Status

- Wierumerschouw is een buurtschap in de provincie Groningen, in grotendeels de streken Westerkwartier en Middag-Humsterland (= het deel gelegen W van het Reitdiep) en in grotendeels gemeente Westerkwartier (t/m 1989, een klein deel van dit gedeelte van de buurtschap: gemeente Aduard (in 1990 over naar gemeente Zuidhorn), het andere, grotere deel van dit gedeelte van de buurtschap (dit is tevens het grootste deel van de gehele buurtschap): gemeente Ezinge (in 1990 over naar gemeente Winsum); in 2019 gaan deze beide delen van de buurtschap over naar gemeente Westerkwartier) en voor een klein deel in gemeente Het Hogeland (t/m 1989 gemeente Adorp, in 1990 over naar gemeente Winsum, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland).

- De buurtschap Wierumerschouw valt voor een klein onder het dorp Aduard, grotendeels onder de buurtschap met kerk Oostum (en daarmee voor de postadressen onder het dorp Garnwerd, omdat Oostum geen eigen postcode en woonplaatsnaam heeft in het postcodeboek, dus postaal gezien 'in' Garnwerd ligt) en voor een klein deel onder het dorp Adorp.

- De buurtschap Wierumerschouw ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Naam

In het Gronings
Wierumerschòl.

Oudere vermeldingen
1781 Wierumer Schouw, 1840 'Wierum ten westen van het Reitdiep'.

Naamsverklaring
Oorspronkelijk een schouw 'overzetveer, pont' bij het aan de overzijde van het Reitdiep gelegen Wierum. (1)

Ligging

De buurtschap Wierumerschouw ligt rond de gelijknamige brug over het Reitdiep en ligt grotendeels W en voor een klein deel O ervan. De buurtschap ligt NO van het dorp Aduard en WZW van het dorp Adorp. De panden Scholleweg 1-9 en 2-4 (in totaal 6 panden) vallen onder de buurtschap met kerk Oostum/het dorp Garnwerd. De in het W aangrenzende panden op Wierumerschouwsterweg 4 en 6 vallen onder het dorp Aduard. De 2 panden aan de O zijde van het Reitdiep die onder de buurtschap vallen (Wierumerschouwsterweg 58 en Paddepoelsterweg 2), vallen onder het dorp Adorp. De kleine buurtschap valt in totaal dus onder één andere buurtschap, onder drie dorpen en onder twee gemeenten.

Statistische gegevens

De buurtschap Wierumerschouw omvat ca. 10 huizen met ca. 25 inwoners.

Geschiedenis

De 'schouw' waar in de plaatsnaam op wordt gedoeld, was oorspronkelijk een voetveer (d.w.z. een roeiboot die als zodanig werd gebruikt) over het Reitdiep. De naam van de 'overzet' is ook gegeven aan de in 1887 gebouwde draaibrug over het Reitdiep. Het veer is toen verkocht aan café Hammingh in het N van Wierumerschouw eveneens aan het Reitdiep gelegen Garnwerd.

De buurtschap is gelegen aan een van de oudste wegen van Groningen; de weg van het klooster Aduard naar het uiterhuis (een 'dependance' van het klooster) de Roodeschool bij Bedum. Een gedeelte van deze weg, tussen Adorp en Bedum, heeft nog de naam Munnekeweg (= monnikenweg).

Van Wierumerschouw loopt nog een zogeheten doodweg, de Doodelaan (op Google Maps wordt dit pad gespeld als Dode Laan) (onderdeel van het Pieterpad), naar het N van de buurtschap gelegen Oostum.

Natuur en recreatie

- Een mooi ommetje start O van de brug Wierumerschouw. Richting Z loop je over de Reitdiepdijk naar het van Starkenborghkanaal, waar direct na de bocht naar links een bomenrijk laantje je leidt naar de Paddepoelsterweg. Het tweede pand aan dit laantje, op huisnr. 7, is een mooi gerestaureerde, rietgedekte kop-hals-rompboerderij, eigendom van Het Groninger Landschap. Je loopt verder langs een uitgestrekt vogelgebied dat beheerd wordt door Het Groninger Landschap. Aan het eind van het laantje ga je linksaf de Paddepoelsterweg op. De panden die je tot nu toe bent tegengekomen, vallen onder buurtschap Paddepoel. Hierna kom je bij de enkele jaren geleden herstelde wierde van buurtschap Wierum, waar je de prachtige begraafplaats kunt bezichtigen. Langs een oude meander van de Hunze kom je weer terug bij het beginpunt.

Beeld

- Toelichting bij de foto van het informatiepaneeltje op deze pagina: het WKRegister is een eerbetoon aan alle verzetsstrijders, millitairen, joden en burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in en rondom het Westerkwartier. Ze hebben recentelijk bij wijze van oorlogsmonumentjes ook informatiepaneeltjes gerealiseerd bij de locaties waar de desbetreffende personen zijn omgekomen. Je kunt ter plekke met je smartphone de QR-code scannen, waarna je de (hiervóór gelinkte) pagina met informatie over de persoon in kwestie te zien krijgt. Mooi initiatief! In buurtschap Wierumerschouw betreft het de destijds 43-jarige schippersvrouw Katharina Boontjes-Schut, die in april 1945 op zich lichtgewond is geraakt, door een kogel in de schouder door gevechten tussen de Duitsers en de geallieerden, die zich ieder aan een zijde van het Reitdiep bevonden en elkaar daar vanuit beschoten. Door latere bloedvergiftiging en het op dat moment niet beschikbaar zijn van peniciline is mevr. Boontjes echter op 5 mei 1945 alsnog overleden. Het gezin Boontjes was wel vooraf gewaarschuwd en daarom naar een naburige boerderij gevlucht, maar het is bij mevr. Boontjes dus toch nog misgegaan. Het paneeltje staat op/bij de oostelijke wal van het Reitdiep.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)