Gemeente Ambt Hardenberg in ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)
- Ambt Hardenberg is een voormalige gemeente in de provincie Overijssel, in de streek Salland. In 1811 zijn het schoutambt en het stadsgericht Hardenberg samengevoegd tot de gemeente Hardenberg. Ook ontstond toen de gemeente Gramsbergen. Een deel van het voormalige schoutambt Hardenberg is toen bij de voormalige heerlijkheid Gramsbergen gevoegd. Per 1-7-1818 is de toen nog maar 7 jaar oude gemeente Hardenberg, als uitvloeisel van een reorganisatie van de gemeentebesturen op het platteland, opgesplitst in twee gemeenten: Schoutambt Hardenberg en Stad Hardenberg. Hiermee werd teruggegrepen op de geografisch-bestuurlijke indeling van vóór 1795. Met de invoering van het "Reglement op het bestuur ten platten lande in" 1825 werd de naam Schoutambt gewijzigd in Ambt. De burgemeester van de oude gemeente Hardenberg, de heer Antoni van Riemsdijk, werd in 1818 benoemd als eerste burgemeester van de gemeente Ambt Hardenberg. Per 1-5-1941 is deze gemeente samen met de gemeente Stad Hardenberg opgegaan in de op dat moment weer opnieuw opgerichte gemeente Hardenberg.
- Zowel geografisch als bestuurlijk werd de gemeente in twee en vaak in drie gedeelten gesplitst, te weten het zuidelijk, midden en noordelijk gedeelte. De redenen hiervoor waren de omvang, de infrastructuur en de ligging van de enclave van de gemeente Stad Hardenberg. Het zuidelijk gedeelte bestond uit de buurtschappen en dorpen Brucht, Bergentheim, Mariënberg, Sibculo, Kloosterhaar, Bruchterveld en Ebbenbroek. Het noordelijk gedeelte omvatte de buurtschappen en dorpen Lutten, Slagharen, Schuinesloot, Collendoorn, Oud-Lutten, De Krim, Collendoornerveen, Heemserveen en Rheezerveen. Het middelste deel omvatte de hoofdplaats Heemse en de buurtschappen en dorpen Baalder, Radewijk, Rheeze en Diffelen.
- Wapen van de voormalige gemeente Ambt Hardenberg.
Terug naar bovenAlternatieve spellingen
Voor deze gemeente zijn bij tijd en wijle ook de volgende schrijfwijzen gehanteerd: Ambt-Hardenberg, Hardenberg (Ambt) en Schoutambt Hardenberg.
De gemeente Ambt Hardenberg betrof het landelijk gebied om de stad Hardenberg, oftewel het landelijk gebied van de oude gemeente Hardenberg. Zie ook de oude plattegond elders op de pagina.
Terug naar bovenIn 1840 had de gemeente Ambt Hardenberg 530 huizen met 3.313 inwoners, verdeeld in dorp Heemse 74/481 (= huizen/inwoners) en de - toen nog - buurtschappen Brucht 32/195, Bergentheim 32/243, Sibculo 42/249, Diffelen 24/153, Rheese 32/196, Collendoorn 19/122, Lutten 34/236, Baalder 44/252, Radewijk 18/130, Venebrugge 3/37, Rheezerveen 9/56, Heemserveen 46/254, Collendoornerveen 20/176 en Slagharen 101/533.
De gemeente had een oppervlakte van ca. 16.000 hectare. Vlak voor de opheffing in 1941 had de gemeente ruim 14.000 inwoners.
Terug naar boven- Geschiedenis van de gemeente Ambt Hardenberg.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Ambt Hardenberg (online te bestellen).
Terug naar boven- Genealogie: - Hier vind je informatie over hoe je onderzoek kunt doen in de bevolkingsregisters en dergelijke in de voormalige gemeente Ambt Hardenberg.
Reactie toevoegen