Veel dorpen die door een naastgelegen stad of dorp zijn 'opgeslokt', worden door de inwoners nog als dorp beschouwd en beleefd. Zoals Zeilberg bij/in Deurne, dat, als erkenning hiervan, in 2009 weer blauwe plaatsnaamborden (komborden) heeft gekregen.
Zeilberg, achterzijde kombordportaal
In 1989 had Zeilberg al witte plaatsnaamborden onder komborden Deurne gekregen als erkenning van de identiteit van het dorp.
Zeilberg heeft in 2014 het 100-jarig bestaan als dorp gevierd, o.a. met een feestavond met veel livemuziek van Zeilbergse bodem.
De Nacht van Zeilberg (wielrennen) is sinds 2017 weer een jaarlijks evenement. Vroeger beroemd als evenement voor beroepsrenners, tegenwoordig is het voor oud-beroepsrenners.
- Zeilberg is een voormalig dorp, tegenwoordig een wijk en 'wijkdorp'* in de provincie Noord-Brabant, in de regio Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de streek Peelland, gemeente Deurne.
* Het dorp Zeilberg heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het daarom sindsdien 'in' Deurne, en wordt tegenwoordig formeel ook als wijk beschouwd van het dorp Deurne. Het is ook aan dat dorp vastgegroeid. Het dorpsgevoel leeft er nog wel, en de wijk heeft ook nog wel een dorps karakter, is ter plekke ook nog wel als 'vanouds dorp' herkenbaar, en ook de inwoners vinden hun kern nog een dorp. Dus voor beide valt iets te zeggen... Het zit er eigenlijk tussenin; het is geen echt dorp meer maar het is ook niet 'zomaar' een wijk, in die zin dat de kern niet als zodanig gebouwd is. Voor deze tussen wal en schip-categorie hebben wij tevens de - informele - kwalificatie 'wijkdorp' bedacht. In de meeste gevallen waar dorpen door een naastgelegen grotere kern zijn opgeslokt, betreft dat een stad, daarom hebben wij daarvoor de categorie 'dorp in de stad' in het leven geroepen. Maar als de 'grote broer' die het dorp heeft opgeslokt zelf ook een dorp is, past het daar dus net niet in. Vandaar de extra categorie 'wijkdorp'. Voor nadere toelichting zie onderaan de pagina onder de link.
Zoals gezegd vinden de inwoners hun kern nog altijd een dorp. Zij waren dan ook verheugd dat de gemeente Deurne bij de viering van het 75-jarig bestaan van Zeilberg als parochie in 1989, als cadeautje de plaatsnaamborden terug plaatste. Dat waren weliswaar witte plaatsnaamborden onder blauwe komborden van Deurne, in feite wijkborden dus. In 2009 heeft het dorp eigen blauwe plaatsnaamborden ('komborden') gekregen waarmee het een aparte bebouwde kom is geworden, en daarmee iets meer erkenning als dorp heeft gekregen. Al met al een vergelijkbaar geval als Walsberg, het dorpje aan de N kant van Deurne.
- Onder het dorp Zeilberg valt ook de buurtschap Pannenschop en het grootste gedeelte van de buurtschap Kulert.
Terug naar bovenIn het dialect
Zaailberg.
Oudere vermeldingen
15e eeuw Leeselberg, 1654 Zeylbergh.
Naamsverklaring
Samenstelling van berg 'terreinverheffing, heuvel' en een element zeil, dat terug zou kunnen gaan op het Middelnederlandse sagel 'staart' (vergelijk het Middelnederduitse sagel, zagel 'staart, achterkant') en dan een betekenis 'achterwaarts gelegen berg' (vergelijk Achterberg). Deze duiding is inhoudelijk bevredigend, maar taalkundig opmerkelijk in zoverre dat zij het voorkomen van een verschoven vorm van het Middelnederlandse sagel in dit gebied veronderstelt.(1)
Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp het Pottenbakkerrijk.
Zeilberg ligt (in het) ZO van Deurne.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Zeilberg 73 huizen met 399 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.000 huizen met ca. 5.000 inwoners.
Terug naar bovenDe buurtschap Zeilberg wordt een dorp door de stichting van de parochie en de kerk in 1914. De inwoners hebben in 2014 dan ook het 100-jarig bestaan van hun dorp gevierd.
Van 1920 tot ca. 1990 is Zeilberg een bedevaartplaats geweest.
Zie verder geschiedenis van Zeilberg op DeurneWiki.
- "Zeilbergs Historisch Erfgoed (ZHE) wil cultuurhistorisch erfgoed over Zeilberg en haar bewoners vastleggen, bewaren, behouden, beschikbaar stellen en bereikbaar maken voor een breed en groot publiek, ook voor de jongste generatie. Het ZHE ordent en beschrijft de al aanwezige verzamelingen. Ook zoeken we naar nieuwe collecties. Vaak zijn wij dinsdagsavonds in Den Draai om hieraan te werken en bezoek te ontvangen. We hebben al vele mensen geholpen met informatie. Wil jij ook helpen om ons erfgoed te behouden, kom dan op dinsdagavond naar SCC Den Draai of stuur een e-mail naar ZHE@dendraai.nl."
- Willy Crommentuijn wordt ook wel 'De schatbewaarder van Zeilberg' genoemd. Al 50 jaar verzamelt hij alles wat wetenswaardig is over zijn geboortedorp. Naast stapels kranten, Katholieke Illustraties en mappen met ruim 10.000 bidprentjes heeft hij een verzameling boeken over de historie van dorp en gemeente en boeken van Deurnese schrijvers. Al het nieuws over het dorp slaat hij op in zijn computer en in boeken die hij zelf samenstelt, compleet met illustraties. “Van elk huis in het dorp kan ik terugvinden wanneer het gebouwd is, wie er gewoond hebben, waar ze naartoe gegaan zijn en wie de huidige bewoners zijn. Regelmatig komen makelaars naar me toe om te vragen wat de bouwdatum is van een huis dat verkocht moet worden. Heemkundekringen, stamboomonderzoekers, journalisten of schrijvers komen bij mij voor informatie”, aldus Crommentuijn.
In de loop der jaren heeft hij verschillende boeken samengesteld. Waaronder zeven boeken, getiteld Zeilberg van A tot Z, gecatalogiseerd op straatnaam en huisnummer. Verder een bevolkingsregister van het dorp verdeeld over twee boeken en een boek met kadastrale gegevens en plattegronden. Verder gaf hij in eigen beheer boeken uit over de molens in het dorp en de dorpen Deurne, Bakel en Milheeze. In 2017 beoogt hij nog een boek uit te geven over de kerk met pastorie. Behalve met het Zeilbergse nieuws houdt Crommentuijn zich bezig met stamboomonderzoek. “Want dat kan mooie verhalen opleveren voor het dorp.” Naast de stamboom van vaderskant en van zijn vrouw Gerda Geelen, spitte hij die van zijn moederskant door.
Crommentuijn: “Mijn moeder, Nelly Manders, is een dochter van Nol van Sijmens Nol. Haar opa had een winkel waarin hij van alles en nog wat verkocht. Zelfs tweedehands kunstgebitten. Ja, werkelijk. Die werden bij een overledene uit de mond gehaald en vervolgens doorverkocht aan de volgende gebruiker.” Inmiddels heeft Crommentuijn 32 lijnen uitgeplozen, die allemaal naar dezelfde Belgische voorvader terug te voeren zijn. Ook ontdekte hij interessante weetjes. Lijn 24 bijvoorbeeld leidt naar de Amsterdamse komiek Tom Manders (1921-1972), beter bekend als cabaretier in de rol van de zwerver Dorus. Wie kent niet zijn lied over 'twee motten in me ouwe jas.' (bron en voor nadere informatie zie: Weekblad voor Deurne, 2-2-2017)
Terug naar boven- Zeilberg heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de langgevelboerderij uit 1947 op Griendtsveenseweg 68.
- De Sint Willibrorduskerk (rijksmonument) uit 1914 is sinds juli 2011 niet meer voor de eredienst in gebruik. In die maand is de laatste mis gehouden. Een deel van de inventaris is naar elders verhuisd. De kerk wordt eind 2015 waarschijnlijk herbestemd tot fitnesscentrum. "In de kerk ben je met geestelijke gezondheid bezig, nu wordt het lichamelijke gezondheid. We vonden uiteindelijk dat het kon", aldus pastoor Paul Janssen. De huurinkomsten zijn nodig om groot onderhoud te kunnen plegen, o.a. de kerktoren moet worden opgeknapt. In de kerk komt een kapelletje, zoals bij de sluiting in 2011 is toegezegd. Het kapelletje wordt bereikbaar via een zij-ingang en wordt aan de binnenkant met glazen wanden afgesloten van de rest van de kerk.
- Molen Maria Antoinette is sinds 2004 het clubgebouw van harmonie Excelsior en is in 2012 geheel gerestaureerd. Sindsdien is deze elke woensdag- en zaterdagmiddag geopend. De molen wordt beheerd door molenaar Toon Seijkens.
Terug naar boven- Carnaval. - Carnavalsstichting De Pottenbakkers.
- Kofferbakverkoop (op een zondag in juni).
- Werkgroep Dorpsmanifestatie Zeilberg organiseert op pinksterzaterdag de - naar eigen zeggen - gezelligste braderie van Deurne. Vele tientallen kramen staan opgesteld aan de Zeilbergsestraat en Blasiusstraat, variërend van professionele marktverkopers die van heinde en ver naar het dorp komen tot enthousiaste Zeilbergers die hun producten en/of diensten voor je hebben uitgestald. Dit alles natuurlijk vergezeld van vele eet- en drinkgelegenheden, waaronder een gezellige tent met terras waar je onder het genot van een drankjer het geheel kunt gadeslaan. Ook zijn er diverse locaties waar live-muziek wordt gespeeld en zijn er her en der attracties voor de kinderen opgesteld, zoals een draaimolen, springkussen, bungie-jump en kop van jut.
- Sinds enkele jaren vindt op de zaterdag voorafgaand aan de Dorpsmanifestatie het muziekfestival @9ZERO plaats. Werkgroep Dorpsmanifestatie en Jos van den Eijnden van Café Brightside / Zaal de Zwaan organiseren gezamelijk een spectaculair openlucht muziekfestival op het kerkplein, waar jaarlijks diverse topacts uit binnen- en buitenland optreden, onder het toeziend oog van enkele duizenden toeschouwers.
- Mega Beachfestijn (weekend in juli). Op zaterdag is de kindermiddag op het zandparadijs op het Kerkplein. Op zondag vindt op het beachstrand aan de Blasiusstraat het beachvolleybal plaats. 50 teams strijden dan om de felbegeerde titel.
- Het Open Jeugdkamp Zeilberg (OJKZ) (juli) is bedoeld als vakantieweek in groepsverband voor kinderen van 6 t/m 15 jaar uit alle lagen van de bevolking. Het OJKZ wordt geleid door een 20-tal ervaren vrijwilligers. Verder is er een vaste keukenstaf zodat er goed gegeten wordt. Tijdens de kampweek worden activiteiten georganiseerd zoals Sport en Spel, Quiz, Zwemmen, Gezamelijke spelenmiddag, Toneel, Kliederen en vetkezen, Diverse uitstapjes, Fietstocht, Knutselen, Vossenjacht, Zang en dans, Misschien zelfs dingen die je thuis niet mag, en nog veel meer.
- In de jaren tachtig stond de drukbezochte wielerronde Nacht van de Zeilberg bekend als het gezelligste profcriterium van Brabant. Er waren 9 edities, van 1981 t/m 1989. In 2014 is de Nacht opnieuw georganiseerd, in het kader van de viering van het 100-jarig bestaan van het dorp. En ook in 2017 was er weer een editie van dit evenement, de 11e editie dus. De meeste aandacht ging daarbij uit naar de wedstrijd voor oud-beroepsrenners, waarbij een groot aantal deelnemers die in het verleden furore hebben gemaakt in de Ronde van Frankrijk. Voorafgaand was er een omvangrijk voorprogramma. Dat begon om 15.00 uur met de Dikke Banden Race voor de schooljeugd van Groot-Deurne in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar op gewone fietsen. Om 16.00 uur stond er op initiatief van de plaatselijke toerclub ’t Verzetje een ploegentijdrit op het programma. Een groot aantal regionale coureurs kwam vervolgens aan het vertrek bij de gecombineerde wedstrijd voor elite, beloften en amateurs (80 km). Zoals in het verleden ook gebruikelijk was, trekt er voorafgaand aan de presentatie van de ex-profs een uitgebreide reclamekaravaan door de Zeilbergse straten. Daarna werden de deelnemers aan het publiek voorgesteld. Dankzij de medewerking van een groot aantal sponsors was de entree gratis. Of en wanneer er weer een volgende editie komt, is (ons) nog niet bekend.
- Kermis (augustus).
Terug naar boven- Nieuws: - Maandelijks dorpsblad het Kontakt. - Actualiteiten uit Zeilberg op Facebook. - En nog een pagina met nieuws uit het dorp op Facebook.
- Belangenvereniging: - Dorpsraad Zeilberg.
- Dorpshuis: - Sociaal Cultureel Centrum Den Draai. Anno 2019 is de gemeente bezig met een nieuw plan om verschillende voorzieningen van het dorp in één keer aan te pakken. Zo moet er een oplossing komen voor de oude gymzaal, is het gemeenschapshuis verouderd en loopt het schoolgebouw tegen het einde van de levensduur aan. Sinds de sluiting van de oude gymzaal in 2015 zijn er veel plannen gemaakt voor een nieuwe multifunctioneel gebouw, die meerdere keren sneuvelden omdat de gemeente ze afkeurde. Met al die veranderingen voor de deur was het een goed moment om te stoppen en het stokje over te dragen aan anderen, vonden bestuursleden Kees Witteveen en Benny Munsters van gemeenschapshuis Den Draai: "Het is goed als andere mensen uit het dorp nu laten zien dat er draagvlak is voor een gemeenschapshuis door de kar te gaan trekken." Ook beheerders Jan en Anita van den Eijnden hebben - per 1 juli 2020 - een punt gezet achter hun werk bij Den Draai. Ze vinden het na zes jaar mooi geweest. "Het is van niks naar een mooi bedrijf gegaan. We hebben laten zien dat het kan, Den Draai draaiend houden en de exploitatie rond krijgen. Voor ons geldt dat we er alles uit hebben gehaald en er aan toe zijn om iets anders te gaan doen." In de praktijk is Den Draai niet alleen een gemeenschapshuis voor Zeilberg. Er komen verenigingen uit heel Deurne die gebruikmaken van het gebouw.
- Onderwijs: - Basisschool Zeilberg.
- Jeugd en jongeren: - Jong Nederland Zeilberg is opgericht in 1947, en organiseert allerlei activiteiten voor de jeugd in het dorp. Momenteel zijn er 7 groepen die elke week een afwisselend programma draaien. - Heb je op vrijdagavond niks te doen en ben je tussen 8 en 16 jaar? Kom dan op de even weken naar Jongerensoos D'n Uitloat.
- Muziek: - Harmonie Excelsior bestaat uit een harmonieorkest, slagwerkgroep, majorettes, muziekkapel de Excelsior Bloazers en band Millers Inc.. De vereniging heeft haar clubgebouw in molen Maria Antoinette, die de vereniging in 2004 heeft gekocht.
- Het Zeilbergs Volkslied (klik hier om het nummer te beluisteren) is begin jaren zestig gecomponeerd door inwoner Jan van Ooij. Diverse plaatsen hebben er later een lokale variant van gemaakt. Zo is in 1984 het Wiekens volkslied verschenen voor de buurtschap Wieken, in 1985 het Volendams volkslied voor Volendam, en in 1995 het Bruils volkslied voor de buurtschap De Bruil. - In 2014 is een monument voor Jan Van Ooij in Zeilberg onthuld, waarin een regel uit het Zeilbergs volkslied is ingekerfd.
- Sport: - Voetbalvereniging ZSV.
- De korfbalverenigingen De Treffers uit Neerkant, De Eendracht uit Liessel en de korfbalclub van ZSV Zeilberg gaan sinds seizoen 2017-2018 verder als één korfbalvereniging onder een nieuwe naam: Arcades Korfbalsport. Voor de verenigingen werd het steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden, voornamelijk ten gevolge van een dalend ledenaantal. Het doel van de besturen was om de mogelijkheid tot het beoefenen van korfbalsport voor de inwoners van de genoemde dorpen te behouden, en dat is hierdoor dus gelukt.
- Fotoclub: - Van de in 2009 opgerichte Fotoclub Zeilberg kan iedereen met een digitale camera lid worden, dus zowel compactcamera- als spiegelreflexcamerabezitters zijn welkom.
- Zorg: - Op de voormalige maisakker op de hoek Blasiusstraat en Jagersweg in Zeilberg hebben Stichting Zorgboog en Van der Heijden bouw en ontwikkeling in 2019 4 sfeervolle woonzorgboerderijen gerealiseerd, met in totaal 28 kamers voor 28 cliënten. Deze zijn bestemd voor dementerenden en ouderen met een lichamelijke beperking die niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen. In elke woonboerderij verblijven 7 bewoners in een beschermde omgeving waar 24-uurs zorg wordt geleverd. Ouderen uit de Peelregio met een agrarische achtergrond of die van het buitenleven houden, voelen zich snel vertrouwd en thuis. Op het achtererf is er ruimte voor een gezamenlijke tuin waar groenten gekweekt worden. Bovendien is er de mogelijkheid om klein vee te laten rondscharrelen. Een woonsituatie die herkenbaar is voor de bewoners uit het buitengebied. Naast de bouw van de zorgboerderijen omvat het bestemmingsplan in kwestie ook de aanleg van een fiets- en wandelroute richting de Heiakker en de Weijst.
- Senioren: - De in 1971 opgerichte KBO afd. Zeilberg heeft ruim 300 leden en is een organisatie van senioren, die tal van activiteiten ontplooit. Deze activiteiten zijn gericht op het behartigen van de belangen van ouderen en het bevorderen van de sociale contacten. Daarmee wil de bond het welzijn van senioren en hun participatie in de samenleving bevorderen. De KBO overlegt met plaatselijke en regionale instellingen over het behouden en verbeteren van de voorzieningen voor ouderen. Dit overleg vindt plaats op het terrein van wonen, inkomen, gezondheid, zorg, vorming en scholing, mobiliteit, veiligheid, welzijn enz. De vereniging sluit aan bij de wensen en behoeften van de leden. Leden kunnen zich er ook nuttig maken op basis van hun ervaringen, kennis en kwaliteiten.
Iedereen die 50 jaar of ouder is kan lid worden van KBO Zeilberg. Jonge senioren die nog actief zijn in de samenleving. Vitale senioren, meer of minder sociaal actief, de oudere senioren die bijvoorbeeld contacten willen met leeftijdgenoten, een ieder is bij welkom. Maandelijks organiseren zij een speciale activiteit, dat kan een amusementmiddag zijn of een informatieve middag. Jaarlijks ondernemen ze een gezamenlijke dagtocht met de bus waarbij het culturele en het informatieve vaak gecombineerd wordt. Verder ondernemen ze ook fietstochten in de omgeving en proberen ze die ook te combineren met een excursie naar een bezienswaardigheid of met iets informatiefs. Doorlopend is er elke week op de woensdagmiddag voor alle leden van de KBO gelegenheid tot ontspanning. Je kunt dan terecht in SCC Den Draai, vanaf 13.30 uur, om te kaarten, te biljarten of te koersballen. Ook zijn er mogelijkheden voor computercursussen voor bijv. tabletgebruik, Windows 10, Word, Excel etc.
- Bedrijfsleven / ondernemen: - Het dorp heeft een groot buitengebied waarin veel agrariërs actief zijn. Het is dus belangrijk om te investeren in een goede verhouding tussen boeren en burgers. Agrarisch Zeilberg, ontstaan tijdens de voorbereidingen van het eeuwfeest in 2014, wil hier invulling aan geven door het verstrekken van informatie, ondersteunen van lokale initiatieven en sponsoring van activiteiten. Hiermee nemen de agrarische ondernemers hun verantwoordelijkheid op het gebied van sociaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.
- Drie Brabantse varkenshouders hebben in 2020 steun van de provincie gekregen om een innovatief stalsysteem te realiseren. Dankzij een subsidie konden de varkensbedrijven Van Lamoen in Oss, Meulendijks in Zeilberg bij Deurne en Van den Brand in Hoeven aan de slag met het Total Circulair Farm Concept (TCF) van de firma Kamplan. Door de combinatie van mest verwerken, dunne fractie biologisch zuiveren en putten spoelen worden emissies teruggedrongen via bronaanpak. Het stalklimaat verbetert en de omgeving wordt fors minder belast. Er komt 85 procent minder ammoniak uit de stal en de uitstoot van methaan neemt met 90 procent af. Ook de geuruitstoot daalt. De overtollige biomassa uit de zuiveringsstappen wordt via de centrifuge afgevoerd met de dikke fractie. Het overschot aan kaliumrijke vloeistof is prima bemesting voor aardappelland in de regio.
De anno 2020 37-jarige William Meulendijks heeft samen met zijn ouders een bedrijf met 600 zeugen en 900 vleesvarkens in Zeilberg (Wittedijk 10). De drie boeren investeren zelf ook fors in het nieuwe concept. "Naast de varkens ben ik geïnteresseerd in mestverwerking en techniek. Ook wil ik varkens laten presteren in een gezond stalklimaat en de omgeving zo min mogelijk tot last zijn. Daarom steek ik mijn nek uit, ook voor de sector", aldus Meulendijks. Het systeem beoogt medio zomer 2020 operationeel te zijn. Voor nadere informatie beluister ook de reportage met William Meulendijks over het TCF-concept op BNR d.d. 22 februari 2020 en lees de reportage met William Meulendijks over het TCF-concept op Nieuwe Oogst d.d. 1 april 2020 (nee, het is geen 1 april-grap ;-)
Reactie toevoegen