangers het spoor met een brug. Vanaf de fietsbrug is het ecoduct over de weg te zien. - Het hele plan Westelijke Ontsluiting in vogelvlucht. - Animatie-video van Westelijke Ontsluiting; de route vanuit het perspectief van een automobilist. - Website met 'bolfoto’s (panoramafotografie) van de nieuwe situatie. Nieuwe natuur. Het groen dat voor de aanleg verwijderd moet worden, wordt gecompenseerd door de aanleg van nieuwe natuur. Deze komt deels rondom de weg en deels in de Melksteeg. Als het project klaar is, is er 2,4 hectare meer groen dan nu. Daarnaast is er aandacht voor de bestaande flora en fauna. Zo kunnen dieren op zes plaatsen veilig onder of over de Westelijke Ontsluiting oversteken. Lees meer over de nieuwe natuur en over de maatregelen om de bestaande natuur te beschermen." (bron: gemeente) Het hele project beoogt medio 2024 gereed te komen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Amersfoort als stad heeft 440 rijksmonumenten.

- Amersfoort heeft 63 gemeentelijke monumenten.

- Op de site Amersfoort op de Kaart vind je o.a. oude plattegronden en een interactieve kaart met bezienswaardigheden in de gemeente.

- De 98 meter hoge Onze Lieve Vrouwetoren, in de volksmond de Lange Jan, is al van verre te zien. Het is de op twee na hoogste laat-middeleeuwse toren van Nederland. De toren is te beklimmen. Als beloning krijg je uiteraard een prachtig uitzicht over de stad en wijde omgeving. De toren is een van de objecten in ons land die wordt geprofileerd als middelpunt van Nederland. Om precies te zijn is dit het kadastrale middelpunt van Nederland (er zijn meer - soorten - middelpunten in/van ons land, waarvoor zie de link). In de bodem van de toren is in verband hiermee een monumentje aangebracht.

- Op Kerkplein Amersfoort vind je alle kerken in deze gemeente, van alle gezindten. De bekendste en indrukwekkendste kerk van de stad is de Sint Joriskerk op de Hof, midden in het oude stadscentrum. De Sint Joriskerk is een driebeukige hallenkerk. In 1248 werd een parochiekerk gebouwd in de toen opbloeiende plaats Amersfoort. Ze kwam op de plek van een kapel die naar wordt aangenomen ook al aan Sint Joris was gewijd. Naast een gedeelte van de onderkant van de huidige toren is er van deze parochiekerk niets over. In 1337 is de kerk tot kapittelkerk verheven. In de 15e eeuw is het kerkgebouw verbouwd tot een hallenkerk, waardoor de kerktoren door de zuidbeuk werd omsloten. In 1534 kreeg de kerk de huidige vorm als driebeukige hallenkerk. Sinds 1579 is het gebouw in protestantse handen. Van 2009-2011 heeft de laatste restauratie plaatsgevonden, onder leiding van Van Hoogevest Architecten. Hierbij is ook een moderne nieuwe inbouw in de kerk ontworpen. De kerk heeft drie orgels, waarvan het hoofdorgel van de hand van Carl Friedrich August Naber is. Het dateert uit 1845 en is het grootste Naberorgel dat bewaard is gebleven.

- Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof.

- In de straat Muurhuizen, die het oudste deel van de binnenstad omringt, bevinden zich ca. 60 rijksmonumentale panden. Een van de opvallendste is het Huis Tinnenburg op nr. 25. Toen Amersfoort na 1259 ommuurd werd, stroomde aan de oostzijde het water van de Heiligenbergerbeek de ommuurde stad in. Ter verdediging van deze waterdoorgang is in de 14e eeuw Huis Tinnenburg gebouwd. Tinnenburg vormde samen met Huis Rommelenburg aan de overzijde van het water de waterpoort in de stadsmuur. De doorsnede van die stadsmuur is in de zijgevel van muurhuis Tinnenburg duidelijk te zien. De muur was circa zeven meter hoog en 60 cm dik en aan stadszijde voorzien van een weergang op bogen en met kantelen (tinnen). Direct buiten de muur lagen twee grachten. Na de aanleg van de tweede stadsmuur was de waterpoort bij Tinnenburg niet langer nodig. Deze is omstreeks 1450 afgebroken. Huis Tinnenburg is verbouwd tot woonhuis en Rommelenburg verdween in 1848.

- Sterrenwacht Midden-Nederland is opgericht in 1987 en is gelegen in Park Schothorst te Amersfoort. Het gebouw heeft in plaats van de bekende markante koepel een schuifdak maar is desondanks niet minder sterrenwacht! Sterker nog: ze zijn blij met hun schuifdak want dat heeft voordelen; de gehele hemel is te zien en een leuke bijkomstigheid is dat je vanuit de kijkerruimte lekker rond kunt kijken, bijvoorbeeld met een verrekijker. De leden stellen het publiek in staat om te genieten van de sterrenkundige verschijnselen door je zelf te laten kijken door de grote telescoop naar bijvoorbeeld de maan, de zon of de planeten. In de winter, als het goed donker is, kun je winterobjecten bekijken zoals de sterrenstelsels, de Orionnevel, planetaire nevels en sterrenhopen. Tijdens deze waarnemingen wordt er natuurlijk ook het een en ander verteld over waar je naar kijkt.

- Stadspoort de Koppelpoort, gelegen aan de noordwestrand van de binnenstad van Amersfoort, is een combinatie van een land- en waterpoort. De naam is waarschijnlijk afgeleid van het Oost-middelnederlandse woord coppel, wat 'gemeenschappelijke weide' betekent; het gebied buiten de Koppelpoort was een gemeenschappelijk gebied. De naam duidt dus niet op het feit dat de poort twee functies heeft. De restauratie van de Stoneystuw bij de Koppelpoort is in 2012 opgeleverd. Het industriële rijksmonument is volledig gerestaureerd. De karakteristieke, sinds eind jaren tachtig ontbrekende assen en tandwielen van de stuw zijn bij de restauratie teruggebracht. Het Waterschap heeft vervolgens aanvullende herstel- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. De stuw is gebouwd in 1910. Naast de Koppelpoort staat de eveneens rijksmonumentale, 17e-eeuwse Volmolen (Plantsoen-Noord 2). De gemeente zocht hier een zinvolle herbestemming voor. Dat is gelukt: in oktober 2020 is hier De Katoendrukkerij van start gegaan.

- Onder stadspoort de Monnikendam stroomt het water van de Heiligenbergerbeek de binnenstad van Amersfoort binnen. De poort bestaat uit twee torens, die verbonden zijn door een poortboog, en staat aan de oostzijde van de binnenstad. De Monnikendam is begin 15e eeuw gebouwd als onderdeel van de tweede stadsmuur, die gebouwd werd vanaf 1380 en gereed kwam in 1480. De naam van de poort is vermoedelijk afkomstig van de Augustijner monniken, die sinds 1394 huisden op Sint Andrieskamp. De monniken verhuisden in 1420 naar De Birkt. De Monnikendam is een erkende trouwlocatie. Er is een restaurant in het monument gehuisvest.

- De van oorsprong 13e-eeuwse landpoort de Kamperbinnenpoort staat aan de noordzijde van de binnenstad, tussen de Langestraat en de Kamp, en behoort tot de eerste stadsmuur van Amersfoort. Het is een van de laatste overblijfselen van deze eerste stadsmuur, waarvan de structuur grotendeels nog te zien is in de Muurhuizen, waar de poort aan vast gebouwd is. Aan de zijde die gericht is naar de Kamp bevindt zich boven de poort een mezekouw met zes werpgaten, van waaruit verdedigers van de stad bijvoorbeeld gloeiende pek naar beneden konden gooien.

- Het Belgenmonument uit 1919 op de top van de Amersfoortse Berg (Utrechtseweg) is het grootste herdenkingsmonument van Nederland. Het is een geschenk van de Belgen als dank voor de opvang van vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het Belgenmonument is in 2013 door Bureau Waardenburg onderzocht in verband met noodzakelijk uit te voeren renovatiewerkzaamheden. Medewerkers van de monumentenzorg zagen af en toe vleermuizen in het monument. De gemeente Amersfoort heeft daarom gevraagd een oriënterend onderzoek uit te voeren naar gebruik door vleermuizen. Bij het eerste bezoek in september 2012 bleek dat het gebouw heel geschikt is als winterverblijfplaats. In januari 2013 onderzocht Bureau Waardenburg of het ook als zodanig gebruikt wordt. In totaal telden ze tenminste 65 overwinterende vleermuizen: 32 watervleermuizen, 29 franjestaarten, een gewone grootoorvleermuis en drie niet nader te determineren dieren. Zoveel vleermuizen waren niet eerder in een winterverblijfplaats in de stad geteld. De waarnemingen van de franjestaart zijn bijzonder: deze soort was pas recent voor de eerste keer in de stad vastgesteld en verblijfplaatsen van deze soort waren nog niet bekend.

- "Het Mondriaanhuis (Kortegracht 11) heeft naast een bescheiden eigen collectie twee grotere collecties in langdurige bruikleen. Daarnaast exposeert het museum een aantal vroege werken van de in Amersfoort geboren kunstschilder Piet Mondriaan (1872-1944) uit twee privécollecties. De eerste collectie bevat geometrisch-abstracte kunst, in langdurige bruikleen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verkregen. Het gaat in totaal om 114 objecten. Bekende namen als Jan Schoonhoven, Cesar Domela Nieuwenhuis, Peter Struycken, Carel Visser, Ben Akkerman en Joost Baljeu behoren tot deze collectie. De tweede collectie bevat constructief concrete kunst met afmeting 30 x 30 cm, in langdurige bruikleen verkregen van internationaal werkende kunstenaars. Het gaat in totaal om 339 kunstwerken. Kunstenaars als Douglas Allsop, John Carter, Andre van Lier, Josef Neuhaus, Vera Molnar, Eric Saxon en Gilbert Decock behoren tot deze collectie.

Het Mondriaanhuis toont in het museum negen naturalistische werken uit de beginperiode van Mondriaan. Deze landschappen en stadsgezichten zijn afkomstig uit de collectie Esser. De arts J.F.S. Esser (1877–1946) bezat destijds een van de omvangrijkste collecties Nederlandse moderne kunst. De collectie telde rond 1912 800 kunstwerken en omvatte maar liefst 80 werken van Mondriaan. Dit waren allemaal naturalistische doeken uit de beginperiode van de schilder, daar de verzamelaar abstracte kunst niet zo kon waarderen. De erven van dhr. Esser hebben het Mondriaanhuis negen werken in langdurig bruikleen gegeven."

- Sinds 2012 is er het Wijkmuseum Soesterkwartier, waar een woning in de stijl van begin 20e eeuw is ingericht. Videoreportage over opening Wijkmuseum Soesterkwartier. Het museum documenteert de geschiedenis van de wijk. Ook op de site kunt u al het een en ander hierover vinden.

- "De uitgebreide expositie van het Cavaleriemuseum in Amersfoort is ondergebracht in twee gebouwen op het terrein van de Bernhardkazerne. In het Sint Jorisgebouw worden uniformen, handvuurwapens, zilveren voorwerpen, schilderijen, miniaturen, schaalmodellen e.d. geëxposeerd. De indeling van de expositie in het Sint Jorisgebouw is als volgt: historische introductie, de paardentijd en de periode van wielen en rupsbanden. Tevens bevindt zich is in het Sint Jorisgebouw een ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen. In het tweede museumgebouw, het Landsverkgebouw, vernoemd naar de eerste pantserwagen van de Nederlandse Cavalerie, de (Zweedse) Landsverk (officiële vooroorlogse naam: pantserwagen M36 en M38), wordt een groot deel van de collectie historische Cavalerievoertuigen tentoongesteld. De expositie wordt gecompleteerd met objecten zoals motoren, uitrusting enz. In de buitenexpositie worden ook tanks en pantserwagens geëxposeerd rondom beide gebouwen. Dichtbij het Landsverkgebouw bevindt zich de Restauratiewerkplaats. Groepen kunnen deze na een daartoe gemaakte afspraak bezichtigen."

- "De Historische Collectie Verbindingsdienst komt voort uit het in 1969 in Ede opgerichte Museum Verbindingsdienst. In 2006 hoorde men dat de Edese kazernes dicht zouden gaan en dat dus ook het museum verhuizen. Maar waarheen? Aangezien het Regiment Verbindingstroepen en de School Verbindingsdienst zouden verhuizen naar Amersfoort, werd besloten ook de Historische Collectie Verbindingsdienst hier te huisvesten, en wel in de grote hal van gebouw C op de Bernhardkazerne. Bewust is er niet gekozen voor een één op één verplaatsing van de collectie, maar is een gesaneerde expositie opnieuw voor de toekomst ingericht. Het geheel is zeer interactief en beslaat vijf tijdvakken van 50 jaar, van 1800 tot 2050. Naast de historie komt dus ook de toekomst aan bod. De hoofdthema’s van deze tijdvakken zijn: 1800-1850: De veldtochten / optisch en akoestisch; 1850-1900: Vesting Holland / kabelgebonden telefonie en telegrafie;
1900-1950: Wereldoorlogen / opkomst van de radioverbindingen; 1950-2000: Koude oorlog en vredesoperaties / digitalisering en automatisering; 2000-2050: Crisisbeheersing / datacommunicatie en verdergaande automatisering.
Naast de expositiehal beschikt de Historische Collectie Verbindingsdienst over een uitgebreid archief en een winkel. Ten slotte is ook de Regimentszaal van het Regiment Verbindingstroepen ondergebracht binnen de ruimten van de collectie.

De Historische Collectie Verbindingsdienst in de Bernhardkazerne in Amersfoort richt zich vooral op actief dienende militairen en overige Defensiemedewerkers. Echter ook postactieve militairen die hun diensttijd willen herbeleven en mensen die vanuit hun hobby geïnteresseerd zijn heten we van harte welkom. De tweede doelgroep zijn de leerlingen van technische vakopleidingen, die kennis willen maken met het uitdagende werk van de Verbindingsdienst in binnen- en buitenland. Het verleden heeft geleerd dat onze toch wel technische expositie minder geschikt is voor basisschoolleerlingen. De expositie op woensdagen van 10.00 tot 16.00 uur open voor het publiek. Voor groepen van 6 tot 40 personen bestaat de mogelijkheid om, op afspraak, op andere werkdagen een bezoek aan de collectie te brengen. De toegang is gratis, maar een vrijwillige financiële bijdrage in de bus in de hal wordt zeer gewaardeerd. De Historische Collectie Verbindingsdienst wordt namelijk niet gesubsidieerd en is dus financieel afhankelijk van vrijwillige bijdragen en sponsoren."

- "Door de jaren heen heeft meesterschilder Anton van Middelaar allerlei boeken, materialen, apparatuur en gereedschap uit de schildersbranche verzameld. Na de verkoop van zijn schildersbedrijf eind 2000 breidde Van Middelaar zijn vakgerichte verzameling uit en specialiseerde hij zich verder in de oude schilderstechnieken. Naast het uitvoeren van restauratiewerkzaamheden geeft Van Middelaar al jaren les in oude schilderstechnieken. Zijn Ambachtelijk Schildersmuseum is gevestigd in zijn Atelier ’t Kattegat ('t Haartje 24, in de vanouds Hooglandse buurtschap 't Haartje, die tegenwoordig in de nieuwbouw van Amersfoort-Noord ligt, tussen nieuwbouwwijk Nieuwland in het W en bedrijventerrin Calveen in het ZO). Beide zijn op afspraak geopend. Het museum heeft een verzameling van: oude schildersgereedschappen en materialen uit de 19e en 20e eeuw; oude verfblikken, verfpigmenten en een unieke oude pigmentkast uit 1820; originele hout- en marmerimitatie schildertechniekboeken vanaf de 19e eeuw; wandbekleding, sjablonen en reclameborden enz.

Graag breiden wij de verzameling van het Ambachtelijk Schildersmuseum in Amersfoort uit. Heb je nog oude, in goede staat verkerende, gebruiksartikelen, gereedschap of materiaal uit de 20e eeuw of eerder, bijv. reclameborden van schildersbedrijven, verfblikken, decoratieschilderingen en vakboeken, dan houden wij ons van harte aanbevolen. Te koop: Boeken: We hebben op voorraad vakgerichte boeken o.a. nieuwe boeken en mappen betreffende hout- en marmerimitatie. Pigmenten: we hebben een grote voorraad oude verfpigmenten die te koop zijn. De toegang is gratis. Het museum is een privé initiatief en ontvangt geen subsidies. Een vrijwillige bijdrage voor het in stand houden van het museum in de daarvoor bestemde bus bevelen wij je daarom van harte aan. Een groepsrondleiding behoort ook tot de mogelijkheden. Rondleiding van ca. 2,5 uur voor groepen van 8-10 personen inclusief koffie of thee kost € 8,00 p.p. Rondleiding voor beroepsopleidingen en scholen speciaal tarief."

- "Museum Grombaard opende in 1986, en was jarenlang een onderdeel van de introductie van nieuwe medewerkers van GGZ-instelling Zon & Schild in Amersfoort (Utrechtseweg 266). Het raakte in de vergetelheid toen in 2008 op een andere wijze van introductie werd overgegaan. De tot die tijd actieve museumcommissie viel uiteen en het museum verstofte, aldus Anja van de Poll. Op haar initiatief functioneert sinds 2010 een hernieuwde museumcommissie met als slogan ‘Wie zijn geschiedenis niet kent, kan het heden niet doorgronden noch zijn toekomst richting geven’.

Wij stellen ons ten doel de geschiedenis van Zon & Schild in Amersfoort levend te houden, met accent op diens plaats binnen de geschiedenis van de psychiatrie in Nederland. En daarnaast het “gewoniseren” (ontmythologiseren) van de psychiatrie. Met als doelgroep de werkers in de GGZ, patiënten en familieleden van patiënten en iedereen die iets over de GGZ wil weten. En werkers in de somatische gezondheidszorg die hun kennis willen aanvullen." Het museum is (uitgezonderd de feestdagen) elke maandag van 13:30-16:00 uur geopend. Voor groepen van 6 tot 20 personen is het ook mogelijk ons museum buiten de reguliere openingstijden te bezoeken. Een verzoek hiertoe dient ruim van tevoren per e-mail te worden ingediend." - Onder deze link stellen de gastheren en -vrouwen van Museum Grombaard zich voor. En hier kun je lezen hoe bezoekers van het museum het ervaren hebben. Voor nadere informatie over Zon & Schild en de actuele ontwikkelingen aldaar zie het hoofdstuk Links > Zorg.

- Het 60 jaar oude binnenvaartschip Serendiep is sinds 2019 het onderkomen van kunstenaarscollectief De Spullenmannen. Ze hebben het ingericht tot Knopjesmuseum. Het schip ligt in Amersfoort, aan de Eem, aan de Geldersestraat, maar maakt ook tournees elders door het land. "Een bezoek aan het Knopjesmuseum is een spannende tocht door een labyrint waarin je je kunt laten verdwalen als Alice in Wonderland. Een fascinerende mengeling van wetenschapsmuseum, sprookje en escaperoom. Ga op ontdekkingsreis en baan je een weg door het labyrint... Kom je er ooit weer uit? Wie durft? Angst is voor mietjes, aanraken verplicht! Het Knopjesmuseum is er voor alle nieuwsgierige volwassenen vanaf 10 jaar. Ben je jonger? Neem dan een volwassene mee. Het Knopjesmuseum is een labyrint waarin geklommen, gekropen en gebukt moet worden. Het is daarom helaas niet rolstoeltoegankelijk. Draag kleding waarin je je makkelijk kunt bewegen. Naaldhakken worden afgeraden." Zie ook de reportage over het Knopjesmuseum in AD, 30-9-2019.

- Gevelstenen in Amersfoort.

Terug naar boven

Evenementen

- Op een zondag in februari is er in Amersfoort 'Gluren bij de Buren', hét woonkamerfestival, waarbij woonkamers in verschillende steden worden omgetoverd tot een tijdelijk podium met een wel zeer intiem karakter. Iedereen kan genieten van diverse optredens van lokale talenten, van singer-songwriters met een gouden keel tot theatermakers die je verrassen en koren die je omverblazen! Elke artiest speelt drie keer een optreden van 30 minuten. Door de speciale looproutes kun je hierdoor als bezoeker maximaal 7 optredens bijwonen. Gluren bij de Buren maakt de wijken gezelliger en geeft lokale acts een podium. Alle voorstellingen zijn gratis te bezoeken (een vrijwillige bijdrage is welkom, en draagt bij aan het budget om de volgende editie mogelijk te maken). Beleef het karakter van jouw stad, de gastvrijheid van de bewoners en ontmoet talentvolle lokale muzikanten als bezoeker van 'Gluren bij de Buren'. Wil je Gluren bij de Buren ook in jóuw stad organiseren? Wil je jouw huiskamer beschikbaar stellen voor een optreden? Of wil je zelf spelen in een van de huiskamers? Neem dan contact op met de organisatie.

- "Jaarlijks op 27 april kleurt De Nieuwe Stad (Oliemolenhof 106) oranje. Van 10.00 tot circa 20.00 uur zijn er allerlei leuke activiteiten voor kinderen én volwassenen. Woon je in Amersfoort? Kom dan lopend of met de fiets. Het hele gebied is fietsvrij, aan de randen vind je een aantal fietsparkeerplekken. Kom je van ver? Maak dan bij voorkeur gebruik van het openbaar vervoer. Vanaf het centraal station loop je binnen 10 minuten naar De Nieuwe Stad, of je kunt de bus nemen naar de halte aan de Brabantsestraat. Lijkt het je leuk om tijdens Koningsdag een plekje te reserveren voor de Kleedjes- en Kraampjesmarkt in De Nieuwe Stad? Dat kan! Een kraam kost €30 op de dag zelf, of 25€ als je vooraf betaalt. Een plek voor een kleedje kost €5. Anders dan op een normale vrijmarkt hoef je er hier op de dag zelf niet in alle vroegte bij te zijn om een plek te bemachtigen. Naar aanleiding van de aanmeldingen reserveren wij namelijk voor iedereen een eigen plek. We vinden het ook super leuk als je muziek gaat maken, of nagels gaat lakken of iets anders leuks of te geks gaat doen, zolang het maar niet met etenswaren te maken heeft."

- Festival Rabobank Amersfoort Jazz (gedurende 4 dagen eind mei, in 2020 voor de 42e keer) zit boordevol bijzondere World Jazz-concerten door ca. 300 binnen- en buitenlandse artiesten. Dat alles op vele binnen- en buitenpodia, behalve de grote pleinen ook in de theaters en de prachtige historische locaties die Amersfoort rijk is. Alle concerten zijn (een uitzondering daargelaten) gratis toegankelijk.

- Op een zondag begin juli is er in Amersfoort (in 2020 voor de 8e keer. Sinds 2018 ook in Utrecht, Zaanstad en Woerden) het festival Struinen in de Tuinen (de zomerse variant van het hiervoor vermelde 'Gluren bij de Buren'). Hét tuinfestival waarbij tuinen in verschillende steden worden omgetoverd tot tijdelijk podium. Het gazon is het podium, de tuinstoelen de tribune. Iedereen kan genieten van verschillende optredens van lokale talenten. Van singer/songwriters tot ongekend theatertalent, alles op het gebied van podiumkunst! Elke artiest speelt drie keer een optreden van 30 minuten en alle voorstellingen zijn gratis te bezoeken. 100 tuinen, 100 lokale acts, 300 optredens! Geniet van zonnige deuntjes, zomers theater en zinderende belevingen. Beleef het karakter van jouw gemeente, de gastvrijheid van de bewoners en ontmoet talentvolle lokale artiesten als bezoeker van Struinen in de Tuinen.

"Om goed voorbereid op bezoek te kunnen bij je buren zijn er handige looproutes gemaakt. Sorteer het programma op wijk of per genre, en voeg optredens naar keuze toe in je persoonlijke programma. Onze tip? Ga struinen in je éigen buurt om je buurtgenoten te leren kennen. De speeltijden zijn zo ingedeeld dat je in totaal maximaal zeven optredens kunt zien. Dus plan goed en mis niets! Gebruik je de site via je mobiel? Geef toestemming om je locatie te zien en zie hoeveel stappen het volgende optreden van je vandaan is!" Wil jij ook een artiest in je tuin op het festival 'Struinen in de Tuinen'? Of wil je als artiest of band zélf ergens in een tuin spelen? Neem dan contact op met de organisatie. Deelnemende steden zijn Amersfoort, Utrecht, Zaanstad en Woerden.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "De Lieve Vrouw is hét culturele huis voor podiumkunsten en film in Amersfoort, aan het mooiste plein van de historische binnenstad. In het intieme vlakkevloertheater krijgen jaarlijks circa 120 actuele, eigentijdse podiumkunsten de ruimte: theater, dans, muziek, gesprek of experiment. In de drie huiselijke filmzalen (89, 60 en 45 stoelen) worden dagelijks de nieuwste internationale kwaliteitsfilms en documentaires in hoogwaardige digitale kwaliteit vertoond. In Theater De Lieve Vrouw staat genieten voorop en daarom doen de filmzalen hier niet aan pauzes, popcorn of commerciële reclameboodschappen. 364 dagen per jaar kun je bij De Lieve Vrouw inspiratie opdoen, regelmatig begeleid door een inleiding of een nagesprek, zo mogelijk in aanwezigheid van de theater- of filmmakers. Kunst en cultuur dicht op de huid en op het netvlies, élke dag. Daarnaast is De Lieve Vrouw ook een gastvrij en bij tijden bruisend café-restaurant, waar je kunt kunt napraten over films en voorstellingen, maar waar je ook zonder voorstelling welkom bent voor koffie, lunch, een hapje en een drankje. Het café voert o.a. een assortiment fairtrade koffie en thee, schenkt speciale bieren en beschikt over een zonnig terras.

Anders kijken. De Lieve Vrouw is continu in beweging. Met onze kleinschalige en vernieuwende programmering willen wij onze bezoekers inspireren, uitdagen of andere perspectieven bieden: anders kijken, naar jezelf en de wereld. We bieden een inspirerend podium, waarop kunst maar ook maatschappelijke thema’s en ontwikkelingen zichtbaar worden. We werken hiertoe intensief samen met onze culturele partners in Amersfoort, zoals Flint, FASadE, Kunsthal KAdE en Scholen in de Kunst. Daarnaast werken we samen met Amersfoortse (theater)makers en -initiatieven, en lokale, regionale en nationale podia en filminstellingen."

- "Dierenpark Amersfoort is niet zomaar een dierentuin, wij hebben een missie: iedereen de schoonheid van de dieren laten zien! “Wij willen kinderen verwonderen met de liefde voor dieren en de natuur om zo bij te dragen aan een positieve houding ten opzichte van het beschermen van de natuur.” Wij willen als dierentuin een onmisbare rol spelen als het gaat om het overbrengen van de schoonheid van de dieren op de nieuwe generaties. Door naar buiten te gaan, onvergetelijke herinneringen tussen de dieren te creëren en de waarde van alle grote en kleine dieren te ontdekken, hopen wij dat de kinderen van nu zich in de toekomst in willen zetten voor de dieren in Nederland en ver daarbuiten. Om onze missie te bereiken hebben wij de ambitie om de meest kindvriendelijke dierentuin van Nederland te zijn. Dat zie je bijvoorbeeld goed terug in de Klim Alles-route die door het hele park loopt: kinderen klauteren langs, boven, over en tussen de dieren. Tijdens de tocht leer je de dieren op een andere manier kennen en ontdek je allerlei leuke dierenweetjes! Ouders, opa en oma doen gewoon lekker mee en ook aan de allerkleinsten is gedacht. Vanuit de buggy kun je de dierenbewoners dankzij het vele glas namelijk heel goed zien. En nog een hóóp meer: zo is er elke schoolvakantie voor kinderen iets extra’s te beleven, ontmoet je alle reptielen en insecten met de zoekkaart in het Honderdduizend Dierenhuis en ook de bebording met dierinformatie is voor de kinderen goed te volgen. Wij hopen je na een bezoek aan ons park met meer passie voor dieren en de natuur uit te zwaaien."

- Van half april tot half oktober is de Eemlijn in de vaart; een fietsboot over de Eem van Amersfoort naar Bunschoten-Spakenburg v.v. "De fietsboot wordt varend gehouden door een team van 50 enthousiaste vrijwilligers. Wat doen de vrijwilligers van de Eemlijn? Het is 9 uur en de vijf vrijwilligers die vandaag varen komen aan boord in Amersfoort. Soms komen ze een half uurtje eerder omdat het dan “schoon schip” is en krijgt de boot een extra poetsbeurt. Na het onontbeerlijke kopje koffie gaan de voorbereidingen van start om de passagiers weer een mooie vaart te geven. Om 09.30 uur gaat de boot naar de andere kant van de Eemhaven. Aan de zijde van de Grote Koppel is namelijk onze aanlegsteiger en kunnen de passagiers gemakkelijk aan boord komen. Op het bovendek worden de stoelen uitgezet, de vlaggen gehesen en benedendeks worden de kassa’s van de kaartjesverkoop en de bar in orde gemaakt. De schipper controleert de motor en het oliepeil, en verdeelt een aantal taken over de vier andere vrijwilligers. Als de eerste passagiers zich melden worden de fietsen overgenomen door onze vrijwilligers en als we weten tot hoever de passagiers mee willen varen dan wordt de fiets keurig in het betreffende rijtje gezet.

De passagiers zoeken, na te hebben afgerekend, op het bovendek een plekje en wachten tot het 10.00 uur is, want dan vertrekt de boot. Het genieten voor de passagiers begint dan pas echt. De vrijwilligers genieten ook maar op een andere manier. Zij genieten als de passagiers het naar hun zin hebben en daarvoor zetten zij zich voor de volle 100% in. Koffie zetten, op het bovendek vertellen wat er allemaal te zien is in het gebied waar we varen, een tosti bakken, kortom het de passagiers naar de zin maken. Op de aanlegplekken moet de boot natuurlijk wel goed vastgemaakt worden, dus dan stoppen alle cateringwerkzaamheden en is de bemanning druk met de veiligheid aan boord en natuurlijk het teruggeven van de fietsen en nieuwe passagiers weer welkom heten. Om 17.45 uur is de boot weer terug in de Eemhaven in Amersfoort. Het werk zit er dan nog niet op. De kassa’s moeten worden opgemaakt, de stoelen worden weer opgestapeld, vlaggen worden gestreken, toiletten worden gepoetst, de koelkasten moeten weer worden aangevuld voor de passagiers van morgen en als alles is opgeruimd gaat de bemanning nog even de reis van die dag evalueren onder het genot van een drankje. Zo rond 18.30 uur gaat de bemanning met een tevreden gevoel naar huis, uitkijkend naar de volgende tocht die zij weer mogen varen."

- Park Schothorst is in 1987 geopend voor publiek en is vrij toegankelijk. Het park is een afspiegeling van de landschappen in de omgeving van Amersfoort. Zo is er een heidevegetatie en een polderlandschap te zien. Ook komen er zeldzame orchideeën en andere plantensoorten voor. "Landgoed Schothorst heeft een lang verleden. Overblijfselen ervan zijn nog terug te vinden in het landschap. Markant aanwezig zijn de witte villa met de bijbehorende gebouwen, zoals het koetshuis en de orangerie. Deze laatste twee worden particulier bewoond. De witte villa wordt gebruikt als kantoor. Vanuit de jaren dertig zijn er nog enkele overblijfselen te vinden van de proefboerderij die hier was gehuisvest. In de overgebleven gebouwen zijn nu de boogschuttersvereniging, de schapenstal, bijenhuis, de sterrenwacht en het CNME (Centrum voor Natuur en Milieu Educatie) gehuisvest. 'Het Groene Huis' is de werkplek van het CNME. Tevens maken veel groene groepen en organisaties gebruik van het gebouw."

- Het project Omtrek van Amersfoort heeft geleid tot 6 aansluitende wandelingen langs de grenzen van deze gemeente, met een totale lengte van maar liefst 73 kilometer, waarmee je een rondje langs de gehele grens van de gemeente kunt lopen. Waarbij je door 3 verschillende streken komt; Eemland, de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei. De wandelgids '360 graden Amersfoort' beschrijft alle wandelingen in tekst met kleurenfoto's en routekaartjes.

- Weblog van de vrijwilligers van bos Birkhoven. Bos Birkhoven, gelegen aan de westelijke rand van Amersfoort, tegen het grondgebied van Soest aan, is sinds 2005 eigendom van Stichting Het Utrechts Landschap. Een groep vrijwilligers doet veel onderhoudswerk in het bos. Daarover informeren ze je in dit blog. Vanaf 2011 is dit blog in de lucht, maar stukje bij beetje verwerken ze er ook de informatie in over wat er sinds 2005 in het bos is gebeurd.

- Kringloop Emmaus Amersfoort bevindt zich op Havenweg 14 (= bedrijventerrein De Isselt). - Ook Kringloopcentrum Amersfoort zit op bedrijventerrein De Isselt, bij Emmaus 'om de hoek' (Zwaaikom 21).

- Wereldwinkel Amersfoort verkoopt originele cadeaus en (h)eerlijke levensmiddelen uit andere culturen. De producten zijn gemaakt met respect voor mens en milieu. Omdat de producenten - zoals zilversmeden, pottenbakkers en koffieboeren - er een rechtvaardige prijs voor krijgen, kunnen ze een menswaardig bestaan opbouwen. Met jouw aankoop help je hen daarbij.

Terug naar boven

Beeld

- Diaserie met oude ansichtkaarten van Amersfoort, deel 1. - Idem deel 2.

Terug naar boven

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Amersfoort. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Wijken en buurten / belangenorganisaties: - Stichting Woonklimaat Berg (SWB) is in 2009 opgericht als voortzetting van Stichting Behoud Bosgebied Berg (SBBB) en Stichting Behoud Woonklimaat Stationsplein en Omgeving (SBWS). De SWB ijvert voor behoud van het bijzondere karakter van het Bergkwartier/Bosgebied. Dat houdt in de bescherming of bevordering van stedebouwkundige, architectonische, natuur-, landschappelijke, cultuurhistorische en archeologische waarden, flora en fauna, de kwaliteit van het milieu, waaronder tevens begrepen de lucht, het geluid, de bodem en het water; Daarnaast bekommert de SWB zich om de kwaliteit van een goede ruimtelijke ordening, waaronder verkeersafwikkeling en parkeren.

- Muziek: - "Muziekvereniging Wilskracht Amersfoort bestaat uit twee volwaardige orkesten: het Harmonieorkest en het Regionaal Concertorkest. Het ene orkest heeft een harmoniebezetting. Het andere orkest heeft de bezetting van een symfonisch blaasorkest. Ook participeren wij in het KSO (Keistedelijk Opleidingsorkest). Het KSO is een gezamenlijk opleidingsorkest van een aantal muziekverenigingen uit de regio en Scholen in de Kunst. In het Harmonieorkest kun je met minimaal HaFaBra A-niveau al meespelen. De harmonie verzorgt een volwaardig concertprogramma tijdens evenementen binnen en buiten de stadsgrenzen. Het Regionaal Concertorkest telt ruim zestig enthousiaste muzikanten uit Amersfoort en omgeving en speelt op een hoog amateurniveau. De kracht van het orkest is de geweldige muzikale veelzijdigheid. Het orkest geeft zo’n vijf concerten per jaar. Om mee te kunnen spelen in het RCOW moet je minimaal HaFaBra C-niveau hebben. Enkele secties zijn nog onderbezet. Voor andere secties is er juist een wachtlijst."

- "Muziek- en Showband Juliana bestaat uit Show & Marchingband Juliana met jeugdafdeling Show & Marchingband Jong Juliana en Concertorkest Juliana. Show & Marchingband Juliana kan zich met recht een waardig muzikaal ambassadeur van Amersfoort noemen. De diversiteit van het instrumentarium, het brede repertoire en een groot aanpassingsvermogen maken Juliana tot een van de meest attractieve showkorpsen van Nederland. Show & Marchingband Jong Juliana is de laatste jaren uitgegroeid tot een van de top-jeugdkorpsen van Nederland en is een graag geziene gast op taptoes en festivals. Concertorkest Juliana is het derde orkest van onze vereniging en bestaat sinds 2009. Onze uitdaging? Het brengen van muziek en show op het hoogste niveau! Onze vereniging wil aansluiting vinden en houden bij de top van Nederland op het gebied van show, mars en natuurlijk de muziek. Door het inhuren van professionals op het gebied van opleidingen, muziek, exercitie en show wordt deze uitdaging bijna een vanzelfsprekendheid. Maar het resultaat wordt niet bereikt zonder de enorme inzet van onze leden. Succes behalen we met elkaar en de leden zelf maken hierbij het verschil."

- Het in 1965 opgerichte Christelijk Gemengd Koor Cantate Deo uit Amersfoort geniet al vele jaren bekendheid in de wereld van de gemengde koren. Vooral de laatste jaren is deze bekendheid te danken aan de uitvoering van grotere klassieke werken.

- Zorg: - Het eerste ziekenhuis in Amersfoort was gevestigd op Muurhuizen 33. Tussen 1578 en 1907 was hier het Sint-Elisabeth Gast- of Ziekenhuis gevestigd. In 1906 wordt aan de Sint Andriesstraat een nieuw ziekenhuis gebouwd en in 1969 verhuist het Sint Elisabethziekenhuis naar de nieuwbouwlocatie aan de Heiligenbergerweg. Het oude ziekenhuis aan de Sint Andriesstraat wordt in gebruik genomen als verpleeghuis. Door de trek naar de stad in het begin van de 20e eeuw groeit de behoefte aan ook een protestants-christelijk ziekenhuis. In 1931 wordt ziekenhuis De Lichtenberg gerealiseerd in Villa De Lichtenberg op Utrechtseweg 293, nabij de Stichtse Rotonde. In 1957 wordt op Utrechtseweg 160 een nieuw ziekenhuiscomplex gebouwd. De oorspronkelijke gebouwen worden dan in gebruik genomen als verpleeghuis en zijn in de jaren tachtig gesloopt. In de jaren negentig was de capaciteit van beide ziekenhuizen 820 bedden (500 in De Lichtenberg en 320 in het St. Elisabeth). Ze fuseerden in 1991 tot Ziekenhuis Eemland. Eind 2013 is het nieuwe Meander Medisch Centrum aan de Maatweg in gebruik genomen. Locatie De Lichtenberg aan de Utrechtseweg is in 2018 gesloopt. Het gebied wordt herontwikkeld tot villapark. Locatie Sint Elisabeth krijgt na sloop een groene parkachtige invulling. Alleen het ketelhuis met schoorsteen en de villa op Heiligenbergerweg 159 blijven behouden.

- "Zon & Schild in Amersfoort (Utrechtseweg 266) is sinds 1930 in gebruik als instellingsterrein voor de geestelijke gezondheidszorg. De laatste jaren heeft GGz Centraal, waar Zon & Schild onder valt, te maken met grote veranderingen in de zorg. De zorg wordt anders gefinancierd, vindt steeds meer plaats in de woonomgeving van de cliënt en minder in klinieken op instellingsterreinen als Zon & Schild. Hierdoor heeft GGz Centraal nu meer gebouwen in bezit dan nodig is. Daarnaast is een aantal gebouwen verouderd en niet meer ‘geschikt’ als zorglocatie. Met het oog op de toekomst van de zorg aan onze cliënten én de toekomst van Zon & Schild gaan we delen van het terrein herontwikkelen. Daarbij gaat het accent de komende jaren verschuiven van zorg naar andere functies zoals wonen en nieuwe economische bedrijvigheid.

Voor de herstructurering van het Zon & Schild terrein in Amersfoort is een toekomstvisie opgesteld. Uitgangspunt is dat er een indeling in vier zones komt. Het gebied rond en achter Hebron bestemmen we voor de zorg, het Ensemble (het historische hart met de monumenten) voor wonen en het gebied achter de IJsselberch krijgt eveneens een woonbestemming, waarbij de nadruk ligt op ecologie en natuurwaarden (Natuurzone). Als vierde zone zijn de bossen benoemd. De bestaande en nieuwe zorgfuncties concentreren we op het meest westelijke deel van het terrein, met onder meer Hebron, Kastanjehof, De Voorde en Gildenhof. Het gebouw Hebron gaan we herbestemmen en gaat onder andere de kantoorfuncties van GGz Centraal en algemene cliëntenvoorzieningen herbergen. Verder zijn er mogelijkheden voor nieuwbouw voor zorgfuncties, zorgwoningen of sociale woningbouw ten behoeve van onder meer (ex)cliënten. De Veste bevindt zich op de grens van het gebied en kan eventueel nog worden ingezet voor therapiefuncties."

In 2018 is gestart met het opstellen van het ‘Ruimtelijk Kader’ voor de herontwikkeling van Zon & Schild. Op 3 december 2019 is dit kader vastgesteld in de besluitvormende vergadering van gemeenteraad Amersfoort. GGz Centraal vindt het belangrijk om een plan te realiseren waarvoor draagvlak bestaat. Daarom is de mening van medewerkers, cliëntenraden, stakeholders, politici, omwonenden etc belangrijk. Zon zijn de eerste contouren van het Masterplan gepresenteerd aan bewoners, cliënten en familieraden en omwonenden. Regelmatig zijn er informatiebijeenkomsten. "In ca. 2028 is het hele project ‘klaar’. Dan is Zon & Schild een gemêleerde woonwijk met een ‘zorgzone’, woningen en bedrijven. Mooie plekken waar nieuwe buren welkom zijn. Met woningen in verschillende prijsklassen. Waar je elkaar kunt ontmoeten als je dat wilt.

Voor een aantal van onze cliënten zal dit een veel prettigere woonomgeving zijn dan in de stad. Daarom realiseren wij ook woningen voor cliënten die wel graag zelfstandig wonen, maar ook de beschutte setting van dit terrein nodig hebben. Zo helpen we de gemeente om oplossingen te bieden aan burgers voor wie het wonen in de stad niet optimaal is. Wij betrekken onze toekomstige bewoners en buren bij de vormgeving van deze bijzondere wijk." In Museum Grombaard kun je terecht om je te informeren over verleden, heden en nabije toekomst van de GGZ in het algemeen en die van Zon & Schild in het bijzonder. Zie daarvoor het hoofdstuk Bezienswaardigheden. Soortgelijke grootschalige GGZ-complexen, geografisch gezien vaak complete dorpen met alles erop en eraan, die veelal ook in een proces zitten van herinrichting van de zorgfuncties en herbestemming van een deel van het complex naar functies op het gebied van wonen en bedrijvigheid, zijn Dennenoord bij Zuidlaren, Duin en Bosch in Bakkum aan Zee, Vrederust bij Halsteren, Huize Padua bij Boekel, en Sterrenberg/Abrona bij Huis ter Heide.

- Gezondheid: - "De Voedselapotheek wijkaanpak in de wijk Schothorst in Amersfoort is een project om de gezondheid van mensen te verbeteren en samenwerking tussen de agrifood- en gezondheidszorgsector tot stand te brengen. Want de voedselsector verbouwt gezonde bouwstoffen voor een goede gezondheid. Dalila Sayd en Naomi Jansen brachten hiervoor allerlei partijen in de wijk samen, zoals de regionale GGD, kinderopvang, een VMBO-school, supermarkten, diëtisten, studenten en inwoners. Met de Tijdlijnmethode keken ze terug naar de opbrengsten van de afgelopen periode en vooruit naar de volgende fase van het project."

- Duurzaamheid / klimaat: - "Het beter verwerken van hoosbuien, meer verkoeling bij hitte, maatregelen tegen verdroging, een groter leefgebied voor bijen en vlinders en meer parken om te spelen. De gemeente zet in op een betere leefomgeving voor plant, dier en mens. Klimaatbestendigheid, recreatie en biodiversiteit gaan daarbij hand-in-hand. “De uitdaging is om hier ruimte voor te blijven vinden in een groeiende stad als Amersfoort”, aldus wethouder Kraanen. “Het doel is in 2050 een klimaatbestendige stad met volop ruimte voor water en groen te zijn.” In dat kader heeft de gemeente in april 2019 het programma 'Klimaatbestendige en Groene Stad' vastgesteld.

De komende jaren is zo’n 2 miljoen euro beschikbaar om, samen met inwoners, de stad verder te vergroenen. Daarnaast wordt in bestaande projecten meer rekening gehouden met groene en klimaatadaptieve maatregelen. Wethouder Kraanen: “Wij staan wereldwijd, in Nederland en dus ook in Amersfoort, voor flinke uitdagingen. Nu al is klimaatverandering zichtbaar: hoosbuien, hitte en droogte komen steeds vaker voor. Dat levert risico’s op voor onze economie, gezondheid en veiligheid. We werken aan klimaatbestendigheid door in te spelen op de gevolgen van klimaatverandering en de stad geleidelijk aan te passen. Dit noemen we klimaatadapatie. Het is ons doel om in 2050 een klimaatbestendige ruimtelijk inrichting te hebben; en hiermee een stad die het vermogen heeft goed te blijven functioneren als het klimaat verandert.”

Veel klimaatadaptieve maatregelen zijn ook groene maatregelen. Amersfoort zet in op meer groen en kwalitatief béter groen. Namelijk groen dat bijdraagt aan de biodiversiteit, recreatie en dus ook de klimaatadaptie van de stad. Dit doet de gemeente bijvoorbeeld door tegels en verharde oppervlakken in de openbare ruimte te vervangen voor groen. Dat levert veel op: betere ‘sponswerking’ voor het opvangen van hevige regenbuien, meer verkoeling tijdens hitte en een betere leefomgeving voor plant, dier en mens.

De uitdaging is om voldoende ruimte te blijven creëren voor groen en water in een groeiende stad als Amersfoort, waar ook ingezet wordt op bijvoorbeeld meer woningen. Bij de ontwikkeling en (her)inrichting van de openbare ruimte neemt de gemeente klimaatadaptieve en groene maatregelen daarom zoveel mogelijk mee in projecten. Goede voorbeelden hiervan zijn de herinrichting van de Boldershof (meer ruimte voor groen en spelen op een parkeerplein), de Zonnehof (parkeerplein omgevormd tot park met maatregelen voor opvang van piekbuien) en de aanleg van riolering, drainage en waterberging in de wijk Kruiskamp. De toekomstige aanpak van de openbare ruimte in de Kamerlingh Onnesbuurt en de Bisschopsweg is als aanleiding gebruikt om bewoners te enthousiasmeren om ook op eigen terrein klimaatadaptieve en groene maatregelen te treffen. Maar denk ook aan het: uitbreiden van beplanting geschikt voor vogels en insecten; verbeteren en uitbreiden van beweegrondjes; stapsgewijs verder vergroenen van schoolpleinen.

Daarnaast zet de gemeente ook actief in op het inspireren en stimuleren van ontwikkelaars, bedrijven en bewoners om zelf ook maatregelen te nemen. Als we alleen maatregelen in de openbare ruimte uitvoeren, dan missen we veel plekken waar we ook kunnen vergroenen. Dit doen we door: pilot regenwatercoaches, adviseren het regenwater in de tuin te laten infiltreren; opzetten van Operatie Steenbreek in de openbare ruimte, bijvoorbeeld door het vervangen van tegels door groen op brede stoepen en (parkeer-)pleinen. Bewoners leveren locaties aan; met Operatie Steenbreek - lekker in je tuin: bewoners inspireren hun tuinen te ontstenen en te vergroenen (of klimaatbestendig te maken); Meetjestad: bewoners faciliteren zelf onderzoek te doen naar klimaatverandering. En vier groene prioriteiten uit de stad: het uitbreiden van speelnatuur, eetbaar groen, vergroenen van winkelcentrum Schothorst en het Soesterkwartier." (bron: gemeente Amersfoort, april 2019)

- Innovatie: - "Zelf je t-shirt bedrukken, hout lasersnijden, of je ontwerp 3D-printen? FabLab Amersfoort is een open werkplaats met digitaal gereedschap waar je gebruik van mag maken, waaronder een 3D-printer, een lasersnijder. Al deze machines werken met open source software. Dit betekent dat je de software gratis kunt downloaden, thuis iets kunt ontwerpen en vervolgens dit zelf kan maken op het FabLab. Het is de bedoeling om zelf aan de slag te gaan met de machines. De instructies van alle apparaten vind je op deze website. Onze FabLab-managers helpen je natuurlijk graag als je er niet helemaal uitkomt. Onderdeel van een groter geheel. FabLab is een wereldwijd initiatief. De uitgangspunten van alle FabLabs staan in de Fabcharter. Open toegang, eigen verantwoordelijkheid en het delen van kennis en ontwerpen staan centraal. Ons FabLab gaat ver met die eigen verantwoordelijkheid. Het lab draait zonder subsidies, met vrijwilligers en met open source software. Hierdoor is onze onafhankelijkheid gegarandeerd. Wij verwachten dat gebruikers van het FabLab ook bijdragen aan het in stand houden van dit mooie initiatief. Dat kan op verschillende manieren."

- "Onze tijdgeest kenmerkt zich door veel en grote veranderingen. Bij De WAR in Amersfoort denken we na over die veranderingen. Iedereen die hier een idee over heeft of zich daarmee bezig wil houden is welkom in De WAR. De War is een broedplek voor kunst, wetenschap, techniek en duurzaamheid. Bij ons vind je een plek, gereedschappen en andere mensen die jou verder kunnen helpen omdat ze een soortgelijk idee hebben of samen willen optrekken. Zes kenmerken van De WAR: 1. Nieuwsgierigheid. De War is een plek waar het gaat om ontdekken, zowel actief door kunstenaars, wetenschappers en uitvinders die er nieuwe verkenningen doen, als passief door publiek dat er steeds iets nieuws kan leren of ervaren. 2. Duurzaamheid. Aangezien De War zich richt op onderzoek, waarbij winst op korte termijn geen doel is, wordt de plek zelf zo duurzaam mogelijk opgezet. Dit komt onder meer terug in het streven naar autonomie en onafhankelijkheid. Onafhankelijkheid op het gebied van energieneutraliteit en financieel gebied, evenals onafhankelijkheid in de manier van werken door bijvoorbeeld het gebruik van vrije (open source) software en hardware.

3. Open Kennis. In een tijd van intellectuele en creatieve overvloed, en de opkomst van wereldwijde netwerken is ontwikkeling vooral gebaat bij openheid en kennisdeling. Kennis wordt kritischer getoetst en er kan worden voortgebouwd op andermans werk. Het proces van kennisontwikkeling wordt toegankelijker voor de samenleving. 4. Eigen Initiatief. De War wordt vormgegeven door het eigen initiatief van mensen om samen die voorzieningen te organiseren die ze zelf nodig hebben. Daarin vindt automatisch een selectie plaats van mensen die zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun idealen en bereid zijn daarin verbinding te zoeken met andere mensen. 5. Evolutie. De War staat voor een ontwikkelmodel dat het mogelijk maakt om projecten te starten waarvan de uitkomst onzeker is. Dit door ze de gelegenheid te geven om langzaam te groeien, en het risico bij elke stap te beperken, of te delen met anderen die eenzelfde ambitie hebben. 6. Diversiteit. In het besef dat diversiteit van belang is voor stabiliteit van complexe systemen vormt De War in Amersfoort een vluchtheuvel voor alles wat niet mainstream is. Dat kan grensverleggend fundamenteel onderzoek zijn, maar ook experimentele kunst, het doorgeven van oude ambachten of technologische innovatie."

- Veiligheid: - De Amersfoortse Reddingsbrigade (ARB) is in 1919 opgericht en een van de 175 reddingsbrigades in Nederland. De vereniging draait geheel op vrijwilligers en heeft ca. 180 leden. Onder het motto: "Zolang nog niet iedereen kan zwemmen, moet iedere zwemmer kunnen redden", leiden zij jaarlijks vele enthousiaste kinderen en volwassenen op tot redders.

- Nieuws van Politie Amersfoort op Facebook.

- Genealogie: - Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) afd. Amersfoort en omstreken. "De vrijwilligers van deze in 1971 opgerichte afdeling willen er, overeenkomstig de doelstelling van de vereniging, zijn voor genealogen die best wat hulp kunnen gebruiken. Voor ervaren genealogen, die deze hulp niet meer nodig hebben, wil de afdeling mogelijkheden bieden voor kennisuitwisseling en publicatie van resultaten van genealogisch onderzoek. Jaarlijks organiseren wij een achttal avonden met interessante lezingen en in september een computergenealogiemiddag. Drie keer per jaar geven wij een blad uit met verhalen van leden, informatie over de lezingen, boekbesprekingen en verslagen van lezingen die zijn geweest." - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Amersfoort Soesterweg, - idem RK, - idem RK Maranatha, - idem Rusthof.

Reacties

(2)

Prima site, leuk om te zien. Misschien kan Museum Grombaard ook vermeld worden?

Dank voor je compliment Wout! Dat doet altijd goed om te horen, en stimuleert mij om door te gaan met het zetten van de laatste puntjes op de i (medio dit jaar beoogt het project helemaal gereed te komen). Dank voor de tip ook! Ik beoog onder meer álle musea te vermelden, juist en vooral ook de kleinere, relatief onbekende, maar daarmee niet minder interessante musea. Ik denk daarmee inmiddels nagenoeg compleet te zijn. Maar deze had ik tot heden dus gemist in mijn zoektochten naar nuttige informatie voor mijn bezoekers, hoewel ik geboren en getogen Amersfoorter ben! (in 2001 naar Leerdam verhuisd, omdat mijn partner daar woont en zij meer aan haar woonomgeving was gehecht dan ik aan de mijne). Ik heb er een stukje over opgenomen in het hoofdstuk Bezienswaardigheden, en gelijk ook de andere musea die nog mager beschreven waren, qua vermelding uitgebreid. Tevens het hoofdstuk Geschiedenis, waar nog het een en ander ontbrak over de eerste eeuwen, aangevuld. Al met al is de inhoud nu bijna verdubbeld; van 4.000 naar bijna 8.000 woorden.

Enkele tipjes nog:
Op jullie site is veel relevante informatie te vinden over van alles. Op zich heel goed. Maar probeer je in te leven in 1) iemand die het museum nog niet kent en 2) iemand die nog nooit van Zon & Schild heeft gehoord. Op beide moet men snel een antwoord kunnen vinden op de site, en die antwoorden vind ik er nu niet. Iedere site zou een 'Over ons'-pagina moeten hebben, waar iemand die jullie nog niet kent daar informatie over kan vinden. Dat raad ik jullie dus ook aan. Zet daarop 1) een paar alinea's over onstaan en ontwikkeling, en ook wat er te zien is. Daarover kan ik na doorkijken van de hele site niets vinden! Warm mensen een beetje op, maak ze nieuwsgierig om het museum te willen bezoeken door ze te vertellen wat er zoal te zien is. Een alinea in tekst. En onder 'Collectie' enkele voorbeelden in tekst en beeld. Die twee die er nu staan is wel erg mager, daar mogen er nog wel een paar bij. En alleen bij dat uurwerk staat expliciet dat het in het museum te zien is. Op de pagina over ECT staat alleen een verhaal over ECT in algemene zin met een foto van kennelijk een dergelijk apparaat. Kénnelijk is dat apparaat ook in het museum te zien, maar dat stáát nergens. Dat moet ik maar interpreteren, omdat het onder het menu 'Collectie' hangt, dat het kennelijk ook in jullie museum te zien is. Dus zet dat er even expliciet bij. Apparaat huppeldepup is bij ons te zien, is van 19xx tot 19xx in gebruik geweest voor zusenzo.

Nog een tip: onder Links > Zorg heb ik enkele alinea's opgenomen over verleden, heden en vooral de nabije toekomst van Zon & Schild, met de herinrichtings- en herbestemmingsplannen. Dat mag je (evt. geredigeerd) overnemen op jullie site onder 'Over ons', met een kopje 'Wat is Zon & Schild'. Want daar heeft de argeloze sitebezoeker die de instelling niet kent dus geen idee van. Dus vertel dat even in enkele alinea's. Toen ik dus las over de toekomstplannen, bedacht ik mij dat er nog een 5-tal soortgelijke grote GGZ-complexen in het land is, die (vrijwel) ook allemaal doende zijn met dergelijke herinrichtingen en herbestemmingen. Ik heb ze alle 5 genoemd en gelinkt (doorgaans naar pagina's op mijn site, waar ik ze uitvoerig beschrijf) in het stukje onder Links > Zorg. Wellicht nuttig om die onder een kopje 'Verwante instellingen' ook op jullie pagina Links op te nemen, onder meer omdat ik op die pagina's ook beschrijf over de vergelijkbare herbestemmingsplannen van die complexen. Wellicht kan men bij elkaar inspiratie opdoen en zijn er bij de een goede voorbeelden gerealiseerd die ook bij een ander kunnen worden gebruikt.

Nog een dingetje: bovenaan jullie homepage staat als slogan: "Het levend houden van de historie is ons doel". Het is wel érg ambitieus om 'de historie' in brede zin levend te willen houden. Maar jullie bedoelen ongewijfeld '... m.b.t. de GGZ in het algemeen en Zon & Schild in het bijzonder". Ik heb als redacteur geleerd: "Zeg wat je bedoelt en bedoel wat je zegt", oftewel wees zo duidelijk en expliciet als mogelijk, zodat de lezer zo min mogelijk hoeft te raden wat je éigenlijk bedoelt. Daarom zou ik van deze slogan maken: "Het levend houden van de historie van de GGZ en van Zon & Schild is ons doel."

Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen