Aaldonk

Plaats
Buurtschap
Gennep
Noord-Limburg
Limburg

Aaldonk

Terug naar boven

Status

- Aaldonk is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Gennep. T/m 1972 gemeente Ottersum.

- De buurtschap Aaldonk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Ottersum.

- De buurtschap Aaldonk heeft geen plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
D'Oldónk.

Oudere vermeldingen
1731 den Oldung (zie het hoofdstuk Geschiedenis), 1803-1820 Aaldonk.

Naamsverklaring
Samenstelling met donk 'zandige opduiking in moerassig terrein'. De betekenis van het eerste deel is onzeker. Men denkt aan aal 'mestvocht', aal 'paling' of aan ool 'land aan water, vochtig laagliggend land'. Gelegen langs de Schaveldse Beek. Een verdwenen Aaldonk wordt in 1381 te Breugel (NB) vermeld: "beemd in breugel in aeldonc".(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Aaldonk ligt N van het dorp Ottersum, rond de Aaldonksestraat.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Aaldonk 34 huizen met 230 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

1830-1839 Belgisch grondgebied en Drielandenpunt
Tijdens de Belgische Revolutie (1830-1839) is Aaldonk het noordelijkst gelegen gebied van België. Tot 1839 ligt het Drielandenpunt dan ook hier, bij de Neutraleweg. Deze is na de periode 1949-1963 definitief aan dit gebied toegevoegd.

Derk Dinnissenhof
Als Pruisische landmeters in 1731 met Duitse gründlichkeit het gehele gebied van Gennep en Oeffelt in kaart brengen, treffen we in hun opstellingen een boerenhoeve aan, gelegen aan de rand van een enorm onontgonnen heide- en moerasgebied. In “den Oldung” (hun benaming voor het huidige Aaldonk) ligt de Derk Dinnissenhof. De boerderij lag aan een zijtak van de Niers - de Dinnissengraaf - en de naam wijst er op dat hier de Dinnissens hebben gewoond, waarschijnlijk al ver vóór 1700. Immers, alleen jarenlange bewoning geeft een boerderij een naam. De boerderij was een grote bezitting: in 1731 besloeg deze nog zo’n 20 morgen, dat is ca. 17 hectare, inclusief boerderij, tuin en hof. Zij was toen in het bezit van Herr Von Forell, een hoge ambtenaar van de Pruisische Keizer, en is in 1834 aangekocht door een familie Cöp, wier nakomelingen er in ieder geval in 2000 nog woonden. De oorspronkelijke boerderij is in 1952 afgebroken. (bron: genealogische website van de families Dinnissen {en soortgelijke spellingen})

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- "Voordat in 1882 klooster Maria Roepaan gebouwd werd (op Kleefseweg 9 in buurtschap Aaldonk), stond op deze plaats een herberg annex boerderij met de naam De Roepaan. De 80-plussers van de huidige Ottersummers en Venzen spreken nog wel van ‘de Roepaan’ en bedoelen dan steevast de herberg annex boerderij. Dit bouwwerk stond daar al eeuwenlang. Het lag toen zo’n kwartier gaans van de kern Ottersum op de verhoogde landrug van het stroomdal van de Niers, aan de rand van de in cultuur gebrachte akkers. Daar vandaan begint in oostelijke richting de Zelderse Heide, een woest heidelandschap, destijds in gemeenschappelijk bezit van Gennep en Ottersum, waar het Genneps en Ottersums vee opgedreven werd. De ‘koehard’ vertrok elke morgen met het vee vanuit het Gennepse, blies bij elke boerderij waar hij koeien moest meenemen op zijn hoorn, en arriveerde ten slotte op de gemeenschappelijke heide. Daar bracht hij met zijn trouwe hond de dag bij het grazende vee door.

Op zijn tocht van en naar de hei passeerde hij herberg de Roepaan, want de zandweg met karrensporen liep vóór de uitspanning langs. Die weg vormde de verbinding tussen Ottersum en ’t Ven. De herberg lag bij een wegkruising. De zandweg kruiste daar de weg, die langs de Niers vanaf Zelder naar de Aaldonk en het Turfven bij het Reichswald liep. De Zeldersen gingen onder aan de ‘wald’rand hun turf halen en plachten bij de Roepaan “én te staoke” d.w.z. een biertje te drinken. Reizigers, te paard of te voet van/naar Pruisen, konden er een rustpauze inlassen of zelfs eten en overnachten. De Roepaan had in de 18e eeuw een wijnkelder, zodat ook een verwende gast aan zijn trekken kwam.

Hoe herberg ‘de Roepaan’ in Aaldonk aan zijn naam kwam? Historici hebben er in de loop der jaren hele theorieën over opgezet. De meest gehoorde is, dat Roepaan iets te maken heeft met ‘aanroepen’. Zoals pootaan verbonden is met ‘aanpoten’ (flink doorwerken), komaf een afleiding is van ‘afkomen’ en hangop komt van ‘ophangen’, zo zou de naam van herberg “Roepaan” te maken hebben met een manier van ‘roepen’(aanroepen). En het roepen kan dan vanuit de herberg of in de richting van de herberg gebeuren. Dat toeroepen zou volgens de ene geleerde te maken hebben met de herbergier die voorbijgangers toeriep naar binnen te komen om wat te verteren. Geen reclamebord met een uitnodigende tekst dus, maar een inviterende roepstem. Een andere geleerde wil, dat er bij de herberg een oversteekplaats aan de Niers was, waar de persoon op weg van/naar de Ysheuvel luid roepend te kennen gaf overgezet te willen worden. Een derde wijst op het feit, dat men ter plekke aangeroepen werd tol (weg-geld) te betalen." Dit alles ter inleiding van een uitvoerige beschijving van de geschiedenis van het oude* klooster Maria Roepaan, te vinden op de site van de Zusters van de Goddelijke Voorzieningheid.

* De aanduiding ‘oude’ dient om het kloostergebouw aan de Kleefseweg te onderscheiden van het complex dat in de jaren zestig van de 20e eeuw onder de naam Maria Roepaan aan de Siebengewaldseweg verrees en later na de fusie met de St. Augustinusstichting ‘Saamvliet’ heette en nu ook Stichting Wodagg erbij is de naam "Vizier" draagt (locatie Saamvliet Ottersum). De nieuwe ‘Maria Roepaan’ is de voortzetting van de instellingen aan de Kleefseweg, toen dat complex te klein werd en ook niet meer aan de veranderde inzichten op het gebied van gehandicaptenzorg voldeed.

Het voormalige klooster Maria Roepaan in de Ottersumse buurtschap Aaldonk (Kleefseweg 9) is in 1882 gesticht door de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid uit Münster. Zij begonnen in de hierboven beschreven boerderij de Roepaan. In 1899 komt er een schoolhuis bij en in 1909 het kloostercomplex.

"In 1990 kopen Tonnie en Henriëtte Kuijpers het kloostergebouw in buurtschap Aaldonk, en redden het van de sloop, Zij slagen erin het kloostercomplex te laten herleven als Landgoed Roepaen. Na de eerste 'etappe' - restauratie van de zuidvleugel (deels) en de kapelvleugel - is het herstelde kloostergebouw in 1996 zelfs tot Rijksmonument (nr. 504497) verklaard, met name vanwege de onderdelen buitengevels en gangen, en de kapel. Citaat aanwijzing Rijksmonument: "Het complex is van cultuurhistorische waarde vanwege de grote betekenis van het klooster voor de sociaal-economische en geestelijke geschiedenis van de regio. Als een zogeheten 'Kulturkampf-klooster' is het kloostercomplex Maria Roepaan een exponent van een internationale politiek-historische ontwikkeling in het laatste kwart van de 19e eeuw." Tevens is het klooster geclassificeerd als Limburgs Erfgoed. De zalen en kapel zijn veranderd in ruimtes met moderne faciliteiten voor evenementen, terwijl tegelijkertijd de sfeer zoveel mogelijk behouden is gebleven. Overige delen van het kloostergebouw worden gebruikt voor wonen en atelierachtige werkplaatsen. De basiskwaliteit van Roepaan is de cultuurhistorie van het klooster Maria Roepaan. Naarmate hiervan meer beleefbaar blijft, des te meer behoudt Roepaen eigenheid/identiteit.

Het rijksmonument kloostercomplex Roepaen in buurtschap Aaldonk is al enige tijd bezig met een herbezinning op haar bestemming. De eigenaren, de heer en mevrouw Kuijpers, zijn met name op zoek naar nieuwe inkomstenbronnen, naar een verdienmodel, om het complex te behouden voor de toekomst. De vigerende bestemming is 'Horeca'. Het nieuwe perspectief omvat een breder gebruik en wel een vorm van 'coöperatieve ontwikkeling' van wonen, werken, horeca en cultureel podium, geïnspireerd door en met als uitgangspunt behoud en versterking van het cultuurhistorische kloostercomplex. Gezien het maatschappelijke belang van het behoud van het cultuurhistorische complex stemt het college van burgemeester en wethouders in met het doorlopen van een procedure tot een herbestemming." (bron en voor nadere informatie zie het Bestemmingsplan Klooster Roepaen)

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op de derde dag van de Nijmeegse Vierdaagse lopen (alleen) de 50-km-lopers in een lange lus door o.a. buurtschap Aaldonk.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Overzicht van waargenomen diersoorten in buurtschap Aaldonk (tip: als je onder de tab 'Waarnemingen' weinig of geen resultaten krijgt, moet je de datum 'vanaf' bijv. een jaar naar het verleden terugleggen).

Reactie toevoegen