Colmont

Plaats
Buurtschap
Voerendaal
Heuvelland Parkstad
Limburg

colmont plaatsnaambord (Kopie).jpg

Colmont is een buurtschap in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Voerendaal. De buurtschap valt onder het dorp Ubachsberg. De buurtschap heeft een 'bebouwde kom' en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Colmont is een buurtschap in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Voerendaal. De buurtschap valt onder het dorp Ubachsberg. De buurtschap heeft een 'bebouwde kom' en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden).

colmont_straatnamen_en_huisnummers_op_actuele_kaart.jpg

Buurtschap Colmont ligt rond de gelijknamige weg. Buiten de kern van de buurtschap heet die weg - kennelijk, volgens deze kaart, want er staan volgens ons ter plekke geen straatnaambordjes - Colmonterweg (= 'weg naar Colmont'). (© www.openstreetmap.org)

Buurtschap Colmont ligt rond de gelijknamige weg. Buiten de kern van de buurtschap heet die weg - kennelijk, volgens deze kaart, want er staan volgens ons ter plekke geen straatnaambordjes - Colmonterweg (= 'weg naar Colmont'). (© www.openstreetmap.org)

DK_20110817_3326_Boerderij_in_kunradersteen_Colmont_Zuid_Limburg.jpg

Colmont, hoeve in kunradersteen, met zadeldak en trapgevel

Colmont, hoeve in kunradersteen, met zadeldak en trapgevel

DK_20110817_3322_Koeien_omgeving_Colmont_Zuid_Limburg.jpg

Colmont, de Kolmonderberg biedt een weids uitzicht over het Heuvelland

Colmont, de Kolmonderberg biedt een weids uitzicht over het Heuvelland

Colmont richtingbord naar Ubachsberg ea (Kopie).jpg

W van Colmont, bij de Kruishoeve, fraaie richtingbordjes naar Ubachsberg, Wijlre en Ransdaal

W van Colmont, bij de Kruishoeve, fraaie richtingbordjes naar Ubachsberg, Wijlre en Ransdaal

Colmont

Terug naar boven

Status

- Colmont is een buurtschap in de provincie Limburg, in de regio's Heuvelland en Parkstad, gemeente Voerendaal.

- De buurtschap Colmont valt onder het dorp Ubachsberg. Voor de postadressen liggen beide 'in' Voerendaal.

- De buurtschap Colmont is groot genoeg dan wel dichtbebouwd genoeg bevonden om een een 'bebouwde kom' te hebben en heeft daarom blauwe plaatsnaamborden (komborden) (met 30-km-zone), in plaats van de voor - de doorgaans dunner bebouwde - buurtschappen gebruikelijker witte 'buiten de bebouwde kom'-borden.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Koalmet.

Oudere vermeldingen
Kollemonde, 1444 en 1451 Coelmont, 1840 Colmond, ca. 1850 Kolmont, ca. 1890 Colmond, ca. 1900 (en vanaf ca. 1965) Colmont, ca. 1925 Kolmont, ca. 1935 Kolmond.

Naamsverklaring
Evenals de buurtschap Kelmond (bij Beek LB) te verklaren uit het Latijnse calvum montem ‘kale berg’. (3083) De naam duidt erop dat hier geen bos was maar heide, die aanvankelijk als gemeenschappelijke weidegrond voor schapen is gebruikt.

Straatnamen (en hun huisnummers)
De naamgevingen en nummeringen ter plekke zijn enigszins ehh rommelig. Volgens OpenStreetMap heet de weg binnen de bebouwde kom van de buurtschap Colmont, en heet hij W en O ervan Colmonterweg. Ook in het postcodeboek en de gemeentelijke basisregistratie BAG is sprake van de straatnaam Colmont. Volgens Google Maps heet de hele hoofdweg door de buurtschap, inclusief de delen W en O ervan, Kolmonderweg. Wellicht is dit een verouderde straatnaam(spelling), want het postcodeboek en de BAG geven de actuele namen en spellingen weer.

De juiste straatnamen kunnen wij ter plekke niet verifiëren omdat, voor zover wij het kunnen zien met Google Street View, de gemeente Voerendaal in deze omgeving erg karig is met straatnaambordjes; die ontbreken namelijk geheel. Alleen in het centrum van de buurtschap staat een richtingbordje naar de Geerweg. Het is een kleine moeite en wel zo netjes om aan dezelfde paal een straatnaambordje te monteren met de naam van de 'hoofdstraat' in de buurtschap, Colmont dus, zodat voorbijgangers kunnen zien hoe die heet. Maar kennelijk is onze logica niet de logica van de gemeentelijke beborders. Ook W en O van de bebouwde kom kunnen wij geen straatnaambordjes ontdekken betreffende de kennelijke Colmonterweg.

Een andere curiositeit is de huisnummering; de zijweg van de hoofdweg in het centrum van de buurtschap heet volgens het richtingbordje ter plekke en volgens de hiervoor genoemde 'elektronische kaarten' Geerweg, maar aan die weg liggen nog de huisnummers Colmont 1, 3 en 4. Inclusief subnummers zijn dat 8 panden. Curieus is eveneens dat direct achter nr. 4a aan de W kant de enige 2 panden van de Geerweg liggen, met als huisnummers... 31 en 33. Andere huisnummers zijn er aan die weg niet. Wat lijkt te suggereren dat hier ooit panden zijn afgebroken? Of heeft men doorgenummerd vanuit de buurtschap en op enig moment de straatnaam van die panden gewijizigd?, maar dan nog hou je een flink 'gat', want daar is het hoogste huisnummer 21... Nog één curiositeit dan, nu we toch bezig zijn, is dat men aan de N en aan de Z kant doornummert (huisnrs. 1-9 aan de N kant, huisnrs. 10-21 aan de Z kant), wat ook niet heel gebruikelijk is in ons land. Normaal gesproken nummert men immers alleen door mits er maar aan één kant van de weg bebouwing is, en anders is het even nummers aan de ene kant en oneven nummers aan de andere kant (zie de afgebeelde kaart elders op deze pagina).

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Colmont ligt rond de gelijknamige weg en de Geerweg, W van het dorp Ubachsberg, N van het dorp Eys, NO van het dorp Wijlre, ZO van het dorp Ransdaal en Z van de dorpen Kunrade en Voerendaal.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Colmont 15 huizen met 87 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 35 huizen en enkele bedrijfsgebouwen, met ca. 85 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Colmont is een zeer oude nederzetting. Op het Stokveld heeft een Romeinse villa gestaan, waarnaar in 1922 opgravingen zijn gedaan. Er zijn vele stukken van pannen en gedeelten van fundamenten uit de Romeinse tijd gevonden. De Karstraat (nu in ere hersteld) is een oude handelsweg die de Romeinen gebruikten. Hij zorgde o.a. voor de aansluiting van de villa in het Stokveld (tegenover de Kruishoeve, die W van de kern van de buurtschap ligt) op het uitgebreide heerbanen systeem. Ook aan deze Karstraat zijn in de buurtschap fundamenten gevonden van een grote Romeinse boerderij.

Tegen het einde van de eerste eeuw na Christus zijn er in Zuid-Limburg vele Romeinse villa’s gebouwd. De Romeinen vonden, in hun tijd al, dat de Limburgse lössbodem uitermate geschikt was voor het op grote schaal verbouwen van graan. Ze hadden al geprobeerd om de verschillende stammen te onderwerpen en een belastingstelsel in natura op te leggen. Dit had echter te weinig succes. Het leverde te weinig kwaliteit en hoeveelheid op om de talrijke manschappen van het Romeinse leger te voeden. Er werd daarom een aantal villa’s gebouwd, dicht bij de heerbanen en de rustplaatsen waar het leger gebruik van maakte. Onder leiding van de Romeinen werd de landbouw nu georganiseerd. De villa’s vormen dus een wezenlijke schakel in de kolonisatiepolitiek van de Romeinen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Colmont heeft 3 rijksmonumenten, zijnde de 18e-eeuwse hoeve van Kunradersteen en vakwerk op nr. 5, de 18e-eeuwse hoeve van Kunradersteen en baksteen op nr. 13, en een archeologisch monument (waar bovengronds vermoedelijk niets van te zien is), zijnde een terrein waarin de overblijfselen van een Romeinse villa, nabij de Kruishoeve, die W van de kern van de buurtschap ligt, en die ook hierboven onder Geschiedenis al wordt vermeld.

- De kleine, open kapel van Kunradersteen, gelegen in het centrum van de buurtschap, is in 1946 gesticht uit dankbaarheid voor de redelijk geweldloze bevrijding van deze omgeving. De kapel is gewijd aan de H. Cornelius. Het feest van de H. Cornelius wordt gevierd op 16 september, de dag dat Colmont in 1944 is bevrijd.

- Bescheiden wegkruis direct na Geerweg 33 aan de - vanuit de kern van Colmont gezien - rechterkant. Afhankelijk van de staat van onderhoud van het omringende struikgewas moet je soms even zoeken om hem ertussen te ontwaren.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De beklimming die bij wielrenners bekend staat als 'de Colmont' betreft in werkelijkheid de Korenweg, direct O van de bebouwde kom van de buurtschap richting Z. Deze beklimming loopt parallel aan de Vrakelberg-klim. Weinig wielrenners kiezen voor de beklimming van de Korenweg, omdat deze een stuk korter is en daarbij halen de maximale stijgingspercentages niet die van de Vrakelberg. Toch is het met een steil stuk van 10% nog best een pittig klimmetje.

- "Het Droogdal van Colmont is een asymmetrisch droogdal, zonder grote waterloop, gelegen ten zuiden en zuidwesten van de gelijknamige buurtschap. Het droogdal begint direct ten zuiden van het dorp Ubachsberg, tussen het dorp en de buurtschappen Mingersborg en Trintelen, vlak bij de Vrouwenheide. Ze loopt af in westwaartse richting en eindigt bij buurtschap Etenaken bij Wijlre, waar het dal uitkomt in het Geuldal. Door het dal lopen de Vrakelbergerweg en de Vijfbundersweg, die in elkaars verlengde liggen.

Ten noorden van het dal ligt evenwijdig een heuvelrug waarop de buurtschap Colmont gelegen is en waar ook de kaap met toponiem Vrakelberg deel van uitmaakt. Ten zuiden van het dal ligt evenwijdig een heuvelrug met daarop de buurtschappen Elkenrade en Eyserheide. Vlak voor de monding voegt zich het droogdal de Elkenradergrub erbij. Het Droogdal doorsnijdt het Plateau van Ubachsberg en heeft een steile en een flauw hellende dalwand in doorlatend materiaal. De steilere zijde ligt aan de noordkant van het droogdal en is bedekt met een pakket löss van wisselende dikte. De flauw hellende zijde ligt aan de zuidkant van het dal en daar komt Kunrader Kalksteen aan de oppervlakte. Vanwege deze kalk groeien hier kalkminnende planten."(1)

Reacties

(2)

Tot de jaren zestig van de vorige eeuw was er gewoon sprake van het buurtschap Colmont en alle woningen in het buurtschap hadden een huisnummer. Aan het eind van de bebouwde kom begon de Geerweg. Eind jaren zestig is daar een boerderij verrezen.
Halverwege de jaren zestig dacht de gemeente Voerendaal dat straten een naam moesten krijgen. Op plattegronden verscheen de naam Colmonderweg. Maar met die naam heeft de gemeente verder niets gedaan, dus wonen de inwoners van Colmont nog gewoon op Colmont en niet aan de Colmonderweg. Voor mij als oud inwoner is het gewoon heel logisch. Voor de moderne google street en google maps uiteraard niet, want het past niet in het hedendaagse patroon.

Dank voor uw toelichting! Overigens dacht niet de gemeente medio jaren zestig dat straten een naam moesten krijgen; de PTT heeft gemeenten destijds verzocht aan alle panden die dat nog niet hadden een straatnaam en/of huisnummer toe te kennen, omdat dat nodig was voor het uiteindelijk in 1978 in werking getreden postcodesysteem (begrijpelijk dat het ca. 10 jaar heeft geduurd, de monsterklus om ca. 5 miljoen huizen te voorzien van een postcode met 4 cijfers en 2 letters en waar nodig nog een straatnaam en/of huisnummer). In veel gevallen heeft men toen aan buurtschappen een straatnaam toegekend gelijk aan de plaatsnaam, zoals hier is gebeurd. In een 100-tal gevallen hebben buurtschappen ook een formele eigen plaatsnaam gekregen, zodat mensen in bijv. buurtschap Geelbroek op Geelbroek 1-5 en 2-4 in de formele plaats Geelbroek wonen: https://www.postcode.nl/straat/217469/Geelbroek. Soms is de straatnaam X-seweg geworden, zodat zo'n naam landelijk gezien zowel 'weg naar buurtschap X' als 'weg door buurtschap X' kan betekenen. Bijv. de Geersbroekseweg loopt door buurtschap Geersbroek https://www.plaatsengids.nl/geersbroek. Maar soms betekent zo'n straatnaam dus alleen 'weg naar buurtschap X' (zoals bij de Colmonterweg) en soms betekent het beide en loopt een weg met zo'n straatnaam zowel naar als door de buurtschap. Wat het er voor iemand die landelijk buurtschappen beoogt af te bakenen en te beschrijven, zoals ik, niet makkelijker op maakt...

Daarentegen is bij een 200-tal dorpen bewust of onbewust 'vergeten' die een eigen postcode en bijbehorende plaatsnaam toe te kennen, zoals bij Ubachsberg, zodat die inwoners en die van de bijbehorende buurtschappen zoals Colmont voor de post sindsdien zogenaamd 'in' (niet alleen de gemeente maar ook de - postale - plaats) Voerendaal wonen. Gezien mijn ervaringen heb ik de indruk dat OpenStreetMap huidige straatnamen het meest correct weergeeft, dus het lijkt erop dat de weg buiten de kern van de buurtschap Colmonterweg heet (maar ook OpenStreetMap zit er weleens naast, en het is niet te controleren met postcode.nl, omdat er geen huizen aan die wegdelen liggen). Google Maps hoort ook gewoon de formele straatnamen te hanteren, dus in ieder geval de straatnaam Colmont voor de kern van de buurtschap.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen