Aduard

Plaats
Dorp
Westerkwartier
Westerkwartier
Groningen

aduard_fietsenstalling.jpg

Aduard, fietsenstalling bij de Friesestraatweg met De Ploeg-achtige (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Ploeg) evocatie van het Groningerland. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Aduard, fietsenstalling bij de Friesestraatweg met De Ploeg-achtige (zie https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Ploeg) evocatie van het Groningerland. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

aduard_nieuwe_brug_over_het_van_starkenborghkanaal_kopie.jpg

De nieuwe hefbrug over het Van Starkenborghkanaal bij Aduard is eind 2018 gereed gekomen en op zijn plaats gehangen. De brug is onderdeel van de verlegde N983 om Aduard heen. (© Harry Perton)

De nieuwe hefbrug over het Van Starkenborghkanaal bij Aduard is eind 2018 gereed gekomen en op zijn plaats gehangen. De brug is onderdeel van de verlegde N983 om Aduard heen. (© Harry Perton)

Aduarderdiep met kanoers.jpeg

Het Aduarderdiep loopt O langs Aduard. Om het geheel te bekanoën, moet je een goede conditie hebben: het kanaal, dat loopt van Hoogkerk naar Aduarderzijl, is namelijk 12 km lang.

Het Aduarderdiep loopt O langs Aduard. Om het geheel te bekanoën, moet je een goede conditie hebben: het kanaal, dat loopt van Hoogkerk naar Aduarderzijl, is namelijk 12 km lang.

gemeente_aduard_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Aduard anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Aduard anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Aduard

Terug naar boven

Status

- Aduard is een dorp in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1989. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier.

- Wapen van de voormalige gemeente Aduard.

- Onder het dorp Aduard vallen ook delen van de buurtschappen Gaaikemadijk (het grootste deel ervan), Nieuwklap, Steentil en Wierumerschouw (een klein deel ervan).

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Auwerd.

Oudere vermeldingen
1252 kopie 13e eeuw Adawerth, 1276 Adward, 1281 Aduwart, Aduwert, 1283 Aedwert, ca. 1660 Groot Adewert. Die laatste naam gold ter onderscheiding van Lutke of Klein Aetwer, een andere naam voor het dochterklooster Sint Annen.

Naamsverklaring
Betekent het Oudfriese werth, werd 'wierde, bewoonde hoogte' van de persoon Ada, Ade. Aduard zou niet op een terp liggen, daarom achtte men deze verklaring problematisch. De terpenatlas geeft echter aan dat hier wel degelijk een terp ligt.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Aduard ligt 5 km NW van de stad Groningen en 3 km NO van het dorp Zuidhorn. In het N grenst het dorp aan het Van Starkenborghkanaal, O van het dorp loopt het Aduarderdiep.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Aduard 299 huizen met 1.955 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 103/737 (= huizen/inwoners), de dorpen Fransum 24/166 en Den Ham 52/341 en de buurtschappen De Knijp 4/16, Fransumer Voorwerk 3/20, Den Horn 37/220, Langeweer 19/110, De Poffert (deels) 27/160, Aduarder Voorwerk 30/185 en "Wierum ten westen van het Reitdiep": geen aantallen vermeld. Tegenwoordig heeft het dorp circa 1.000 huizen met circa 2.200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Aduard heeft in 1810 zijn eerste straatverlichting gekregen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Aduard, kun je terecht bij de volgende instantie:

- Kloostermuseum Sint Bernardushof geeft een beeld van de geschiedenis van het vroegere Sint Bernardusklooster in het dorp. Dit cisterciënzerklooster is in 1192 gesticht vanuit het Friese klooster Klaarkamp. Het was het grootste kloostercomplex van Noord-Europa en is van onschatbare waarde geweest voor de ontwikkeling van Groningen en het huidige cultuurlandschap Middag-Humsterland. In 1580 is de abdij in brand gestoken en wordt het merendeel van de gebouwen afgebroken. Met stenen van het klooster worden de eerste huizen van Aduard gebouwd, zo ook het huis waar het museum in gevestigd is. De monniken hebben veel gedaan voor de waterhuishouding in de regio. De baksteenindustrie - met de bekende kloostermoppen - is hier tot grote bloei gekomen. Het enige overgebleven gebouw van het kloostercomplex - de ziekenzaal, thans NH kerk - is tevens te bezichtigen.

In 2009 is een project van start gegaan met als doel te komen tot ‘Het Nieuwe Wonder van Aduard'. Het project is een initiatief van de gemeente Zuidhorn en bestaat uit drie deelplannen: het herinrichtingsplan van het kloosterterrein, de studie naar een nieuw concept voor een informatie- en studiecentrum en het vormen van een idee voor een kunstwerk in het dorp. Met dit meerjarenproject beoogt de gemeente de geschiedenis van het cisterciënzerklooster zichtbaar te maken in de openbare ruimte.

De eerste fase van het project, herinrichting van het kloosterterrein, is afgerond. Uitgangspunt hierbij was een eerste aanzet te geven tot de herinrichting van de openbare ruimte in het centrum van het dorp en de uitbouw van het toeristisch-recreatieve aanbod. Bij de uitvoering zijn Platform Erfgoed Aduard*, inwoners en lokale ondernemers en verenigingen nauw betrokken geweest. De eerste fase van het project bestond uit de volgende onderdelen: herstellen zichtlijnen De Lindt en aanbrengen kloostercontouren in bestaande bestrating; markeren van Noorder- en Zuiderpoort; verplaatsen van het herdenkingsmonument op het Kaakheem en bomen voor een beter zicht op de Abdijkerk; kloosterwandeling met 3D-app die een virtueel beeld geeft van het dorp in de middeleeuwen. Het project is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de Regio Groningen-Assen, provincie Groningen en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (ELFPO).

Zaterdag 19 september 2015 vierde het dorp een groots feest in middeleeuwse sferen met muziek, theater, eten, drinken, wandelen en (streekproducten)markt. Hiermee is de eerste projectfase van het 'Nieuwe Wonder van Aduard' afgerond. Met vele partijen is in de voorafgaande jaren hard gewerkt om de rijke kloostergeschiedenis van het dorp weer zichtbaar te maken. Deze dag kwam het vroegere grootste klooster van Noord-Europa in 3D tot leven met de nieuwe, interactieve 3D-app en wandelroute (2 km). Tijdens het dorpsfeest was de feestelijke opening van deze bijzondere, interactieve wandelroute en is de app gelanceerd. Langs de contouren van het voormalige klooster is een wandeling uitgezet met zeven kunstwerken. Als je daar je smartphone of tablet op richt, krijg je 3D-beelden te zien van het dorp uit de middeleeuwen. Je kunt zelfs virtueel door het klooster - zoals het ooit moet zijn geweest - heen lopen. Bij de app is gebruikgemaakt van een unieke techniek die nog niet eerder in Nederland is gebruikt. De app is gratis te downloaden via de app-store van je mobiele telefoon of tablet. (bron: gemeente Zuidhorn)

* In 2009 is het Platform Erfgoed Aduard van start gegaan. Daarin werken de lokale historische organisaties samen: Stichting tot Behoud van Aduarder Monumenten, Stichting Kloostermuseum St. Bernardushof, de Historische Vereniging, en Stichting Zuiderpoort Klooster, de eigenaar van het Rechthuis. Het Platform had vrij snel zijn visie op de kloostergeschiedenis geformuleerd en aan de gemeente Zuidhorn aangeboden. Die heeft vervolgens een plan voor de revitalisatie van het dorp laten maken. Een werkgroep van het Platform heeft tussen 2012 en 2015 de gemeente Zuidhorn geadviseerd over de eerste fase van dat plan. In 2014 was er een Expertmeeting in samenwerking met de Nederlandse Heide Maatschappij die nieuwe doelen voor het cultuurtoerisme in het Kloosterdorp opleverde. Het Platform blijft zich inzetten om de geschiedenis van het voormalige klooster en van de tijd erna aan het publiek te presenteren.

- Verder is er nog een Historische Vereniging Aduard (geweest). De website van deze vereniging is opgeheven dan wel gehackt, of wellicht is de vereniging zelf opgeheven. Wij hebben hier navraag naar gedaan en zijn in afwachting van het antwoord hierop.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De verlegde provinciale weg N983, rondom Aduard en de Nijelandsterpolder, is in december 2018 feestelijk in gebruik genomen. De weg zorgt er nu als rondweg voor dat doorgaand verkeer, vrachtwagens en landbouwverkeer niet langer door het dorp hoeven te rijden (wat voorheen het traject van de N983 ter plekke was), wat de verkeersveiligheid en de doorstroming van het verkeer bevordert. De weg sluit aan op de eveneens eind 2018 gereedgekomen nieuwe brug over het Van Starkenborghkanaal en ten zuiden van Nieuwklap (ongelijkvloers) op de Friesestraatweg (N355). De nieuwe brug is op de plaats van de loswal gebouwd. Ook is de ontsluiting van het bedrijventerrein verbeterd. Het fietspad vanuit Den Ham is doorgetrokken tot aan het fietspad langs de provinciale weg (N355). Dit is ook het laatste deel van de Fietsroute Plus Groningen-Zuidhorn. Verder zijn de bestaande bruggen over De Lindt en over het Aduarderdiep vervangen. De oude brug over het Van Starkenborghkanaal - tussen de Burgemeester van Barneveldweg Z van het kanaal en de Evert Harm Woltersweg N ervan - is in augustus 2019 verwijderd. Hier vind je enkele foto's van de voorbereidingen daarvan.

Omdat de voorheen doorgaande hoofdwegen door het dorp in verkeerstechnische zin zijn 'afgewaardeerd' naar 'dorpsstraat', wat in de praktijk natuurlijk een opwaardering is, in de beleving van de bewoners, is de voormalige provinciale weg door Aduard door de provincie overgedragen aan de gemeente Westerkwartier. De gemeente gaat deze wegen fasegewijs herinrichten waardoor het weer echte dorpswegen worden in plaats van de doorgaande wegen van voorheen. Het gaat om de Albert Harkemaweg, de Heereweg, de Burgemeester Seinenstraat en de Burgemeester van Barneveldweg. De herinrichting is in 2019 gestart en komt medio 2020 gereed. Gezien het grote belang van dit project voor het dorp verwoorden wij hierna wat er per straat gaat gebeuren:

"Herinrichting Albert Harkemaweg: versmallen van de rijbaan tot ca. 5,50 m en uitvoeren in asfalt (kruispunten rood asfalt); ‘slinger’ in de weg maken voor huisnummers 52-56; aanleggen van een voetpad (1.20 m) tussen rijbaan en vijver; aanbrengen nieuwe openbare (LED) verlichting; vergroten van het wateroppervlak van de vijver. Het talud aan de woningzijde maken we flauwer (beschoeiing vervalt aan deze zijde); aanleggen van kruidige bermen: een grasmengsel met kruiden dat bloei vertoont (een groene afwisselend bloeiende deken langs de weg); af en toe een plantsoen met vaste planten of heesters; planten van bomen: lindes, berken, eiken en een paar speciale soorten; vervangen van de woningen (huisnrs. 20a-50) achter de vijver door nieuwbouw door Wold&Waard. Het voorlopig ontwerp is om achter de nieuwe woningen een smal weggetje aan te leggen voor de bewoners, zodat zij achter hun woning een auto kunnen parkeren; vervallen van een aantal parkeerplaatsen langs de Albert Harkemaweg. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor groen. De laanbeplanting met bomen wordt versterkt; verkleinen van het grote kruisingsvlak met de Burg. van Barneveldweg. Hier maken we een nieuwe T-kruising.

Herinrichting Heereweg: versmallen van de rijbaan tot ca. 5,50 m; verbreden van de voetpaden aan weerszijden tot ca. 1,80 m; aanbrengen middenbermen van ca. 2,50-2,90 m breed; planten van een dubbele afwisselende bomenrij: Turkse eik, valse christusdoorn, amberboom, plataan en nog een aantal aandachtsbomen bij de grote kruisingsvlakken in de bermen; aanleggen van gebakken straatstenen (roodbruin) in rijbaan, inritten en voetpaden. Voor de rijbaan heeft, na een enquête onder de bewoners, de meerderheid gekozen voor uitvoering in gebakken straatstenen in plaats van asfalt; aanbrengen van nieuwe openbare (LED) verlichting; versmallen van de rijbaan ter plaatse van de komgrens (rijbaan ca. 3,50 m). Deze versmalling wordt op een aantal plaatsen herhaald. In de versmalling komen gele gebakken straatstenen; uitvoeren van het kruispunt met de Bernardusweg en A. en J. van Damlaan in de vorm van een pleintje, uitgevoerd in gele gebakken straatstenen. Gelijktijdig met de herinrichting vervangen we het vuilwaterriool en leggen we een regenwaterriool aan. Het Waterbedrijf en Enexis gaan oude kabels en leidingen vervangen.

Tijdens de uitwerking is ook de wens geuit de Lindt weer in oude staat te herstellen. Hoewel dit buiten de scope van het project valt, doen we wel onderzoek naar wat de kosten en mogelijkheden zijn voor het opengraven van de Lindt. Hierin onderzoeken we ook of het mogelijk is de brug over de Lindt weer in ere te herstellen.

Herinrichting Burg. Seinenstraat (zie ook de sfeerbeelden en materialisatie en het filmpje van het ontwerp van de herinchting): voorgesteld was om de rijbaan uit te voeren in gebakken straatstenen. Op basis van dit ontwerp is een trillings- en geluidsonderzoek gehouden. Resultaat van dit onderzoek was dat er kans op trillingsoverlast voor de omgeving ontstaat. Reden om het ontwerp aan te passen en te zoeken naar een alternatieve uitvoering van de rijbaan. Deze is gevonden in een rijbaan in asfalt met streetprint; tijdens de uitvoering wordt in het warme asfalt een vorm gedrukt waardoor de rijbaan de uitstraling krijgt van een klinkerbestrating. Verdere werkzaamheden: versmallen rijbaan tot ca. 4,80 m; regelmatig onderbreken van versmalde rijbaan door een iets breder profiel. Hier zijn de rijwielpadbanden vervangen door brede molgoten waardoor de rijbaan ter plaatse ongeveer 5,20 m breed wordt;

uitvoeren van trottoirs aan weerszijden in gebakken straatstenen; smalle afwijkende stroken inrichten voor de gevels van de woningen. In de straat staan verschillende type woningen; vervangen van het muurtje voor de kerk door een leuning om het doorzicht vanaf Kaakheem naar de Abdijkerk te verbeteren. We onderzoeken de mogelijkheden om de rijbaan en het trottoir ter plaatse te verlagen; inpassen van het 4 mei herdenkingsmonument in het nieuwe ontwerp; accentueren van de voormalige zuider- en noorderpoort van het klooster in de rijbaan door de contouren van het oude gemeentewapen van Aduard in het asfalt te markeren; aanbrengen van nieuwe openbare (LED) verlichting. Ook in de Burgemeester Seinenstaat is de riolering met camera’s geïnspecteerd. Het is niet nodig het hele riool te vervangen. Er worden wel wat kleinschalige reparaties uitgevoerd. Het Waterbedrijf gaat de oude waterleidingen vervangen.

Herinrichting Burg. van Barneveldweg. De provincie heeft in de zomer van 2019 de oude brug over het Van Starkenborghkanaal gesloopt, kabels en leidingen aangepast en verlegd en het zogeheten ‘balkon’ aangelegd op de plaats van de landhoofden van de oude brug. De herinrichting van de weg omvat: rijbaan blijft asfalt; doortrekken van de rijbaan in een bocht naar Wierum; vervangen van het noordelijk deel van de huidige rijbaan door een betonnen (fiets)pad van 3 meter richting de oude brug. Het fietspad wordt langs het Van Starkenborghkanaal doorgetrokken naar het bestaande fietspad richting Zuidhorn; uitvoeren van voetpaden in gebakken klinkers; handhaven van de bestaande parkeerplaatsen voor huisnrs. 16-34. De rijbaan en parkeervakken worden uitgevoerd in nieuwe gebakken straatstenen; aanbrengen nieuwe openbare (LED) verlichting; verkleinen van het grote kruisingsvlak met de Albert Harkemaweg. Hier maken we een nieuwe T-kruising." (bron: gemeente Westerkwartier)

- Dorpsvisie Aduard is een plan voor de middellange termijn (2015-2025) over hoe de leefbaarheid in het dorp te behouden en waar mogelijk te verbeteren.

- "Naar aanleiding van de Dorpsvisie is een werkgroep aan de slag gegaan om te kijken of er een betere invulling gegeven zou kunnen worden aan het terrein rond MFC De Meeden. Vervolgens zijn de ideeën ontstaan voor het Aduard 825 Park. Met dit project wordt invulling gegeven aan een aantal belangrijke wensen uit de Dorpsvisie. Dit heeft geresulteerd in een eerste projectplan. Het project behoort tot een van de grootste burgerinitiatieven in het Noorden. Het is een ambitieus plan dat stukje voor beetje aangepakt wordt door en voor Aduarders. Daar hebben we tijd voor nodig en inzet... Ons doel is om in 2019 als eerste stap in dit project een (multi)pannakooi en buitenfitness-/bewegingstoestellen te realiseren." Aldus Dorpsbelangen op haar site.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Aduard heeft 11 rijksmonumenten.

- De (voorheen Hervormde) Abdijkerk en de (voorheen Gereformeerde) Rehobothkerk behoren sinds 2016 tot de Protestantse Gemeente Aduard - Den Ham - Fransum. Sinds 2007 hebben de Gereformeerde Kek en de Hervormde Gemeente toegewerkt naar de fusie, van 2010-2016 in de vorm van een federatie: de ‘Protestantse Gemeente in wording’. De Abdijkerk is het enige overgebleven gebouw van de in 1192 gestichte Sint Bernardusabdij, die uitgroeide tot een van de beroemdste en rijkste cisterciënzerabdijen van Noordwest-Europa. De abdij ging na plunderingen in 1580 door brand en afbraak geheel verloren. Alleen de ziekenzaal voor lekenbroeders bleef relatief goed overeind en werd in 1594 heringericht met de Hervormde kerk aan de oostzijde, en een school met meesterswoning in een kleiner deel aan de westzijde.

De Staten van Stad en Ommelanden van Groningen bepaalden in 1598 dat dit gebouw als ‘monumentum antiquitatis’ niet afgebroken zou worden; een vroege vorm van monumentenzorg door de overheid. Dankzij deze herbestemming is dit gebouw het oudste overgebleven medische gebouw en een uniek voorbeeld van cisterciënzer architectuur in Nederland. Het rechthoekige bakstenen zaalgebouw onder een zadeldak is gebouwd in de romano-gotische stijl. Kenmerkend zijn het gevarieerde siermetselwerk, de rondstaven rond nissen en vensters en de wandgeleding. Op de westgevel staat een torenelement met een historisch uurwerk en een luidklok.

Rond 1720 is het kerkgedeelte in opdracht van Evert Joost Lewe van Aduard ingericht als familiekapel en omstreeks 1850 is het exterieur gemoderniseerd in neogotische stijl. Nadat de school in het begin van de 20e eeuw het gebouw verliet, kwam dat deel in bezit van de gemeente, die het in 1907 overdroeg aan het rijk. De Hervormde Gemeente volgde dat voorbeeld in 1909, op voorwaarde dat deze het als kerkgebouw zou kunnen blijven gebruiken. Er volgde een noodzakelijke restauratie in de periode 1917-1928 door architect van de Rijksgebouwendienst Hendrik van Heeswijk, waarbij de romano-gotische architectuur van circa 1300 is hersteld en deels teruggebracht.

Die restauratiefase bracht ook de rijke, oorspronkelijke tegelvloer aan het licht. Deze plavuizenvloer met decoratieve patronen is karakteristiek voor de cisterciënzer architectuur van circa 1300, en de aanwezigheid ervan wijst op een representatieve en deels sacrale functie, passend bij een ziekenzaal voor lekenbroeders. De vloer is herplaatst in het westelijke deel van de kerk. Het 18e-eeuwse kerkmeubilair dateert uit de tijd van de familie Lewe en is kwalitatief en stilistisch vergelijkbaar met het snijwerk dat in de tijd van Daniël Marot in Den Haag en Amsterdam is geproduceerd. (bron: huidig eigenaar Stichting Monumenten Bezit SMB)

- Gebouw ’t Hoge Hof van de PKN-gemeente wordt gebruikt voor vergaderingen van verschillende verenigingen, commissies en dergelijke. Daarnaast worden er tentoonstellingen gehouden en wordt het gebouw gebruikt voor verjaardagen, huwelijksfeesten en begrafenissen.

- Ontmoetingskerk (Kloosterstraat 15) uit 1951 van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. - Beschrijving en foto's orgel Ontmoetingskerk.

- Het eerste gemeentehuis (tot 1902; van circa 1600-1800 was het het rechthuis van het dorp) is in 2013 gerestaureerd. In deze 'multifunctionele herberg' werd rechtgesproken, vergaderd, er vonden aanbestedingen, veilingen en aangiftes voor de burgerlijke stand plaats en tegelijkertijd werd er ook nog bier en jenever geschonken. Die combinatie van functies was tot eind 19e eeuw niet ongebruikelijk. Het 'nieuwe' gemeentehuis verrees er in 1902 naast. Het Rechthuis van Aduard (Burgemeester Seinenstraat 3) ontvangt je graag. Vroeger werkten er rechters, herbergiers, burgemeesters, trouwambtenaren en bakkers, maar nu is iedereen welkom in het stijlvol gerestaureerde pand. Sinds 2013 exposeren hier beeldende kunstenaars met tekeningen, grafiek, schilderijen en ruimtelijke objecten. En inwoners van het dorp houden er bijeenkomsten en vergaderingen. Het herstelplan van het tweede deel met zijn fraaie bovenzaal wacht op uitvoering. Daarna komt er een vaste presentatie over het thema Water in Middag-Humsterland. Niet alleen historie, maar ook de actualiteit van water in dit Nationale Landschap.

- Gevelstenen in Aduard.

- Het huis op Schoolstraat 3 dateert uit 1936 en is een ontwerp in de Groningse variant van de Amsterdamse School, van een tot heden onbekende architect. Karakteristiek voor het huis zijn onder meer de verschillende kleuren baksteen (gesinterd paars en glad rood), bescheiden ornamentiek boven de ramen van de eerste verdieping, in de nok en aan de schoorsteen, evenals de betonnen latei boven de ingangspartij en de erker. Glas in lood is aanwezig in de drie raampjes van de hal.

Terug naar boven

Evenementen

- Aduard wordt in 1192 voor het eerst in de archieven vermeld en heeft daarom in 2017 het 825-jarig bestaan gevierd. Door het hele jaar heen was er een reeks evenementen en activiteiten, die je onder de link in tekst en beeld toegelicht vindt.

- Stichting Abdijconcerten Aduard organiseert door het jaar heen verschillende toonaangevende kamermuziekconcerten in de sfeervolle Abdijkerk.

- In samenwerking met de clubs en CJV organiseert de jeugdcentrale van de PKN-gemeente jaarlijks op een zaterdag in april een grote rommelmarkt in en om ’t Hoge Hof (Schoolstraat 4), met een buitenmarkt en binnen veel interessante boeken van allerlei genres, vinyl, cd's en dvd's. De opbrengst wordt gebruikt voor het jeugdwerk van de lokale PKN-gemeente. Daarnaast worden vaak jongeren gesponsord die vanuit de gemeente aan een project gaan meewerken waarbij kinderen zijn betrokken, zoals het Roemeniëproject van Stichting Aduard Helpt.

- Oranjevereniging Oranje Getrouw Aduard is opgericht in 1936, ter bevordering van ‘oranjevieringen’ in het dorp en omgeving. Zij organiseren de jaarlijkse Koningsdagviering en organiseren gedurende de rest van het jaar activiteiten om de Koningsdagviering mogelijk te maken. Ook de 5 mei viering valt onder de vereniging.

- Op tweede pinksterdag is er jaarlijks de Abdijloop (in 2019 voor de 4e keer). De loop staat symbool voor de ruim 825-jarige historie van het dorp en loopt deels over wegen en paden waar al eeuwen gelopen wordt. Het startschot wordt om zeven uur ‘s avonds gegeven door broeder Ysebrand van het Abdijmuseum. De lopers vertrekken uiteraard niet zonder een zegening voor een veilige loop. De start is op het gras van de renbaan, gelegen om de voetbalvelden. Vervolgens draait het peloton het Aduard-800-Pad op om zo na vier mijl terug te keren. Voor de langeafstandlopers is er de mogelijkheid voor een tweede ronde om zo aan acht mijl te komen. Iedere loper maakt kans, tijdens de verloting, op een prijs op basis van het startnummer. De hoofdprijs is een zevengangendiner, inclusief wijnarrangement voor twee personen in Michelin Sterrenrestaurant Herberg Onder de Linden aan de route van de Abdijloop. Voor iedere loper is er een kleine attentie, beschikbaar gesteld door Health Centre Zuidhorn. Voor de eerste drie lopers en loopsters op de 4 en 8 mijl zijn er ook prijzen te verdelen.

- Stichting Drafsport Aduard - Zuidhorn organiseert bij tijd en wijle een Harddraverij (juni). We formuleren dat bewust zo omdat het kennelijk geen jaarlijks evenement is. Zo wordt het evenement in 2019 niet gehouden, "hopelijk eenmalig", aldus de site Grasbanen.nl.

- Wandelstichting Aduard organiseert door het jaar heen diverse wandeltochten in het dorp en omgeving, waaronder de Avondvierdaagse (juni).

- Jaarlijks op de 3e zaterdag van juni (in 2019 voor de 9e keer) organiseert Oranjevereniging Oranje Getrouw in Aduard een schuurverkoop. Deze vindt plaats door heel het dorp. Elke verkoper mag op het eigen terrein van zijn woning of schuur allerlei spullen te koop aanbieden. De opbrengst hiervan is voor de deelnemers. Ruim 50 huishoudens nemen eraan deel. Daarnaast is er nog een kinderrommelmarkt met circa 15 deelnemers.

- Beachvolleybaltoernooi (op een zaterdag in juli).

- Op een zaterdag half december is er de gezellige jaarlijkse Kerstfair in het dorp. Er is van alles te doen voor jong en ouder. Er zijn circa 30 kramen met kleding, schoenen, sieraden, brocante, kerstbomen en kerststukjes. Uiteraard ontbreken de lekkernijen niet, zoals chocolade, oliebollen, glühwein en warme chocolademelk.

- Als het in de winter hard genoeg vriest kun je schaatsen op de IJsbaan van Aduard.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- W van het dorp is in 2013 een uitkijktoren geplaatst.

- In juni 2019 zijn door een storm tientallen lindebomen langs het fietspad van Aduard naar buurtschap Nieuwklap zodanig beschadigd dat snoeien om ze in stand te houden niet meer mogelijk was. Ze leverden gevaar op voor de gebruikers van het fietspad langs de Lindt. De bomen zijn daarom gekapt. Eind 2019 worden langs de Lindt nieuwe bomen geplant. Inwoner Annetta Burgler droeg het idee aan om van de gekortwiekte stammen - toen ze nog niet gekapt maar wel flink gesnoeid waren - monnikssculpturen te maken. Goed voor het aanzien van het dorp en geheel in stijl van het lokale Kloostermuseum, dat daarmee zou worden gepromoot. De gemeente vond het een sympathiek plan. Populierenstammen zijn makkelijk te bewerken. Andere kant van de medaille is dat ze relatief snel wegrotten. Vandaar dat de gemeente het in dit geval vanwege dit aspect geen haalbaar plan vindt.

Terug naar boven

Beeld

- De site Aduard in Beeld is een foto- en filmverzameling met betrekking tot het grondgebied van deze voormalige gemeente. Het is een digitaal historisch 'groeiboek', dat voortdurend wordt uitgebreid. Ook aanvullingen van derden zijn van harte welkom.

- Filmpje Rondje Aduard met de auto (2013).

Terug naar boven

Links

- Algemeen:- Site van en over Aduard.

- Nieuws: - Nieuws uit Aduard op Twitter. - Nieuws uit het dorp op Facebook. - Nieuws van Dorpsbelangen op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsbelangen Aduard houdt zich actief bezig met behoud en, waar mogelijk, verbetering van de leefbaarheid in het dorp en het vertegenwoordigen van de dorpsbelangen bij instanties als de gemeente en provincie.

- MFC: - Multifunctioneel Centrum (MFC) De Meeden is het ontmoetingscentrum van Aduard, waar veel activiteiten plaatsvinden voor jong en ouder. Het MFC omvat een sporthal, een bibliotheek, een café, biljartruimte, diverse zalen voor muziek, toneel, bijeenkomsten en vergaderingen en een gezondheidscentrum.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Adeborg is een samenwerkingsschool, zoals dat in schooljargon heet. In mei 2013 kreeg een stuurgroep van het bestuur van Westerwijs en van het bestuur van Penta Primair namelijk de opdracht om, op basis van een plan van aanpak, een onderzoek in te stellen naar een mogelijke scholenfusie tussen openbare basisschool Goeman Borgesius en christelijke basisschool Adewerth in Aduard. Als in een dorp een openbare en een christelijke school het voornemen hebben te fuseren maakt dat doorgaans veel emoties los. Vele jaren is men immers veelal gescheiden opgetrokken. Ieder met de eigen sociaal-maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. Daarbij had de onderwijsinspectie de scholen erop geattendeerd dat de prestaties van de groepen 8 onvoldoende waren.

Begrijpelijk dat er in het begin weerstand was van een deel van de ouders. Inmiddels is het vertrouwen in elkaar en in de samenwerking gegroeid. Vooral ook door het besef dat een fusie van beide scholen een goede zaak is voor het ontwikkelingsperspectief voor het onderwijs in het dorp en omgeving. (bron: Schoolgids 2017-2018) De naam van de samenwerkingsschool is De Adeborg, een samentrekking van Adewerth en Goeman Borgesius. Los daarvan (want het vorige is alleen voor de huidige generatie relevant) is het ook een ‘borg’, een burcht, een veilige plaats. - Artikel over het allereerste onderwijs in Aduard.

- SKSG Aduard BSO biedt samen met SKSG Speulhuus buitenschoolse opvang en een peuterspeelzaal aan in het dorp. De BSO is gevestigd in een voormalige kleuterschool aan de rand van het dorp, naast de sportvelden. De BSO is geopend op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag. De kinderen worden na school opgehaald door de pedagogisch medewerkers. Ze organiseren leuke, leerzame en uitdagende activiteiten, afgestemd op de interesse en de leeftijd van jouw kind. Deelname aan de activiteiten is niet verplicht. De kinderen kunnen ook vrij binnen en buiten spelen. Het gevarieerde activiteitenaanbod staat altijd in het teken van een van hun vijf pijlers: Sport en Beweging, Koken & Voeding, Natuur & Duurzaamheid, Wetenschap & Techniek en Kunst & Cultuur.

- Jeugd en jongeren: - Uit de in 2015 verschenen Dorpsvisie is de sterke wens naar voren gekomen om meer activiteiten voor de jeugd en de jongeren in het dorp te organiseren. Dit heeft geleid tot de oprichting van Jeugdwerk Aduard. Het team richt zich op het opzetten van activiteiten voor alle jeugd en jongeren en de speelvoorzieningen in het dorp. Er zijn in de Dorpsvisie verschillende wensen door de jongeren uitgesproken. Daar gaat Jeugdwerk als eerste mee aan de slag. Ze stimuleren jongeren om mee te denken en mee te doen en werken graag samen met alle partijen in en om het dorp die een bijdrage willen leveren aan het organiseren van jongerenactiviteiten en het activeren van jongeren.

- De Kameleon is het jongerencentrum van Aduard, voor alle jongeren van 10 tot 18 jaar. De Kameleon is normaal gesproken elke vrijdagavond geopend voor muziek, spel (pooltafel, darten) en gezelligheid.

- Muziek: - Fanfarecorps Juliana.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Aduard 2000. - De Aduarder Tennis Club (ATC) beschikt over drie smashcourt-all-wheaterbanen. - De Aduarder Badmintonclub (ABC) speelt elke dinsdagavond recreatief badminton. Het seizoen loopt hierbij van september tot en met juni. Ze maken gebruik van de sporthal bij MFC De Meeden. Het is voor nieuwe leden mogelijk vrijblijvend een avond te komen kijken en mee te spelen. Ook is het mogelijk training te krijgen. Trefwoorden: sportiviteit, activiteit, gezondheid, gezelligheid en respect voor ieders niveau.

- SV Aduard Volleybal is een kleine, sportieve en gezellige volleybalvereniging. Ze hebben ruim 50 leden, die uiteraard deels uit het dorp afkomstig zijn, maar ook uit Zuidhorn, Groningen, Den Ham en Den Horn. De vereniging bestaat uit twee damesteams die uitkomen in de NeVoBo-competitie. Daarnaast is er een recreantenteam. De trainingen en thuiswedstrijden vinden plaats in Sporthal De Meeden. Naast de volleybalcompetitie worden er elk seizoen een 2-tegen-2-toernooi en andere activiteiten voor en door de leden georganiseerd. De SV verzorgt ook gymnastieklessen voor jong en ouder; op maandagavond aerobics voor volwassenen en op de vrijdag gymnastiek voor de jeugd.

- Overige verenigingen: - Vrouwenvereniging Passage afd. Aduard is opgericht in 1949. Althans, de voorganger ervan, de Nederlandse Christen Vrouwen Bond (NCVB). In 1976 kwam er in het dorp een afdeling bij van de vooral agrarisch georiënteerde Christelijke Plattelandsvrouwen Bond (CPB). In 1999 zijn ze gefuseerd tot christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging Passage. In 2019 gaat de lokale vereniging dus het 70-jarig bestaan vieren. Over de geschiedenis van de vereniging kun je lezen op hun pagina over het 60-jarig bestaan in 2009. De vereniging organiseert maandelijks activiteiten in het kader van de drie O’s: Ontwikkeling, Ontmoeting en Ontspanning.

- Zorg: - Op biologische Zorgboerderij De Weide Blik in Aduard (Friesestraatweg 15) werken ze met dieren, hout, techniek, planten en creatieve activiteiten. De begeleiders helpen de deelnemers hun eigen kracht te leren kennen en hun zelfstandigheid te vergroten. Deskundige zorg en aandacht staan voorop. Werkzaamheden op de zorgboerderij zijn: koeien, jongvee en kalveren voeren, hokken uitmesten, schapen en overig vee verweiden, zaaien, oogsten, planten, wieden, maaien, snoeien, frezen, planten poten, zagen, schroeven, schuren, houtwerk schilderen en beitsen en creatieve activiteiten uitvoeren. Ze werken in de houtwerkplaats, in de stallen, op het land en in de tunnelkas.

- Op zorgboerderij Hoeve Paradij (Friesestraatweg 9) bieden ze zorg vanuit de gedachte dat je van waarde bent. Welke beperking je ook hebt, als je de ander respecteert is er een plek voor je op Hoeve Paradij en ben je van harte welkom. Ze zoeken samen met jou naar activiteiten die bij jou passen en aansluiten bij jouw talenten en mogelijkheden. Werk om trots op te zijn! (zie het filpmje onder de link). Je kunt op Hoeve Paradij met dieren werken of in de moestuin en de kas. Je kunt er kaarsen maken en in het boerderijwinkeltje de zelfgemaakte producten verkopen. Je mag bezoekers bedienen in het restaurant en op het terras. In de houtbewerkingswerkplaats maak je mooie en nuttige dingen.

Soms is er een alternatief nodig voor school. Dan is JongLeren op Hoeve Paradij mogelijk de oplossing. Afwisselend werken en leren op de boerderij onder leiding van je eigen leercoach (zie het filmpje onder de link). Als dat goed voor je is, is er de mogelijkheid van dagbesteding met paarden. Je verzorgt, wast en borstelt dan paarden of pony's en er hoort ook paardrijinstructie bij. En als je begeleiding wilt op een andere plek of bij andere activiteiten: in overleg kan er veel.

- Welzijn: - Buurthuiskamer Aduard (Kloosterstraat 19) brengt mensen in het dorp bij elkaar en helpt waar nodig. Elke werkdag geopend van 10 tot 12 uur ‘s ochtends. De koffie/thee staat klaar ( € 0,50 per kopje). Je kunt er ook gratis boeken of hulpmiddelen lenen. De Buurthuiskamer is er voor en door het dorp en wordt geheel gerund door vrijwilligers.

- "Stichting Aduard Helpt ondersteunt mensen uit deze voormalige gemeente bij het opzetten van humanitair werk in eigen dorp of elders in de wereld. De stichting wil hulp bieden bij het beheren van financiële middelen. Veel mensen proberen namelijk zelf de financiën voor een hulpproject te beheren, maar vergeten dat dit voor hen extra inkomen kan betekenen. Daarover moet dan belasting worden betaald. Verworven gelden kunnen dan beter bij de stichting worden ondergebracht. Zo beheert de stichting al de financiën van drie personen die voor een humanitair project in het buitenland zijn.

Maar de stichting wil ook hulpvraag en -aanbod in eigen dorp bij elkaar brengen. Er zijn mensen die hulp nodig hebben bij bijvoorbeeld tuinonderhoud of het halen van boodschappen. En er zijn mensen die dat wel zouden willen doen. Ook wil de stichting mensen die maatschappelijk tussen wal en schip dreigen te geraken ondersteunen. Dat kan door voor hen uit te zoeken welke mogelijkheden er zijn in de gemeente voor financiële ondersteuning of eventuele kwijtschelding van belastingen. De stichting heeft ook expertise in huis om te helpen bij schuldsanering, of om mensen te adviseren bij het op orde brengen van de eigen financiën. Het is overigens niet de intentie van de stichting om bestaande hulpverleningsorganisaties in het dorp te ondermijnen, maar meer om het geheel aan hulpverlening te completeren."

- Veiligheid: - EHBO Aduard is opgericht in 1961. Naast de reguliere cursussen en trainingen voor volwassenen geven ze ook jeugd-EHBO op de scholen in het dorp en buurdorp Den Horn.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Aduard. - Lidmaten kerk 1616-1811.

Reactie toevoegen